روسیه اطمینان داد؛ سفارت‌هایتان را در دمشق بازگشایی کنید، نفوذ ایران را کاهش می‌دهیم

ضمین‌های روسی به چند کشور عربی برای محدودساختن نفوذ ایران در سوریه در برابر عادی سازی روابط

 روسیه اطمینان داد؛ سفارت‌هایتان را در دمشق بازگشایی کنید، نفوذ ایران را کاهش می‌دهیم
TT

روسیه اطمینان داد؛ سفارت‌هایتان را در دمشق بازگشایی کنید، نفوذ ایران را کاهش می‌دهیم

 روسیه اطمینان داد؛ سفارت‌هایتان را در دمشق بازگشایی کنید، نفوذ ایران را کاهش می‌دهیم

برخی نمایندگان مجلس لبنان به نقل از سفیر یکی از کشورهای عربی در لبنان می‌گویند که دولت متبوعش و چند دولت عربی دیگر که هم اکنون در حال بررسی بازگشایی سفارت‌های خود در دمشق هستند، از عالی ترین مقامات ذی نفوذ در مسکو پیام‌هایی اطمینان بخش دریافت کرده‌اند مبنی بر کاستن از نفوذ سیاسی و نظامی ایران در سوریه.
 به گفته این مقامات ابتکار عمل کشورهای عرب در برقراری مجدد رابطه با دمشق پس از اینکه سفارتخانه‌هایشان را به دلیل برافروخته شدن جنگ و ناگزیر ساختن اتحادیه کشورهای عربی در تعلیق عضویت سوریه بستند، می‌تواند به کاستن از این نفوذ سرعت ببخشد.
این نمایندگان به «الشرق الاوسط» گفتند، کشور امارات متحده عربی که پیش از این سفارتش در دمشق را بازگشایی کرده بود، هنوز در مرحله معرفی سفیر برای استقرار در آن کشور نیست اما به جای آن قائم مقام منصوب می‌شود.
این نمایندگان به نقل از این سفیر عربی گفتند، هنوز زود است که سطح نمایندگی دیپلماتیک بین دو کشور امارات و سوریه ارتقاء یابد و سفارت در حد تقدیم کمک‌های بشردوستانه و مسائل مربوط به تأمین امداد به افراد نیازمند برای کاستن از رنج و عذاب آنها به ایفای نقش خواهد پرداخت.
در همین راستا یک جریان سیاسی لبنانی که در جلسات نماینده وزارت خارجه آمریکا سفیر دیوید هیل با ارکان حکومت لبنان و شخصیت‌های فعال سیاسی شرکت کرده بودند، تأکید می‌کنند که فرستاده آمریکایی دربارهٔ موضع این کشور در خصوص آنچه آمادگی کشورهای عربی برای بازگشایی سفارت‌های خود در دمشق عنوان می‌شود با شفافیت سخن گفت.
این گروه به نقل از هیل می‌گویند، دولت آمریکا کشورهای عربی را برای شتاب در بازگشایی سفارت‌هایشان تشویق نمی‌کند.
آنها ترجیح می‌دهند اکنون درنگ کنند چرا که صرف شتاب کردن دربرداشتن چنین گام‌هایی آثار منفی برجای می‌گذارد و نظام سوری را وامی‌دارد در حمایت از تلاش‌های بین‌المللی برای ایجاد راه حل برای بحرانی که بدون حل آن نمی‌توان پرونده بازسازی سوریه را گشود، کارشکنی کند.
به سخنی دیگر، همین گروه سیاسی می‌گویند، واشنگتن اقدام به بازگشایی سفارت‌ها را بدون هرگونه هزینه سیاسی تأیید نمی‌کند و به نقل از هیل باز تأکید می‌کنند، سفر دوره‌ای وزیر خارجه آمریکا مایک پمپئو به چند کشور منطقه نتیجه بخش بود تا کشورهای عربی در تصمیم خود برای بازگشایی سفارت‌هایشان در حال حاضر درنگ کنند.
اما هیل از تصمیم رئیس‌جمهوری آمریکا دونالد ترامپ برای عقب کشیدن تدریجی نیروهای آمریکایی از محل حضورشان در سوریه و دقیقاً شمال شرقی این کشور را تأیید می‌کند علیرغم اینکه کسانی که در این دیدارها شرکت کرده بودند نگرانی خود را از اقدامات ملیشیای مورد حمایت ایران برای نفوذ در این مناطق و جایگزین شدن با نیروهای آمریکایی ابراز داشتند.
اما هیل این نگرانی‌ها را تأیید نکرد و با صراحت از آنها خواست که میزان تنش دربارهٔ عقب‌نشینی تدریجی ارتش آمریکا را کاهش بدهند با این توجیه که این عقب‌نشینی سریع اتفاق نمی‌افتد و واشنگتن هم اکنون در حال مذاکره با ترکیه و کردها است تا بر سر گام‌های بسط نفوذ در مناطقی که ارتش آمریکا تخلیه می‌کند، به توافق برسیم.
این بلوک سیاسی به نقل از هیل می‌گوید که چنانچه نیروهای وابسته به نظام سوری بخواهند به قصد اعمال سلطه به آن مناطق نزدیک شوند، نیروهای آمریکایی متمرکز در چند منطقه در عراق، به سرعت وارد عمل می‌شوند.
 علاوه بر این هیل براین باور است که این ارتش توان ورود به آن مناطق را ندارد.
در پاسخ به پرسشی او نظر بلوک سیاسی را نمی‌پذیرد که برخی بر این باورند بازگشایی سفارتخانه‌های برخی کشورهای عربی در دمشق موجب کاهش نفوذ نظامی و سیاسی ایران در سوریه می‌شود و چنین گام‌هایی موجب ایجاد تنش میان مسکو و تهران می‌شود.
او تأکید می‌کند به چنین نظری باور ندارد و مسکو و تهران هیچ‌کدام از کارهایی را که در سوریه کردند، برای صدام نکردند.
او می‌گوید ملیشیای مورد حمایت ایران و یگان‌های سپاه پاسداران ایران پیش از این به درخواست مسکو پاسخ دادند و منطقه معروف به جنوب غربی سوریه را تخلیه کردند و هم اکنون در اطراف دمشق و در امتداد ریف آن مستقرند.



بولتون در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط»: واکنش ایران خسارت‌های سنگینی به اسرائیل وارد خواهد کرد

جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا (AFP)
جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا (AFP)
TT

بولتون در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط»: واکنش ایران خسارت‌های سنگینی به اسرائیل وارد خواهد کرد

جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا (AFP)
جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا (AFP)

برخلاف اظهارات کاخ سفید مبنی بر اینکه خطر تشدید تنش بین ایران و اسرائیل و گسترش جنگ اجتناب ناپذیر نیست، جان بولتون مشاور سابق امنیت ملی ایالات متحده در اظهاراتی به «الشرق الاوسط» تأکید کرد که آنچه در حال حاضر شاهد آن هستیم در واقع درگیری گسترده بین اسرائیل و ایران در پی ترور فؤاد شکر از حزب‌الله در عمق خاک لبنان و ساعاتی بعد از آن ترور اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس در عمق خاک ایران است.
بولتون که یکی از شاهین‌های حزب جمهوری‌خواه آمریکا به حساب می‌آید، پیش‌بینی کرد که انتقام‌جویی ایران برای قتل هنیه مؤثر و قوی خواهد بود.
وی گفت: «اکنون پس از یک سلسله حوادثی که در حملات چند هفته گذشته در داخل عراق و هدف قرار دادن و کشتن فؤاد شکر، مرد شماره دو شبه نظامیان حزب‌الله و سپس ترور هنیه رخ داد، در واقع درگیری بین اسرائیل و ایران جریان دارد. و سؤال اینجا است که: ایران در پاسخ تلافی جویانه خود به اسرائیل چه اقدامی انجام خواهد داد؟»
بولتون ادامه داد: «باید بگویم که به نظر می‌رسد ایران کاری بسیار تأثیرگذار و مهم انجام خواهد داد که این امر در اقامه نماز رهبر ایران (علی خامنه‌ای) بر تابوت هنیه در مراسم بزرگی مشهود بود، علاوه بر این سخنانی که در آن متعهد به پاسخ تند شد. من معتقدم که این یک رویداد بسیار مهم خواهد بود و واکنش این بار با آنچه در آوریل گذشته رخ داد، زمانی که ایران ۳۲۰ موشک و پهپاد را بدون تأثیر قابل توجهی به سمت اسرائیل پرتاب کرد، متفاوت خواهد بود».

اسرائیل پدافند دفاعی خود را تقویت می‌کند

مشاور سابق امنیت ملی آمریکا توضیح داد که تهدیدهای ایران مبنی بر انتقام‌گیری قوی، اسرائیل را وادار می‌کند تا پدافند دفاعی خود را تقویت کند. اما باید ببینیم ایران چه خواهد کرد و اسرائیل چه واکنشی نشان خواهد داد.
وی گفت: «بار دیگر موضوع بسیار خطرناک خواهد بود زیرا وقتی ایران نتواند از افرادی مانند اسماعیل هنیه در تهران محافظت کند، این امر رهبر ایران را در شرمساری شدید قرار می‌دهد، بنابراین پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که واکنش ایران بسیار قوی خواهد بود».
بولتون در مورد شکل پاسخ و اینکه آیا با عوامل تهران در عراق، لبنان، سوریه و یمن هماهنگ شده است یا خیر، توضیح داد که شناخت دقیق شکل و میزان پاسخ ایران دشوار است، زیرا «حملات قبلی ایران علیه اسرائیل که شامل بیش از ۲۰۰ موشک بالستیک بود از جمله ۱۲۰ موشکی که به اسرائیل نرسید یا روی سکوی پرتاب منفجر شد یا قبل از رسیدن به هدف سقوط کرد، بنابراین در واقع حمله ای بود که به گونه ای طراحی شده بود که منجر به تشدید تنش نشود. اما ما باید در نظر بگیریم که اگر آن ۶۰ موشک بالستیک دیگر واقعاً به اهداف خود در داخل اسرائیل می‌رسیدند، چه اتفاقی می‌افتاد. من فکر نمی‌کنم ایران این بار بتواند عزت خود را زیر پا بگذارد و آنچه که اتفاق افتاده را نادیده بگیرد؛ بنابراین، من معتقدم که در این مرحله احتمال دارد که ایران پاسخ خطرناکی را با هدف قرار دادن اهدافی در اسرائیل انجام دهد که منجر به تلفات و خسارات زیادی شود».
بولتون در خصوص ارزیابی مقامات کاخ سفید مبنی بر اینکه گسترش درگیری اجتناب ناپذیر نیست، گفت: «من فکر می‌کنم که دولت آمریکا خواهان درگیری گسترده‌تر نیست، اما از دیدگاه اسرائیل، ارزیابی وضعیت این است که قبلاً وارد یک جنگ گسترده‌تر شده است. حزب‌الله شمال اسرائیل را با موشک بمباران می‌کند، شبه‌نظامیان حوثی ناوبری در دریای سرخ و مسیرهای تجاری بین‌المللی را تهدید می‌کنند، و شبه‌نظامیان در عراق و سوریه با حمایت ایران هر از چندگاهی حملاتی را انجام می‌دهند؛ بنابراین علیرغم تمایل ایالات متحده برای اجتناب از یک جنگ گسترده‌تر، من معتقدم که موضوع فراتر از تخمین‌های ایالات متحده است. من معتقدم که اسرائیل خود را از همه طرف محاصره می‌داند و فکر نمی‌کنم در این مرحله عقب‌نشینی کند».

زنی در کنار بیلبورد تبلیغاتی مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران و اسماعیل هنیه در میدان ولی عصر تهران راه می‌رود (AFP)

به تعویق انداختن مذاکرات

بولتون تأکید کرد که ترور هنیه که مذاکره کننده ارشد سیاسی جنبش حماس محسوب می‌شود، بر مذاکرات آتش‌بس که دولت بایدن از طریق آن به دنبال پیروزی سیاسی بود، تأثیر زیادی خواهد گذاشت.
وی گفت: «این مذاکرات با تأخیر قابل توجهی مواجه خواهد شد و باید اذعان داشت که این مذاکرات حتی به توافق نزدیک هم نبوده است زیرا مسائل اساسی همان گونه که بود باقی مانده است. سؤال اصلی این است که موضوع آتش‌بس تا چه زمانی می‌تواند بدون پاسخ به حالت تعلیق باقی بماند».
بولتون اعتراف کرد که پرزیدنت بایدن می‌خواست این مذاکرات را برای توقف جنگ در غزه و آزادی افراد بازداشت شده توسط حماس پیش ببرد تا به پیروزی سیاسی دست یابد که میراثی تاریخی برای او در دوران تصدی وی در کاخ سفید ایجاد کند که به نظر می‌رسد اتفاقات پی در پی امید او را برای رسیدن به این توافق بر باد داده است.
وی گفت: «من معتقدم بایدن به فشار برای این مذاکرات ادامه دهد، اما همچنین معتقدم که دو طرف (حماس و اسرائیل) هنوز تا رسیدن به توافق فاصله دارند».

ضعف نفوذ آمریکا

بولتون در خصوص از دست دادن نفوذ دولت آمریکا بر اسرائیل تأکید کرد که دولت آمریکا از طریق برخی کانال‌ها بر اسرائیلی‌ها و طرف‌های فلسطینی فشار شدید و مستمر وارد می‌کند.
بولتن در پاسخ به سؤالی در مورد اظهارات وزیر امور خارجه آمریکا مبنی بر عدم اطلاع کشورش از ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس و اینکه در این حمله شرکت نکرده است که آیا این امر به معنای ضعف و عدم نفوذ آمریکا بر اسرائیل است؟ پاسخ داد: «معتقدم اسرائیلی‌ها با توجه به تعداد هواداران تهران که در دولت بایدن کار می‌کردند و برخی از آن‌ها هنوز مشغول به کار هستند، به دولت آمریکا از برنامه‌های خود اطلاع ندادند زیرا می‌ترسیدند که اطلاعات درز یا به ایران منتقل شود. البته این منعکس کننده نفوذ ضعیف کاخ سفید بر اسرائیل در دوران بایدن است».

تماس نتانیاهو و بایدن

بولتون دربارهٔ تماس بین نتانیاهو و رئیس‌جمهور بایدن و میزان توانایی اسرائیل برای کشاندن ایالات متحده به یک جنگ آشکار در منطقه و سوق دادن واشینگتن به رویارویی مستقیم با ایران، گفت: «هدف اصلی گفت و گوی نتانیاهو با رئیس‌جمهور بایدن این است که او را از آنچه اسرائیل از تحرکات منطقه می‌داند و اقداماتی که اسرائیل در نظر دارد انجام دهد آگاه کند. فکر نمی‌کنم بایدن به مذاکرات آتش‌بس با حماس بپردازد، مذاکراتی که معتقدم پایان یافته است و به این زودی راهی برای مذاکره وجود نخواهد داشت. من معتقد نیستم که قصد دخالت ایالات متحده در هیچ تحرک فعلی وجود داشته باشد. اما موضوع تا حد زیادی به آنچه ایران انجام خواهد داد بستگی دارد و تا زمانی که ما شکل واکنش ایران را ندانیم، دانستن مسیرهای آینده واشنگتن دشوار است».
بولتون همچنین دربارهٔ تأثیر حمله اسرائیل به هنیه، بر سازوکارهای رئیس‌جمهور جدید ایران که از او به عنوان یک اصلاح طلب و تشویق کننده ارتباط با غرب یاد می‌شود، گفت: «فکر نمی‌کنم ترور اسماعیل هنیه تأثیر مهمی بر دستور کار رئیس‌جمهور جدید ایران و توانایی او برای انجام مذاکرات دیپلماتیک با غرب داشته باشد. چون هدف ترور هنیه بود و او را در مکان مناسبی برای اجرای نقشه ترور پیدا کردند. از سوی دیگر، این رهبر ایران است که تصمیم‌گیری می‌کند و بنابراین رئیس‌جمهور جدید ایران صرفاً مجری سیاست‌های تعیین‌شده در مسائل امنیت ملی از سوی رهبر است».

ایران با ترامپ یا هریس

بولتون در مورد شکل سیاست‌های آمریکا در قبال ایران، در دوره جدید پیش رو په با روی کارآمدن ترامپ یا کامالا هریس، گفت: «من در هیچ‌یک از این دولت‌ها مشارکت نخواهم کرد، اما نظر من این است که تا زمانی که افراد موجود در قدرت برکنار نشوند، صلح و ثباتی در خاورمیانه وجود نخواهد داشت. رژیم آیت الله‌ها تهدید اصلی صلح و امنیت است و تا زمانی که مردم ایران نتوانند حکومت را کنترل کنند، باید منتظر ناآرامی‌های بیشتری باشیم. فکر می‌کنم ترامپ و هریس هم در این مورد توافق نظر دارند. ترامپ مطمئناً حاضر نیست آنچه را که لازم است برای کمک به مردم ایران برای سرنگونی دولت انجام دهد، اگرچه دولت در تهران از محبوبیت کمتری نسبت به زمان ریاست جمهوری ترامپ برخوردار شده است، اما نمی‌دانم دولت هریس چگونه با ایران برخورد خواهد کرد».