اعلام تعویق انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۹ در الجزایر و عدم نامزدی بوتفلیقه

عبد العزیز بوتفلیقه رییس جمهور الجزایر روز دوشنبه (۱۱ مارس) از تعویق انتخابات ریاست جمهوری و عدم نامزدی در این انتخابات خبر داد. انتخابات الجزایر قرار بود روز ۱۸ آوریل برگزار شود اما حالا باید زمان برگزاری آن در همایش فراگیر ملی که احتمالا پیش از پایان سال جاری تشکیل می شود تعیین شود.
در همین حال، کابینه به ریاست احمد اویحیی نخست وزیر کشور استعفا داد و نور الدین بدوی وزیر کشور جایگزین اویحیی شده است. اقدامات رییس جمهوری سه هفته پس از آغاز اعتراضات گسترده مردمی اتخاذ شد. صدها هزار تن از مردم الجزایر در این اعتراضات به پنجمین نامزدی بوتفلیقه در انتخابات «نه» گفتند. به دنبال سخنرانی بوتفلیقه، جوانان الجزایر دسته دسته به خیابان ها ریخته و پذیرفته شدن خواسته هایشان برای عدم نامزدی رییس جمهور در انتخابات آینده را جشن گرفتند.
بوتفلیفه در «پیام خطاب به مردم» که روز دوشنبه (۱۱ مارس) توسط خبرگزاری دولتی منتشر شد از هفت تصمیم مهم خود به مردم الجزایر خبر داد و افزود «این موارد هفتگانه از این قرارند: یکم: دوره پنجم ریاست جمهوری در کار نیست. بنده اصلا نیت کاندیداتوری در انتخابات آینده را نداشتم چرا که وضعیت سلامت و سن بنده اجازه چنین کاری نمی دهند و بنده تنها به دنبال انجام آخرین وظیفه خود در قبال مردم الجزایر هستم و برای تثبیت اصول جمهوری نوین تلاش می کنم. این جمهوری همانند چارچوبی برای یک نظام جدید مورد دلخواه همه در الجزایر است. دوم: انتخابات ریاست جمهوری در ۱۸ آوریل برگزار نمی شود. این اقدام به دلیل پاسخ به خواسته اصلی مردم از بنده و جلوگیری از هر گونه سوءتفاهم و لزوم و حتمی بودن انتقال قدرت بین نسل ها انجام می گیرد. سوم: اصلاحات فراگیر در کابینه در اسرع وقت ممکن که بیانگر اراده اینجانب برای بسیج هر چه بیشتر ارکان قدرت و دو برابر شدن فعالیت دولت در عرصه های گوناگون است. این اصلاحات واکنش مناسبی به خواسته های شما از بنده و نیز دلیلی برای پذیرش اینجانب برای بازخواست و ارزیابی دقیق مسئولیت پذیری در همه عرصه ها و بخش ها است».
بوتفلیقه در مورد چهارم به تشکیل همایش ملی فراگیر و مستقل اشاره کرد و گفت «این همایش به عنوان سازمانی با همه اختیارات ضروری برای بررسی و تهیه و اجرای اصلاحات برای تشکیل اصول نظام جدید فعالیت می کند. این همایش نقطه آغازین برای تغییر مسیر حکومت ملی ما خواهد بود. این آخرین وظیفه من خواهد بود. بنده این مسیر را به کمک خداوند و بنا به خواست مردم الجزایر آغاز و طی کردم».
او در مورد پنجم گفت «انتخابات ریاست جمهوری به دنبال تشکیل همایش ملی فراگیر و مستقل برگزار می شود. این همایش زیر نظر کمیته ملی و مستقل انتخابات تشکیل می شود و وظیفه و آرایش نیروها و جهت گیری آن با توجه به متن قانون ویژه تعیین می شود. این قانون با الهام از موفق ترین تجربه های جهانی در این مورد تدوین می شود».
مورد ششم «دولت ملی و شایسته سالار مورد حمایت همایش ملی تشکیل می شود. این دولت در برگزاری هر چه بهتر انتخابات ریاست جمهوری در فضای آزاد و شفاف و بدون تقلب سهیم خواهد بود. اداره امور عمومی و منافع امنیتی و حمایت و کمک به کمیته ملی و مستقل انتخابات زیر نظر این دولت انجام می شود. از سوی دیگر، شورای قانون اساسی کاملا مستقل به وظایف خود درباره انتخابات ریاست جمهوری که توسط قانون اساسی تعیین شده عمل می کند». بوتفلیقه در مورد هفتم گفت «بنده از هیچ گونه تلاشی برای بسیج نهادهای حکومتی و ارکان حاکمیت و گروه های گوناگون برای مشارکت در موفق سازی کامل این الگوی کاری دریغ نمی کنم».
بوتفلیقه افزود «الجزایر در مرحله حساس تاریخی قرار دارد. الجزایر در روز هشتم مارس و برای سومین جمعه پیاپی شاهد تظاهرات گسترده مردمی بود. بنده این رویدادها را دنبال کردم و همچنانکه در روز سوم مارس هم به شما گفتم بنده تظاهرات گسترده شهروندان را درک می کنم. این شهروندان از این شیوه برای بیان عقیده خود استفاده می کنند. این شیوه به طور مسالمت آمیزی انجام گرفت. بنده به ویژه به پیام اعتراضات جوانان گوش دادم. آنها نگرانی و دغدغه های خود را مطرح کردند و از اهداف خود درباره آینده خود و میهنشان گفتند. بنده همچنین تناقض نگران کننده ای که درباره برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در موعد مقرر رخ داد هم درک می کنم. انتخابات نماد حکومتداری نهادها است».
در این زمینه، اویحیی استعفای دولت خود را رسما اعلام کرده و نور الدین بدوی وزیر کشور به جای او تعیین شد. رمضان لعمامره مشاور رییس جمهور در امور دیپلماتیک معاون نخست وزیر شد. «کمیته عالی و مستقل نظارت بر انتخابات» به ریاست عبد الوهاب دربال منحل شد.
دفتر ریاست جمهوری با انتشار بیانیه ای از دیدار بوتفلیقه و احمد قاید صالح معاون وزیر دفاع ملی و رییس ستاد ارتش خبر داد و گفت «احمد قاید صالح در این دیدار گزارشی درباره شرایط امنیتی کشور به ویژه در مناطق مرزی ارائه داد».
عبد الله هیول قاضی سابق دادگستری گفت «رییس جمهوری می تواند از نامزدی برای انتخابات ریاست جمهوری کناره گیری کند اما از لحاظ قانونی حق تعویق اجرای انتخابات را ندارد». او افزود «بقیه نامزدهای انتخابات (۲۱ نفر) که پرونده هایشان به شورای قانون اساسی رفته چه گناهی دارند».
خبرگزاری الجزایر از دیدار بین پرزیدنت بوتفلیقه و الاخضر الابراهیمی دیپلمات کارکشته پیشین خبر داد. الابراهیمی گفت «پرزیدنت با توجه به شرایط کنونی کشور گفت که درصدد صدور برخی تصمیم های مهم است». گفتنی است که گزارش های گوناگون حاکی از آن است که الابراهیمی نقش مهمی در آینده ایفا خواهد کرد.
الابراهیمی از دوره تازه و سازنده ای سخن گفت که در آینده نزدیک بسیاری از مشکلات در آن حل می شوند». او افزود «جوانانی که به خیابان ها ریختند رفتار مسئولانه داشته که مورد تحسین همگی در داخل و خارج قرار گرفت».
الابراهیمی در آخرین مورد به عنوان فرستاده سازمان ملل و اتحادیه عرب به سوریه مشغول به کار بود. او در اواخر مه ۲۰۱۴ از سمت خود استعفا داد.

با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در ۲۰ ژانویه، رهبران اروپایی که در بوداپست گرد هم آمده‌اند، به سرعت نسبت به این تحول واکنش نشان دادند. این نشست، تحت عنوان «گروه سیاسی اروپا» با حضور تمامی کشورهای اروپایی به جز روسیه برگزار شد، و روز جمعه تنها به سران ۲۷ کشور اتحادیه اروپا اختصاص خواهد داشت.

بازگشت ترامپ، باری دیگر ایده «استقلال راهبردی» را مطرح کرده و امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، که از طرفداران اصلی آن است، با تأکید بیشتر این موضوع را بیان کرد. او در سخنرانی طولانی خود، با استناد به دلایل مختلف، بر ضرورت مدیریت سرنوشت اروپا توسط خود اروپایی‌ها تأکید کرد. مکرون اشاره کرد که برخی کشورهای اروپایی همچنان ترجیح می‌دهند روابط خود را با ترامپ به‌خاطر محافظت از «چتر امنیتی آمریکا و ناتو» تنظیم کنند.

این سخنرانی به‌صورت زنده از سایت کاخ الیزه در شبکه اجتماعی «ایکس» پخش شد. این موضوع در پی تماس تلفنی چهارشنبه شب بین مکرون و ترامپ مطرح شد که کاخ الیزه آن را «بسیار خوب» توصیف کرد. طرفین توافق کردند برای بازگشت صلح و ثبات و حل بحران‌های بزرگ بین‌المللی همکاری کنند.

مکرون همچنین بر اهمیت نقش اروپا در مسائل اوکراین و خاورمیانه تأکید کرد. این موضوع ناشی از نگرانی فرانسه از رویکرد احتمالی ترامپ در انجام توافقات یکجانبه بدون مشورت با متحدان اروپایی‌ است. با پیروزی ترامپ، اروپا به‌طور جدی نگران است که در صورت کاهش تعهدات آمریکا نسبت به ناتو، «بی‌پناه» شود. به همین دلیل، ساختن دفاع اروپایی با رویکرد «استقلال راهبردی» به اولویت نخست تبدیل شده است.

مکرون در سخنانش به همتایان اروپایی خود، تهدیدهایی را که اروپا را احاطه کرده برشمرد؛ از جمله جنگ اوکراین، تروریسم، مهاجرت غیرقانونی، تنش‌ها بین کشورها مانند وضعیت بین آذربایجان و ارمنستان، و رقابت‌های ژئوپلیتیک میان آمریکا و چین که به دنبال منافع خود بدون توجه به قوانین بین‌المللی هستند. او گفت: «آیا دیگران تاریخ ما را می‌نویسند یا ما خود می‌خواهیم آن را بنویسیم؟» و پاسخ داد که به‌نظر او، اروپا توانایی این کار را دارد. او اضافه کرد که راه رسیدن به این هدف از طریق اقدامات عملی و ایمان به توانایی‌های اروپا در تحقق استقلال راهبردی است.

مکرون این فرصت را غنیمت شمرد تا به ترامپ پیام دهد که پیروزی اوکراین به سود اروپا خواهد بود و اروپا نباید اجازه دهد روسیه پیروز شود، چراکه پیروزی روسیه یعنی قدرت‌گیری یک امپراتوری در مرزهای اروپا و احتمال برنامه‌های توسعه‌طلبانه آن پس از اوکراین.

بنجامین حداد، وزیر امور اروپایی فرانسه، در این باره گفت که اگر اروپایی‌ها مسئولیت امنیت خود را بر عهده نگیرند، دیگران سرنوشتشان را تعیین خواهند کرد.

در عین حال، مکرون تأکید کرد که اروپا باید خود را با شرایط جدید پس از انتخاب ترامپ تطبیق دهد و نمی‌تواند همیشه دفاع از امنیت خود را به آمریکایی‌ها بسپارد. او بر این باور است که دفاع از منافع اروپا باید در اولویت اروپایی‌ها باشد، اما بدون رد همکاری با ناتو و بدون ملی‌گرایی افراطی که باعث ضعف اروپا شود. به‌گفته او، راه درست این است که اروپا بیداری راهبردی داشته باشد و به‌سرعت به سمت ساختن نیروی دفاعی مستقل خود حرکت کند که با چارچوب ناتو سازگار باشد، اما در عین حال از آن استقلال داشته باشد.

مکرون با این موضع می‌خواهد نقش اصلی در گفتگو با ترامپ را ایفا کند و حد و مرز روابط با واشنگتن را مشخص کند. با این حال، بسیاری تردید دارند که اروپا بتواند به‌طور جمعی این مسیر را دنبال کند، زیرا برخی کشورهای اروپایی ترجیح می‌دهند امنیت خود را از طریق حمایت آمریکا و ناتو تأمین کنند.

اعلام تعویق انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۹ در الجزایر و عدم نامزدی بوتفلیقه

وعده بوتفلیقه برای برگزاری همایش ملی و تشکیل دولت شایسته سالار.. بدوی به جای اویحیی نخست وزیر شد