ترکیه از زمان کودتا تاکنون نیم میلیون نفر را بازداشت کرده‌است

ترکیه از زمان کودتا تاکنون نیم میلیون نفر را بازداشت کرده‌است
TT

ترکیه از زمان کودتا تاکنون نیم میلیون نفر را بازداشت کرده‌است

ترکیه از زمان کودتا تاکنون نیم میلیون نفر را بازداشت کرده‌است

وزیر کشور ترکیه از دستگیری بیش از ۵۰۰ هزار نفر از زمان شکست کودتا در سال ۲۰۱۶ تاکنون خبر داد. 
به گزارش الشرق الاوسط، این اشخاص به تهمت ارتباط احتمالی با فتح‌الله گولن تحت پیگرد و بازداشت قرار گرفتند. 
دولت ترکیه گولن را حامی کودتای اخیر بر ضد دولت رجب طیب اردوغان معرفی کرده‌است.
وزیر کشور ترکیه در اظهارات روز گذشته خود بیان کرد که تعداد ۵۱۱ هزار نفر از اعضای جنبش گولن، تاکنون بازداشت شدند و در این میان تعداد ۳۰ هزار و ۸۲۱ نفر، از زمان کودتا تا کنون به‌زندان رفتند. 
همانگونه که پیشتر بیان شد دولت کنونی ترکیه گولن را که از سال ۱۹۹۹ تاکنون در ایالت پنسلوانیا آمریکا در پناهندگی اختیاری به‌سر می‌برد متهم می‌کند که حامی و دلیل اصلی کودتای اخیر است.
این کودتا که توسط یکی از بخش‌های ارتش ترکیه به‌پا شده باعث شده‌است که بسیار از فرماندهان ارتش برکنار شوند و تهمت نخست اداره آن بر دوش گولن انداخته شود در حالی که او هر گونه رابطه‌ای با این کودتا را نفی می کند.
آمار وزارت عدالت و دادگستری ترکیه حاکی از آن است که تعداد اشخاصی که از بدو کودتا در سال ۲۰۱۶ تاکنون مورد بازجویی و بازداشت قرار گرفتند بالغ بر ۵۰۰ هزار و ۶۵۰ نفر است.
از این تاریخ به بعد دولت ترکیه جنبش خدمات‌رسانی گولن را یک «سازمان تروریستی مسلح» معرفی کرد.
این آمار همچنین نشان می‌دهد که از این تعداد ۵۰۰ هزار و ۶۵۰ فرد دستگیر شده، ۳۷۹ هزار و ۷۳۲ مرد و ۱۰۳ هزار و ۵۱۷ فرد زن هستند؛ همچنان که تعداد ۲هزار و ۶۰ کودک به‌تهمت عضویت در سازمان گولن، تحت تنبیه قرار گرفتند.
ارقام و اعداد این وزارت‌خانه همچنین اشاره می‌کند که تعداد کسانی که تحت تعقیب قانونی هستند به ۲۵۹ هزار و ۹۹ فرد می‌رسد در حالی که تعداد مظنونان قضایی به ۷۸هزار و ۵۴۴ نفر می‌رسد. 
زندان‌های حکومت ترکیه ۳۰ هزار و ۶۷۹ فرد را به جرم عضویت در جنبش گولن درخود جای داده‌است که از این تعداد ۱۸ هزار و ۶۷۹ فرد به حکم‌های بلندمدت محکوم شدند.
این آمار همچنین نشان می‌دهد که ۲۲ هزار نفر در حین انجام تحقیقات فرار کردند. 
دستگاه‌های امنیتی ترکیه همچنین تعداد ۷۷ هزار و ۳۵۵ نفر را تحت تعقیب قرار دادند که از این تعداد ۲۴ هزار و ۳۵۵ نفر در حال سپری کردن تحقیقات و ۵۳ هزار و ۳۰ نفر تحت تعقیب و فراری هستند.
پس از این کودتا دولت ترکیه عملیات پاک‌سازی گسترده‌ای را در سطح دستگاه‌های دولتی این کشور آغاز کرد که نتیجه آن دستگیری ۸۰ هزار نفر، که در انتظار اجرای محاکمه هستند، شد. 
در این عملیات ۱۷۵ هزار نفر کار خود را تنها به تهمت عضویت در گروه فتح‌الله گولن از دست دادند.
شایان ذکر است که این عملیات دستگاه‌های امنیتی و حکومتی ترکیه با انتقاد شدید از جانب کشورهای اروپایی و سازمان‌های حمایت از حقوق بشر مواجه شده‌است. 
دولت‌ها و سازمان حقوق بشر غربی در انتقاد از این سیاست اردوگان بیان می‌کنند که این عملیات کودتای نافرجام را دست‌آویزی قرار داده‌است که به موجب آن نه‌تنها دست‌اندرکاران کودتا، بلکه تمام کسانی که معارض حکومت اردوگان هستند از صحنه به‌در شدند یا روانه زندان‌ها شدند.
البته معارضان حکومت ترکیه بر این عقیده هستند که اساس این کودتا تبانی بود که از جانب حکومت کنونی تهیه شده تا به رئیس‌جمهور اجازه دهد تمام معارضان را از صحنه به‌در کند و آنها را روانه زندان کند.
از این منظر تمام این دستگیری‌ها تلاش‌هایی است برای نهادینه کردن حکومت یک دیکتاتور که تمام دستگاه‌های عالی قدرت دولتی را در دست دارد.
گفتنی است دولت ترکیه بارها از ایالات متحده آمریکا درخواست کرده بود که فتح‌الله گولن را به این دولت تحویل دهد اما پاسخ دولت آمریکا همواره این بوده‌است که این مسئله کاملاً در اختیارات حوزه قضایی است و از این رو نمی‌تواند دربارهٔ این مسئله تصمیم‌گیری نماید: بنابراین اگر دولت ترکیه خواستار تحویل‌گرفتن گولن است باید دلایل قضایی روشنی را برای دخالت او در کودتا به دادگاه‌های آمریکایی ارائه کند تا از این طریق این شخص مجرم شناخته شود.



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.