موافقت کشورهای خلیج با استقرار مجدد نیروهای آمریکایی

منابع خلیجی به «الشرق الاوسط»: هدف جنگ نیست، بازدارندگی ایران است

موافقت کشورهای خلیج با استقرار مجدد نیروهای آمریکایی
TT

موافقت کشورهای خلیج با استقرار مجدد نیروهای آمریکایی

موافقت کشورهای خلیج با استقرار مجدد نیروهای آمریکایی

منابع خلیجی آگاه به «الشرق الاوسط» گزارش دادند؛ دولت سعودی و تعدادی از کشورهای شورای همکاری خلیج با درخواست ایالات متحده آمریکا برای استقرار مجدد نیروهای نظامی خود در آب‌های خلیج عربی و اراضی آن کشورها موافقت کردند.
این منابع افزودند که این موافقت طبق توافق‌های دوجانیه میان آمریکا و کشورهای خلیجی صورت گرفته‌است و هدف از این توافق خلیجی - آمریکایی بازدارندگی ایران از هرگونه تجاوز احتمالی از سوی آن باتوجه به پیشینه رفتار بی‌ثبات کننده این کشور در سطح منطقه است.
این منابع آگاه همچنین تأکید کردند که هدف از بازانتشار نیروهای آمریکایی در کشورهای خلیج، جنگیدن با ایران نیست، بلکه اجرای اقدامی مشترک میان واشنگتن و پایتخت‌های خلیجی برای عقب نشاندن ایران از اقدام نظامی و حمله به کشورهای خلیج یا منافع آمریکا در منطقه است.
از سوی دیگر، مسئولانی در وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) اعلام کردند که دو ناوشکن «مک فول» و «گونزالس» دو روز پیش از تنگه هرمز بدون هیچ گونه مزاحمتی از طرف ایران عبور کردند و این دو ناوشکن به همراه کشتی‌های بار و مهمات در منطقه عملیاتی ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا مستقر شدند.
یک مقام مسئول نیز صبح دیروز در گفتگو با خبرنگاران، عبور این دو ناوشکن را «آرام‌ترین عبور» ادوات نظامی آمریکا از طریق تگه هرمز در مدت طولانی گذشته توصیف کرد.
از سوی دیگر، یک منبع سعودی آگاه از پیگیری و رصد این کشور از تحولات جاری در منطقه در پی رفتار دشمنانه ایران و اعزام ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن توسط آمریکا به منظور بازداشتن ایران و حمایت دریانوردی در خلیج عربی خبر داد.
به گفته این منبع، سعودی رغبتی به درگرفتن جنگ با ایران در خلیج  ندارد در عین حال این کشور توانایی صیانت از اراضی خود از هرگونه تجاوز را دارد.
از سوی دیگر، منابع دیپلماتیک عربی در گفتگو با «الشرق الاوسط» از رایزنی‌های فشرده میان پایتخت‌های عربی برای برگزاری نشست سران عرب در حاشیه نشست سران کشورهای اسلامی در دهه آخر ماه رمضان در مکه مکرمه خبر دادند.
این منابع که نخواستند نامشان ذکر شود، گفتند: قرار است در این نشست سران کشورهای عربی که در نشست سران کشورهای اسلامی حاضر می‌شوند، شرکت کنند؛ کشورهایی که دارای اصول و دیدگاه‌های منسجم دربارهٔ تحولات منطقه ای و بین‌المللی هستند.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»