لندن، ایران را به توقف فعالیت‌های تنش‌زا فراخواند

نشست اضطراری دولت بریتانیا برای بررسی افزایش تنش توسط ایران در خلیج

لندن، ایران را به توقف فعالیت‌های تنش‌زا فراخواند
TT

لندن، ایران را به توقف فعالیت‌های تنش‌زا فراخواند

لندن، ایران را به توقف فعالیت‌های تنش‌زا فراخواند

دولت بریتانیا امروز (دوشنبه) جلسه‌ای اضطراری را برای بررسی افزایش تنش در خلیج در پی حمله به نفتکش‌ها در خلیج عمان برگزار می‌کند؛ واشینگتن و ریاض، ایران را مسئول این حملات عنوان کرده‌اند.
به گزارش الشرق الاوسط، جرمی هانت وزیر خارجه بریتانیا گفته‌است «تقریباً اطمینان کامل وجود دارد که حمله‌های روز پنج‌شنبه به نفتکش‌ها در دریای عمان کار «سپاه پاسداران» ایران بوده‌است».
در این باره، مقامات نظامی و امنیتی بریتانیا در نشست کمیته موسوم به «کبرا» که دربارهٔ شرایط فوق‌العاده ملی و بین‌المللی برگزار می‌شود، به بررسی نقش بریتانیا و پاسخ آن به این بحران خواهند پرداخت.
در این میان، روزنامه ساندی تایمز روز گذشته گزارش داد، بریتانیا برای حفاظت از کشتی‌ها و سایر منافعش در منطقه خلیج ۱۰۰ نیروی دریایی سلطنتی به این منطقه اعزام می‌کند.
اما سخنگوی وزارت دفاع بریتانیا در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الأوسط» خبر منتشر شده در روزنامه ساندی تایمز را تکذیب کرد و گفت، حدود ۲۰ نیروی وابسته به نیروی دریایی بریتانیا برای یک مأموریت آموزشی «عادی» به خلیج اعزام خواهند شد که از پیش برای آن برنامه‌ریزی شده بود.
به گفته او، البته نشست کبرا که امروز برگزار می‌شود ممکن است شامل توصیه‌هایی دربارهٔ تغییر مأموریت این نیروها و توجیه آن‌ها برای حمایت از منافع بریتانیا با توجه به تشدید تنش و احتمال درگیری نظامی بین کشورهای غربی و ایران باشد.
پیش از این، وزارت خارجه بریتانیا در بیانیه‌ای به نقل از جرمی هانت، وزیر خارجه، «سپاه پاسداران» ایران را مسئول حمله‌های اخیر به دو نفتکش در دریای عمان خواند.
جرمی هانت گفته‌است ارزیابی‌های خود ما حکایت از آن دارد که مسئولیت حمله به نفتکش‌ها متوجه هیچ دولت و عامل غیردولتی جز ایران نیست.
وزیر خارجه بریتانیا ضمن محکوم کردن این حمله‌ها از ایران خواسته به اقدامات بی‌ثبات‌کننده خود در منطقه خاتمه دهد.
وزیر خارجه بریتانیا ساعاتی پس از حمله به دو نفتکش در دریای عمان گفته بود این کشور دلیلی برای رد ادعای ایالات متحده دربارهٔ دست داشتن ایران در انفجار این دو نفتکش ندارد.
همزمان در تحولی دیگر در ارتباط با تحولات در منطقه، توبیاس ال‌وود معاون وزیر دفاع بریتانیا، در گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی اسکای ایران را به بی‌ثبات کردن منطقه متهم کرد.
او با اشاره به داشتن منافع و متحدان در منطقه خلیج تأکید کرد که ایران بدون شک می‌داند که بریتانیا در دفاع از منافعش در این منطقه ثابت قدم است.
ال‌وود گفت که بریتانیا شناخت کاملی از خاورمیانه دارد و با کشورهای متعددی نیز متحد است و از منافع و دارایی‌هایش در خاورمیانه محافظت خواهد کرد.
از سوی دیگر، جرمی کوربین رهبر حزب کارگر بریتانیا با اشاره به موضع‌گیری وزارت خارجه پرسیده آیا دولت بریتانیا «مدرک معتبری» دال بر دخالت ایران دارد یا نه؟
جرمی کوربین گفته‌است دولت بریتانیا باید برای کاستن از تنش‌ها تلاش کند و به تنش‌ها دامن نزند.
در واکنش به این توئیت جرمی کوربین، ساجد جاوید وزیر کشور بریتانیا نیز به جمع مخالفان رویکرد رهبر حزب کارگر پیوست و توئیت وی را تهدیدکننده امنیت ملی خواند.
جاوید در یادداشتی توئیتری نوشت: «چرا جرمی کوربین هرگز جانب کشوری که به دنبال رهبری آن است را نمی‌گیرد؟ از (نادیده گرفتن) منشأ (عامل شیمیایی) نوویچوک تا ممنوعیت فعالیت حزب‌الله، او به نفع کسانی که امنیت ملی ما را تهدید می‌کنند، کار کرده‌است.»
در همین رابطه، راب مک‌ایر سفیر بریتانیا در تهران، احضار خود به وزارت امور خارجه ایران را رد کرده و گفته‌است که در خواست ملاقات از طرف خود او مطرح شده‌است.
روز شنبه ۲۵ خرداد (۱۵ ژوئن) وزارت امور خارجه ایران اعلام کرد که سفیر بریتانیا را در اعتراض به متهم کردن ایران به دست داشتن در حوادث اخیر برای دو نفتکش در دریای عمان احضار کرده‌است.



سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
TT

سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)

در پنجم سپتامبر ۲۰۲۳، دکتر علیرضا عنایتی وارد فرودگاه بین‌المللی ملک خالد در ریاض شد تا مأموریت خود را به عنوان سفیر ایران در پادشاهی عربی سعودی آغاز کند. این اتفاق پس از امضای توافق ازسرگیری روابط دیپلماتیک در دهم مارس همان سال با میانجی‌گری چین و پس از قطع روابطی نزدیک به هفت سال رخ داد.

با گذشت نزدیک به دو سال از بازسازی روابط دیپلماتیک میان ریاض و تهران، سفیر عنایتی در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» بیان کرد آنچه در این مدت محقق شده معادل «دستاوردهای چندین سال» است و این را ناشی از «استحکام و ماهیت روابط» میان دو کشور دانست.

دیپلمات ایرانی موضع پادشاهی عربی سعودی در قبال حملات اخیر رژیم اسرائیل به ایران را «قابل‌تقدیر» توصیف کرد و گفت ریاض نقش فعالی در آرام‌سازی اوضاع و اعمال فشار برای جلوگیری از تنش ایفا کرده است. او افزود: «از هرگونه نقشی از سوی برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

عنایتی سابقه طولانی فعالیت در پادشاهی عربی سعودی دارد. او کار خود را از سال ۱۹۹۰ به عنوان کنسول ایران در جده آغاز کرد و در اوایل دهه ۲۰۰۰ به عنوان کاردار در ریاض منصوب شد. او پس از بیش از دو دهه، در سال ۲۰۲۳ به‌عنوان سفیر به این کشور بازگشت و تجربه‌ای انباشته در امور منطقه‌ای با خود دارد.

حملات «آشکار» به ایران

سفیر ایران، حملات اخیر اسرائیل به ایران را «آشکار» توصیف کرد و توضیح داد که در آن زمان، تهران در حال مذاکره غیرمستقیم با ایالات متحده بود. او گفت:
«ایران نیمه‌شب، در حالی که مردم در خانه‌هایشان خواب بودند، مورد حمله قرار گرفت و عده‌ای شهید شدند. این حمله در معنای کامل آن، جنایت آشکار بود. ما با تکیه بر منشور سازمان ملل، پاسخ متقابل دادیم و به دشمن نشان دادیم که ایران آغازگر جنگ نیست اما با قدرت و پایداری از خود دفاع می‌کند.»

انسجام کشورهای منطقه

عنایتی گفت که واکنش کشورهای منطقه به حملات اسرائیل، نشان‌دهنده انسجام آشکاری بود. او اشاره کرد که نخستین تماس تلفنی وزیر امور خارجه ایران، از جانب همتای سعودی‌اش، شاهزاده فیصل بن فرحان برای محکومیت «حمله آشکار» دریافت شد و سپس بیانیه وزارت امور خارجه پادشاهی نیز منتشر شد.
او افزود: «این مواضع قابل‌تقدیر با تماس تلفنی شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزیران، با رئیس‌جمهور پزشکیان برای محکوم‌کردن و ابراز انزجار از این حملات تکمیل شد. پس از آن، تماس رئیس‌جمهور پزشکیان با برادرش شاهزاده محمد برقرار شد و دیگر کشورهای شورای همکاری نیز مواضعی در حمایت از جمهوری اسلامی گرفتند.»

محمد بن سلمان «همیشه همراه ما بوده»

سفیر تهران از تلاش‌های اخیر پادشاهی عربی سعودی برای آرام‌سازی اوضاع و توقف حملات اسرائیلی قدردانی کرد و گفت: «این تلاش‌ها ارزشمند بود و ما از آن استقبال کردیم. ما بر نقش پادشاهی در آرام‌سازی شرایط و جلوگیری از حملات تأکید می‌کنیم، این نقش بسیار شرافتمندانه است. در گفت‌وگوها، تماس‌ها و دیدارهای دوجانبه، ایران همواره بر نقش و مواضع قابل‌تحسین پادشاهی تأکید کرده است؛ از محکوم‌کردن حملات گرفته تا تلاش برای جلوگیری از آنها. از هرگونه نقش برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

۴۰۰ هزار ایرانی از پادشاهی عربی سعودی بازدید کردند

دکتر عنایتی توضیح داد که روابط پس از بازگشت، پیشرفت چشمگیری داشته است و گفت: «آنچه در طول دو سال از این روابط برداشتیم، به‌گونه‌ای است که گویی در چند سال رخ داده است. گویی روابط اصلاً قطع نشده بود و این نشان از عمق و اصالت این روابط دارد.»

او افزود: «در سال جاری، بیش از ۲۰۰ هزار زائر عمره از ایران به پادشاهی آمده‌اند و اگر تعداد حجاج را نیز بیفزاییم، تعداد بازدیدکنندگان ایرانی از پادشاهی در طول یک سال به ۴۰۰ هزار نفر می‌رسد، که این شاخص بسیار مثبتی است. همه این افراد از پادشاهی بازدید کرده و آن را از نزدیک شناخته‌اند.»

سفر خالد بن سلمان

سفیر درباره سفر وزیر دفاع پادشاهی عربی سعودی به تهران گفت: «ایران این سفر را اقدامی حاکمیتی و بسیار مهم دانست و آن را نقطه عطفی تاریخی در روابط تلقی کرد.»
او افزود: «این سفر، دیدار شاهزاده با رئیس‌جمهور پزشکیان، رهبری و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح (که در رویدادهای اخیر جان باخت) باعث ایجاد درکی مشترک بین دو طرف شد مبنی بر اینکه ما شریک در ساختن منطقه هستیم. این برداشت در طرف ایرانی بسیار مثبت بود.»

او ادامه داد: «برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پیگیری‌های لازم پس از این سفر را ادامه دهیم و معتقدیم این سفر روابط ایران و پادشاهی عربی سعودی را از سطحی عادی به روابطی عمیق و بنیادین ارتقا داد.»

روابط و چشم‌اندازها

سفیر عنایتی معتقد است که روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور نیازمند تلاش بیشتری برای تقویت است. او گفت: «ما توافق‌نامه‌ای جامع در زمینه تجارت، اقتصاد، سرمایه‌گذاری، فرهنگ، جوانان و ورزش داریم که در توافق پکن بر آن تأکید شده است. توافق‌نامه‌ای دیگر نیز برای جلوگیری از مالیات مضاعف به صورت مقدماتی امضا شده و ما پیش‌نویس توافق‌نامه‌ای برای حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری متقابل نیز ارائه کرده‌ایم. همچنین توافق‌نامه‌ای در زمینه حمل‌ونقل زمینی وجود دارد که می‌تواند پادشاهی، امارات و عمان را به سواحل شمالی متصل کرده و آن را به گذرگاهی به آسیای مرکزی تبدیل کند.»

در مورد نقش ایران در منطقه، دکتر علیرضا عنایتی اظهار کرد که تهران از مدلی برای امنیت منطقه‌ای حمایت می‌کند که بر توسعه، اقتصاد و فرهنگ متکی است، نه قدرت نظامی. در پاسخ به اینکه برخی نگاه‌ها، نقش ایران را عامل بی‌ثباتی می‌دانند، گفت: «ما بیگانه‌ای نیستیم که وارد منطقه شویم و نقشی را تحمیل کنیم. ما بخشی از منطقه هستیم، از فرزندان آن هستیم و در آن زندگی می‌کنیم.»

او افزود: «ما اشتراکات فرهنگی، تاریخی و دینی زیادی در منطقه داریم. اگر در برخی دیدگاه‌های سیاسی اختلافی وجود داشته باشد، این نباید به قطع رابطه بیانجامد. این اختلاف را می‌توان تنها از طریق گفت‌وگو حل کرد. هیچ راهی بهتر – بلکه جایگزینی برای آن وجود ندارد – از گفت‌وگو میان برادر با برادر، همسایه با همسایه و میان مسائل مختلف.»

او تأکید کرد: «امنیت ما یکپارچه است. نمی‌توانیم از امنیت تکه‌تکه سخن بگوییم. ما آنچه از منطقه می‌شنویم را تکرار می‌کنیم: امنیت مبتنی بر توسعه. ما از این رویکرد حمایت می‌کنیم. زمانی که از امنیت مبتنی بر تسلیحات، جنگ‌افزار، نظامی‌گری، ژئوپلیتیک و سیاست فاصله گرفته شود، می‌توان آن را با امنیت مبتنی بر توسعه، اقتصاد، تجارت، فرهنگ و مردم جایگزین کرد.»