حمله به منافع آمریکا در عراق؛ «ردپای ایران» و شرمساری دولت بغداد

کارمند خارجی شرکت اکسون موبیل به همراه محافظ شخصی در حال بازدید از یک میدان نفتی در نزدیکی بصره (رویترز)
کارمند خارجی شرکت اکسون موبیل به همراه محافظ شخصی در حال بازدید از یک میدان نفتی در نزدیکی بصره (رویترز)
TT

حمله به منافع آمریکا در عراق؛ «ردپای ایران» و شرمساری دولت بغداد

کارمند خارجی شرکت اکسون موبیل به همراه محافظ شخصی در حال بازدید از یک میدان نفتی در نزدیکی بصره (رویترز)
کارمند خارجی شرکت اکسون موبیل به همراه محافظ شخصی در حال بازدید از یک میدان نفتی در نزدیکی بصره (رویترز)

خبرگزاری فرانس پرس گزارش داد، چندین موشک در هفته جاری از نقطه ای نامعلوم پرتاب شده و تأسیسات آمریکا در عراق را هدف قرار گرفتند.
به گزارش الشرق الاوسط، ناظران می‌گویند این حمله‌های موشکی با توجه به بالا گرفتن تنش میان تهران و واشنگتن مایه شرمساری حکومت بغداد شده‌است.
حملات موشکی جمعه گذشته (۱۴ ژوئن) آغاز شدند اما هنوز هیچ گروهی مسئولیت آن را نپذیرفته‌است. 
اغلب این موشک‌ها از مناطقی پرتاب شده‌اند که در کنترل گروه‌های مسلح هوادار ایران و مخالفان دو آتشه آمریکا قرار دارند.
چندین موشک به پایگاه نظامی بلد در شمال بغداد اصابت کردند. 
حمله موشکی بعدی پادگان نظامی التاجی و سومی مرکز فرماندهی عملیات نظامی در موصل را هدف گرفتند. 
نیروهای آمریکایی و تجهیزات نظامی در همه مواضع مورد هدف مستقر هستند.
عادل عبد المهدی نخست‌وزیر عراق در واکنش به حمله‌های موشکی اخیر روز سه شنبه (۱۸‍ ژوئن) گفت «فعالیت گروه‌های مسلح عراقی و غیرعراقی در خارج از چارچوب نیروهای مسلح عراق ممنوع است». 
او در نشست خبری هفتگی افزود «اجازه نمی‌دهیم وضعیت بدین شکل تداوم پیدا کند».
چند ساعتی از اظهارات عبد المهدی نگذشته بود که چندین موشک به مجتمع شرکت‌های نفتی عراقی و خارجی در استان بصره اصابت کرد و منجر به زخمی شدن ۳ نفر شد.
چندین شرکت خارجی و عراقی از جمله اکسون موبیل و بیکر هیوز در این منطقه قرار دارند. 
این دو شرکت آمریکایی هستند.
فنار حداد کارشناس مسائل عراق در دانشگاه ملی سنگاپور در این باره گفت «این شیوه ایرانی هاست تا از طریق گروه‌های نیابتی در عراق نفوذ خود را به نمایش بگذارند».
او افزود «حکومت ایران با حمله‌های این چنینی توانایی خود برای آسیب رساندن به کارمندان و نیروهای آمریکا را به رخ می‌کشد. این حمله‌ها دولت عراق و نیروهای عراقی را در شرایط بدی قرار می‌دهد و ضمناً امنیت شرکت‌های بین‌المللی انرژی و نفتی را تهدید می‌کند».
عراق و آمریکا مناسبات نظامی و سیاسی تنگاتنگ دارند اما عراق در عین حال روابط نزدیک با ایران دارد. 
ایران یکی از هم پیمانان اصلی تجاری بغداد است. 
بسیاری از گروه‌های مسلح عراق زیر نظر حکومت ایران فعالیت می‌کنند.
عبدالمهدی بارها پیشنهاد میانجی گری بین آمریکا و ایران را مطرح کرد. اما تنش و بی‌ثباتی روز به روز به عراق شدیدتر می‌شود. 
این کشور به دنبال چندین دهه جنگ و درگیری دوره آرامش نسبی را سپری می‌کند. 
آخرین دوره کشمکش در عراق با مبارزه با گروه تروریستی «داعش» به پایان رسید.
نیروهای آمریکایی در عراق یکی از موارد اصلی اختلاف نظر میان دو کشور است. 
آمریکا بیش از ده سال پیش ۱۷۰ هزار نظامی در عراق مستقر کرد که این بیشترین تعداد سربازان آمریکایی در عراق بود. 
حضور نظامی آمریکا بعدها به حدود ۵۲۰۰ سرباز در عراق کاهش پیدا کرد.
دولت عراق تعهد داده از منافع تجاری کشورهای خارجی در این کشور حمایت کند.
 به گفته هشام الهاشمی کارشناس مسائل امنیتی حالا حکومت عراق در وضعیت «دشواری» قرار گرفته‌است.
الهاشمی افزود «عاملان حملات موشکی گفتمان حکومت دربارهٔ برقراری ثبات نسبی و دعوت از شرکت‌های بزرگ برای سرمایه‌گذاری در عراق را ناکام کردند».
یک منبع حکومتی به فرانس پرس گفت مقام‌های عراقی «زیر فشار» هستند و اقدامات نیروهای عراقی برای جلوگیری از وقوع این حملات افزایش یافته اما مشکل اینجاست که عاملان عملیات تروریستی به مناطقی دسترسی دارند که می‌توانند از آنجا موشک پرتاب کنند. 
تأسیساتی که مستشاران نظامی آمریکا و کشورهای خارجی در آنجا حضور دارند مورد حمله‌های پیاپی قرار می‌گیرند. دولت عراق در شرایط بدی قرار گرفته‌است».
بخش نفتی عراق که بخش اعظم بودجه کشور از این محل تأمین می‌شود در معرض تهدید قرار دارد.
عراق دومین تولیدکننده بزرگ نفت در اوپک است. 
صادرات نفت کشور حدود ۳٫۵ میلیون بشکه در روز است که بخش بزرگی از آن از بصره تأمین می‌شود.
محموله‌های نفتی از گذرگاه اصلی یعنی تنگه هرمز عبور می‌کنند. 
ایران بارها گفته چنانچه وارد رویارویی مستقیم با آمریکا شود تنگه هرمز را می‌بندد.
ربا حصری کارشناس حوزه نفت در عراق نیز گفت «گذرگاه‌های آبی در خلیج شریان اصلی برای عراق هستند. محدودیت در انتقال محموله‌های نفتی به شدت به عراق ضربه می‌زند».
یک مقام مسئول در شرکت خارجی در میدان الرمیله نیز گفت «شرکت‌های خارجی در این میدان نفتی از جمله اکسون موبیل، جنرال الکتریک و بیکر هیوز از کارمندان بلندپایه خواستند تا عراق را ترک کنند. این توصیه توسط شرکت‌های آمریکایی در این منطقه روزهای چهارشنبه و پنجشنبه (۱۹ و ۲۰ ژوئن) صادر شد. البته چنین درخواستی در ماه می نیز صادر شد».
به دنبال خروج ۸۳ کارمند خارجی اکسون موبیل از یکی از میادین نفتی بصره در نیمه‌های می این نیروها بعد از دریافت ضمانت از دولت به عراق بازگشتند.
فنار حداد در پایان گفت «احتمال افزایش تنش با توجه به حملات برخی گروه‌ها و عدم مذاکره مفید بالاست».



آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
TT

آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان می‌دهد هند قصد دارد به‌زودی حمله‌ای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره‌ی تشدید تنش میان دو کشور به‌دنبال حمله‌ای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.

روابط میان این دو همسایه‌ی مجهز به سلاح هسته‌ای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلی‌نو، اسلام‌آباد را مسئول حمله‌ی هفته‌ی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حمله‌ای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، در جلسه‌ای غیرعلنی در روز سه‌شنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.

دولت پاکستان هرگونه دخالت در حمله‌ی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیه‌ای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثه‌ی پاهالگام، که بهانه‌ای بی‌اساس است، قصد دارد حمله‌ی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجه‌ی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حمله‌ای نخواهد بود.

سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشته‌اند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقه‌ی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود می‌دانند.

حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتش‌بس در سمت پاکستانی مرز زندگی می‌کنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آماده‌سازی پناهگاه‌های زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویت‌شده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچه‌هایمان را نجات دهیم.»

تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتش‌بس تبادل آتش داشته است. این منطقه‌ی به‌شدت نظامی‌شده دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات بالای کوه‌های هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب می‌شود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سه‌شنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کرده‌اند.

تنش‌ها در هفته‌ی پس از حمله‌ی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاه‌های مرزی به‌سرعت بالا گرفته است.

بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

مودی هفته‌ی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آن‌ها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنج‌شنبه گفت: «به همه‌ی جهان می‌گویم: هند هویت هر تروریست و حامی‌اش را شناسایی خواهد کرد، آن‌ها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردست‌ترین نقاط زمین بروند، تعقیب‌شان می‌کنیم.»

این اظهارات نگرانی‌ها را درباره‌ی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.

وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو به‌زودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آن‌ها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه‌ی هند، تماس گرفت و طبق گفته‌ی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجی‌گری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخست‌وزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیده‌ی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».

پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقه‌ی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانواده‌هایی را از هم جدا کرد که نسل‌ها در کنار هم زندگی می‌کردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زده‌اند.

گشت‌های ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حمله‌ی کشمیر تحت تعقیب‌اند. دو نفر از آن‌ها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند می‌گوید آن‌ها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آن‌ها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گسترده‌ای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.

در آخرین مورد از تشدید تنش‌ها در کشمیر، در حمله‌ی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقه‌ی تحت کنترل هند، یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگنده‌های هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.