تالاب‌های عراق؛ الهام بخش آثار جدید نمایشگاه لیلا در عمان

​هور در تابلوهای لیلا کبه رنگ و بوی تازه گرفتند

 تالاب‌ها در تابلوی لیلا
تالاب‌ها در تابلوی لیلا
TT

تالاب‌های عراق؛ الهام بخش آثار جدید نمایشگاه لیلا در عمان

 تالاب‌ها در تابلوی لیلا
تالاب‌ها در تابلوی لیلا

داستان لیلا کبه همانند میلیون‌ها عراقی است که کوله بارشان را چندین بار جمع کردند و آن را در چند خانه و کشور پهن کردند.
دختری که در ۱۳ سالگی زادگاه خود را به مقصد یک مدرسه شبانه‌روزی ترک کرد حس کرد که در یک زندان متروکه گرفتار شده‌است.
لیلا در آن زمان نمی‌دانست که سفر درازی در پیش دارد و به کشورهای فراوانی از جمله یونان و امارات و آمریکا و لبنان سفر می‌کند.
لیلا حالا نقاش شده؛ یک هنرمند پرآوازه که نمایشگاه‌های انفرادی برگزار می‌کند و تالار نقاشی اش در خیابان الحمرا در بیروت افتتاح شد. مدیریت تالار به عهده خود لیلا و دخترش است.
آخرین نمایشگاه آثار لیلا در پایتخت اردن بود. مجموعه ای از تابلوهای او دربارهٔ منطقه تالاب‌ها در عراق در آنجا به نمایش گذاشته شد. لیلا به هورهای عراق سفر کرده‌است.
مردم هورنشین شرایط دشواری را پشت سر گذاشتند. تالاب‌های عراق پدیده‌های طبیعی و زیبایی آبی زیبایی دارند اما آنها هم همچون مردمان این منطقه گرفتار سال‌های جنگ و خشکسالی بودند.
البته امروزه هورها در کانون توجه محافل بین‌المللی مثل یونسکو قرار گرفته‌است. برخی فعالان عراقی و نیز این نهاد بین‌المللی در راستای حفظ تالاب‌ها و اکوسیستم‌های تالابی تلاش می‌کنند و حمایت گسترده‌ای از صنعت قایق سازی ویژه تالاب‌ها (مشحوف) انجام می‌شود.
لیلا کبه که به گوشه و کنار دنیا سفر کرده حالا ضمن سفر به منطقه هورها نخل و نیزار و تالاب‌ها را به تصویر می‌کشد. او با واژگان هور آشنایی دارد. او با نگاه هنرمندانه و تجربه طولانی و استعداد درخشانش می‌داند که چطور رنگمایه‌های قوی هور را با یکدیگر ترکیب کند.
در واقع، لیلا نقاش طبیعت پویا و زنده است نه پرتره و طبیعت بی جان. او مهارت خاصی در ترکیب رنگ‌ها و ایجاد سایه روشن‌های بی نظیر و نورپردازی دارد.
او بعد از اینکه در نوجوانی خانه خود را ترک کرد برای ادامه تحصیل به بغداد بازگشت. لیلا دوباره به انگلیس بازگشت و از دانشکده هنرهای زیبا فارغ‌التحصیل شد. او در اواخر دهه هفتاد چندسالی در ابوظبی بود و نمایشگاه‌های انفرادی دربارهٔ محیط‌های بیابانی برگزار کرد. لیلا می‌گوید که کشوری که در آن اقامت می‌کند در نقاشی‌هایش تأثیر گذار است.
وقتی که لیلا و خانواده اش به یونان سفر کردند اساطیر یونان در تابلوهایش پدیدار شدند.
زن در آثار لیلا کبه نیز حضور متنوعی دارد؛ گاهی در نقش قهرمان یا یک الهه افسانه ای یا یک بانوی عراقی ظاهر می‌شود که گرفتار جنگ و محاصره است.
وقتی که آمریکا به عراق حمله کرد لیلا در واشنگتن بود. او می‌خواست که با نقاشی کمی از دلتنگی‌هایش بکاهد. او با مطالعه کتاب‌های تاریخی و تمدن سومریان و آشنایی با «اینانا» الهه باروری شروع کرد به کشیدن اسطوره‌های آن دوران. گویا لیلا با نقاشی این اسطوره‌ها می‌خواست از شرایط اندوهبار بگریزد.
اینانا با شکوه و عظمت وصف نشدنی در تابلوهای لیلا ظاهر می‌شود. اینانا با ترک عرش خود جایگاه خود را از دست می‌دهد.
زن عراقی امروزی و اینانا از نظر لیلا شباهت‌های متعددی با یکدیگر دارند. وضعیت معیشتی زنان به دلیل جنگ بدتر شده. آنها زمانی در رفاه و آسایش زندگی می‌کردند اما حالا شرایط دشواری دارند. زن عراقی در تابلوهای لیلا شبیه نخل‌های بلند است که گاهی بر اثر طوفان خم می‌شوند اما نمی‌شکنند. نخل در تابلوهای لیلی نماد عراق است.
لیلا در گفتگو با الشرق الاوسط گفت «تجربه سفر به هور برای من تنها نفس کشیدن و مشاهده پدیده‌های طبیعی و آبی نبود بلکه این منطقه می‌خواهد مثل گذشته شود. با برخی از ساکنان محلی هم صحبت کردم. شمار محدودی از آنان به منطقه بازگشته اند. مردم آب و برق ندارند و بچه‌ها مدرسه نمی‌روند. پسربچه ای را دیدم که گل بازی می‌کند و از گل چیزی شبیه گاومیش درست کرده‌است. به خودم گفتم که اگر امکانات فراهم بود شاید این پسربچه نیز مجسمه‌ساز مشهوری مثل جواد سلیم شود».



قهوه سعودی، سنت تاریخی و محبوب‌ترین نوشیدنی رمضانی

قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)
قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)
TT

قهوه سعودی، سنت تاریخی و محبوب‌ترین نوشیدنی رمضانی

قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)
قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)

بدون شک قهوه نمادی فرهنگی است که ریشه در خانه شهروندان سعودی دارد و پایه و اساس مهمان نوازی، سخاوت و گرمی آنهاست؛ چنان‌که برخی از شاعران قدیم در جزیرة العرب می‌گویند: «خانه ای که دله (ظرف قهوه) نداشته باشد، کسی آن را نمی‌شناسد».

طرز تهیه قهوه سعودی و طرز سرو آن در شعر «الارجوزه» توضیح داده شده‌است که زمان سرو آن را صبح زود با القدوع (ظرف میهمان نوازی خرما) بیان کرده‌است تا اینکه قهوه به یک ستون اساسی مهمان نوازی و استقبال از مهمان خوب تبدیل شد.

در ماه رمضان قهوه سعودی بانوی سفره رمضان است و حضور آن نشان دهنده تکریم مهمان و احترام به او است و حضور القدوع (ظرف‌های خرما) و قهوه در فرهنگ قهوه سعودی ارتباط تنگاتنگی دارد، زیرا آنها جدایی ناپذیر هستند.

از این منظر، مشاور قهوه سعودی و مربی طرح کارشناس قهوه، سلطان آل مریع، در مصاحبه با «الشرق الاوسط» توضیح داد: «فرهنگ لغت الجامع، کلمه «القدوع» را به «القدع» تعبیر کرده‌است که به معنای شکستن شدت گرسنگی است».

القهوة السعودية تحظى بأهمية كبيرة خلال شهر رمضان (الشرق الأوسط)

تهیه قهوه یکی از هنرهای آشپزی سعودی است و این هنر در مجامع فرهنگی بین‌المللی برای معرفی فرهنگ تهیه قهوه سعودی به اشتراک گذاشته شده‌است. خانه سعودی خالی از روش‌های تهیه این هنر و میراث نیست که یکی از گنجینه‌های فرهنگی پادشاهی سعودی به‌شمار می‌رود.

به گفته آل مریع، آیین‌های تهیه قهوه سعودی بسته به منطقه جغرافیایی در پادشاهی سعودی متفاوت است.قهوه سعودی به روش‌های مختلف برشته (رست قهوه) می‌شود؛ وقتی به منطقه عسیر به جنوب سعودی می‌رویم، متوجه می‌شویم که قهوه هنگام برشته شدن رنگ روشنی پیدا می‌کند.

وقتی به مناطق مرکزی پادشاهی می‌رویم، متوجه می‌شویم که قهوه هنگام برشته شدن رنگ متوسطی به خود می‌گیرد، در حالی که در شمال، قهوه بیشتر برشته شده‌است.

آل مریع توضیح داد که ماده اصلی قهوه سعودی روش برشته کردن آن است و تفاوت بسیار زیادی بین قهوه عربی و قهوه سعودی وجود دارد.

قهوه سعودی به دلیل دو عامل سعودی نامیده شد، اولین عامل این است که قهوه سعودی از دانه الخولانی سعودی شروع می‌شود که مختص پادشاهی سعودیاست و به ۳ روش رست مختلف، و ۵ روش برای تهیه قهوه سعودی با توجه به مناطق پادشاهی انجام می‌شود.

عامل دوم این است که قهوه سعودی تنها قهوه ای در جهان است که از برشته کردن تا پخت و پز و سپس سرو کردن، جلوی مهمان درست می‌شود. این چیزی است که ما در انواع دیگر قهوه سراسر جهان نمی‌بینیم، اگرچه این ارائه باید با اشعار و دیالوگ‌های ادبی آمیخته شود.

در سال ۲۰۲۲، وزارت فرهنگ ۲۰ مقاله تحقیقاتی در زمینه قهوه سعودی ارائه شده توسط محققان داخلی و بین‌المللی را تأیید کرد.

این تحقیقات در مورد قهوه سعودی با هدف غنی سازی ۳ عامل اصلی است: حمایت وزارتخانه از قهوه در شبه جزیره العرب، بررسی دانش، مهارت‌ها و سنت‌های اجتماعی و توسعه محتوای محلی در قهوه سعودی.

وزارت فرهنگ بر اصل تجلیل از این فرهنگ متمرکز شده و اداره هنرهای آشپزی به نمایندگی از وزارت فرهنگ، دستور پخت غذاها را از مناطق مختلف پادشاهی زیر نظر دارد و به مردان و زنان جوان سعودی واجدالشرایط مدرک «کارشناس قهوه سعودی» اعطا می‌کند.