یوکیا آمانو درگذشت؛ پایان یک دهه تلاش صلح‌آمیز

یوکیا آمانو درگذشت؛ پایان یک دهه تلاش صلح‌آمیز
TT

یوکیا آمانو درگذشت؛ پایان یک دهه تلاش صلح‌آمیز

یوکیا آمانو درگذشت؛ پایان یک دهه تلاش صلح‌آمیز

دبیرخانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در سن ۷۲ سالگی درگذشت.
به گزارش الشرق الاوسط، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه ۲۲ ژوئن در یادداشتی به کشورهای عضو، درگذشت یوکیا آمانو مدیرکل این آژانس را اطلاع داد.
پیشتر گزارش‌هایی دربارهٔ احتمال کناره‌گیری او از سمتش به دلیل بیماری منتشر شده بود
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توضیحی در مورد زمان و علت درگذشت یوکیا آمانو نداده‌است اما تأیید کرده که آمانو پیش از فوت، پیش‌نویس استعفایش از سمت مدیرکلی آژانس را تهیه کرده بود.
براساس گزارش‌هایی که هفته گذشته منتشر شده بود، آمانو در ماه‌های اخیر چند نشست مهم آژانس را به دلیل بیماری از دست داده بود.
در بیانیه آژانس آمده‌است: «در طی یک دهه گذشته آژانس با حمایت اعضا و پشتکار کارکنان به نتایج ملموسی برای رسیدن به هدف 'اتم برای صلح و توسعه ' دست یافته‌است.»
پرچم آژانس بر فراز ساختمان اصلی این سازمان برای بزرگداشت آمانو به حالت نیمه‌افراشته درآمده است.
آمانو که یک دیپلمات ژاپنی بود، پس از محمد البرادعی و با رای اعضا به عنوان پنجمین دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انتخاب شده بود.
وی که در سال ۲۰۰۵ همراه با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جایزه صلح نوبل را برد، قرار بود تا نوامبر ۲۰۲۱ در این سمت بماند.
یوکیا آمانو که مدتی در فرانسه و آمریکا هم تحصیل و تحقیق کرده، سال‌ها در وزارت خارجه کشورش، در سمت‌های مختلف انجام وظیفه کرد تا آنکه رئیس دفتر خلع سلاح در وزارت خارجه ژاپن شد.
برنامه هسته‌ای ایران یکی از مهم‌ترین پرونده‌های آژانس در زمان ریاست آمانو بود و توافق هسته‌ای ایران (برجام) هم در همین دوره امضا شد. آژانس مسئولیت نظارت بر پایبندی ایران به تعهدات هسته‌ای را بر عهده دارد.
عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای در توییتر خود درگذشت آمانو را تسلیت گفته و نوشته است: «همکاری ما خیلی نزدیک بود. من از عملکرد ماهرانه و حرفه‌ای او به عنوان مدیر کل آژانس تقدیر می‌کنم که به پایان کامل آنچه ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای ایران خوانده می‌شد و همین طور انتشار ۱۵ گزارش پی‌درپی در تایید پایبندی کامل ایران به برجام منجر شد.»
درگذشت آمانو در اوج تنش میان ایران و غرب بر سر برجام بعد از خروج آمریکا از این توافق رخ داد.
از رافائل گروسی، نماینده آرژانتین در آژانس و همین‌طور کرنل فیروتا، رئیس دفتر رومانیایی آقای آمانو به عنوان نامزدهای جانشینی او نام برده می‌شود.



سرگردانی اروپا درباره وضعیت پس از بایدن

 (dpa)
(dpa)
TT

سرگردانی اروپا درباره وضعیت پس از بایدن

 (dpa)
(dpa)

با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در ۲۰ ژانویه، رهبران اروپایی که در بوداپست گرد هم آمده‌اند، به سرعت نسبت به این تحول واکنش نشان دادند. این نشست، تحت عنوان «گروه سیاسی اروپا» با حضور تمامی کشورهای اروپایی به جز روسیه برگزار شد، و روز جمعه تنها به سران ۲۷ کشور اتحادیه اروپا اختصاص خواهد داشت.

بازگشت ترامپ، باری دیگر ایده «استقلال راهبردی» را مطرح کرده و امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، که از طرفداران اصلی آن است، با تأکید بیشتر این موضوع را بیان کرد. او در سخنرانی طولانی خود، با استناد به دلایل مختلف، بر ضرورت مدیریت سرنوشت اروپا توسط خود اروپایی‌ها تأکید کرد. مکرون اشاره کرد که برخی کشورهای اروپایی همچنان ترجیح می‌دهند روابط خود را با ترامپ به‌خاطر محافظت از «چتر امنیتی آمریکا و ناتو» تنظیم کنند.

این سخنرانی به‌صورت زنده از سایت کاخ الیزه در شبکه اجتماعی «ایکس» پخش شد. این موضوع در پی تماس تلفنی چهارشنبه شب بین مکرون و ترامپ مطرح شد که کاخ الیزه آن را «بسیار خوب» توصیف کرد. طرفین توافق کردند برای بازگشت صلح و ثبات و حل بحران‌های بزرگ بین‌المللی همکاری کنند.

مکرون همچنین بر اهمیت نقش اروپا در مسائل اوکراین و خاورمیانه تأکید کرد. این موضوع ناشی از نگرانی فرانسه از رویکرد احتمالی ترامپ در انجام توافقات یکجانبه بدون مشورت با متحدان اروپایی‌ است. با پیروزی ترامپ، اروپا به‌طور جدی نگران است که در صورت کاهش تعهدات آمریکا نسبت به ناتو، «بی‌پناه» شود. به همین دلیل، ساختن دفاع اروپایی با رویکرد «استقلال راهبردی» به اولویت نخست تبدیل شده است.

مکرون در سخنانش به همتایان اروپایی خود، تهدیدهایی را که اروپا را احاطه کرده برشمرد؛ از جمله جنگ اوکراین، تروریسم، مهاجرت غیرقانونی، تنش‌ها بین کشورها مانند وضعیت بین آذربایجان و ارمنستان، و رقابت‌های ژئوپلیتیک میان آمریکا و چین که به دنبال منافع خود بدون توجه به قوانین بین‌المللی هستند. او گفت: «آیا دیگران تاریخ ما را می‌نویسند یا ما خود می‌خواهیم آن را بنویسیم؟» و پاسخ داد که به‌نظر او، اروپا توانایی این کار را دارد. او اضافه کرد که راه رسیدن به این هدف از طریق اقدامات عملی و ایمان به توانایی‌های اروپا در تحقق استقلال راهبردی است.

مکرون این فرصت را غنیمت شمرد تا به ترامپ پیام دهد که پیروزی اوکراین به سود اروپا خواهد بود و اروپا نباید اجازه دهد روسیه پیروز شود، چراکه پیروزی روسیه یعنی قدرت‌گیری یک امپراتوری در مرزهای اروپا و احتمال برنامه‌های توسعه‌طلبانه آن پس از اوکراین.

بنجامین حداد، وزیر امور اروپایی فرانسه، در این باره گفت که اگر اروپایی‌ها مسئولیت امنیت خود را بر عهده نگیرند، دیگران سرنوشتشان را تعیین خواهند کرد.

در عین حال، مکرون تأکید کرد که اروپا باید خود را با شرایط جدید پس از انتخاب ترامپ تطبیق دهد و نمی‌تواند همیشه دفاع از امنیت خود را به آمریکایی‌ها بسپارد. او بر این باور است که دفاع از منافع اروپا باید در اولویت اروپایی‌ها باشد، اما بدون رد همکاری با ناتو و بدون ملی‌گرایی افراطی که باعث ضعف اروپا شود. به‌گفته او، راه درست این است که اروپا بیداری راهبردی داشته باشد و به‌سرعت به سمت ساختن نیروی دفاعی مستقل خود حرکت کند که با چارچوب ناتو سازگار باشد، اما در عین حال از آن استقلال داشته باشد.

مکرون با این موضع می‌خواهد نقش اصلی در گفتگو با ترامپ را ایفا کند و حد و مرز روابط با واشنگتن را مشخص کند. با این حال، بسیاری تردید دارند که اروپا بتواند به‌طور جمعی این مسیر را دنبال کند، زیرا برخی کشورهای اروپایی ترجیح می‌دهند امنیت خود را از طریق حمایت آمریکا و ناتو تأمین کنند.