نمایشگاهی درباره فوزیه به مناسبت ششمین سالگرد درگذشت شاهدخت مصری

نمایش عکس های مراسم ازدواج افسانه ای فوزیه

ملکه فوزیه روی جلد نشریه های مصر
ملکه فوزیه روی جلد نشریه های مصر
TT

نمایشگاهی درباره فوزیه به مناسبت ششمین سالگرد درگذشت شاهدخت مصری

ملکه فوزیه روی جلد نشریه های مصر
ملکه فوزیه روی جلد نشریه های مصر

نام شاهدخت فوزیه با زیبایی اشرافی و قدرت پیوند خورده است. فوزیه دختر ملک فواد اول و خواهر ملک فاروق است. فوزیه چند سال بعد از درگذشتش اما هنوز الهام بخش نسل های نو است.
به مناسبت ششمین سالگرد درگذشت ملکه فوزیه کتابخانه کتاب های نفیس و مجموعه کتاب های ویژه دانشگاه آمریکایی قاهره نمایشگاهی با عنوان «شاهدخت فوزیه: دیدگاه متفاوت رسانه های غربی و محلی درباره زن مصری» برگزار کرده است.
این نمایشگاه از جولای تا ۳۱ اکتبر ادامه دارد.
زندگینامه شاهدخت فوزیه در ذهنیت مردم معمولا با سرگذشت دراماتیک او گره خورده که بعد از شکست ازدواج افسانه ای اش با شاه منجر به قطع روابط بین مصر و ایران در آن زمان شد.
اما نمایشگاه دانشگاه آمریکایی قاهره روی مسائل دیگری دست گذاشته و با بررسی سرگذشت شاهدخت فوزیه دیدگاه رسانه های مصری و بین المللی درباره زن مصری را مورد توجه قرار داده است.
جنا امین پژوهشگر مصری آمریکایی که در دانشکده میلتون در ایالت ماسوچوست تدریس می کند تحقیق آرشیوی در این باره انجام داده است.
گزارش روزنامه ها درباره فعالیت داوطلبانه شاهدخت فوزیه به عنوان پرستار در ارتش مصر در جریان جنگ فلسطین در این نمایشگاه به نمایش گذاشته شده است. در این نمایشگاه در کنار اسناد و مطبوعات بخش ویژه عکس های خانوادگی و شجره شاهدخت فوزیه و عکس هایی از ازدواج افسانه ای او گذاشته شده است. 
جنا امین به الشرق الاوسط گفت «پژوهش درباره شاهدخت فوزیه را در تابستان پارسال شروع کردم. در آن زمان درباره زنان در مصر تحقیق می کردم. یک تحقیق کلی بود و نمی دانستم دقیقا روی کدام حوزه تمرکز کنم. یک روز مطلبی درباره انقلاب ۱۹۱۹ و مشارکت گسترده زنان در آن می خواندم که چشمم به عکسی از شاهدخت فوزیه افتاد. عاشق شاهدخت فوزیه هستم و شروع کردم به مطالعه درباره فوزیه. سرگذشتش غافلگیرم کرد و رفتم آرشیو دانشگاه آکسفورد و دانشگاه آمریکایی قاهره. مطالعه درباره او و نحوه برخوردش با مسائل سیاسی و بین المللی در آن زمان لذت بخش بود». در این نمایشگاه به چهره شاهدخت فوزیه در رسانه های مصری به عنوان الگوی زن معاصر مصری و نقش پیشروانه او در مسائل اجتماعی و سازمان های خیریه به منظور بهبودی شرایط زنان اشاره دارد که بر خلاف تصویری است که رسانه های بین المللی از وی ارائه می دهند و او را به عنوان ابزار سیاسی صرف معرفی می کنند.
او درباره مشکلات مهمی که در جریان تحقیق به آنها برخورده گفت «مطالب ادبی یا گفتگو درباره زندگی شاهدخت فوزیه و کلا خانواده سلطنتی کم هستند یا اصلا چیزی دراین باره وجود ندارد».
 «آثار چندانی درباره شاهدخت فوزیه وجود ندارد. بنده با کمک تیم دانشگاه آمریکایی قاهره اسنادی پیدا کردم که حاکی از فعالیت های گسترده شاهدخت فوزیه در حوزه عمومی و اجتماعی است. این اسناد در رسانه ها و مطبوعات مصری منتشر شده و مطبوعات بین المللی اشاره ای به آن نکرده است. آلبوم ازدواج سلطنتی در سال ۱۹۳۹ نیز برای راحتی بازدیدکنندگان شماره گذاری شده است». اسناد دانشگاه آمریکایی قاهره شامل شماره های قدیمی نشریه «المصور» و روزنامه های «الاهرام» و «المصری» و نشریه «رادیو مصر» و مجله «آخر ساعه» است. امین گفت «در جریان تحقیق متوجه شدم که شماری از زنان خانواده سلطنتی مصر نقش تاثیر گذاری در پیشرفت جامعه داشتند. تحقیقم درباره شاهدخت فوزیه تمام نشده است هنوز چیزهای زیادی درباره او نمی دانم».



چرا «اخوان المسلمین» به سازندگان سریال «الحشاشین» حمله کرد؟

کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
TT

چرا «اخوان المسلمین» به سازندگان سریال «الحشاشین» حمله کرد؟

کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)

بلافاصله پس از پخش اولین قسمت از سریال مصری «الحشاشین» در ماه رمضان از تعدادی از شبکه‌های مصری و عربی، فعالان و چهره‌های رسانه‌ای وابسته به «اخوان المسلمین» کمپین «انتقاد شدید» را علیه این سریال به راه انداختند.
این سریال الهام گرفته از تاریخچه گروه حَشّاشین (باطنی‌ها) است که در قرون وسطی بین سال‌های ۱۰۹۰ تا ۱۲۷۵ پس از میلاد مسیح زندگی می‌کردند. بنیان‌گذار آن شخصی به نام حسن صباح بود. سؤالاتی در مورد دلایل حمله اخوانی‌ها نسبت به این سریال مطرح شده‌است.
فعالان شبکه‌های اجتماعی و متخصصان مسائل سازمان‌های «اسلام سیاسی» معتقدند کارزار حمله اخوان به دلیل «آگاه شدن افراد وابسته به این گروه یا کسانی که با آن همدردی می‌کنند از شباهت‌های بین دو گروه و حساسیت شدید آنها نسبت به هرگونه تلاش برای افشای استثمار دین برای اهداف سیاسی است».
سریال الحشاشین با بازی تعدادی از بازیگران مصری و عرب به پیشگامی هنرمند مصری کریم عبدالعزیز است. این اثر به نویسندگی عبدالرحیم کمال، کارگردانی پیتر میمی و تهیه کنندگی شرکت «المتحده» در حال پخش است.
فیلمبرداری این سریال دو سال به طول انجامید و قرار بود در ماه رمضان سال گذشته نمایش داده شود اما با توجه به گفته‌های قبلی سازندگان، به دلیل فیلمبرداری صحنه‌هایی از این سریال در مالتا و قزاقستان، نمایش به تعویق افتاد.
این سریال داستان حسن الصباح، بنیانگذار گروه حشاشین، خطرناک‌ترین جنبش زیرزمینی و مرگبارترین گروه مخفی در قرن یازدهم میلادی به عنوان بخشی از فرقه نزاریه را روایت می‌کند.
فعالان و متخصصان رسانه ای طرفدار اخوان المسلمین کمپین شدیدی را برای حمله به سریال و سازندگان آن راه اندازی کردند.
کمپین حمله جنبه‌های مختلفی داشت که برخی از آنها مستقیماً از توصیف سریال به‌عنوان «طرح تاریخی اخوان و تشبیه آن‌ها به گروه حشاشین» انتقاد کردند. در حالی که برخی دیگر مسیر هنری مرتبط با «تلاش برای نقد زبان به کار رفته در اثر و هزینه مالی آن» را در پیش گرفت.

یکی از سکانس های «الحشاشین» (شرکت فیلمساز)

روزنامه‌نگار وابسته به اخوان، محمد ناصر، پست‌ها، پیوندها و ویدئوهایی در انتقاد از این سریال منتشر کرد. او در یکی از آنها در حساب کاربری خود در سایت «ایکس» نوشت: «بهتر بود سریال به دلیل هزینه‌های زیاد تولید نمی‌شد».
از سوی دیگر، اسامه جاویش، روزنامه‌نگار طرفدار اخوان المسلمین، یک پست وبلاگی در «X» منتشر کرد که در آن سعی داشت سریال را به سخره بگیرد. او نوشت: «فوری... پخش تازه‌ترین قسمت حشاشین... معلوم شد اخوانی‌ها هیولا هستند».
با این حال، بسیاری از نظرات در مورد آن پست، انتقادات شدیدی را متوجه جاویش کرد و گفتند که او «به شباهت بین اخوان و حشاشین اعتراف کرده‌است».
به نوبه خود، سامی کمال الدین، روزنامه‌نگار وابسته به «اخوان»، تلاش کرد برای پرهیز از مسیر سیاسی، استفاده از نقد هنری برای حمله به سریال، آن را «سریال کارتونی» توصیف کرد. او گفت که اپیزودهایی که نمایش داده شد «فقر هنری آشکاری داشتند».
از سوی دیگر، وبلاگ نویسان به انتقاد اخوان از سریال حمله کردند و این حمله را به شباهت دو گروهی که این درام فاش می‌کند نسبت دادند.
اکانتی به نام «نادر الشریف» در «X» نوشت: «حسن الصباح، بنیانگذار حشاشین، و حسن البنا، مؤسس اخوان، دو روی یک سکه هستند و همه انتقادات به این سریال، منشأ و شیوه‌های حشاشین را افشا می‌کند که هیچ تفاوتی با شیوه‌های اخوان ندارد».
برخی از بلاگرها از سبک «کمیک» برای تمسخر خشم اخوان علیه سریال استفاده کردند.

احمد بان، نویسنده و پژوهشگر متخصص در امور سازمان‌های افراطی نیز به نوبه خود اظهار کرد که حمله اخوان به سریال «حشاشین» را می‌توان در چارچوب این دانست که اعضای اخوان این سریال را به عنوان یک «طرح سیاسی و فکری علیه خود» می‌بینند.
او به الشرق الاوسط توضیح داد: «بسیاری از گروه‌ها مانند اخوان نسبت به هرگونه تلاش برای انتقاد، بسیار حساس هستند».
وی افزود که «با وجود تفاوت در زمینه‌های تاریخی، بین گروه اخوان و حشاشین شباهت وجود دارد، نه تطابق».
او افزود: اعتماد مطلق در درون حشاشین بسیار خطرناک تر از درون اخوان است، اما استفاده از مذهب در سیاست موضوعی است که هر دو گروه مشترک هستند.
او توضیح داد که تمرکز سریال بر نقد این ایده ممکن است یکی از دلایلی بوده باشد که احساسات پیروان گروه‌هایی را که وجودشان به استفاده از دین در سیاست وابسته است جریحه‌دار کند.
به نوبه خود، محقق متخصص در سازمان‌های افراطی، منیر ادیب، نیز گفت که مناطق مشترک زیادی بین «اخوان» و «حشاشین» وجود دارد؛ آن گروه به عنوان گروهی است که به بهانه جهاد از جنگ و از دین برای خدمت به اهداف سیاسی خود استفاده می‌کرد.
ادیب به الشرق الاوسط گفت که حسن البنا با الهام از حسن صباح ایده ساخت گروه را بر اساس وفاداری مطلق پیروان به رهبر گروه ایجاد کرد؛ در هر دو گروه، این بیعت مبتنی بر «سمع، اطاعت و اعتماد کورکورانه از جانب وفاداران به رهبر گروه» است.