روحانی عقب‌نشینی کرد: مذاکره به شرط رفع تحریم‌ها

تذکر نمایندگان مجلس ایران به روحانی دربارهٔ مذاکره با ترامپ● «سورپرایز ظریف» در بیاریتز دودستگی در تهران را افزایش داد

روحانی عقب‌نشینی کرد: مذاکره به شرط رفع تحریم‌ها
TT

روحانی عقب‌نشینی کرد: مذاکره به شرط رفع تحریم‌ها

روحانی عقب‌نشینی کرد: مذاکره به شرط رفع تحریم‌ها

در پی استقبال رئیس‌جمهوری آمریکا از پیشنهاد رئیس‌جمهوری فرانسه برای ملاقات و مذاکره با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران با رد چنین ملاقاتی، هرگونه تغییر در رابطه با آمریکا را به لغو پیشاپیش تحریم‌ها مشروط کرده‌است. این در حالی است فرماندهان سپاه ایران و سیاستمداران محافظه کار نسبت به سفر غیرمنتظره ظریف به بیاریتز فرانسه و استقبال اولیه روحانی از مذاکره با آمریکا به شدت انتقاد کردند.
به گزارش الشرق الاوسط، حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، در واکنش به طرح پیشنهاد دیدار با رئیس‌جمهوری آمریکا گفت: «ما به دنبال عکس گرفتن نیستیم، اینکه کسی به دنبال عکس گرفتن با حسن روحانی است، امکان‌پذیر نیست مگر آن‌که روزی از تحریم‌های ظالمانه دست بردارند.»
روحانی در واکنش به این پیشنهاد که در حاشیه اجلاس گروه هفت در فرانسه مطرح شده‌است، افزود: «هرگونه تحول در رفتار ما از توبه آن‌ها آغاز می‌شود.»
این سخنرانی پس از آن انجام می‌شود که همتای فرانسوی آقای روحانی از مهیا بودن شرایط برای گفت‌وگوی حسن روحانی با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، خبر داد.
امانوئل مکرون که در یک نشست خبری مشترک با دونالد ترامپ، همتای آمریکایی‌اش، شرکت کرده بود تأکید کرد که ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند.
وی تصریح کرد که شرایط برای ملاقات دونالد ترامپ و حسن روحانی فراهم شده‌است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، نیز با اعلام این که «ایران نباید موشک بالیستیک و سلاح هسته‌ای داشته باشد و دوره توافق اتمی باید طولانی‌تر باشد»، در این نشست خبری گفت که «اگر شرایط مناسب باشد آماده است با رئیس‌جمهوری ایران ملاقات کند».
در پاسخ به این اظهار نظرها در اجلاس گروه هفت در بئاریتز فرانسه، به گزارش خبرگزاری رسمی ایرنا، رئیس‌جمهور ایران روز سه‌شنبه تأکید کرد که سیاست دولتش «تعامل گسترده با جهان است».
رئیس‌جمهور ایران همچنین گفت که «کلید تحولات مثبت» در روابط دو کشور «در اختیار واشینگتن است» و اگر تحریم‌ها رفع نشوند، «این قفل باز نخواهد شد».
روحانی روز دوشنبه نیز با اشاره به سفر محمد جواد ظریف به محل نشست سران گروه ۷ و شرایط ناشی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران گفته بود که اگر بداند «ملاقات او با فردی» می‌تواند نتیجه‌ای داشته باشد دریغ نخواهد کرد.
این سخنان در حالی مطرح شده که اصول‌گرایان از سفر غیرمنتظره محمد جواد ظریف به فرانسه و احتمال گفت و گو بین ایران و آمریکا انتقاد کرده‌اند.
رئیس‌جمهور ایران روز سه‌شنبه همچنین سخنان مقامات آمریکا مبنی بر این که درخواست آنان از ایران نساختن بمب اتمی است، را «ناصحیح» خواند و گفت که «جمهوری اسلامی به دنبال ساخت سلاح اتمی نیست».
روحانی در عین حال گفت که این سیاست «نه به خاطر اخم و سخنان شما»، بلکه به دلیل فتوای رهبر ایران دربارهٔ ممنوع بودن بمب اتمی است.
از سوی دیگر، همزمان با اعتراض تعدادی از چهره‌های اصول‌گرا به سخنان رئیس‌جمهور ایران دربارهٔ دیدار با رئیس‌جمهور آمریکا، ۸۳ نماینده مجلس ایران نیز روز سه‌شنبه، پنجم شهریور، در تذکری به حسن روحانی سخنانش را «خلاف» مواضع رهبر جمهوری اسلامی دانستند.
این نمایندگان در این تذکر از حسن روحانی دربارهٔ دلیل «اتخاذ مواضعی» خلاف مواضع اعلام شده رهبر جمهوری اسلامی پرسیده‌اند.
حسین شریعتمداری، سرپرست مؤسسه کیهان که از او به عنوان یک روزنامه‌نگار تندرو نام برده می‌شود، هرگونه ملاقات روحانی با رئیس‌جمهوری آمریکا را ناقض اظهارات قبلی او و «دیوانگی» توصیف کرد و آن را زیانبار و مردود دانست.
سخنگوی دولت در کنفرانس خبری خود از «مخالفان داخلی» برجام انتقاد کرد و نظر علی شمخانی دربارهٔ برجام را نظر شخصی او دانست.
شمخانی اخیراً گفت امضای برجام اشتباه بود. ربیعی در واکنش به سخنان شمخنانی گفت که نظر او تنها «به عنوان یک شهروند ایرانی» بوده و ربطی به مواضع دولت ندارد.
این فقط علی شمخانی نیست که در مخالفت با برجام سخن گفته‌است. برجام از همان ابتدا با مخالفت جدی برخی مقام‌های حکومت ایران روبرو بود و این مخالفت‌ها هم‌چنان ادامه دارد. روز شنبه دوم شهریور (۲۴ اوت) حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از تحریم‌ها علیه ایران به عنوان یک «فرصت» نام برده بود و گفته بود «برداشتن تحریم یعنی دلبسته به دشمن شدن».
هنوز مقامات آمریکایی و فرانسوی نسبت به اظهارات رئیس‌جمهوری و وزیر خارجه ایران واکنشی نشان نداده‌اند.
در ماه‌های گذشته، با افزایش تنش بین ایران و آمریکا، دولت فرانسه تلاش کرد با رایزنی و دیدار با مقام‌های این دو کشور نسبت به میانجی‌گری بین آن‌ها اقدام کند.
اظهار آمادگی حسن روحانی برای دیدار با دونالد ترامپ در شرایطی انجام گرفته که علی خامنه‌ای رهبر ایران، مذاکره با آمریکا را سم و مذاکره با دونالد ترامپ را سم مضاعف خوانده بود. این در حالی است برخی از ناظران معتقدند محال است که سفر غیرمنتظره ظریف به بیاریتز بدون اطلاع رهبر ایران صورت گرفته باشد.



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»