آغاز گشت مشترک آمریکا و ترکیه در شمال سوریه

نخستین گشت زمینی نیروهای مشترک آمریکا و ترکیه روز یکشنبه (۸ سپتامبر) در نزدیکی مرز ترکیه در بخش های تحت کنترل کردها در شمال سوریه انجام شد.
طرح گشت زمینی مشترک در راستای توافق بین ترکیه و سوریه بر سر ایجاد «منطقه امن» و جلوگیری از عملیات نظامی ترکیه اجرا می شود.
همزمان با افزایش تهدید ترکیه برای انجام عملیات نظامی علیه نیروهای کرد در شمال و شمال شرق سوریه آمریکا از طریق دیپلماسی مانع حمله نظامی به هم پیمانانش در سوریه شد.
واشنگتن و آنکارا پس از رایزنی های فشرده در هفتم اوت بر سر ایجاد منطقه امن در حد فاصل بین بخش های تحت کنترل «یگان های مدافع خلق کرد» و مرز ترکیه به توافق چند مرحله ای دست یافتند. یگان های کرد مدافع خلق یکی از گروه های وابسته به نیروهای دموکراتیک سوریه است.
به گزارش فرانس پرس اولین گشت زمینی مشترک آمریکا و ترکیه در راستای اجرای یکی از مفاد توافق روز یکشنبه در منطقه تل ابیض در حومه رقه انجام شد.
فرانس پرس افزود «شش خودروی زرهی ترکیه برای پیوستن به خودروهای زرهی آمریکا وارد خاک سوریه شدند. دو جنگنده نیز بر فراز منطقه به پرواز درآمدند».
این خبرگزاری گفت «یک آمبولانس و یک پیکاپ این خودروها را همراهی می کردند. مسیر خودروها شرق سوریه است».
قرار است گشت های زمینی تا ظهر امروز در خاک سوریه بمانند و پس از آن به سمت ترکیه حرکت می کنند. وزارت دفاع ترکیه گفت چند پهپاد در این عملیات شرکت می کنند.
ریاض خمیس رییس مشترک شورای نظامی تل ابیض وابسته به نیروهای سوریه دموکراتیک گفت گشت زمینی مشترک امروز تنها در محدوده چند کیلومتر در شرق ابیض انجام می شود.
او افزود «این توافق را اجرا کردیم. تا زمانی که گشت زمینی مشترک سایه جنگ را از سر سرزمین و مردم ما دور نگه می دارد با آن مشکلی نداریم. هنوز برنامه زمانی گشت های بعدی مشخص نشده است».
نیروهای دموکراتیک سوریه پیشتر گفته بود اقدامات لازم برای اجرای توافق را انجام می دهد که در این راستا استحکامات نظامی در منطقه مرزی برداشته شد.
اداره خودمختار حدود ده روز پیش کلیه گروه های یگان های کرد را از منطقه مرزی در اطراف تل ابیض و راس العین فراخواند و تسلیحات سنگین را جمع آوری کرد.
اداره خودمختار شوراهای نظامی محلی به جای یگان های کرد مدافع خلق تشکیل داد. اعضای شوراها نیروهای بومی هستند که وظیفه دفاع از محله های خود را به عهده دارند.
یگان های مدافع خلق در فهرست گروه های تروریستی دولت ترکیه قرار دارد. این گروه رکن اصلی نیروهای دموکراتیک سوریه و متحد اصلی ائتلاف بین المللی ضد «داعش» است. رهبری ائتلاف ضد «داعش» به عهده آمریکا است.
هم پیمانی بین واشنگتن و گروه های کرد همواره دغدغه اصلی دولت ترکیه بوده است. ترکیه می گوید یگان های مدافع خلق نیز بخشی از حزب کارگران کردستان است. این حزب در چند دهه پیش به مبارزه مسلحانه علیه دولت ترکیه می پردازد.
حالا به دنبال افزایش نقش آفرینی و نفوذ کردها در سوریه و تشکیل منطقه خودمختار در شمال و شمال شرق کشور نگرانی ترکیه درباره برقراری سیستم خودمختار در نزدیکی مرزهایش افزایش یافته است.
آنکارا برای مقابله با گسترش نفوذ کردها دو عملیات نظامی از ۲۰۱۶ به این سو در سوریه انجام داد که منجر به کنترل در مناطق مرزی شده است. دولت ترکیه با همکاری با گروه های سوریه تحت حمایت خود موفق شد در سال ۲۰۱۸ کنترل عفرین یکی از بخش های منطقه خودمختار را در اختیار بگیرد.
تهدیدهای ترکیه درباره آغاز عملیات نظامی علیه کردها در شمال و شمال شرق سوریه پس از آن متوقف نشد. عملیات نظامی موسوم به «شرق فرات» با استقرار چند صد نفر از نظامیان آمریکایی حامی کردها آغاز شد.
در مقابل کردها می گویند چنانچه ترکیه عملیات نظامی در مناطق تحت کنترل کردها انجام دهد آنها قادر به تامین امنیت این بخش ها نخواهند بود و کنترل زندان ها و اردوگاه نیروهای خارجی «داعش» و خانواده هایش از دستشان خارج می شود.
تهدید آنکارا علیه کردها در تابستان افزایش یافت. واشنگتن وارد رایزنی های فشرده با مقام های ترکیه برای دست یابی به توافق برای ایجاد منطقه امن شد. هدف آمریکایی ها این بود تا ترکیه را از انجام عملیات نظامی در مناطق کردنشین بازدارند.
در این راستا، مرکز عملیات مشترک ترکیه و آمریکا برای هماهنگی در خصوص نحوه ایجاد «منطقه امن» راه اندازی شد.
برنامه زمانی توافق و وسعت منطقه امن اعلام نشد اما رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه و دونالد ترامپ همتای آمریکایی اش گفتند که عرض منطقه ۳۲ کیلومتر خواهد بود.
نیروهای سوریه دموکراتیک گفتند که منطقه مورد توافق آنها تا عمق ۵ کیلومتری احداث می شود البته این رقم در بخش های بین راس العین و تل ابیض چیزی حدود ۹ تا ۱۴ کیلومتر است.
جمعیت منطقه بین تل ابیض و راس العین اکثریت عرب نشین است اما بخش عمده منطقه مرزی سوریه و ترکیه اکثریت کرد نشین هستند.
حکومت سوریه با این توافق به شدت مخالفت کرد.
ناظران می گویند یکی از اهداف آنکارا برای ایجاد منطقه امن این است که فضای امنی در سوریه برای بازگشت پناهجویان سوریه ایجاد کند. ۳.۶ میلیون پناهجوی سوریه در ترکیه هستند.
ترکیه در خصوص تعلل در اجرای توافق هشدار داد. اردوغان هفته پیش تهدید کرد که اگر پیشرفتی درباره «منطقه امن» ایجاد نشود عملیات نظامی علیه یگان های کردی مدافع خلق انجام می دهد.
یاشار گولر رییس ستاد مشترک نیروهای مسلح ترکیه روز شنبه (۷ سپتامبر) به همتای آمریکایی اش جوزف دانفورد گفت «منطقه امن باید بدون اتلاف وقت ایجاد شود».