خادم حرمین شریفین و نخست وزیر عراق درباره کاهش تنش در منطقه گفتگو کردند

سفیر عراق در سعودی به الشرق الاوسط: این سفر طرحی از بغداد برای مقابله با چالش ها است

ملک سلمان بن عبد العزیز و عبد المهدی روز ۲۵ سپتامبر در جده گفتگو کردند (واس)
ملک سلمان بن عبد العزیز و عبد المهدی روز ۲۵ سپتامبر در جده گفتگو کردند (واس)
TT

خادم حرمین شریفین و نخست وزیر عراق درباره کاهش تنش در منطقه گفتگو کردند

ملک سلمان بن عبد العزیز و عبد المهدی روز ۲۵ سپتامبر در جده گفتگو کردند (واس)
ملک سلمان بن عبد العزیز و عبد المهدی روز ۲۵ سپتامبر در جده گفتگو کردند (واس)

 ملک سلمان بن عبد العزیز خادم حرمین شریفین و عادل عبد المهدی نخست وزیر عراق روز پنجشنبه (۲۵ سپتامبر) در جده دیدار و گفتگو کردند.
دو طرف درباره روابط دو جانبه و اقدامات انجام شده برای کاهش تنش در منطقه و تقویت نقش سازنده عراق در کاهش این تنش ها و کمک به آزادی دریانوردی صحبت کردند.
ملک سلمان بن عبد العزیز و عادل عبد المهدی همچنین درباره آخرین تحولات منطقه از جمله حمله خرابکارانه به تاسیسات نفتی در بقیق و خریص گفتگو کردند.
نخست وزیر عراق بر حمایت و همبستگی کشورش با سعودی و حفظ امنیت و ثبات در این کشور تاکید کرد.
دو طرف بر گسترش همکاری دو جانبه در حوزه های گوناگون و ادامه رایزنی و هماهنگی در راستای تامین امنیت و منافع مشترک تاکید کردند.
ملک سلمان انفجار در استان کربلا را بار دیگر محکوم کرده و با نخست وزیر عراق و خانواده قربانیان ابراز همبستگی کرد.
دکتر قحطان الجنابی سفیر عراق در سعودی در گفتگوی تلفنی با الشرق الاوسط گفت «سفر عبد المهدی در شرایط پیچیده منطقه و با توجه به تنش بین آمریکا و ایران انجام شد. این سفر تاکیدی است بر نقش عراق در تقویت امنیت کشورهای منطقه».
به گفته محافل سیاسی عراق این سفر همچنین با حمله به تاسیسات نفتی «آرامکو» در سعودی همزمان شد. حمله ای که با اسلحه ایرانی انجام شد.
بهاء الاعرجی نخست وزیر پیشین عراق گفت برخی کشورهای منطقه از عبد المهدی خواستند تا به سعودی سفر کند. الاعرجی به نام این کشورها اشاره نکرد.
او در بیانیه ای که روز چهارشنبه (۲۵ سپتامبر) منتشر شد افزود «سفر نخست وزیر به سعودی بیانگر اهمیت عراق در منطقه و نقش احتمالی این کشور در حل تنش ها است. این سفر بنا به درخواست کشورهای منطقه ای برای دخالت عراق در راستای آرام کردن اوضاع انجام می شود».
از سوی دیگر، دکتر عدنان السراج رییس مرکز توسعه رسانه ای عراق به الشرق الاوسط گفت «عراق می تواند نقش مهمی در کاهش تنش ایفا کند. این نقش به ویژه به دنبال تحولات اصلی در منطقه مهم به نظر می رسد. هدف عراق نیز ایجاد راهکار برای کشمکش های جاری به دنبال حمله به تاسیسات آرامکو در سعودی به جای رفتن به سمت جنگ است».
السراج افزود «پیشتر کسی گوشش به چنین طرح هایی بدهکار نبود. شرایط برای بررسی راهکار و برقراری توازن بین اراده های متقابل مناسب نبود. اما عراق کنونی از قدرت و ظرفیت مناسبی برای ایفای نقش و ایجاد نقاط مشترک بین دیدگاه ها برخوردار است».
او گفت «آشکارا به نظر می رسد که عبد المهدی چه بسا پیام های تشویق آمیز و مثبتی از سوی ایرانی ها و اروپایی ها و آمریکایی ها یا خلیجی ها و شاید چینی ها برای سفر به سعودی و ایفای نقش در چنین شرایطی دریافت کرده است. گویا همه برای ایجاد راهکار آمادگی دارند».
السراج خاطر نشان کرد «با توجه به همه گزینه ها آیا ماموریت تازه عراق برای کاهش تنش موفق از آب در آمد؟ و آیا دیدارها در نیویورک و در دالان های سیاسی آنجا انجام می شوند؟ همین نشست و برخاست ها مشخص می کنند که آیا تحرکات اخیر عراق موفق بوده یا خیر»؟
از سوی دیگر الجنابی افزود «اهداف سفر نخست وزیر عراق به سعودی همان گفتگو درباره تقویت امنیت دریانوردی و عدم توقف عرضه نفت جهان است. این سفر به عنوان طرحی از سوی بغداد انجام شد تا عراق در شرایط کنونی بتوانند نقش مثبتی در ایجاد راهکار برای چالش ها و برقراری صلح و جلوگیری از وقوع مشکلات و تنش های بیشتر در منطقه ایفا کند».
سفیر عراق در ریاض به الشرق الاوسط گفت که امیدوار است نخست وزیر عراق در جریان سفر به اهداف خود در راستای ایجاد نقاط مشترک بین دیدگاه ها و تحکیم روابط سعودی و عراق و ایجاد راهکار برای مشکلات کنونی منطقه برسد».
او افزود «این سفر در راستای تقویت همکاری استراتژیک دو جانبه به ویژه در بخش اقتصادی انجام می شود. ۱۳ توافقنامه که در سفر پیشین نخست وزیر عراق به ریاض امضا شد اینک به اجرا در می آیند و یک یادداشت تفاهم امضا می شود. چندین یادداشت تفاهم بین وزارت کشور سعودی و عراق نیز منعقد می شود.



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.