صدها کشته و زخمی در اولین روز اجرای مقررات منع رفت و آمد در بغداد

مرز بین ایران و عراق بسته و اعتراضات به شهرهای جنوبی کشیده شد

صدها کشته و زخمی در اولین روز اجرای مقررات منع رفت و آمد در بغداد
TT

صدها کشته و زخمی در اولین روز اجرای مقررات منع رفت و آمد در بغداد

صدها کشته و زخمی در اولین روز اجرای مقررات منع رفت و آمد در بغداد

صدها نفر در اعتراضات روز پنجشنبه (۳ اکتبر) در بغداد کشته و زخمی شدند. ماموران امنیتی برای متفرق کردن ده ها تن از کسانی که در مرکز بغداد تجمع کرده بودند تیراندازی کردند. معترضان با آتش زدن لاستیک خودروها در میدان التحریر در مرکز پایتخت قوانین منع آمد و شد را نادیده گرفتند. دولت عراق از صبح پنجشنبه تا اطلاع ثانوی مقررات منع رفت و آمد اعلام کرد.
به گزارش فرانس پرس اعتراضات مطالبه محور مردم عراق که از روز سه شنبه (۱ اکتبر) آغاز شد تا لحظه تهیه این گزارش ۲۸ کشته از جمله ۲ مامور پلیس بر جای گذاشت. ۱۷ نفر از مجموع قربانیان در استان ذی قار (جنوب عراق) بودند.
عادل عبد المهدی نخست وزیر عراق مقررات منع رفت و آمد در شامگاه چهارشنبه و روز پنجشنبه اعلام کرد. رفت و آمد کلیه افراد و وسایل نقلیه در بغداد به استثنای کارکنان بخش های خدماتی مثل بیمارستان و اداره برق و نیز مسافران به فرودگاه بغداد و آمبولانس ها و بیماران بلا مانع است. اینترنت نیز قطع شد.
به گزارش خبرگزاری عراق عبد المهدی گفت مقررات منع آمد و شد در استان ها بنا به نظر استانداری ها اعمال می شود.
شورای استانداری بغداد از تعطیلی کلیه اداره جات وابسته به این نهاد در روز پنجشنبه (۳ اکتبر) خبر داد. این تدابیر قدرت سرکوبگری اعتراضات توسط ماموران امنیتی را افزایش می دهد.
بنا به اطلاعاتی که الشرق الاوسط به آن از یک منبع دولتی دست یافته «دولت عراق با همکاری ریاست پارلمان در حال برنامه ریزی و تدوین طرح هایی هستند که در چند روز آینده اعلام خواهد شد. این برنامه ها و طرح ها در راستای فرونشاندن نارضایتی و اعتراضات در حال بررسی هستند. تلاش هایی نیز برای ایجاد راهکارهای فوری در راستای تامین حداکثری مطالبات معترضان انجام می شود».
 
این منبع دولتی در پاسخ به سوال درباره احتمال تداوم منع آمد و شد و قطع اینترنت گفت «این اقدام در شرایط اضطراری به منظور ایجاد فضای مناسب برای بازگشت آرامش و فعالیت در دو بخش است: اول بررسی مطالبات معترضان از طریق نمایندگان آنان و جلوگیری از اقدامات زیانبار نفوذی ها که به املاک عمومی حمله کردند و مقر برخی احزاب را آتش زدند. علاوه بر این برخی هم در این میان دنبال فرصتی بودند تا بر موج اعتراضات سوار شوند».
دامنه اعتراضات به اغلب شهرهای جنوب عراق نیز سرایت کرد اما هنوز به بخش غرب و شمال کشور به ویژه مناطق سنی نشین که در جریان جنگ با «داعش» ویران شدند کشیده نشده است. در اقلیم کردستان عراق نیز خبری از اعتراضات نیست. اقلیم کردستان از سیستم خودمختاری برخوردار است.
اعتراضات در واقع آزمون واقعی برای دولت عادل عبد المهدی به شمار می رود. عبد المهدی حدود یک سال پیش در مقام نخست وزیری تعیین شد.
اعتراضات عراق تا این لحظه یک جنبش خودجوش به نظر می رسد. احزاب یا رهبران سیاسی یا مذهبی مسئولیت هدایت اعتراضات را اعلام نکرده اند که این خود یک تحول بی سابقه در عراق است. با این حال اما مقتدی صدر شامگاه چهارشنبه (۲ اکتبر) در اقدامی برای سنگین کردن کفه اعتراضات به نفع خود از هوادارانش خواست تا با پرهیز از خشونت دست به «تحصن» و «اعتصاب عمومی» بزنند. اظهارات صدر به نگرانی ها درباره افزایش شمار معترضان دامن زد.
ماموران با چماق و باتوم برقی و گاز اشک آور و تیراندازی هوایی با معترضان مقابله کردند.
یکی از معترضان که شب را در میدان التحریر بغداد سپری کرده گفت «ما اینجا ماندیم تا ماموران میدان را قرق نکنند». ماموران با معترضان در خیابان های اطراف میدان التحریر درگیر شدند.
معترضان در بخش های دیگر پایتخت و نیز شهرهای دیگر مثل نجف و ناصریه در جنوب عراق خیابان ها را بستند و لاستیک خودروها را در مقابل تاسیسات رسمی آتش زدند.
یک مقام محلی در ناصریه واقع در ۳۰۰ کیلومتری جنوب بغداد گفت «۹ نفر از روز سه شنبه تا حالا کشته شده اند». این در حالیست که دو نفر در بغداد و دو تن در کوت در شرق عراق کشته و بیش از ۴۰۰ نفر در شهرهای مختلف زخمی شده اند.
از سوی دیگر، دولت عراق مدعی شد «برخی افراد خرابکار و نفوذی عمدا برخی معترضان را کشتند». اما گویا دولت برخورد قاطعانه در پیش گرفته است. دسترسی به شبکه های اجتماعی در عراق دشوار و سرعت اینترنت بسیار ضعیف شده است.
معترضان در بغداد تلاش می کنند تا به سوی میدان التحریر در مرکز شهر حرکت کنند. این میدان نقطه آغاز همیشگی اعتراضات در بغداد بوده است.
پل الجمهوریه میدان التحریر و منطقه سبز یا الخضرا را به یکدیگر وصل می کند که از روز سه شنبه تا حالا شاهد تدابیر شدید امنیتی است.
علی ۲۲ ساله که بیکار است در این اعتراضات شرکت کرده . او می گوید «تظاهرات تا سرنگونی رژیم ادامه دارد».
او افزود «من بیکارم. می خواهم ازدواج کنم اما توی جیبم ۲۵۰ دینار (کمتر از ربع دلار) بیشتر ندارم. مسئولان در حکومت پول پارو می کنند».
عراق بر اساس گزارش سازمان شفافیت بین الملل دوازدهمین کشور فاسد جهان است.
ابو جعفر شهروند بازنشسته عراقی می گوید «از جوانان حمایت می کنم. چرا باید پلیس به آنها تیراندازی کند؟ آنها هم مثل ما مظلوم هستند. باید به ما کمک کنند».
دولت عراق شامگاه چهارشنبه (۲ اکتبر) منطقه الخضرا را برای جلوگیری از ورود معترضان بست. این منطقه که ساختمان های دولتی و سفارت آمریکا را در خود جای داده به شدت از آن محافظت می شود. این منطقه در ژوئن به روی عموم باز شد.  معترضان عمدتا در جریان تظاهرات به سوی منطقه الخضرا حرکت می کنند چرا که این محل از اهمیت سیاسی ویژه ای برخوردار است.
به گزارش بلومبرگ مایلز کاگینز سخنگوی ائتلاف بین المللی ضد داعش در عراق از وقوع انفجار در منطقه به شدت محافظت شده الخضرا در شامگاه پنجشنبه خبر داد که به هیچ یک از ساختمان ها آسیب نزده است. علت انفجار مشخص نشده و تحقیق درباره آن در جریان است.
از سوی دیگر، ایران مرز خسروی را بست. قرار بود صدها هزار نفر از زائران شیعه از ایران از طریق این گذرگاه به عراق بروند.
یک مقام ارشد در امور زیارتی در ایران به تلویزیون حکومتی گفت «ایران مرز خسروی را بسته اما گذرگاه های دیگر باز هستند».
خبرگزاری ایرنا گفت «ایران مرز چذابه را شامگاه پنجشنبه باز کرد».
بحرین از شهروندان این کشور خواسته تا به دلایل امنیتی در شرایط کنونی به عراق سفر نکنند.
وزارت امور خارجه بحرین از کلیه شهروندان این کشور در عراق خواسته تا برای حفظ امنیت جانی خود خاک عراق را فورا ترک کنند.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.