از سر گیری تظاهرات در بغداد و ۵ نفر بر اثر تیراندازی کشته شدند

مقر احزاب در الناصریه به آتش کشیده شدند

استقرار ماموران در اطراف میدان التحریر در بغداد روز شنبه
استقرار ماموران در اطراف میدان التحریر در بغداد روز شنبه
TT

از سر گیری تظاهرات در بغداد و ۵ نفر بر اثر تیراندازی کشته شدند

استقرار ماموران در اطراف میدان التحریر در بغداد روز شنبه
استقرار ماموران در اطراف میدان التحریر در بغداد روز شنبه

همزمان با ممنوعیت رفت و آمد و قطع اینترنت اعتراضات مطالبه محور مردم در بغداد روز شنبه (۵ اکتبر) برای پنجمین روز متوالی از سر گرفته شد. حدود صد نفر در بغداد و استان های جنوبی کشته شدند. مقتدی صدر رهبر شیعی گفت دولت باید استعفا دهد.
عکاس فرانس پرس از سرگیری اعتراضات در پایتخت و تیراندازی در مرکز بغداد خبر داد.
پلیس و منابع پزشکی گفتند ۵ نفر در درگیری های شنبه کشته شدند.
کمیساریای حقوق بشر روز شنبه (۵ اکتبر) گفت ۵ نفر از معترضان بر اثر تیراندازی کشته شدند. آمار قربانیان اعتراضات عراق به صد نفر افزایش یافت. معترضان اغلب کشته شدگان را تشکیل می دهند. ۴ هزار نفر نیز زخمی شده اند. اعتراضات عراق روز سه شنبه (اول اکتبر) آغاز شد. دستکم ۶ مامور پلیس در جریان درگیری بین ماموران و معترضان در بغداد و بخش های جنوبی عراق کشته شده اند.
فائق الشیخ علی نماینده پارلمان عراق از جناح لیبرال با انتشار توییتی گفت «معترضان توسط تک تیراندازان و به دستور ایران کشته شده اند».
صدای تیراندازی و شلیک گلوله به سمت تحصن کنندگان در اطراف مقر وزارت نفت در مسیر منتهی به میدان التحریر شنیده شد.
شبکه تلویزیونی العربیه گفت «صدها هزار نفر در نزدیکی مجتمع تجاری النخیل در بغداد و در ابتدای خیابان فلسطین تظاهرات کردند. ماموران برای متفرق کردن معترضان گاز اشک آور شلیک کردند».
در الناصریه مرکز استان ذی قار در جنوب عراق نیز آمار کشته شدگان بسیار بالا بود. معترضان در ذی قار ساختمان های احزاب را به آتش کشیدند.
از سوی دیگر، معادله تحولات عراق احتمالا با فراخوان مقتدی صدر برای استعفای دولت تغییر خواهد کرد. در چنین شرایطی دو گزینه مطرح است؛ اول: به رغم خودداری معترضان از سیاسی شدن این تحرک اما جنبش اعتراضی برای سرنگونی حکومت گسترش خواهد یافت. دوم: کشمکش از سطح خیابانی به سطوح سیاسی و دولتمردان یعنی پارلمان انتقال پیدا می کند.
گروهی از چهره های شاخص سیاسی تلاش کردند تا صدر را به پس گرفتن خواسته خود برای استعفای دولت متقاعد کنند. صدر همچنان بر دیدگاه خود پافشاری می کند. به همین دلیل نگرانی ها در خصوص پیوستن طرفداران صدر به اعتراضات افزایش یافته و بغداد روز شنبه (۵ اکتبر) شاهد حضور سنگین ماموران و خودروهای نظامی بود.
قرار بود جلسه مجلس عراق روز شنبه (۵ اکتبر) برای بررسی مطالبات معترضان برگزار شود. این جلسه به دلیل تحریم فراکسیون مقتدی الصدر به حد نصاب نرسید و تشکیل نشد.
فراکسیون الصدر با ۵۴ نماینده بزرگ ترین فراکسیون مجلس عراق است. صدر ضمن حمایت از خواسته های اصلی معترضان خواستار برکناری دولت شد.
محمد الحلبوسی رییس پارلمان عراق با نمایندگان معترضان دیدار کرد. نمایندگان اعتراضات در این جلسه مطالبات معترضان را مطرح کردند. الحلبوسی نیز وعده داد تا برای تامین خواسته های معترضان تلاش کند.
الحلبوسی روز جمعه (۴ اکتبر) نیز در اظهاراتی چندین طرح برای اشتغال جوانان و ارائه کمک های اجتماعی جدید تقدیم کرد.
او افزود «اگر به این وعده ها در اسرع وقت عمل نکنم من نیز به معترضان خواهم پیوست».
مسوولان کشور از معترضان خواستار مهلت زمانی معین برای اجرای اصلاحات و بهبودی وضعیت معیشتی جمعیت چهل میلیونی عراق شدند. اما گویا مردم عراق از جنگ و بیکاری و فساد به ستوه آمدند. صدر خواستار «برگزاری انتخابات زود هنگام زیر نظر سازمان ملل» شد.
مطالبات معترضان از همان روز آغاز اعتراضات (سه شنبه) روشن بود.
یکی از معترضان با سربند پرچم عراق روز جمعه به فرانس پرس گفت «کسی ما را نمایندگی نمی کند. افراد کت و شلوار می پوشند و بعد نماینده مجلس می شوند. ما دیگر نه حزب می خواهیم و نه اینکه کسی به اسم ما حرف بزند».
صدر این خواسته معترضان را مورد توجه قرار داد. او از هوادارانش خواست تا «در راهپیمایی مسالمت آمیز شرکت کنند و اعتراضات مردمی به تظاهرات حزبی تبدیل نشود».
فنر حداد کارشناس امور عراق گفت «دولتمردان عراق که عده ای از آنها ۱۶ سال به سمت های خود چسبیده اند با یک جنبش بی سابقه روبرو شده اند».
او افزود «این اعتراضات ضد کل حاکمیت و ساختار سیاسی عراق است» و با اعتراضات همیشگی برای تامین برق و آب در دومین کشور بزرگ صادر کننده نفت در اوپک تفاوت دارد.
حداد خاطر نشان کرد «مردم برای اولین بار شعار سرنگونی رژیم سردادند». حکومت عراق بر پایه سهمیه بندی فرقه ای و قومی پست های دولتی و نیز پارتی بازی شکل گرفته است.
سرمد البیاتی تحلیل گر مسائل امنیتی گفت «معترضان در شرایط کنونی در انتظار «اصلاحات و تصمیم گیری های سرنوشت ساز و برکناری و بازخواست برخی از سیاستمداران رده بالا در پرونده های فساد» هستند».
فعالیت برخی از مجتمع های تجاری و کافی شاپ ها و قهوه خانه ها در محله های پایتخت روز شنبه (۵ اکتبر) از سرگرفته شد.
کارکنان شهرداری نیز برای تمیز کردن آثار لاستیک های سوخته در خیابان ها دست به کار شدند. قیمت مواد غذایی و سبزیجات افزایش یافت؛ به عنوان مثال قیمت گوجه فرنگی از هزار دینار به سه هزار دینار عراق رسید.
خیابان های منتهی به میدان التحریر در پایتخت ۹ میلیون نفری عراق شاهد حضور سنگین ماموران و خودروهای زرهی و امنیتی بود. اعتراضات عراق روز سه شنبه (اول اکتبر) از میدان التحریر آغاز شد.
با این حال اما احتمال آغاز مجدد درگیری ها وجود دارد.
ابو صلاح (۷۰ ساله) گفت «چنانچه شرایط معیشتی مردم بهتر نشود اعتراضات با قوت هر چه بیشتر ادامه پیدا می کند و این بار اوضاع بدتر می شود».
 
 



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.