اعتراضات در عراق ادامه دارد... بندر ام القصر همچنان بسته است

تکذیب سفر رییس شورای عالی قضایی عراق به ایران و برگزاری جلسات پارلمان به طور دائم

اعتراضات در عراق (فرانس پرس)
اعتراضات در عراق (فرانس پرس)
TT

اعتراضات در عراق ادامه دارد... بندر ام القصر همچنان بسته است

اعتراضات در عراق (فرانس پرس)
اعتراضات در عراق (فرانس پرس)

اعتراضات و تحصن در برخی از شهرهای عراق روز شنبه (۲ نوامبر) ادامه پیدا کرد. مردم در بصره (جنوب) راهپیمایی کردند. شماری از معترضان به سمت دروازه بندر ام قصر حرکت کردند. معترضان خواستار اشتغال زایی و ریشه کن کردن فساد و فراهم کردن خدمات هستند. 
منابع امنیتی به رویترز گفتند چند هزار نفر از معترضان روز شنبه خیابان های منتهی به بندر ام قصر را مسدود کردند.
بندر ام قصر یکی از بنادر اصلی عراق در کرانه خلیج قرار دارد. ماموران شامگاه جمعه (اول نوامبر) با گلوله و گاز اشک آور به سرکوب معترضان پرداختند.
بندر ام قصر از روز چهارشنبه (۳۰ اکتبر) تعطیل است. معترضان روز سه شنبه (۲۹ اکتبر) برای نخستین بار ورودی این شهر را بستند.
ام قصر محل واردات غلات و روغن های گیاهی و شکر است. این اقلام از بندر ام قصر به سراسر کشور توزیع می شود. مواد غذایی وارداتی بخش اصلی اقلام غذایی عراق را تشکیل می دهند. کامیون های حامل کالا اجازه ورود و خروج به بندر ام قصر را ندارند.
مدیران بندر می گویند فعالیت برخی از شرکت های حمل و نقل بین المللی به دلیل تعطیلی بندر ام قصر متوقف شده است.
معترضان روز شنبه (۲ نوامبر) چندین لاستیک خودرو را آتش زدند و موانع بتنی نصب کردند. معترضان از اقدام ماموران ضد شورش برای متفرق کردن آنان با استفاده از زور خشمگین هستند. منابع امنیتی و پزشکی گفتند دستکم ۳۰ نفر زخمی شده اند.
اعتراضات بخشی از جنبشی است که تظاهرات ده ها هزار نفری مردم عراق در خیابان ها را به دنبال داشت. معترضان برای ابراز نارضایتی از فساد و سوء خدمات عمومی تظاهرات کردند. در این راستا، معترضان روز شنبه (۲ نوامبر) جاده های منتهی به میدان نفتی مجنون را مسدود و از ورود کارمندان به منطقه جلوگیری کردند.
برخی منابع نفتی گفتند که فعالیت این میدان نفتی متوقف نشده است. از سوی دیگر، شورای عالی قضایی عراق سفر رییس این نهاد به ایران یا کشورهای دیگر را تکذیب کرد.
خبرگزاری عراق (واع) به نقل از شورای قضایی گفت «رییس شورا در بغداد است و فعالیت دادگاه ها به ویژه دادگاه مرکزی مبارزه با فساد را در این شرایط فوق العاده پیگیری می کند. دادگاه مرکزی مبارزه با فساد به تازگی مایه نگرانی افرادی شده که در پرونده های فساد دست دارند و ارتش های سایبری را با اموال عمومی مردم اداره می کنند».
به گفته این بیانیه «دادگاه مرکزی مبارزه با فساد ۴ وزیر و برخی نمایندگان مجلس را احضار کرده است. ارتش های سایبری به دنبال اقدامات دستگاه قضا پریشان حملاتی را انجام دادند». این بیانیه افزود «در سایت ها عکس های قدیمی منتشر شده که مربوط به سفر پیشین هیات شورای عالی قضایی به کویت و ترکیه و اردن و سعودی است». شورای عالی قضایی عراق از «پارلمان خواسته تا قانونی برای سامان دهی به هرج و مرج سایبری وضع کند.
این اقدام یکی از قوانین در واکنش به مطالبات اصلاح طلبانه مردم است». در تحول تازه، محمد الحلبوسی رییس مجلس روز شنبه (۲ نوامبر) با انتشار بیانیه ای گفت «جلسات پارلمان به طور دائم برگزار می شود تا برنامه ای که مراجع دین اعلام کردند را اجرا کند».
این بیانیه خاطر نشان کرد «اجرای کلیه اصلاحات قانون اساسی با همکاری نمایندگان معترضان و نخبگان و کارشناسان و چهره های علمی در دستور کار قرار دارد.
کلیه این صاحبنظران در تعیین نقاط ضعف اصلاحات سهیم هستند تا دست آخر اقداماتی برای تحقق اصلاحات مورد نظر اتخاذ شود».
تظاهرات در الناصریه مرکز استان ذی قار (جنوب شرق عراق) برای نهمین روز متوالی ادامه دارد. ده ها هزار نفر از معترضان در میدان حبوبی در مرکز شهر الناصریه تجمع کردند.
رعد سالم فعال مدنی به شبکه العربیه گفت «تا زمانی که خواسته های ما -برکناری کابینه- اجرا نشود از این میدان تکان نمی خوریم». معترضان در بغداد -پایتخت عراق- شامگاه جمعه تا صبح شنبه (۲ نوامبر) در میدان التحریر تجمع کردند.
این تجمع چندین هزار نفری بزرگ ترین تظاهرات پس از سقوط صدام حسین است. معترضان پس از تیراندازی ماموران و شلیک گلوله های مشقی و گاز اشک آور نیز همچنان در میدان ماندند.
به گزارش رویترز کمیساریای عالی حقوق بشر عراق گفت «یک زن بر اثر اصابت گلوله گاز اشک آور به سر کشته شد. دستکم ۱۵۵ نفر روز جمعه زخمی شدند. ماموران برای سرکوب معترضان در میدان التحریر در بغداد از گاز اشک آور و گلوله مشقی استفاده کردند». پنج نفر دیگر نیز به دلایل مشابه در اعتراضات شبانه کشته شدند.
از سوی دیگر، شماری از فعالان و وبلاگ نویسان عراقی گفتند که نخستین مراسم تشییع جنازه یکی از قربانیان به نام خانم نور رحیم علی روز شنبه (۲ نوامبر) در میدان التحریر برگزار می شود. این خانم جوان که پزشکی خوانده بود در فعالیت های امدادرسانی به معترضان شرکت کرد.
عادل عبد المهدی نخست وزیر عراق کشته شدن نور رحیم علی در نزدیکی پل جمهوریت را تکذیب کرد. ویدیوهای منتشر شده از میدان التحریر جمعیت انبوه معترضان را نشان می دهد کما اینکه برخی از جوانان با سینه برهنه در معرض شلیک گاز اشک آور قرار می گیرند.
اعتراضات عراق معمولا در روز جنبه آرام تر و مسالمت آمیز داشته اما راهپیمایی ها و تجمع های شبانه به خشونت کشیده می شود. پلیس به سمت جوانانی که از خود با عنوان «انقلابی» یاد می کنند گاز اشک آور و گلوله مشقی شلیک می کند.
اعتراضات عمدتا در خارج از پل جمهوریت جریان دارد. این پل بر فراز رود دجله قرار دارد و به منطقه خضرا منتهی می شود. ساختمان های حکومتی در منطقه خضرا قرار دارند. معترضان می گویند سران عراق در این منطقه دیوار کشی شده پنهان شده اند. 
تظاهرات و اعتراضات در کربلا و بصره نیز ادامه دارد.
چند هزار چادر روز جمعه (اول نوامبر) در میدان التحریر نصب شد. هزاران نفر در این روز در آنجا تجمع کردند. بزرگ ترین تجمع میدان التحریر به دلیل نماز جمعه و پیوستن نمازگزاران به معترضان روز جمعه برگزار شد.
تظاهرات و تجمعات در میدان التحریر شامگاه جمعه ادامه یافت. معترضان از نخبگانی که از نظر آنها فاسد و پیرو کشورهای خارجی هستند اعتراض دارند.
معترضان از این نخبگان به عنوان مقصر اصلی شرایط معیشتی بد یاد می کنند. گفتنی است که دامنه اعتراضات عراق در چند روز گذشته به سرعت گسترش پیدا کرد.
حدود ۲۵۰ نفر در ماه گذشته در جریان اعتراضات ضد حکومتی کشته شدند. مردم از کلیه فرقه ها و اقوام و طوایف عراق در اعتراضات کنونی حضور دارند و خواهان کناره گیری احزاب سیاسی حاکم بر کشور از سال ۲۰۰۳ تا کنون هستند.



عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
TT

عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)

عراق پس از آن‌که روزنامهٔ رسمی این کشور فهرستی را منتشر کرد که در آن «حوثی‌های» یمن و «حزب‌الله» لبنان در شمار گروه‌های تروریستی گنجانده شده بودند، از این طبقه‌بندی عقب‌نشینی کرد.
یک کمیتهٔ دولتی عراقی اعلام کرد فهرستی که منتشر شده، نسخهٔ ویرایش‌نشدهٔ گروه‌های تروریستی بوده و این کمیته در حال اصلاح خطا است. کمیته افزود که فهرست مورد نظر، تنها مربوط به نهادها و افرادی بوده که با دو گروه «القاعده» و «داعش» مرتبط‌اند.
و پیش از این عقب‌نشینی، ساعاتی پیش عراق «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان را روز پنج‌شنبه در فهرست تروریسم قرار داده بود.
روزنامهٔ رسمی اعلام کرده بود که یک کمیتهٔ دولتی تصمیم گرفته است اموال اشخاص و نهادهای مرتبط با «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» را مسدود کند.
عراق همچنین بیش از ۱۰۰ نهاد و شخصیت را در سراسر جهان در فهرست تروریسم قرار داده است.
این کمیتهٔ دولتی اشاره کرد که برخی از افرادی که در فهرست تروریسم قرار گرفته‌اند، طبق قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد تحت تحریم هستند.

روزنامهٔ رسمی همچنین اعلام کرد که «به‌روزرسانی فهرست تروریسم بر اساس تصمیمات رسمی صادرشده از سوی کمیتهٔ مسدودسازی اموال انجام می‌شود؛ تصمیماتی که به تعیین نهادها و افرادی مربوط است که مشمول اقدامات مقابله با تروریسم و تأمین مالی آن هستند».
این تصمیم یک روز پس از آن صادر شد که مایکل ریغاس، معاون وزیر خارجهٔ آمریکا، از کسانی که آنها را «شریکان عراقی» توصیف کرد، خواست تا «میلیشیاهای ایرانی را مهار کنند و مانع تهدید آنها علیه عراقی‌ها و آمریکایی‌ها شوند».
حسین مؤنس، رئیس جنبش «حقوق» وابسته به «کتائب حزب‌الله»، روز پنج‌شنبه در واکنش به این تصمیم به دولت عراق حمله کرد و آن را «متزلزل، وابسته و بی‌کرامت» توصیف کرد.

و به‌احتمال زیاد این اقدام با استقبال واشنگتن روبه‌رو خواهد شد؛ واشنگتنی که در پی کاهش نفوذ ایران در عراق و دیگر کشورهای خاورمیانه است؛ کشورهایی که در آنها متحدانی برای تهران وجود دارد.
ایران، که عراق را همسایه و هم‌پیمان خود می‌داند، این کشور را عنصری حیاتی برای تداوم مقاومت اقتصادش در برابر تحریم‌ها تلقی می‌کند. اما بغداد، که شریک هر دو طرفِ ایالات متحده و ایران است، نگران آن است که در تیررس سیاست فشار دولت رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، علیه تهران قرار گیرد.
ایران از طریق گروه‌های مسلح شیعهٔ قدرتمند و احزاب سیاسیِ مورد حمایت خود در بغداد، از نفوذی گستردهٔ نظامی، سیاسی و اقتصادی در عراق برخوردار است. اما افزایش فشارهای آمریکا طی سال گذشته در زمانی روی می‌دهد که ایران به‌دلیل حملات اسرائیل علیه «حزب‌الله» لبنان و «جنبش مقاومت اسلامی فلسطین» (حماس)، که متحدان تهران به‌شمار می‌روند، تضعیف شده است.


ولیعهد سعودی و نخست‌وزیر ایتالیا آخرین تحولات بین‌المللی را بررسی کردند

ولیعهد سعودی در دیدار با نخست‌وزیر ایتالیا در منامه، چهارشنبه (واس)
ولیعهد سعودی در دیدار با نخست‌وزیر ایتالیا در منامه، چهارشنبه (واس)
TT

ولیعهد سعودی و نخست‌وزیر ایتالیا آخرین تحولات بین‌المللی را بررسی کردند

ولیعهد سعودی در دیدار با نخست‌وزیر ایتالیا در منامه، چهارشنبه (واس)
ولیعهد سعودی در دیدار با نخست‌وزیر ایتالیا در منامه، چهارشنبه (واس)

شاهزاده محمد بن سلمان بن عبدالعزیز، ولیعهد و رئیس شورای وزرای پادشاهی عربی سعودی، چهارشنبه با جورجیا میلونی، نخست‌وزیر ایتالیا، آخرین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و تلاش‌های مربوط به آن را مورد بررسی قرار داد.

این دیدار در منامه، پایتخت بحرین، و در حاشیه چهل‌وششمین نشست شورای عالی شورای همکاری کشورهای خلیج برگزار شد. دو طرف درباره جنبه‌های مختلف همکاری مشترک میان دو کشور و راه‌های توسعه آن در چند حوزه گفت‌وگو کردند.

رایزنی‌های ولیعهد سعودی و نخست‌وزیر ایتالیا درباره جنبه‌های همکاری و راه‌های توسعه آن در چند حوزه (واس)

در این دیدار از سوی سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزرای سعودی، شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی، شاهزاده خالد بن سلمان، وزیر دفاع، شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه، دکتر مساعد العیبان، وزیر دولت و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی و خالد الفالح، وزیر سرمایه‌گذاری حضور داشتند.


فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
TT

فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)

منابع عراقی می‌گویند مرجعیت دینی در نجف در هیچ اقدامی برای تعیین نهایی نامزد نخست‌وزیری نقش ندارد، در حالی که «چارچوب هماهنگی» به دلیل آنچه فشارهای مستمر آمریکا خوانده شده، در برنامه‌های خود درباره آینده روابط بغداد و واشنگتن دچار سردرگمی شده است.

پس از برگزاری چند جلسه برای انتخاب نامزد پست اجرایی، آخرین جلسه روز دوشنبه برگزار شد. در این نشست، «چارچوب هماهنگی» نتایج دو کمیته خود را بررسی کرد: یکی برای دیدار با نامزدها و دیگری برای بررسی مکانیزم انتخاب نامزد نهایی توسط رهبران چارچوب، اما میان طرف‌های این چارچوب توافقی حاصل نشد.

رسانه‌های نزدیک به «چارچوب هماهنگی» گزارش دادند که دلیل مراجعه به مرجعیت علی‌ سیستانی در نجف، ناتوانی رهبران این چارچوب در انتخاب نامزد مشخص به دلیل اختلافات عمیق سیاسی میان آنها بوده است.

رهبران «چارچوب هماهنگی» پس از اعلام خود به‌عنوان بزرگ‌ترین فراکسیون پارلمان عراق (واع)

موضع نجف

گزارش‌ها حاکی است مرجعیت دینی نجف از دخالت در انتخاب نامزد خودداری کرده است، اما تحلیلگران می‌گویند درخواست نظر از مرجعیت، بازتاب ناتوانی نیروهای برنده انتخابات در تصمیم‌گیری میان نامزدهای غیررسمی است.

رسانه‌های محلی ده‌ها نامزد را فاش کرده‌اند و از نوسانات شدید در فهرست نامزدهای پیشنهادی خبر می‌دهند؛ گاهی فهرست کوتاه شامل پنج نفر و گاهی شامل ده‌ها شخصیت شیعی است.

عباس راضی، دبیرکل چارچوب هماهنگی، پیش‌تر گفته بود که «نامزدها محدود به شخصیت‌های رهبری هستند» و ائتلاف از افراد مشخصی خواسته تا برای این پست اعلام آمادگی کنند.

طالب محمد کریم، پژوهشگر مسائل سیاسی، به «الشرق الأوسط» گفت: «وضعیت پیچیده و بی‌سابقه است و نیازمند رویکرد جدیدی برای تسریع در تشکیل دولت آینده است؛ معیار اصلی حفظ منافع مالی و سیاسی عراق است، نه منافع جناحی».

او افزود: «لازم است تفاهم‌های آرام با آمریکا و پایتخت‌های منطقه‌ای برقرار شود تا دولت آینده متعهد شود از خاک عراق برای مناقشات دیگران استفاده نکند و با طرحی عملی، سلاح‌ها کنترل و منافع مشترک حفظ شود».

ائتلاف «عمران و توسعه» بیشترین کرسی‌ها را در مقایسه با احزاب «چارچوب هماهنگی» کسب کرده است (ایکس)

ترامپ و السودانی

اختلاف درباره نامزد مورد نظر «چارچوب هماهنگی» پس از اظهارات جنجالی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، افزایش یافت. او گفته بود: «عراق پس از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، کشور دوست آمریکا شد» و فاش کرد که نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، برای دریافت جایزه صلح نوبل به او رأی داده است.

این اظهارات در محافل شیعی بغداد بحث‌برانگیز شد، به ویژه که بسیاری ترامپ را رئیس آمریکایی می‌دانند که دستور ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، را در ژانویه ۲۰۲۲ صادر کرد.

السودانی در پلتفرم «ایکس» چهارشنبه نوشت: «همیشه سعی کرده‌ام روابطی بسازم که به کشور خدمت کند. از همان ابتدا دریافتم که دوستی، نه خصومت، ثبات و پیشرفت کشور را تضمین می‌کند».

انتظار سافایا

در این وضعیت پیچیده، رهبران چارچوب هماهنگی منتظر رسیدن نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا، ماراک سافایا، به عراق هستند. او پیام‌های هشداردهنده‌ای به برخی نیروهای چارچوب هماهنگی داده است، به ویژه کسانی که هنوز جناح‌های مسلح دارند و تحت تحریم‌های آمریکا هستند.

پیش‌تر، تام باراک، نماینده آمریکا در لبنان و سوریه، به طور کوتاه به بغداد سفر کرده بود و طبق منابع مطلع، پیام‌های مهمی درباره مسائل داخلی و منطقه‌ای منتقل کرد.

منابع به «الشرق الأوسط» گفتند که سه موضوع اصلی توسط باراک با السودانی مطرح شده است: اقدامات آمریکا برای خلع سلاح حزب‌الله، اهمیت کنترل مرزهای عراق و سوریه و جلوگیری از ورود شخصیت‌های وابسته به گروه‌های مسلح به دولت آینده عراق.

در همین راستا، مذاکراتی نیز میان فؤاد حسین، معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق، با مایکل ریگاس، معاون وزیر خارجه آمریکا، انجام شد. سفارت آمریکا در بغداد با انتشار دوباره بیانیه مشترک وزارت خارجه عراق، تأکید کرد که «آمریکا به صراحت بر خلع سلاح میلیشیاهای تحت حمایت ایران که به حاکمیت عراق ضربه می‌زنند، تهدیدی برای آمریکایی‌ها و عراقی‌ها هستند و منابع عراق را به نفع ایران می‌برند، ادامه خواهد داد».