اعتراضات در عراق ادامه دارد... بندر ام القصر همچنان بسته است

تکذیب سفر رییس شورای عالی قضایی عراق به ایران و برگزاری جلسات پارلمان به طور دائم

اعتراضات در عراق (فرانس پرس)
اعتراضات در عراق (فرانس پرس)
TT

اعتراضات در عراق ادامه دارد... بندر ام القصر همچنان بسته است

اعتراضات در عراق (فرانس پرس)
اعتراضات در عراق (فرانس پرس)

اعتراضات و تحصن در برخی از شهرهای عراق روز شنبه (۲ نوامبر) ادامه پیدا کرد. مردم در بصره (جنوب) راهپیمایی کردند. شماری از معترضان به سمت دروازه بندر ام قصر حرکت کردند. معترضان خواستار اشتغال زایی و ریشه کن کردن فساد و فراهم کردن خدمات هستند. 
منابع امنیتی به رویترز گفتند چند هزار نفر از معترضان روز شنبه خیابان های منتهی به بندر ام قصر را مسدود کردند.
بندر ام قصر یکی از بنادر اصلی عراق در کرانه خلیج قرار دارد. ماموران شامگاه جمعه (اول نوامبر) با گلوله و گاز اشک آور به سرکوب معترضان پرداختند.
بندر ام قصر از روز چهارشنبه (۳۰ اکتبر) تعطیل است. معترضان روز سه شنبه (۲۹ اکتبر) برای نخستین بار ورودی این شهر را بستند.
ام قصر محل واردات غلات و روغن های گیاهی و شکر است. این اقلام از بندر ام قصر به سراسر کشور توزیع می شود. مواد غذایی وارداتی بخش اصلی اقلام غذایی عراق را تشکیل می دهند. کامیون های حامل کالا اجازه ورود و خروج به بندر ام قصر را ندارند.
مدیران بندر می گویند فعالیت برخی از شرکت های حمل و نقل بین المللی به دلیل تعطیلی بندر ام قصر متوقف شده است.
معترضان روز شنبه (۲ نوامبر) چندین لاستیک خودرو را آتش زدند و موانع بتنی نصب کردند. معترضان از اقدام ماموران ضد شورش برای متفرق کردن آنان با استفاده از زور خشمگین هستند. منابع امنیتی و پزشکی گفتند دستکم ۳۰ نفر زخمی شده اند.
اعتراضات بخشی از جنبشی است که تظاهرات ده ها هزار نفری مردم عراق در خیابان ها را به دنبال داشت. معترضان برای ابراز نارضایتی از فساد و سوء خدمات عمومی تظاهرات کردند. در این راستا، معترضان روز شنبه (۲ نوامبر) جاده های منتهی به میدان نفتی مجنون را مسدود و از ورود کارمندان به منطقه جلوگیری کردند.
برخی منابع نفتی گفتند که فعالیت این میدان نفتی متوقف نشده است. از سوی دیگر، شورای عالی قضایی عراق سفر رییس این نهاد به ایران یا کشورهای دیگر را تکذیب کرد.
خبرگزاری عراق (واع) به نقل از شورای قضایی گفت «رییس شورا در بغداد است و فعالیت دادگاه ها به ویژه دادگاه مرکزی مبارزه با فساد را در این شرایط فوق العاده پیگیری می کند. دادگاه مرکزی مبارزه با فساد به تازگی مایه نگرانی افرادی شده که در پرونده های فساد دست دارند و ارتش های سایبری را با اموال عمومی مردم اداره می کنند».
به گفته این بیانیه «دادگاه مرکزی مبارزه با فساد ۴ وزیر و برخی نمایندگان مجلس را احضار کرده است. ارتش های سایبری به دنبال اقدامات دستگاه قضا پریشان حملاتی را انجام دادند». این بیانیه افزود «در سایت ها عکس های قدیمی منتشر شده که مربوط به سفر پیشین هیات شورای عالی قضایی به کویت و ترکیه و اردن و سعودی است». شورای عالی قضایی عراق از «پارلمان خواسته تا قانونی برای سامان دهی به هرج و مرج سایبری وضع کند.
این اقدام یکی از قوانین در واکنش به مطالبات اصلاح طلبانه مردم است». در تحول تازه، محمد الحلبوسی رییس مجلس روز شنبه (۲ نوامبر) با انتشار بیانیه ای گفت «جلسات پارلمان به طور دائم برگزار می شود تا برنامه ای که مراجع دین اعلام کردند را اجرا کند».
این بیانیه خاطر نشان کرد «اجرای کلیه اصلاحات قانون اساسی با همکاری نمایندگان معترضان و نخبگان و کارشناسان و چهره های علمی در دستور کار قرار دارد.
کلیه این صاحبنظران در تعیین نقاط ضعف اصلاحات سهیم هستند تا دست آخر اقداماتی برای تحقق اصلاحات مورد نظر اتخاذ شود».
تظاهرات در الناصریه مرکز استان ذی قار (جنوب شرق عراق) برای نهمین روز متوالی ادامه دارد. ده ها هزار نفر از معترضان در میدان حبوبی در مرکز شهر الناصریه تجمع کردند.
رعد سالم فعال مدنی به شبکه العربیه گفت «تا زمانی که خواسته های ما -برکناری کابینه- اجرا نشود از این میدان تکان نمی خوریم». معترضان در بغداد -پایتخت عراق- شامگاه جمعه تا صبح شنبه (۲ نوامبر) در میدان التحریر تجمع کردند.
این تجمع چندین هزار نفری بزرگ ترین تظاهرات پس از سقوط صدام حسین است. معترضان پس از تیراندازی ماموران و شلیک گلوله های مشقی و گاز اشک آور نیز همچنان در میدان ماندند.
به گزارش رویترز کمیساریای عالی حقوق بشر عراق گفت «یک زن بر اثر اصابت گلوله گاز اشک آور به سر کشته شد. دستکم ۱۵۵ نفر روز جمعه زخمی شدند. ماموران برای سرکوب معترضان در میدان التحریر در بغداد از گاز اشک آور و گلوله مشقی استفاده کردند». پنج نفر دیگر نیز به دلایل مشابه در اعتراضات شبانه کشته شدند.
از سوی دیگر، شماری از فعالان و وبلاگ نویسان عراقی گفتند که نخستین مراسم تشییع جنازه یکی از قربانیان به نام خانم نور رحیم علی روز شنبه (۲ نوامبر) در میدان التحریر برگزار می شود. این خانم جوان که پزشکی خوانده بود در فعالیت های امدادرسانی به معترضان شرکت کرد.
عادل عبد المهدی نخست وزیر عراق کشته شدن نور رحیم علی در نزدیکی پل جمهوریت را تکذیب کرد. ویدیوهای منتشر شده از میدان التحریر جمعیت انبوه معترضان را نشان می دهد کما اینکه برخی از جوانان با سینه برهنه در معرض شلیک گاز اشک آور قرار می گیرند.
اعتراضات عراق معمولا در روز جنبه آرام تر و مسالمت آمیز داشته اما راهپیمایی ها و تجمع های شبانه به خشونت کشیده می شود. پلیس به سمت جوانانی که از خود با عنوان «انقلابی» یاد می کنند گاز اشک آور و گلوله مشقی شلیک می کند.
اعتراضات عمدتا در خارج از پل جمهوریت جریان دارد. این پل بر فراز رود دجله قرار دارد و به منطقه خضرا منتهی می شود. ساختمان های حکومتی در منطقه خضرا قرار دارند. معترضان می گویند سران عراق در این منطقه دیوار کشی شده پنهان شده اند. 
تظاهرات و اعتراضات در کربلا و بصره نیز ادامه دارد.
چند هزار چادر روز جمعه (اول نوامبر) در میدان التحریر نصب شد. هزاران نفر در این روز در آنجا تجمع کردند. بزرگ ترین تجمع میدان التحریر به دلیل نماز جمعه و پیوستن نمازگزاران به معترضان روز جمعه برگزار شد.
تظاهرات و تجمعات در میدان التحریر شامگاه جمعه ادامه یافت. معترضان از نخبگانی که از نظر آنها فاسد و پیرو کشورهای خارجی هستند اعتراض دارند.
معترضان از این نخبگان به عنوان مقصر اصلی شرایط معیشتی بد یاد می کنند. گفتنی است که دامنه اعتراضات عراق در چند روز گذشته به سرعت گسترش پیدا کرد.
حدود ۲۵۰ نفر در ماه گذشته در جریان اعتراضات ضد حکومتی کشته شدند. مردم از کلیه فرقه ها و اقوام و طوایف عراق در اعتراضات کنونی حضور دارند و خواهان کناره گیری احزاب سیاسی حاکم بر کشور از سال ۲۰۰۳ تا کنون هستند.



محمد بن سلمان و ترامپ؛ تعمیق شراکت و حمایت از ثبات

محمد بن سلمان همراه با دونالد ترامپ طی سفر ترامپ به عربستان در مه 2025 (واس)
محمد بن سلمان همراه با دونالد ترامپ طی سفر ترامپ به عربستان در مه 2025 (واس)
TT

محمد بن سلمان و ترامپ؛ تعمیق شراکت و حمایت از ثبات

محمد بن سلمان همراه با دونالد ترامپ طی سفر ترامپ به عربستان در مه 2025 (واس)
محمد بن سلمان همراه با دونالد ترامپ طی سفر ترامپ به عربستان در مه 2025 (واس)

ولیعهد و نخست‌وزیر پادشاهی عربی سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان بن عبدالعزیز، امروز بنا بر دستور خادم حرمین شریفین، ملک سلمان بن عبدالعزیز، و در پاسخ به دعوت رئیس‌جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، سفر رسمی کاری خود به آمریکا را آغاز می‌کند.

دیوان پادشاهی سعودی در بیانیه‌ای اعلام کرد که شاهزاده محمد بن سلمان در این سفر، روابط دوجانبه و راه‌های تقویت آن در حوزه‌های مختلف را بررسی خواهد کرد و همچنین به گفت‌وگو درباره مسائل دارای اهتمام مشترک خواهد پرداخت.

محافل سیاسی در ایالات متحده این سفر را رویدادی راهبردی می‌دانند که به تعمیق شراکت و حمایت از ثبات کمک می‌کند؛ و کاخ سفید با توجه و آمادگی قابل‌توجهی از آن استقبال می‌کند.

ترامپ شامگاه جمعه، هنگام حرکت به‌سوی فلوریدا برای گذراندن تعطیلات آخر هفته، گفت: «این سفر چیزی بیش از یک دیدار است... ما پادشاهی عربی سعودی و ولیعهد را گرامی می‌داریم.»

در چارچوب پوشش گسترده «الشرق الأوسط» از این سفر، شماری از کارشناسان دو کشور و مقام‌های پیشین درباره اهمیت تقویت روابط و نیز موضوعاتی که قرار است در گفت‌وگوها مطرح شود، از جمله فرصت‌های راه‌حل‌های سیاسی برای مسائل منطقه و افزایش همکاری اقتصادی، سخن گفتند.

باربارا لیف، معاون پیشین وزیر امور خارجه ایالات متحده در امور خاور نزدیک، می‌گوید روابط میان دو کشور «برای شکل‌دادن به تلاشی مشترک جهت دستیابی به ثبات، و سپس کمک به منطقه برای حرکت در مسیر ممکن، بسیار حیاتی است».
مایکل راتنی، سفیر پیشین آمریکا در سعودی، نیز اظهار کرد: «دگرگونی‌ای که پادشاهی عربی سعودی تجربه کرده، با سرعت بالایی پیش می‌رود. ماهیت جامعه و اقتصاد به‌شکل چشمگیری تغییر کرده است و آمریکایی‌ها به‌تدریج ـ هرچند آهسته ـ این تغییرات را مشاهده می‌کنند.»

سوی دیگر، آرون دیوید میلر، پژوهشگر مؤسسه «کارنگی برای صلح بین‌المللی»، معتقد است این سفر «روابط سعودی ـ آمریکایی را به سطحی تازه ارتقا خواهد داد».

مدیران ارشد شرکت‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی نیز به «الشرق الأوسط» گفتند پادشاهی عربی سعودی اکنون یکی از سریع‌ترین و جذاب‌ترین بازارها برای سرمایه‌گذاری‌های فناورانه است و شراکت‌های دو طرف در زمینه هوش مصنوعی، محاسبات پیشرفته و امنیت سایبری در حال گسترش است.


محمد بن سلمان و آمریکا… از ایجاز تا انجام

محمد بن سلمان همراه با دونالد ترامپ طی سفر ترامپ به عربستان در مه 2025 (واس)
محمد بن سلمان همراه با دونالد ترامپ طی سفر ترامپ به عربستان در مه 2025 (واس)
TT

محمد بن سلمان و آمریکا… از ایجاز تا انجام

محمد بن سلمان همراه با دونالد ترامپ طی سفر ترامپ به عربستان در مه 2025 (واس)
محمد بن سلمان همراه با دونالد ترامپ طی سفر ترامپ به عربستان در مه 2025 (واس)

در جریان نشست سران سعودی و آمریکا که سپتامبر ۲۰۱۵ در کاخ سفید میان خادم حرمین شریفین، ملک سلمان بن عبدالعزیز، و رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا باراک اوباما برگزار شد، شاهزاده محمد بن سلمان «ایجازی» درباره دیدگاه‌های سعودی نسبت به رابطه استراتژیک دو کشور برای قرن بیست‌ویکم ارائه داد.
در آن زمان، به‌روشنی پیداست که شاهزاده جوان دارای تصور و رویکردی تازه نسبت به روابط سعودی ـ آمریکا است؛ روابطی که طی بیش از هشتاد سال مراحل و تحولاتی را پشت سر گذاشته، و او مصمم بود مسیرهای آینده آن را بازتعریف کند.

ملک سلمان بن عبدالعزیز در دیدار با باراک اوباما در کاخ سفید – سپتامبر 2015 (واس)

ریاست‌جمهوری آمریکا طی ده سال بعد میان جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها در نوسان بود؛ اما نقطه عطف زمانی رقم خورد که شاهزاده محمد بن سلمان برای نخستین بار در مارس ۲۰۱۷ در کاخ سفید با دونالد ترامپ دیدار کرد؛ دیداری که ترامپ را به انتخاب ریاض به‌عنوان نخستین مقصد خارجی‌اش در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش سوق داد.
در جریان سفر تاریخی او به ریاض در ماه مه ۲۰۱۷، ترامپ سخنرانی‌ای در برابر رهبران جهان عرب و اسلام ایراد کرد که بر نگرانی‌های مربوط به تروریسم و درگیری‌های خاورمیانه متمرکز بود. و در همان سفر، ملک سلمان بن عبدالعزیز و ترامپ «اعلامیه چشم‌انداز استراتژیک مشترک» میان دو کشور را امضا کردند.
در ژانویه ۲۰۲۰، جو بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهوری سوگند یاد کرد و وعده داد روابط با نزدیک‌ترین شریک آمریکا را محدود خواهد کرد. اما وعده‌اش در برابر واقعیت‌ها و درک اهمیت شراکت سعودی ـ آمریکایی در شرایط تحول‌یافته ناشی از جنگ روسیه ـ اوکراین و دیگر دگرگونی‌های صحنه جهانی تاب نیاورد؛ و بدین‌ترتیب بایدن در ژوئیه ۲۰۲۲ به جده آمد تا با ملک سلمان بن عبدالعزیز و ولیعهد، شاهزاده محمد بن سلمان، دیدار کند.

شاهزاده محمد بن سلمان در دیدار با جو بایدن در ریاض – ژوئیه 2022 (رویترز)

مسئولان سعودی همواره تأکید می‌کنند که روابط با آمریکا استراتژیک و باثبات است و آمدن پیاپی دولت‌ها در کاخ سفید تأثیری بر آن نمی‌گذارد.
در همین ده سال، سعودی‌ها به مسیر توسعه توانمندی‌ها، گسترش قابلیت‌ها، تحقق اهداف چشم‌انداز خود و افزایش جایگاهشان در سطح جهان ادامه دادند.
تحولات روابط سعودی ـ آمریکایی جدا از دگرگونی‌های ژرفی که جهان تجربه کرد نبود؛ از جمله: صعود چین به‌عنوان رقیب راهبردی واشینگتن، انتقال مراکز ثقل اقتصادی به‌سوی آسیا، و جنگ اوکراین که اهمیت امنیت انرژی و نقش کشورهایی را که قادر به ثبات‌بخشی به بازارهای انرژی‌اند، تقویت کرد.
در همین حال، از میزان درگیری آمریکا در خاورمیانه کاسته شد و اولویت‌ها به سمت موضوعات دیگر چرخید؛ امری که برای ریاض فضایی گشود تا ابتکارهای منطقه‌ای مؤثری را رهبری کند؛ از تنش‌زدایی سیاسی گرفته تا شراکت‌های اقتصادی و ارائهٔ رویکردهای جدید برای امنیت منطقه‌ای.
هم‌زمان، فناوری‌ها و هوش مصنوعی به موتورهای اصلی اقتصاد جهانی بدل شدند؛ مسئله‌ای که باعث شد شراکت‌های سرمایه‌گذاری و فناورانه در محاسبات واشنگتن اهمیتی مرکزی‌تر پیدا کنند.
این تحولات مجموعاً بنیان‌های رابطهٔ میان ریاض و واشنگتن را از رابطه‌ای مبتنی بر نیازهای مقطعی به رابطه‌ای ساخته بر برابری، تلاقی منافع و مشارکت در ساخت آینده تبدیل کرده است.
پس از برعهده گرفتن دومین دورهٔ ریاست‌جمهوری، دونالد ترامپ بار دیگر در مه ۲۰۲۵ به ریاض سفر کرد و سخنرانی مفصلی ایراد نمود که در آن نه از تروریسم و جنگ‌ها، بلکه از «آینده‌ای روشن و تحولی بزرگ و شگفت‌انگیز در منطقه» به رهبری ملک سلمان و ولیعهد سخن گفت. در ریاض، سوریه حضور داشت و به درخواست عربستان، پروندهٔ تحریم‌ها بسته شد و رئیس‌جمهوری ترامپ با رئیس‌جمهوری احمد الشرع دیدار کرد.
ترامپ در خلال سخنرانی‌اش، از شاهزاده محمد پرسید: «آیا شب‌ها می‌خوابی؟» سپس افزود که شاهزاده «تمام شب را در اندیشهٔ بهتر کردن امور می‌گذراند». او پیامی به جهان داد مبنی بر این‌که دستاوردهای پادشاهی از بیرون نیامده، بلکه حاصل عزم رهبران و ملت آن برای ساختن کشورشان و پیش بردن چشم‌اندازهای منحصربه‌فردشان و ترسیم آینده به شیوهٔ خودشان بوده است. ترامپ این روند را «معجزهٔ معاصر به شیوهٔ عربی» توصیف کرد.

صحنه‌ای از دیدار سه‌جانبهٔ سعودی ـ آمریکایی ـ سوری در ریاض، مه 2025 (واس)

این روایت ما را به مصاحبهٔ مجلهٔ آمریکایی «لایف» با ملک عبدالعزیز در مارس ۱۹۴۳ بازمی‌گرداند؛ جایی که او را «مردی که با چشمی بیدار زمام پادشاهی‌اش را در دست دارد» توصیف کرده بود. چه شباهتی میان سخن دیروز دربارهٔ جدِ بنیان‌گذار و سخن امروز دربارهٔ نوادهٔ راه‌یافته!
در میان تمام این زمینه‌ها و در سایهٔ تحولات گستردهٔ منطقه، سفر شاهزاده محمد بن سلمان به واشنگتن و دیدارش با رئیس‌جمهوری ترامپ انجام می‌شود؛ دیداری که انتظار می‌رود به توافقات و قراردادهایی منجر شود. هرچند عنوان‌های سیاسی و امنیتی بر اخبار سفر غالب است، اما پرونده‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری نیز حضوری پررنگ خواهند داشت. شاید بهترین توصیف، سخن ترامپ باشد که گفت این دیدار نه یک جلسه، بلکه «تجلیل از سعودی و از شاهزادهٔ جوان» است.
همچنین گزارش‌های رسانه‌ای، همراه با گمانه‌زنی‌ها و اظهاراتی منسوب به سیاستمداران آمریکایی، همچنان بر احتمال «عادی‌سازی روابط سعودی با میانجیگری آمریکا» حساب می‌کنند؛ اما با وجود فشارها و تلاش‌ها، موضع سعودی در کنار حق ملت فلسطین پابرجا خواهد ماند.
منافع پادشاهی عربی سعودی با شریک مهم خود ایالات متحده ـ که حمایت از اسرائیل را بخشی از عقیدهٔ سیاسی خود می‌داند ـ هرگز بر عقیدهٔ سیاسیِ ریشه‌دار سعودی در حمایت از حق فلسطینیان مقدم نبوده است. سیاست خارجی سعودی نیز همچنان بر عدم‌ عادی‌سازی روابط بدون یک راه‌حل جامع برای مسئلهٔ فلسطین، شامل تشکیل کشور مستقل فلسطینی در مرزهای ۱۹۶۷، استوار است.
و اگرچه ماشین کشتار اسرائیل آنچه را که کرد در غزه و علیه مردم مقاوم آن و کوشید مسئلهٔ فلسطین را از میان بردارد، تلاش‌های سعودی به رهبری ملک سلمان و ولیعهد تنها به مشارکت فعال در توقف جنگ محدود نشد؛ بلکه سعودی شکافی تاریخی در مسیر راه‌حل دو کشوری ایجاد کرد: با اعلام «تحمیل راه‌حل» و کسب به رسمیت شناختن کشور فلسطین از کشورهای اثرگذار، در رأس آن کشور صادرکنندهٔ «وعده بلفور» و از تریبون سازمان ملل؛ همان جایی که شاهد تصویب تصمیم شومِ تقسیم بود و دهه‌ها صحنهٔ پیکار دیپلماتیک سعودی برای دفاع از حق فلسطین بوده است.
و با وجود تلاش‌های سعودی برای تحمیل تشکیل کشور فلسطینی با وجود مخالفت آمریکا، و امضای پیمان دفاع مشترک با پاکستانِ دارای زرادخانهٔ هسته‌ای، ترامپ بارها از قدردانی خود نسبت به سعودی، رهبری آن، و شخص شاهزاده محمد سخن گفت؛ زیرا «دوست قدرتمندِ صاحب‌اصل، احترامِ دوستش را برمی‌انگیزد»، حتی اگر در برخی مسائل اختلاف دیدگاه وجود داشته باشد. تجربهٔ سیاسی آمریکا نیز تنها به قدرتمندان بها می‌دهد: قدرتمندانی که قدرتشان از دستاورد است، نه از میراث و شعارها.
و فارغ از نوع توافقات و حجم دستاوردهای حاصل از این دیدار استثنایی میان دو کشور، قطعاً نتایج آن شراکت استراتژیک را ـ بر پایهٔ نگاه ولیعهد سعودی به این رابطه ـ تحکیم خواهد کرد. ناظران همچنین بر این باورند که نشست‌های واشنگتن بنیانی برای امنیت و شکوفایی منطقه و چشم‌اندازی برای آیندهٔ روابط استراتژیکی خواهند بود که نبوغ شاهزاده محمد بن سلمان آنها را از ایجاز به انجام رسانده است.


ترامپ با فروش جنگنده‌های «اف-۳۵» به سعودی موافقت کرد

جنگنده‌های پیشرفته آمریکایی «اف-۳۵» (آرشیویی)
جنگنده‌های پیشرفته آمریکایی «اف-۳۵» (آرشیویی)
TT

ترامپ با فروش جنگنده‌های «اف-۳۵» به سعودی موافقت کرد

جنگنده‌های پیشرفته آمریکایی «اف-۳۵» (آرشیویی)
جنگنده‌های پیشرفته آمریکایی «اف-۳۵» (آرشیویی)

رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، امروز (دوشنبه) اعلام کرد که ایالات متحده با فروش جنگنده‌های پیشرفتهٔ آمریکایی از نوع «اف-۳۵» به پادشاهی عربی سعودی موافقت کرده است.

ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران در دفتر بیضی کاخ سفید گفت: «این کار را انجام خواهیم داد.»

قرار است رئیس‌جمهوری آمریکا فردا (سه‌شنبه) در کاخ سفید با ولیعهد سعودی، شاهزاده محمد بن‌سلمان، دیدار کند.