گسترش «جنگ پل ها» در بغداد

انتقاد آمریکا از توسل به زور برای سرکوب معترضان و بحران اعتماد به حکومت مانع آغاز گفتگو

گسترش «جنگ پل ها» در بغداد
TT

گسترش «جنگ پل ها» در بغداد

گسترش «جنگ پل ها» در بغداد

ماموران امنیتی عراق روز چهارشنبه (۶ نوامبر) با پرتاب گاز اشک آور و تیراندازی هوایی معترضان در مرکز بغداد را متفرق کردند.
دامنه موج اعتراضات مردمی روز به روز گسترش پیدا می کند. این بزرگ ترین تظاهرات ضد حکومتی در چند دهه گذشته در عراق است که به بخش های گوناگون پایتخت کشیده شده. پل های بغداد مهم ترین بخش اعتراضات هستند. معترضان برای عبور از پل ها و ورود به منطقه خضرا (منطقه سبز) تلاش می کنند. اغلب تاسیسات دولتی در این منطقه واقع شده است.
حوادث تیراندازی به معترضان روی سه پل اصلی بغداد -الاحرار و الشهدا و باب المعظم- یا نزدیکی آنها اتفاق افتاد.
رویترز به نقل از منابع پزشکی و امنیتی گفت دستکم ۲۷ نفر بر اثر شلیک گاز اشک آور زخمی شدند. تعداد زیادی از معترضان نیز دستگیر شدند.
معترضان از عصر سه شنبه (۵ نوامبر) پل الشهدا واقع بر رود دجله را بستند. به دنبال پیوستن چندین هزار نفر از مردم بغداد و استان های جنوبی به اعتراضات ضد حکومتی حالا معترضان در صدد توقف کامل عبور و مرور در کشور هستند.
ماموران با نصب موانع بتونی در نقاط مختلف موفق به بستن پل ها و منع عبور معترضان به منطقه خضرا شدند. این منطقه بار دیگر بسته شد.
پایتخت عراق از طریق هفت پل واقع بر رود دجله به دو بخش تقسیم شده است. در این میان پل جمهوریت معروف ترین آنهاست. این پل میدان التحریر و منطقه خضرا را به یکدیگر وصل می کند.
معترضان از پل جمهوریت به نام «بلوک دیواری اول» یاد می کنند. عبدالکریم خلف سخنگوی نظامی دفتر نخست وزیر چند روز پیش درباره احتمال ریزش پل جمهوریت به دلیل تعقیب و گریز معترضان و ماموران در منطقه هشدار داد.
گویا معترضان امید چندانی به پیروزی در نبرد پل جمهوریت ندارند و به همین دلیل تصمیم گرفتند تا به بخش دیگر بغداد عبور کنند. معترضان در این صورت می توانند به تاسیسات حکومتی و ساختمان مجلس و وزارتخانه ها و سفارتخانه ها و منازل مقام های ارشد دولت دسترسی داشته باشند.
از این رو، «پل السنک» به هدف دوم معترضان تبدیل شد. این پل در نزدیکی پل جمهوریت قرار دارد و به مقر سفارت ایران نزدیک تر است. ماموران «پل السنک» را بستند و گویا تلاش معترضان به جایی نرسیده است.
اما اراده معترضان با این اقدامات شکستنی نیست. ده ها نفر از معترضان با یک نقشه هوشمندانه و غافلگیر کننده چند روز پیش از پل الشهدا عبور کردند.
حالا «جنگ پل ها» به چهار نقطه عبور و مرور کشیده شده و ماموران امنیتی برای اولین بار دچار سردرگمی شدند.
معترضان تا حالا موفق به عبور به سمت مقر عادل عبد المهدی نخست وزیر عراق در محله علاوی الحله و نیز مقر تلویزیون حکومتی (کانال العراقیه) نشده اند. چندین مغازه دچار آتش سوزی محدود شدند. معترضان عقب نشینی کردند و ماموران پل الشهدا را برای چند ساعت بستند. پل الشهدا دوباره باز شد.
جنگ پل ها روز پنجشنبه (۶ نوامبر) ادامه یافت. معترضان این بار به سمت پل باب المعظم در نزدیکی مجتمع مدیکال سیتی در بغداد حرکت کردند.
تاسیسات بانکی همچون بانک مرکزی عراق و بانک های الرافدین و الرشید در مسیر معترضان به سمت پل باب المعظم قرار دارند. معترضان موفق نشدند از این پل عبور کنند.
به هر حال، اعتراضات از پل جمهوریت به سه پل دیگر از پل های هفتگانه بغداد کشیده شده است. معترضان از این طریق می خواهند به حکومت بگویند که شرط بندی روی خسته کردن آنها نتیجه نمی دهد.
معترضان رفته رفته می بینند که صدایشان به جامعه جهانی می رسد. آمریکا و سازمان ملل توسل به زور برای سرکوب اعتراضات را محکوم کردند.
 به دنبال تداوم اعتراضات و افزایش آمار قربانیان و بحران اعتماد بین حکومت و معترضان جامعه جهانی واکنش نشان داد. فرصت گفتگوی ملی که توسط پرزیدنت برهم صالح مطرح شد به دلایل یاد شده به تاخیر خواهد افتاد.
سطح مطالبات معترضان بالاتر می رود. آنها می گویند نافرمانی مدنی تنها چاره کار است. معترضان به اعتصاب فراخواندند.
منابع امنیتی گفتند ماموران تجمع معترضان در شامگاه سه شنبه در بصره را با توسل به زور متفرق کردند. هنوز گزارشی درباره کشته شدگان منتشر نشده است. معترضان در بصره مقابل استانداری تحصن کرده بودند.
همه خیابان های منتهی به بندر مهم ام قصر واقع بر کرانه خلیج در نزدیکی بصره توسط چند هزار نفر از معترضان بسته شده اند.
فعالیت این بندر که محل عبور اقلام عمده از جمله غلات و سبزیجات و روغن و شکر وارداتی است از یک هفته پیش متوقف شده.
سخنگوی نخست وزیر گفت توقف فعالیت بندر ام قصر بیش از ۶ میلیارد دلار تا حالا به کشور خسارت وارد کرده است.
منابع امنیتی روز چهارشنبه (۶ نوامبر) گفتند «دستور بازداشت برگزارکنندگان اعتراضات روز سه شنبه از بغداد به همه استان ها ابلاغ شده است و ده ها نفر در بصره و ناصریه بازداشت شدند».
سازمان نظارت بر اینترنت «نت بلاکس» گفت قطعی اینترنت توسط حکومت در اغلب مناطق عراق بیش از یک میلیارد دلار تولید ناخالص ملی در ماه اکتبر را به باد داد. اینترنت در بخش های فراوان عراق قطع است اما روز سه شنبه موقتا وصل شد.
سفارت آمریکا در بغداد روز چهارشنبه (۶ نوامبر) از اقدام حکومت در استفاده از خشونت علیه معترضان انتقاد کرد.
به گفته بیانیه سفارت آمریکا «ما عملیات کشتار و ربودن معترضان و سرکوب آزادی بیان و تداوم خشونت جاری را محکوم می کنیم. مردم عراق باید در تصمیم گیری داخلی درباره آینده کشورش آزاد باشند».
 



عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
TT

عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)

عراق پس از آن‌که روزنامهٔ رسمی این کشور فهرستی را منتشر کرد که در آن «حوثی‌های» یمن و «حزب‌الله» لبنان در شمار گروه‌های تروریستی گنجانده شده بودند، از این طبقه‌بندی عقب‌نشینی کرد.
یک کمیتهٔ دولتی عراقی اعلام کرد فهرستی که منتشر شده، نسخهٔ ویرایش‌نشدهٔ گروه‌های تروریستی بوده و این کمیته در حال اصلاح خطا است. کمیته افزود که فهرست مورد نظر، تنها مربوط به نهادها و افرادی بوده که با دو گروه «القاعده» و «داعش» مرتبط‌اند.
و پیش از این عقب‌نشینی، ساعاتی پیش عراق «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان را روز پنج‌شنبه در فهرست تروریسم قرار داده بود.
روزنامهٔ رسمی اعلام کرده بود که یک کمیتهٔ دولتی تصمیم گرفته است اموال اشخاص و نهادهای مرتبط با «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» را مسدود کند.
عراق همچنین بیش از ۱۰۰ نهاد و شخصیت را در سراسر جهان در فهرست تروریسم قرار داده است.
این کمیتهٔ دولتی اشاره کرد که برخی از افرادی که در فهرست تروریسم قرار گرفته‌اند، طبق قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد تحت تحریم هستند.

روزنامهٔ رسمی همچنین اعلام کرد که «به‌روزرسانی فهرست تروریسم بر اساس تصمیمات رسمی صادرشده از سوی کمیتهٔ مسدودسازی اموال انجام می‌شود؛ تصمیماتی که به تعیین نهادها و افرادی مربوط است که مشمول اقدامات مقابله با تروریسم و تأمین مالی آن هستند».
این تصمیم یک روز پس از آن صادر شد که مایکل ریغاس، معاون وزیر خارجهٔ آمریکا، از کسانی که آنها را «شریکان عراقی» توصیف کرد، خواست تا «میلیشیاهای ایرانی را مهار کنند و مانع تهدید آنها علیه عراقی‌ها و آمریکایی‌ها شوند».
حسین مؤنس، رئیس جنبش «حقوق» وابسته به «کتائب حزب‌الله»، روز پنج‌شنبه در واکنش به این تصمیم به دولت عراق حمله کرد و آن را «متزلزل، وابسته و بی‌کرامت» توصیف کرد.

و به‌احتمال زیاد این اقدام با استقبال واشنگتن روبه‌رو خواهد شد؛ واشنگتنی که در پی کاهش نفوذ ایران در عراق و دیگر کشورهای خاورمیانه است؛ کشورهایی که در آنها متحدانی برای تهران وجود دارد.
ایران، که عراق را همسایه و هم‌پیمان خود می‌داند، این کشور را عنصری حیاتی برای تداوم مقاومت اقتصادش در برابر تحریم‌ها تلقی می‌کند. اما بغداد، که شریک هر دو طرفِ ایالات متحده و ایران است، نگران آن است که در تیررس سیاست فشار دولت رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، علیه تهران قرار گیرد.
ایران از طریق گروه‌های مسلح شیعهٔ قدرتمند و احزاب سیاسیِ مورد حمایت خود در بغداد، از نفوذی گستردهٔ نظامی، سیاسی و اقتصادی در عراق برخوردار است. اما افزایش فشارهای آمریکا طی سال گذشته در زمانی روی می‌دهد که ایران به‌دلیل حملات اسرائیل علیه «حزب‌الله» لبنان و «جنبش مقاومت اسلامی فلسطین» (حماس)، که متحدان تهران به‌شمار می‌روند، تضعیف شده است.


ولیعهد سعودی و نخست‌وزیر ایتالیا آخرین تحولات بین‌المللی را بررسی کردند

ولیعهد سعودی در دیدار با نخست‌وزیر ایتالیا در منامه، چهارشنبه (واس)
ولیعهد سعودی در دیدار با نخست‌وزیر ایتالیا در منامه، چهارشنبه (واس)
TT

ولیعهد سعودی و نخست‌وزیر ایتالیا آخرین تحولات بین‌المللی را بررسی کردند

ولیعهد سعودی در دیدار با نخست‌وزیر ایتالیا در منامه، چهارشنبه (واس)
ولیعهد سعودی در دیدار با نخست‌وزیر ایتالیا در منامه، چهارشنبه (واس)

شاهزاده محمد بن سلمان بن عبدالعزیز، ولیعهد و رئیس شورای وزرای پادشاهی عربی سعودی، چهارشنبه با جورجیا میلونی، نخست‌وزیر ایتالیا، آخرین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و تلاش‌های مربوط به آن را مورد بررسی قرار داد.

این دیدار در منامه، پایتخت بحرین، و در حاشیه چهل‌وششمین نشست شورای عالی شورای همکاری کشورهای خلیج برگزار شد. دو طرف درباره جنبه‌های مختلف همکاری مشترک میان دو کشور و راه‌های توسعه آن در چند حوزه گفت‌وگو کردند.

رایزنی‌های ولیعهد سعودی و نخست‌وزیر ایتالیا درباره جنبه‌های همکاری و راه‌های توسعه آن در چند حوزه (واس)

در این دیدار از سوی سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزرای سعودی، شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی، شاهزاده خالد بن سلمان، وزیر دفاع، شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه، دکتر مساعد العیبان، وزیر دولت و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی و خالد الفالح، وزیر سرمایه‌گذاری حضور داشتند.


فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
TT

فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)

منابع عراقی می‌گویند مرجعیت دینی در نجف در هیچ اقدامی برای تعیین نهایی نامزد نخست‌وزیری نقش ندارد، در حالی که «چارچوب هماهنگی» به دلیل آنچه فشارهای مستمر آمریکا خوانده شده، در برنامه‌های خود درباره آینده روابط بغداد و واشنگتن دچار سردرگمی شده است.

پس از برگزاری چند جلسه برای انتخاب نامزد پست اجرایی، آخرین جلسه روز دوشنبه برگزار شد. در این نشست، «چارچوب هماهنگی» نتایج دو کمیته خود را بررسی کرد: یکی برای دیدار با نامزدها و دیگری برای بررسی مکانیزم انتخاب نامزد نهایی توسط رهبران چارچوب، اما میان طرف‌های این چارچوب توافقی حاصل نشد.

رسانه‌های نزدیک به «چارچوب هماهنگی» گزارش دادند که دلیل مراجعه به مرجعیت علی‌ سیستانی در نجف، ناتوانی رهبران این چارچوب در انتخاب نامزد مشخص به دلیل اختلافات عمیق سیاسی میان آنها بوده است.

رهبران «چارچوب هماهنگی» پس از اعلام خود به‌عنوان بزرگ‌ترین فراکسیون پارلمان عراق (واع)

موضع نجف

گزارش‌ها حاکی است مرجعیت دینی نجف از دخالت در انتخاب نامزد خودداری کرده است، اما تحلیلگران می‌گویند درخواست نظر از مرجعیت، بازتاب ناتوانی نیروهای برنده انتخابات در تصمیم‌گیری میان نامزدهای غیررسمی است.

رسانه‌های محلی ده‌ها نامزد را فاش کرده‌اند و از نوسانات شدید در فهرست نامزدهای پیشنهادی خبر می‌دهند؛ گاهی فهرست کوتاه شامل پنج نفر و گاهی شامل ده‌ها شخصیت شیعی است.

عباس راضی، دبیرکل چارچوب هماهنگی، پیش‌تر گفته بود که «نامزدها محدود به شخصیت‌های رهبری هستند» و ائتلاف از افراد مشخصی خواسته تا برای این پست اعلام آمادگی کنند.

طالب محمد کریم، پژوهشگر مسائل سیاسی، به «الشرق الأوسط» گفت: «وضعیت پیچیده و بی‌سابقه است و نیازمند رویکرد جدیدی برای تسریع در تشکیل دولت آینده است؛ معیار اصلی حفظ منافع مالی و سیاسی عراق است، نه منافع جناحی».

او افزود: «لازم است تفاهم‌های آرام با آمریکا و پایتخت‌های منطقه‌ای برقرار شود تا دولت آینده متعهد شود از خاک عراق برای مناقشات دیگران استفاده نکند و با طرحی عملی، سلاح‌ها کنترل و منافع مشترک حفظ شود».

ائتلاف «عمران و توسعه» بیشترین کرسی‌ها را در مقایسه با احزاب «چارچوب هماهنگی» کسب کرده است (ایکس)

ترامپ و السودانی

اختلاف درباره نامزد مورد نظر «چارچوب هماهنگی» پس از اظهارات جنجالی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، افزایش یافت. او گفته بود: «عراق پس از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، کشور دوست آمریکا شد» و فاش کرد که نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، برای دریافت جایزه صلح نوبل به او رأی داده است.

این اظهارات در محافل شیعی بغداد بحث‌برانگیز شد، به ویژه که بسیاری ترامپ را رئیس آمریکایی می‌دانند که دستور ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، را در ژانویه ۲۰۲۲ صادر کرد.

السودانی در پلتفرم «ایکس» چهارشنبه نوشت: «همیشه سعی کرده‌ام روابطی بسازم که به کشور خدمت کند. از همان ابتدا دریافتم که دوستی، نه خصومت، ثبات و پیشرفت کشور را تضمین می‌کند».

انتظار سافایا

در این وضعیت پیچیده، رهبران چارچوب هماهنگی منتظر رسیدن نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا، ماراک سافایا، به عراق هستند. او پیام‌های هشداردهنده‌ای به برخی نیروهای چارچوب هماهنگی داده است، به ویژه کسانی که هنوز جناح‌های مسلح دارند و تحت تحریم‌های آمریکا هستند.

پیش‌تر، تام باراک، نماینده آمریکا در لبنان و سوریه، به طور کوتاه به بغداد سفر کرده بود و طبق منابع مطلع، پیام‌های مهمی درباره مسائل داخلی و منطقه‌ای منتقل کرد.

منابع به «الشرق الأوسط» گفتند که سه موضوع اصلی توسط باراک با السودانی مطرح شده است: اقدامات آمریکا برای خلع سلاح حزب‌الله، اهمیت کنترل مرزهای عراق و سوریه و جلوگیری از ورود شخصیت‌های وابسته به گروه‌های مسلح به دولت آینده عراق.

در همین راستا، مذاکراتی نیز میان فؤاد حسین، معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق، با مایکل ریگاس، معاون وزیر خارجه آمریکا، انجام شد. سفارت آمریکا در بغداد با انتشار دوباره بیانیه مشترک وزارت خارجه عراق، تأکید کرد که «آمریکا به صراحت بر خلع سلاح میلیشیاهای تحت حمایت ایران که به حاکمیت عراق ضربه می‌زنند، تهدیدی برای آمریکایی‌ها و عراقی‌ها هستند و منابع عراق را به نفع ایران می‌برند، ادامه خواهد داد».