سایه سنگین دخالت خارجی پس از ناکامی دولت عراق در حمایت از معترضان

سایه سنگین دخالت خارجی پس از ناکامی دولت عراق در حمایت از معترضان
TT

سایه سنگین دخالت خارجی پس از ناکامی دولت عراق در حمایت از معترضان

سایه سنگین دخالت خارجی پس از ناکامی دولت عراق در حمایت از معترضان

اصلاحات در عراق همیشه دیر اجرا می شود. اینکه دیر بودنش باز هم بهتر از نبودنش است در مورد عراق صدق نمی کند. شرایط پیچیده در این کشور در حال پیچیده تر شدن است.
 دولت عادل عبد المهدی که نامش را دولت «واپسین فرصت» گذاشته اند همین آخرین فرصت را نیز به دلیل پافشاری بر عدم کناره گیری زودهنگام عادل عبد المهدی از دست داد. 
به دنبال آغاز اعتراضات در اول اکتبر عادل عبد المهدی نخست وزیر مستعفی مدام اینطور استدلال می کرد که اگر کنار برود آشوب به پا می شود. اما این بهانه ها معترضان عراق را متقاعد نکرد. 
استعفای دولت عبد المهدی شرط اصلی معترضان از همان آغاز اعتراضات بود که پس از سرکوب معترضان به مطالبه برای بازخواست دولت تبدیل شد.
اما گوش دولت به مطالبات معترضان بدهکار نبود. کشته ها هر روز بیشتر و بیشتر شدند و تعدادشان از چند صد نفر گذشت. آمار زخمی ها و معلولان از ده ها هزار نفر عبور کرد.
به هر حال عبد المهدی فورا به خواسته مراجع دینی عالی مبنی بر برکناری از مقام خود گردن نهاد. پارلمان مسئول برکناری او شد. 
عبد المهدی وقتی استعفا داد که خیلی دیر شده بود و همین منجر به متشنج تر شدن اوضاع شد. استعفای عبد المهدی منجر به بروز همزمان دو مساله شد: یکم: افزایش تنش داخلی. سطح مطالبات معترضان افزایش یافت. آنها متوجه شدند که اگر پافشاری و عزیمتشان نبود عبد المهدی استعفا نمی داد. 
دوم: سایه سنگین دخالت خارجی پدیدار شد؛ از گزارش ژنین پلاس خارت فرستاده سازمان ملل در امور عراق گرفته تا تحریم چهار چهره عراقی نزدیک به رژیم ایران از سوی آمریکا.
آلا طالبانی عضو کمیسیون روابط خارجی مجلس عراق به الشرق الاوسط گفت «جامعه بین الملل درباره تحولات عراق دست روی دست نخواهد گذاشت. چندین دیدگاه را در دو روز گذشته دیدیم».
او افزود «در کنار اظهارات سفیر اتحادیه اروپا در عراق، کشورهایی مثل انگلیس و فرانسه نیز خواستار بازخواست عاملان کشتار معترضان مسالمت آمیز در بغداد شدند. اینها با موضع تند آمریکا همزمان شده است. به اینها باید گزارش سازمان ملل را هم افزود که تکان دهنده بود». طالبانی خاطر نشان کرد «احتمالا خشونت و درگیری در مرحله آینده بالا بگیرد. همه شواهد بیانگر این است که نخست وزیر آینده از سوی غربی ها تعیین خواهد شد». مقصود او این است که رژیم ایران در شرایط کنونی نمی تواند عراق را اداره کند. در این راستا، دکتر ظافر العانی معاون رییس کمیته روابط خارجی در پارلمان عراق به الشرق الاوسط گفت «نخست وزیر و فرمانده کل نیروهای مسلح استعفا داد اما این دلیل نمی شود که به خاطر کشتارهای سیستماتیک در دوره مسئولیتش مورد بازخواست قرار نگیرد. اگر دستگاه قضا در عراق نتواند آنچنانکه باید و شاید به وظیفه خود و برخورد با عاملان این جنایت ها و نخست وزیر عمل کند اما او از سوی محافل بین المللی مورد بازخواست قرار می گیرد». العانی افزود «در حالیکه معترضان بدون اسلحه باید به این جنبش ادامه دهند حکومت نیز نباید در خشونت زیاده روی کند. این به مصلحت کشور نیست».
در این راستا، مارتین هوت سفیر اتحادیه اروپا در عراق از وقایع جمعه در میدان الخلانی و پل سنک در مرکز بغداد به عنوان «کشتار» یاد کرد.
او در توییتی نوشت «رویدادهای جمعه در مرکز بغداد جنایت و کشتار است».
او افزود «عصبانی هستم و به خاطر کشتار گروهی از معترضان و ماموران از سوی جنایتکاران وابسته به جریان سوم بسیار ناراحتم».
مارتین هوت در ادامه گفت «عوامل خرابکار واقعی چه کسانی هستند»؟
در این راستا، اولریک شانون سفیر کانادا در عراق گفت «در حالیکه حکومت جلوی گروه های مسلحی که پروپاگاندای خاصی را اجرا می کنند نمی گیرد چطور می توان در عراق ثبات ایجاد کرد»؟
شانون در صفحه توییتر خود نوشت «حکومت در یک کشور با حاکمیت مستقل نباید به گروه های مسلح دارای پروپاگاندای خاص اجازه فعالیت و حضور دهد. پس از وقایع جمعه از مقام های عراق می خواهم تا ضمن عمل به وظایف خود عاملان این جنایت را بازخواست کنند. اینها در یک حمله برنامه ریزی شده معترضان را مورد هدف قرار دادند».
او افزود «حکومت باید در چارچوب قانون از شهروندانش دفاع کند وگرنه برقراری ثبات امکان پذیر نیست».
دکتر خالد عبد الاله استاد علوم سیاسی در دانشگاه بغداد گفت «دخالت مستقیم بین المللی در شرایط کنونی در عراق دور از ذهن است چرا که شرایط پیچیده فراوان دیگری در منطقه وجود دارد. آرام کردن اوضاع در کشورهای دیگر ضروری به نظر می رسد».
او در گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «اظهارات مقام های آمریکایی نشان می دهد که آنها به اهمیت این مساله پی برده اند که عراق باید کاملا وابسته به آمریکا باشد. نومحافظه کاران آمریکا می گویند ما به خاطر عراق خیلی ضرر کردیم اما این کشور را به ایران واگذار کردیم».
عبد الاله افزود «ترامپ رییس جمهور آمریکا تلویحا گفت عراق هیچ امتیازی به شرکت های نفتی آمریکا نمی دهد و این از نظر دولت آمریکا غیر قابل قبول است. دولت آمریکا به فکر بازنگری درباره حضور این کشور در عراق است. آمریکایی ها در حال ارسال سیگنال های روشن به ایران هستند که این کشور عراق را به ایران واگذار نمی کنند».



پوتین؛ دست پر در اوکراین به انتظار سیگنال توافق صلح ترامپ


 
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
  ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
TT

پوتین؛ دست پر در اوکراین به انتظار سیگنال توافق صلح ترامپ


 
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
  ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)

۵ منبع آگاه به مرکز تصمیم گیری در مسکو گفتند کرملین شاید با توقف جنگ در جبهه های مقدم جبهه موافقت کند. این اولین پوشش خبری مفصل درباره احتمال موافقت ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با هر گونه توافقی است که پرزیدنت دونالد ترامپ مطرح خواهد کرد.

رئیس جمهور منتخب آمریکا وعده داده که به سرعت جنگ را تمام کند اما با این حال روسیه در حال پیشروی در اوکراین است. مناطقی که روسیه در اوکراین تصرف کرده تقریبا چیزی به وسعت ایالت ویرجینیای آمریکا هستند. روس ها با شتاب فزاینده و بی سابقه از زمان آغاز حمله نظامی در ۲۰۲۲ در حال پیشروی هستند.
این پنج مقام فعلی و سابق روسیه گفتند که نظر پوتین درباره گفتگو با ترامپ در خصوص توافق آتش بس در اوکراین مساعد است اما پوتین در بحث مناطقی که در اوکراین تصرف کرده کوتاه نمی آید و نیز همچنان خواسته عدم عضویت کی یف در ناتو تاکید می کند.
۳ منبع که به دلیل حساس بودن این مساله نخواستند نامشان منتشر شود به «رویترز» گفتند که شاید امکان گفتگو درباره تقسیم کردن دقیق دونتسک و لوهانسک و زاپوریژیا و خرسون وجود داشته باشد.
روسیه می گوید این ۴ منطقه بخش جدایی ناپذیر از خاک روسیه هستند و روسیه با توانایی هسته ای خود از این مناطق دفاع می کند. طبق داده های جبهه های مقدم درگیری حدود ۷۰ ۸۰ درصد این مناطق دست نظامیان روسیه بوده و ۲۶ هزار کیلومتر مربع آن تحت کنترل اوکراین است.

آتش سوزی پس از اصابت پهپاد اوکراینی به بلگورود روسیه (رویترز)

دو مقام گفتند که روسیه شاید حاضر به مذاکره درباره خروج از بخش های محدودی از مناطقی باشد که در خارکف و میکولایو در شمال و جنوب اوکراین تصرف کرده است.
پوتین ماه نوامبر گفت هر گونه توافق آتش بس باید طبق «شرایط روی زمین» باشد. پوتین همچنین اشاره کرد که برقراری وقفه کوتاه در جنگ ایراد دارد چرا که غرب می تواند در این برهه زمانی اوکراین را دوباره مسلح کند.
این دو منبع افزودند که موشک های دوربرد اکتمز که پرزیدنت جو بایدن در پایان دوره ریاست جمهوری اش اجازه ارسال آنها را به اوکراین داده می توانند به عمق خاک روسیه برسند و همین شاید امکان رسیدن به هر گونه توافق را پیچیده تر کند و یا به عقب بیندازد و خواسته های روسیه را بیشتر و قاطع تر کند.
مسکو اعلام کرد که کی یف روز سه شنبه (۱۹ نوامبر) برای اولین بار با موشک های اکتمز به خاک روسیه حمله کرد. روسیه این حمله را محکوم کرده و آن را تشدید تنش خواند. این دو منبع خاطر نشان کرد اگر توافق آتش بس نشود روسیه به جنگ ادامه خواهد داد. وزارت خارجه اوکراین درباره اظهارات مسکو اظهار نظر نکرد.

استیون چونگ مدیر ارتباطات دفتر ترامپ به رویترز گفت رئیس جمهور آینده آمریکا «تنها کسی است که می تواند دو طرف را سر میز مذاکره درباره صلح بیاورد و برای پایان جنگ و کشتار اقدام کند».

شهروندان روسیه ساکن منطقه کورسک که آواره شده اند و از دولت روسیه کمک دریافت می کند (آژانس عکس اروپا)

پوتین ۱۴ ژوئن شروط اصلی روسیه برای پایان فوری جنگ را اعلام کرد و گفت که اوکراین باید دست از جاه طلبی پیوستن به ناتو بردارد و همه نیروهای نظامی اش را از چهار منطقه اوکراین جمع کند. روسیه می گوید این چهار منطقه بخشی از خاک روسیه هستند و بخش اعظم این مناطق در کنترل روس ها است.

تضمین امنیت و محدود کردن ارتش

این پنج منبع آگاه گفتند روسیه حاضر نخواهد شد اوکراین به عضویت ناتو دربیاید و نیروهای ناتو در خاک اوکراین حضور داشته باشند اما با این حال روسیه آماده گفتگو درباره ضمانت های امنیتی به کی یف است. کرملین شاید بخواهد با اهرم فشار امتیازات دیگری هم از اوکراین بگیرد که یکی از آنها کاهش اندازه نیروهای مسلح اوکراین و پایبندی حکومت اوکراین به عدم ایجاد محدودیت درباره استفاده از زبان روسی است.

بازدید پرزیدنت زلنسکی از یکی از گردان های ارتش اوکراین در دونتسک (فرانس پرس)

روسیه کنترل ۱۸ درصد خاک اوکراین از جمله کل شبه جزیره کریمه و ۸۰ درصد دونباس یعنی دو منطقه دونتسک و لوهانسک و بیش از ۷۰ درصد ژاپوریژیا و خرسون را در اختیار دارد. مسکو در سال ۲۰۱۴ شبه جزیره کریمه را به خاک خود ملحق کرد. روسیه همچنین دستکم سه درصد مساحت خارکف و بخشی از میکولایو را تصرف کرده است.
روسیه، روی هم رفته بیش از ۱۱۰ هزار کیلومتر از خاک اوکراین را تصرف کرده است. اوکراین کنترل حدود ۶۵۰ کیلومتر مربع از کورسک روسیه را در اختیار دارد.

خط داغ فعال نشده است

کرملین چهارشنبه (۲۰ نوامبر) گفت خط داغ ویژه کاهش بحران بین روسیه و آمریکا هنوز فعال نشده است. در این میان نگرانی درباره تهدیدهای هسته ای به دلیل تشدید تنش بی سابقه در چند دهه گذشته بین مسکو و غرب افزایش یافته است.
رئیس جمهور روسیه سه شنبه (۱۹ نوامبر) و تنها چند روز پس از اینکه واشنگتن به اوکراین اجازه حمله به عمق خاک روسیه با موشک های دوربرد آمریکایی را داد درباره شرایطی که روسیه حمله هسته ای انجام خواهد داد صحبت کرد و گفت که این حمله در پاسخ به هر گونه اقدامات نظامی گسترده تر با تسلیحات متعارف علیه روسیه انجام خواهد شد.

همزمان با گذشت هزار روز از جنگ، اوکراین سه شنبه با استفاده از فرصت پیش آمده و اجازه دولت جو بایدن که دوره ریاست جمهورش رو به اتمام است با سامانه موشکی تاکتیکی آتکمز خاک روسیه را مورد هدف قرار داد.

یک تانک روسی منهدم شده کنار جاده در منطقه کورسک (آسوشیتد پرس)

خط داغ تعبیری است که بین کرملین و کاخ سفید در سال ۱۹۶۳ به منظور کاهش احتمال سوءتفاهم بین طرفین فعال شد. سوءتفاهم بین آمریکا و روسیه باعث دامن زدن به بحران موشکی کوبا در ۱۹۶۲ شد. خط داغ به رهبران دو کشور امکان برقراری ارتباط مستقیم می دهد.

دمیتری پسکوف سخنگوی کرملین چهارشنبه (۲۰ نوامبر) به خبرگزاری «تاس» گفت «ما خط امن ویژه ارتباطی بین روسای جمهوری روسیه و آمریکا داریم که حتی می تواند به شکل ویدئو کنفرانس باشد».
پسکوف در پاسخ به این سوال که آیا «خط داغ» در وقت کنونی فعال شده یا خیر گفت «خیر».

دیپلمات های روس می گویند بحران کنونی بین مسکو و واشنگتن به بحران موشکی کوبا شباهت دارد که دو کشور را تا آستانه جنگ هسته ای عمدی در دوران جنگ سرد پیش برد. غرب به اشتباه تصور می کند روسیه از موضع خود درباره اوکراین کوتاه خواهد آمد.

کرملین گفت روسیه اسلحه هسته ای را ابزار بازدارندگی می داند و تغییر دکترین هسته ای روسیه پیام روشنی به دشمنان احتمالی هستند که اگر به روسیه حمله کنند حتما پاسخ آن را دریافت خواهند کرد.

پسکوف افزود غرب در نظر دارد شکست استراتژیک به روسیه وارد کند آنهم با اجازه به کی یف برای حمله به عمق خاک روسیه با تسلیحات آمریکایی.

او خاطر نشان کرد «بی تردید اوکراین ابزاری در دست آنها برای رسیدن به مقاصدشان خواهد بود».