رد پای سیاست در پرونده مربیان خارجی در ایران

ادامه تجمع‌های اعتراضی طرفداران فوتبال●تحریم‌های آمریکا یا عدم پیوستن بهFATF مسئله این است

رد پای سیاست در پرونده مربیان خارجی در ایران
TT

رد پای سیاست در پرونده مربیان خارجی در ایران

رد پای سیاست در پرونده مربیان خارجی در ایران

هواداران معترض تیم استقلال تهران امروز شنبه بار دیگر مقابل این باشگاه تجمع کردند. آنها از جدایی ناگهانی آندره‌آ استراماچونی سرمربی ایتالیایی خود به شدت ناراحت و خشمگين هستند. هواداران خواهان استعفای اعضای هیئت مدیره هستند و شعارهایی نیز علیه مهدی تاج رئیس فدراسیون فوتبال و دیگر مسئولان ورزش ایران سر دادند.
به گزارش الشرق الاوسط، پیش از این هواداران استقلال بارها مقابل ساختمان باشگاه و محل وزارت ورزش و جوانان تجمع کردند و شعارهایی علیه هیئت مدیره باشگاه و وزیر ورزش سر دادند. اما نیروی امنیتی مثل همیشه آنها را پراکنده کرده و اجازه گسترش تجمع را ندادند.
استراماچونی به خاطر اوضاع وخیم اقتصادی در ایران و پرداخت نشدن به موقع مطالباتش، تهران را ترک کرده‌است.
خبرگزاری حکومتی مهر امروز همزمان با این اعتراضات، از برگزاری مذاکرات نماینده استقلالی‌ها با وکیل، مدیر برنامه و خود استراماچونی در یکشنبه شب در دوحه قطر خبر داد که روزنامه خبرورزشی آن را «بازیِ جدید با هوادار» توصیف کرد.
در این میان، علاوه بر استراماچونی، مصطفی دنیزلی سرمربی تراکتورسازی تبریز و مارک ویلموتس سرمربی تیم ملی ایران نیز این کشور را ترک کردند، گابریل کالدرون سرمربی پرسپولیس تهران و دراگان اسکوچیچ سرمربی صنعت نفت آبادان هم تهدید به جدایی کردند.
از سوی دیگر، در حالی که به نیم‌فصل رقابت‌های لیگ برتر فوتبال ایران نزدیک می‌شویم، پنج تیم استقلال، تراکتور، ذوب آهن، نفت مسجد سلیمان و پارس جنوبی جم از ۱۶ تیم حاضر سرمربی ندارند و به جز نفت مسجد سلیمان بقیه با مربی موقت و حتی بازیکن اداره می‌شوند.
همچنین طبق گزارش رسانه‌های داخلی ایران، نیمی از تعداد تیم‌های لیگ برتر در پرداخت هزینه‌های جاری فصل‌شان مانده‌اند؛ و شاید کفگیرها بدجور به ته‌دیگ خورده‌است.
استراماچونی و کنترل سیاسی
داستان آندره‌آ استراماچونی و استقلال با مسائل بین‌المللی گره خورده‌است، به طوری که به گفته مسئولان ایرانی، تحریم‌های آمریکا علیه تهران، مانع دسترسی و استفاده بانک‌های ایرانی از سیستم سوئیفت «SWIFT» (جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی) به منظور انجام تراکنش‌های مالی بین‌المللی شده‌است. مسئله ای که با تردید سرمربی استقلال مواجه شد چرا که وی صحبت از مشکلات سیاسی، بدقولی‌ها، بی برنامگی‌ها و فشارهایی کرده که ربط چندانی به پول ندارد.
استراماچونی در مصاحبه خود از بد قولی مسئولان باشگاه استقلال در زمان شروع به کارش گلایه کرد و مثال عجیبی از فشارها روی او برای حضور در مراسم‌های مختلف پرده برداشت و گفت: برای مثال آنها یک مرکز تمرینی بسیار عالی را به من نشان دادند اما نتوانستیم برای ماه‌ها از این مرکز استفاده کنیم.
سرمربی استقلال در پاسخ به سؤالی دربارهٔ شرایطش در استقلال، موارد عجیبی را مطرح کرده‌است. او گفته: من همیشه احساس می‌کنم که تحت کنترل هستم. یک روز در ماه آگوست آنها (مسئولان باشگاه) ساعت ۵ عصر با من تماس گرفتند که ساعت ۶ باید در مراسم یکی از بازیکنان سابق شرکت کنم. این دعوت را رد کردم. من در سوپرمارکت بودم و سپس سوار تاکسی شدم. آنها دوبار با راننده تاکسی تماس گرفتند که مرا به جای خانه، به آن مراسم ببرد؛ آن هم یک تاکسی عمومی نه شخصی. حالا متوجه هستید که چرا از خارج شدن از خانه می‌ترسیدم؟!
هراس مربیان خارجی از تحریم‌های آمریکا
رسانه‌های داخلی ایران گزارش دادند مارک ویلموتس سرمربی بلژیکی که پس از گذشت تنها ۶ ماه با تیم ملی ایران قطع همکاری کرد، تحت تأثیر همین تحریم‌ها مجبور به جدایی شده‌است.
مشکل دیگری که پرداخت‌ها را تحت الشعاع قرار می‌دهد، کاهش ارزش پول ایران است. پول ایران از ژانویه سال ۲۰۱۸ تاکنون ۲ سوم ارزش خود را از دست داده و به همین دلیل باشگاه‌ها نمی‌توانند به تعهدات مالی خود متعهد بمانند.
بعد از تحریم‌های گسترده آمریکا، بانک مرکزی ایران قادر به دریافت و پرداخت پول برای کشورهای خارجی نبود و به همین دلیل مربیان خارجی باید حساب بانکی را در کشورهایی که حاضر نبودند تحریم علیه ایران را به اجرا در بیاورند باز کنند. به همین دلیل احتمال می‌رفت که اشخاصی که حساب در این کشورها باز کنند نیز شامل تحریم شوند. ویلموتس حاضر نشد حساب جدیدی را در کشور ترکیه یا قطر باز کند. همچنین استراماچونی نیز حاضر نشد در این دو کشور حساب باز کند چرا که از تحریم شدن توسط آمریکا هراس داشت.
مدیران ورزشی: در حل مشکل ناتوانیم
مسعود سلطانی فر وزیر ورزش و جوانان ایران دربارهٔ مشکلات به وجود آمده در رابطه با مربیان خارجی به علی لاریجانی رئیس مجلس ایران در این باره گفته‌است: تحریم‌های ظالمانه آمریکا باعث شده فدراسیون فوتبال برای دادن حقوق ویلموتس دچار مشکل شود. همچنین تحریم‌ها استراماچونی را از ما گرفت.
علاوه بر او، رضا صالحی امیری رئیس کمیته ملی المپیک ایران نیز گفته‌است این کمیته در شرایط فعلی برای انتقال ارز جهت رویداد بزرگ و بین‌المللی بازی‌های المپیک توکیو با چالش جدی مواجه است. او ریشه همه گرفتاری‌های فوتبال را تحریم دانست.
رسانه‌ها: رویارویی طرفداران و مخالفان FATF
رسانه‌های مکتوب و مجازی ایران اما نگاه متفاوتی به این پرونده دارند. روزنامه تندروی فرهیختگان نزدیک به علی اکبر ولایتی مشاور رهبر ایران از آن به استراماچونی گیت یادکرده و آن را خلاصه ای از ناکارآمد دولت تدبیر و امید دانست.
روزنامه محافظه کار قدس در این باره نوشت: شنیده می‌شود مسئولان باشگاه استقلال در هنگام عقد قرارداد با سرمربی ایتالیایی، مشکلات تحریم و انتقال پول را به درستی به او و مدیر برنامه اش منتقل نکرده‌اند.
روزنامه جوان ارگان سپاه پاسداران ایران نیز این مسئله را بحران زایی توصیف کرد. این روزنامه عکس یک خود را به ویلموتس، دنیزلی و استراماچونی اختصاص داده و آنها را بحران‌زا خطاب کرده‌است و خواستار عمل به توصیه علی خامنه ای برای استفاده از مربیان داخلی شد.
در سوی مقابل، سایت تابناک وابسته به محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران از فساد و دروغ سیستماتیک در ورزش پرده برداست و نوشت: سابقه و کارنامه کالدرون، استراماچونی، ویلموتس یا برانکو نشان می‌دهد که هیچ‌کدام شخصیتی جنجالی و افشاگر در تیم‌های سابق شان نداشته‌اند و تنها در ایران با سیستم فریب و دروغ و تناقض گویی به مشکل خورده‌اند و نمی‌توانند فساد ریشه دار استقراریافته در فوتبال دولتی ایران را تحمل کنند.
روزنامه آفتاب یزد وابسته به مصطفی کوکبیان نماینده مجلس نیز ماجرای استراماچونی را دارای ابعاد سیاسی و دیپلماتیک دانست و نوشت: به نظر می‌رسد با تشدید تحریم‌های ایران، موضوع FATF و عدم الحاق ایران به آن بیشتر از هر زمان دیگر به چشم آمده‌است. اکنون طرفداران و مخالفان پیوستن ایران به FATF پس از بحران استقلال – استراماچونی، رودروی هم شده‌اند؛ مخالفان الحاق صحبت از تحریم‌های ظالمانه آمریکا می‌کنند و موافقان الحاق می‌گویند اگر به کنوانسیون‌های چهارگانه ملحق شده بودیم اکنون حتی در شرایط تحریم می‌توانستیم بدون دغدغه و مشکل پول سرمربی فراری استقلال را پرداخت کنیم.
فرار خارجی‌ها از اتهام پولشویی
مربیان خارجی فعال در ایران انتظار دارند که دستمزد ماهانه آنها به‌طور منظم و از طریق واریز مستقیم با منشأ حساب باشگاه یا فدراسیون فوتبال ایران به حساب شخصی آنها واریز شود. با توجه به ارقام میلیونی قرارداد سالانه آنها دریافت این پول از طریق انتقال چمدانی، صرافی‌ها، حساب شخصی افراد و بانک‌های ثالث دست آنها را برای اثبات دریافت دستمزد بر اساس قرارداد فیمابین با ایران می‌بندد و آنها را در مظان اتهام پولشویی و انسداد حساب‌های بانکی قرار می‌دهد.



نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
TT

نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  

نتایج نشست پکن میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران، نشان‌دهنده آغاز یک حرکت مشترک با هدف «هماهنگی زمانی» در مرحله‌ای دشوار و پیچیده است. این موضوع را یک دیپلمات روسی تأیید کرده است.

شرکت‌کنندگان در این نشست که اولین دیدار از این نوع محسوب می‌شود، بر هماهنگی مواضع برای مقابله با تحریم‌ها، رد هرگونه اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای و تلاش برای پیشبرد یک توافق سیاسی احتمالی با دولت آمریکا توافق کردند. این موضوع در چارچوب پیشنهاد مسکو برای میانجی‌گری در پرونده برنامه هسته‌ای ایران و در پی اعلام آمادگی واشنگتن برای آغاز روند مذاکرات مطرح شد.

به نظر می‌رسد مسکو که به طور فعال برای موفقیت این نشست سه‌جانبه تلاش کرده، قصد دارد موقعیت مذاکره‌ای خود با واشنگتن را تقویت کند. این تلاش در چارچوب گشایش به سوی یک گفت‌وگوی گسترده‌تر شامل پرونده اوکراین و سایر مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله برنامه هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد.

بیانیه وزارت امور خارجه روسیه حاکی از رضایت مسکو از نتایج این نشست بود. در این دیدار، سرگئی ریابکوف، دیپلمات ارشد روسیه که مسئول پرونده‌های امنیت استراتژیک و مدیریت گفت‌وگو با واشنگتن است، شرکت داشت.

بر اساس این بیانیه، در این نشست «هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌ها حول برنامه هسته‌ای ایران مورد بحث قرار گرفت و بر غیرقابل قبول بودن تهدیدات و استفاده از نیروی نظامی علیه تأسیسات انرژی هسته‌ای ایران تأکید شد.»

وزارت امور خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که «رایزنی‌ها میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران بر روی برنامه اقدام جامع مشترک و هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌های مصنوعی حول برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.»

روسیه، چین و ایران بر هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های علیه تهران توافق کردند (رویترز)

این بیانیه همچنین به ارزیابی دقیق سه طرف از «اقدامات غیرقانونی و نقض‌های متعدد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توسط ایالات متحده و کشورهای اروپایی» اشاره کرد و بر غیرقابل قبول بودن تهدید، ارعاب و استفاده از نیروی نظامی علیه زیرساخت‌های انرژی هسته‌ای ایران تأکید کرد.

به گفته وزارت امور خارجه روسیه، این نشست همچنین به بررسی چشم‌انداز «یافتن راه‌حل‌های مذاکره‌ای پایدار و بلندمدت بر اساس ملاحظات متقابل و تعادل مطمئن منافع طرفین» پرداخت.

نشستی «موفق و مهم»

محسن بختیار، سفیر ایران در چین، در پلتفرم «ایکس» این نشست را «کاملاً موفق» توصیف کرد و گفت که این نشست راه را برای مقابله با «یک‌جانبه‌گرایی شکست‌خورده» ایالات متحده هموار می‌کند.

چین، ایران و روسیه در روز جمعه در جریان مذاکرات پکن خواستار لغو تحریم‌های علیه تهران شدند. این در حالی است که تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای توسط قدرت‌های بزرگ برای احیای توافق سال ۲۰۱۵ در جریان است و واشنگتن فشارهای شدیدی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند.

این مذاکرات در زمانی انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، تمایل خود را برای گفت‌وگو با تهران اعلام کرده است. ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاست‌جمهوری خود به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد.

با این حال، ترامپ تحریم‌های شدیدی علیه ایران اعمال کرد و ایران نیز با محکوم کردن «دورویی» ایالات متحده، به این اقدامات واکنش نشان داد.

بخشی از نشست سه‌جانبه روسیه، چین و ایران در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)

ورود روسیه به این پرونده از طریق پیشنهاد میانجی‌گری برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای ایران، نشان‌دهنده تغییر مهمی است که بیانگر این باور در کرملین است که روابط جدید با دولت ترامپ می‌تواند به یک «توافق جامع» در مورد مسائل مورد اختلاف دو کشور منجر شود.

کرملین اعلام کرده است که پرونده ایران یکی از چندین مسیر مذاکره‌ای است که مسکو و واشنگتن آماده آغاز گفت‌وگو درباره آن‌ها هستند. این مسیرها شامل درگیری در اوکراین، مسائل امنیت استراتژیک و موضوعات منطقه‌ای داغ می‌شوند.

برخی محافل روسیه معتقدند که مسکو ممکن است آماده ترسیم چارچوب یک «توافق جامع» با واشنگتن باشد که بر اساس احترام به منافع طرفین در پرونده‌های مطرح شده استوار است.

در این چارچوب، به نظر می‌رسد نشست پکن موقعیت مذاکره‌ای مسکو را تقویت کرده است. این موضوع در اظهارات سه طرف که از از سرگیری برنامه هسته‌ای ایران، رد سیاست فشار حداکثری واشنگتن و مقابله با پیامدهای تحریم‌ها سخن گفتند، منعکس شده است.

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف و کاظم غریب‌آبادی، هشدار داد که «وضعیت بار دیگر در یک تقاطع حساس قرار دارد.»

وی افزود: «توافق جامع در مورد مسئله هسته‌ای ایران دستاورد مهمی است که از طریق گفت‌وگو و مذاکره به دست آمده است.» او هشدار داد که «تحریم‌های یک‌جانبه تنها به تشدید اختلافات منجر خواهد شد. گفت‌وگو و مذاکره تنها گزینه‌های موجود هستند.»

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، گفت که روسیه، چین و ایران در نشست پکن بر ضرورت لغو همه تحریم‌های غیرقانونی تأکید کردند.

وی افزود: «ایران و روسیه از چین به خاطر نقش سازنده‌اش و سازماندهی این نشست در پکن تشکر کردند.»

گفت‌وگویی عمیق

نماینده ایران «برخی کشورها» را به ایجاد «یک بحران غیرضروری» متهم کرد و تأکید کرد که نشستی «بسیار سازنده و مثبت» با همتایان روس و چینی‌اش برگزار شده است.

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، در یک کنفرانس خبری با همتایان روس و ایرانی‌اش اعلام کرد: «ما تبادل نظر عمیقی در مورد مسئله هسته‌ای و لغو تحریم‌ها انجام دادیم.»

وی افزود: «ما بر ضرورت پایان دادن به همه تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی تأکید کردیم.» این اظهارات در بیانیه مشترک سه کشور که توسط پکن منتشر شد، منعکس شده است.

توافق سال ۲۰۱۵ میان تهران و واشنگتن، پاریس، لندن، برلین، مسکو و پکن، به لغو تحریم‌ها علیه ایران در ازای کاهش فعالیت‌های هسته‌ای و تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران منجر شد.

با این حال، ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به تصمیم ترامپ به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرد که اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داد.

تهران تا یک سال پس از خروج آمریکا به تعهدات خود پایبند بود، اما پس از آن شروع به کاهش تعهدات خود کرد. از آن زمان تاکنون تمام تلاش‌ها برای احیای این توافق با شکست مواجه شده است.

پس از ۱۰ سال از اجرای این توافق، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که اجرای توافق ۲۰۱۵ را تضمین می‌کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود.

برخی کشورها احتمال اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران پس از این تاریخ را رد نکرده‌اند.

ایران در ماه‌های اخیر چندین دور مذاکره با آلمان، فرانسه و بریتانیا در مورد برنامه هسته‌ای خود انجام داده است و همچنین سیاست‌های خود را با مسکو و پکن هماهنگ کرده تا با وضعیت موجود مقابله کند.

اولین واکنش اروپا به نشست پکن حاکی از برخورد مثبت اروپا با احتمال آغاز یک روند مذاکره‌ای برای حل اختلافات حول برنامه هسته‌ای ایران از طریق روش‌های صلح‌آمیز بود.

انور العنونی، سخنگوی خدمات خارجی اتحادیه اروپا، گفت که این اتحادیه از نشست سه‌جانبه روسیه، ایران و چین در مورد برنامه هسته‌ای ایران مطلع است و همچنان به ارتباطات در این زمینه باز است.

وی در یک نشست خبری در بروکسل افزود: «این سه کشور طرف‌های توافق هسته‌ای ایران هستند. هیچ جایگزین عملی‌ای برای حل دیپلماتیک وجود ندارد.»