معاون رییس جمهور آمریکا: سلیمانی در حملات ۱۱ سپتامبر دست داشت

تندروها به ترامپ گفتند کشتن سلیمانی به نفع میانه روهاست؛ ترامپ قانع شد

معاون رییس جمهور آمریکا: سلیمانی در حملات ۱۱ سپتامبر دست داشت
TT

معاون رییس جمهور آمریکا: سلیمانی در حملات ۱۱ سپتامبر دست داشت

معاون رییس جمهور آمریکا: سلیمانی در حملات ۱۱ سپتامبر دست داشت

مایک پنس معاون رییس جمهور آمریکا در چندین توییت گفت «قاسم سلیمانی به ۱۰ نفر از ۱۲ تروریست عامل حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر در آمریکا کمک کرد تا مخفیانه به افغانستان سفر کنند».
پنس ضمن دفاع از ترور فرمانده سپاه قدس توسط دولت آمریکا افزود او «یک مرد شرور بود و چند هزار شهروند آمریکایی را کشت».
برخی در واکنش به توییت پنس به این نکته اشاره کردند که ۱۹ نفر مجری حملات ۱۱ سپتامبر بودند و نه ۱۲ نفر. 
کتی والدمن منشی مطبوعاتی پنس گفت که منظور معاون رییس جمهور ۱۲ نفر از مجموع ۱۹ فردی بوده که «وارد خاک افغانستان شدند».
گزارش دولت آمریکا درباره حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ گفت «دستکم ۸ نفر از عاملان حمله از طریق ایران به افغانستان رفت و آمد کردند».
از سوی دیگر، مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا در سال ۲۰۱۹ گفت «هیچ تردیدی درباره وجود رابطه بین ایران و گروه القاعده وجود ندارد».
پمپئو در اظهاراتی در کمیته روابط خارجی سنا افزود «پرسش درباره روابط بین ایران و القاعده واقعی است. رژیم ایران پذیرای سران القاعده در ایران بود و از آنجا به جاهای دیگر سفر کردند».
پوشش خبری کشته شدن سلیمانی فرماند سپاه قدس توسط مطبوعات و رسانه های آمریکایی ادامه دارد.
سلیمانی در حمله پهپاد آمریکا سحرگاه جمعه (۳ ژانویه) در نزدیک فرودگاه بغداد کشته شد.
رسانه های آمریکایی جزئیات بیشتری درباره نحوه و دلایل تصمیم گیری پرزیدنت ترامپ در مورد کشتن سلیمانی اعلام کردند. و اینکه سلیمانی که دو دهه در فهرست تروریسم آمریکا قرار داشت و با وجود فرصت های فراوان برای از میان برداشتن او کشته نشد چرا حالا از میان برداشته شد. این نیز یکی از پرسش های مطرح بود که رسانه ها در پی یافتن پاسخ برای آن هستند.
وقتی ترامپ مشغول گذراندن تعطیلات در اقامتگاه خود در فلوریدا بود تیم امنیت ملی چندین طرح و سناریو برای توقف تهدیدات روزافزون ایران با او در میان گذاشت.
سرانجام کار به حمله به سفارت آمریکا در بغداد توسط نیروهای حشد شعبی عراق کشید. البته پیش از آن نیز یک پیمانکار آمریکایی در حمله موشکی به پایگاه نظامی در کرکوک کشته شد.
 تیم امنیت ملی از مایک پمپئو وزیر امور خارجه و مارک اسپر وزیر دفاع و ژنرال مارک میلی رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا تشکیل شده بود.
وال استریت ژورنال نوشت «شرکت کنندگان در جلسه که با حضور ترامپ برگزار شد درباره نحوه اجرای عملیات گفتگو کردند و به این نتیجه رسیدند که «فرصت خوبی برای موفقیت» وجود دارد. آنها اینگونه استدلال کردند که این عملیات منجر به آغاز جنگ نخواهد شد بلکه باعث قدرت گیری جریان اعتدال گرا در ایران می شود».
یک مقام کاخ سفید گفت «مقام های آمریکایی درباره جنبه حقوقی مساله نیز گفتگو کردند و اینکه عملیات ترور قاسم سلیمانی قابلیت دفاع دارد یا نه. مارک میلی رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا گفت اگر سلیمانی را نمی کشتیم به ما می گفتند شما سهل انگاری می کنید». 
او افزود «آمریکا اطلاعات دقیقی دراختیار داشت که می گفت سلیمانی در حال برنامه ریزی برای حملات خشونت بار بسیار بزرگ تر است. اگر کاری انجام نمی دادیم خطرش بسیار بیشتر از کشتن او بود».
روزنامه لوس آنجلس تایمز نوشت «بنا به شبکه سی بی اس نیوز تیم امنیت ملی فکرش را نمی کردند که پرزیدنت ترامپ طرح کشتن قاسم سلیمانی که در فهرست تروریسم آمریکا بود و برای کشتن شهروندان آمریکایی برنامه ریزی می کرد را بپذیرد».
یک مقام آمریکایی به لوس آنجلس تایمز گفت «تیم امنیت ملی گزینه های احتمالی آمریکا را با ترامپ در میان گذاشت که یکی از آنها ترور سلیمانی بود. ترامپ با کشتن سلیمانی موافقت کرد».
این مقام آمریکایی افزود «پرزیدنت ترامپ به طور ناگهانی با گزینه کشتن سلیمانی موافقت کرد. او تا اندازه ای تحت تاثیر برخی از مشاورانش که درباره ایران دیدگاه تندرو دارند قرار گرفت».
به دنبال حمله به سفارت آمریکا مارک اسپر وزیر دفاع آمریکا در نشست خبری گفت که در جلسه ای با حضور ترامپ و اعضای پنتاگون درباره گزینه های آمریکا برای پاسخ به حمله نیروهای حشد شعبی هوادار ایران به سفارت گفتگو کردند.
اسپر افزود «ما و رییس جمهور در جلسه امروز درباره گزینه های احتمالی گفتگو کردیم و در صورت لزوم اقدامات بیشتری انجام خواهیم داد».
به گفته لوس آنجلس تایمز اگرچه اسپر در آن زمان نامی از سلیمانی به عنوان هدف احتمالی نبرد اما ترامپ به پنتاگون و سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا گفته بود که رد سلیمانی را بگیرند و برنامه نظامی برای کشتن او بچینند.
سرویس های اطلاعاتی آمریکا که چندین سال دنبال سلیمانی بودند متوجه شدند که او در جریان یک سفر به لبنان و سپس سوریه رفته و از آنجا به دمشق و بغداد خواهد رفت.
مقام های آمریکایی گفتند که سلیمانی به هیچ وجه نگران نبود و اصراری برای پنهان کردن تحرکاتش نداشت که خیلی غیر طبیعی به نظر می رسید.
خبرگزاری ایرنا روز جمعه به نقل از مقام های ایرانی نوشت که سلیمانی در یک پرواز علنی از دمشق به بغداد سفر می کند تا در آنجا با مقام های عراقی دیدار کند. 
البته مقام های آمریکایی روز جمعه گفتند که این سفر سلیمانی انگیزه های متفاوتی داشت. برخی از آنها خاطر نشان کردند که سلیمانی آخرین مراحل برنامه ریزی برای چندین حمله بزرگ به مواضع آمریکا در عراق و لبنان و سوریه را تدارک می دید. یکی از آنها حمله به نیروهای آمریکایی در شرق فرات در سوریه است. سلیمانی با عشایر عرب منطقه نیز بدین منظور دیدار کرده است.
این منابع افزودند «البته در آن زمان اهداف کشتن سلیمانی دقیقا مشخص نبود اما با کشته شدن پیمانکار آمریکایی در نزدیکی کرکوک در حمله موشکی در ۲۷ دسامبر بی ارتباط نیست. وقتی سلیمانی روز پنجشنبه وارد بغداد شد یک پهپاد و چندین هواپیمای نظامی در نزدیکی فرودگاه بین المللی بغداد به پرواز درآمدند. سلیمانی و چندین تن از افراد هوادار ایران سوار دو خودرو شدند.
آنها در جاده فرودگاه به سمت مرکز بغداد در حرکت بودند که ۴ موشک از یک پهپاد آمریکایی به خودروها شلیک شدند. سلیمانی و ابومهدی المهندس که همراهش بود کشته شدند. به گفته مقام های عراقی، هویت سلیمانی از طریق انگشترش مشخص شد.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.