آوارگان سوریه: سلیمانی عامل بدبختی ما در جنگ است

اردوگاه آوارگان سوری در ادلب (فرانس پرس)
اردوگاه آوارگان سوری در ادلب (فرانس پرس)
TT

آوارگان سوریه: سلیمانی عامل بدبختی ما در جنگ است

اردوگاه آوارگان سوری در ادلب (فرانس پرس)
اردوگاه آوارگان سوری در ادلب (فرانس پرس)

قاسم سلیمانی ژنرال پرنفوذ ایرانی که هفته گذشته آمریکا جانش را در بغداد گرفت، در مناطق زیادی از خاورمیانه یک قهرمان به حساب می‌آید. اما در شمال غرب سوریه بسیاری او را مسئول آوارگی خود و از دست دادن عزیرانشان در سال‌های جنگ می‌دانند.
به گزارش الشرق الاوسط، سلیمانی معمار سیاست‌های منطقه ای ایران از جمله در سوریه به‌شمار می‌رفت. حمایت نظامی و اقتصادی رژیم ایران از نظام سوریه از آغاز جنگ در ۲۰۱۱ آغاز شد.
دخالت نظامی ایران و گروه‌های شیعی هوادار رژیم از جمله حزب‌الله لبنان از سال ۲۰۱۳ به این سو منجر به تغییر توازن قدرت به سود نیروهای هوادار رژیم در سوریه شد.
در این میان، اسماعیل العسلی (۲۲ ساله) به فرانس پرس گفت «سلیمانی و نیروهای رژیم سوریه و روسیه در همه کشتارها دست داشتند. اینها عامل کشتار مردم و کودکانمان هستند».
اسماعیل چند سال پیش از جنوب استان ادلب به شمال این منطقه مهاجرت کرد. او اینک در یک اردوگاه نزدیک شهر قاح در نزدیکی مرز ترکیه به سر می‌برد.
اسماعیل افزود همسر و برادر و برادرزاده اش در حمله موشکی به اردوگاه در نوامبر کشته شدند.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر سوریه گفت ۱۶ شهروند غیرنظامی در این حمله کشته شدند.
اسماعیل در آن حمله کشته نشد اما از ناحیه پا زخمی شد. پای پسر یک ساله اش نیز قطع شد.
اسماعیل افزود سلیمانی و گروه‌های هوادار او «به‌شمار فراوانی از مردم سوریه ستم رو داشتند».
محمود شریمو نیز همچون اسماعیل در سال ۲۰۱۵ از شهر حلب به سمت شمال سوریه کوچ کرد. دختر نوزادش در یک حمله موشکی در همان سال کشته شد. خانه محمود ویران شد.
او به فرانس پرس گفت «دردکشیده را دردکشیده می‌فهمد. سلیمانی اعضای خانواده اش را از دست نداده که بفهمد من چه حسی دارم».
محمود در ادامه افزود «از حلب آواره شدیم و به ادلب رفتیم. این بلایی که بر سرمان آمد به دلیل رژیم سوریه و ایران بود».
کنترل شهر حلب در اواخر سال ۲۰۱۶ در اختیار نیروهای رژیم سوریه و گروه‌های هوادار آن و رژیم ایران قرار گرفت.
این گروه‌ها عملیات گسترده‌ای با حمایت جنگنده‌های روسیه انجام دادند و حلب را پس گرفتند.
به دنبال درگیری چند ساله و محاصره شدید بخش‌های شرقی حلب عملیات گسترده برای تصرف این منطقه آغاز شد.
بخش‌های شرقی حلب در تابستان ۲۰۱۲ به دست گروه‌های اپوزیسیون رژیم سوریه افتاد.
به دنبال این حمله رژیم سوریه ده‌ها هزار نفر از غیرنظامیان و نیروهای نظامی اپوزیسیون به ادلب انتقال یافتند.
تصرف شهر حلب توسط رژیم سوریه ضربه بزرگی به گروه‌های اپوزیسیون سوریه زد.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر سوریه گفت سلیمانی نقش محوری در جلوگیری مخالفان رژیم سوریه از محاصره کامل حلب در ۲۰۱۳ ایفا کرد. اپوزیسیون رژیم سوریه در آن زمان از نفوذ فراوانی برخوردار بود و بخش‌های شرقی حلب نیز در دست مخالفان بود.
چند روز پیش از تصرف شهر حلب توسط نیروهای حکومتی عکس‌های سلیمانی در نزدیک قلعه باستانی حلب در سایت‌ها و شبکات اجتماعی هوادار رژیم سوریه منتشر شد.
این عکس در آن زمان انتقاد مخالفان رژیم سوریه را به دنبال داشت و نقش میدانی سلیمانی در کانون توجه قرار گرفت.
به گفته یک مقام امنیتی میدانی سوریه و سازمان دیده‌بان حقوق بشر سوریه سلیمانی در چند درگیری میان نیروهای رژیم سوریه و گروه‌های اپوزیسیون در حومه جنوبی حلب در نوامبر ۲۰۱۳ زخم‌های سطحی برداشت اما ایران در آن زمان ادعای مطرح شده را رد کرد.
سلیمانی در درگیری‌های حلب حضور مستقیم داشت. دامنه نقش نظامی سلیمانی بعدها به منطقه البوکمال (منطقه مرزی بین سوریه و عراق) رسید. او چند بار به جبهه‌های درگیری در این منطقه رفت.
برخی از جبهه‌های درگیری با نیروهای داعش زیر نظر سلیمانی هدایت می‌شد و سرانجام داعش در سال ۲۰۱۷ از این منطقه خارج شد.
گروه‌های شیعی هوادار ایران و گروه‌های اپوزیسیون رژیم سوریه در بخش‌های دیگر درگیر شدند. حزب‌الله لبنان یکی از این گروه هاست. جبهه‌های درگیری متعددی در استان حمص (مرکز سوریه) توسط حزب‌الله لبنان هدایت شدند.
بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه از نقش و حمایت سلیمانی از نیروهای رژیم در سال‌های جنگ قدردانی کرد.
او هفته گذشته با انتشار بیانیه ای گفت «یاد شهید سلیمانی در حافظه مردم سوریه جاودان خواهد بود. مردم سوریه حمایت او از ارتش عربی سوریه و دفاع از سوریه علیه تروریسم و عاملان تروریسم را فراموش نمی‌کنند. نقش او در پیروزهای فراوان علیه گروه‌های تروریستی مشهود است».
شادی حمید پژوهشگر اندیشکده بروکینگز در یادداشتی که روز پنجشنبه (۹ ژانویه) در نشریه آتلانتیک منتشر شد گفت «رژیم اسد با حمایت اربابان ایرانی اش به رهبری سلیمانی در بیش از هشت سال گذشته جنایات وحشیانه ای علیه مردم سوریه مرتکب شدند».
نویسنده افزود «صدها هزار نفر از مردم سوریه جان خود را از دست دادند».
این در حالی است که صدها نفر در حلب روز سه شنبه (۷ ژانویه) به خیابان‌ها ریختند. آنها عکس‌های سلیمانی را بلند کرده بودند و از نقش او در آزادسازی این شهر گفتند.
اما در مقابل گروه دیگری چند روز پیشتر به خاطر کشته شدن سلیمانی شیرینی پخش کردند.
ابو احمد (۳۵ ساله) که از حلب آواره شده به فرانس پرس گفت «اگرچه جنگنده‌های روسیه مردم را هدف گرفتند اما سلیمانی فرمانده عملیاتی بود. عملیات نظامی ایران زیر نظر او هدایت می‌شد. از این رو مردم در حومه حلب و ادلب به خاطر کشته شدن سلیمانی ابراز شادمانی می‌کنند».
همسر و پسر ابو احمد در حمله هوایی به خانه شان در جریان حمله به حلب کشته شدند.
ابو احمد به ادلب منتقل شد.
او می‌گوید «همه افرادی که شرایطی مثل آنچه بر من گذشت دارند کشتن سلیمانی را پیروزی بر جور و ستم می‌دانند».
او افزود «عبرتی که باید از کشته شدن سلیمانی گرفت این است هر ظالمی را پایانی است».



غزهٔ غرق در باران، دو ماه از آتش‌بس شکننده را پشت سر می‌گذارد

مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
TT

غزهٔ غرق در باران، دو ماه از آتش‌بس شکننده را پشت سر می‌گذارد

مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)

روز گذشته، نوار غزه وارد ماه سوم آتش‌بس شکننده‌ای شد که برای توقف درگیری میان اسرائیل و «حماس» از اکتبر گذشته آغاز شده بود. ساکنان آسیب‌دیده غزه دو ماهی را پشت سر گذاشته‌اند که با نقض‌های مکرر اسرائیل و رنج ناشی از کمبود کمک‌ها همراه بوده است.
هوای بد و موج باران‌های سنگینی که بر این منطقه می‌بارد، بار دیگر نیاز به تسریع ورود مواد لازم برای مقابله با شرایط سخت جوی را افزایش داده است؛ شرایطی که به مرگ یک نوزاد بر اثر سرما انجامید.
آژانس امداد و کار سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی «آنروا» توضیح داد که رنجِ فزایندهٔ ناشی از باران‌ها «با ورود بدون مانع کمک‌های بشردوستانه، از جمله تدارکات پزشکی و وسایل مناسب سرپناه، قابل پیشگیری است».
در همین حال، ایتمار بن گویر، وزیر امنیت ملی دست‌راستی افراطی اسرائیل، روز گذشته تهدید کرد که قبر رهبر تاریخی، عزالدین قسام، را که در داخل سرزمین‌های تحت کنترل اسرائیل قرار دارد و شاخهٔ نظامی «حماس» نام او را بر خود دارد، از میان برخواهد داشت.
بن‌گفیر ویدئویی منتشر کرد که در آن در کنار نیروهای امنیتی و یک جرثقیل دیده می‌شود که در حال برچیدن چادری بودند که برای نماز خواندن در کنار قبر قسام ــ که زادهٔ سوریه است ــ برپا شده بود.
«حماس» تأکید کرد که اقدام وزیر امنیت «تجاوزی بی‌سابقه به حرمت‌ها و نقض مقدسات» است.


عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
TT

عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)

عراق پس از آن‌که روزنامهٔ رسمی این کشور فهرستی را منتشر کرد که در آن «حوثی‌های» یمن و «حزب‌الله» لبنان در شمار گروه‌های تروریستی گنجانده شده بودند، از این طبقه‌بندی عقب‌نشینی کرد.
یک کمیتهٔ دولتی عراقی اعلام کرد فهرستی که منتشر شده، نسخهٔ ویرایش‌نشدهٔ گروه‌های تروریستی بوده و این کمیته در حال اصلاح خطا است. کمیته افزود که فهرست مورد نظر، تنها مربوط به نهادها و افرادی بوده که با دو گروه «القاعده» و «داعش» مرتبط‌اند.
و پیش از این عقب‌نشینی، ساعاتی پیش عراق «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان را روز پنج‌شنبه در فهرست تروریسم قرار داده بود.
روزنامهٔ رسمی اعلام کرده بود که یک کمیتهٔ دولتی تصمیم گرفته است اموال اشخاص و نهادهای مرتبط با «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» را مسدود کند.
عراق همچنین بیش از ۱۰۰ نهاد و شخصیت را در سراسر جهان در فهرست تروریسم قرار داده است.
این کمیتهٔ دولتی اشاره کرد که برخی از افرادی که در فهرست تروریسم قرار گرفته‌اند، طبق قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد تحت تحریم هستند.

روزنامهٔ رسمی همچنین اعلام کرد که «به‌روزرسانی فهرست تروریسم بر اساس تصمیمات رسمی صادرشده از سوی کمیتهٔ مسدودسازی اموال انجام می‌شود؛ تصمیماتی که به تعیین نهادها و افرادی مربوط است که مشمول اقدامات مقابله با تروریسم و تأمین مالی آن هستند».
این تصمیم یک روز پس از آن صادر شد که مایکل ریغاس، معاون وزیر خارجهٔ آمریکا، از کسانی که آنها را «شریکان عراقی» توصیف کرد، خواست تا «میلیشیاهای ایرانی را مهار کنند و مانع تهدید آنها علیه عراقی‌ها و آمریکایی‌ها شوند».
حسین مؤنس، رئیس جنبش «حقوق» وابسته به «کتائب حزب‌الله»، روز پنج‌شنبه در واکنش به این تصمیم به دولت عراق حمله کرد و آن را «متزلزل، وابسته و بی‌کرامت» توصیف کرد.

و به‌احتمال زیاد این اقدام با استقبال واشنگتن روبه‌رو خواهد شد؛ واشنگتنی که در پی کاهش نفوذ ایران در عراق و دیگر کشورهای خاورمیانه است؛ کشورهایی که در آنها متحدانی برای تهران وجود دارد.
ایران، که عراق را همسایه و هم‌پیمان خود می‌داند، این کشور را عنصری حیاتی برای تداوم مقاومت اقتصادش در برابر تحریم‌ها تلقی می‌کند. اما بغداد، که شریک هر دو طرفِ ایالات متحده و ایران است، نگران آن است که در تیررس سیاست فشار دولت رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، علیه تهران قرار گیرد.
ایران از طریق گروه‌های مسلح شیعهٔ قدرتمند و احزاب سیاسیِ مورد حمایت خود در بغداد، از نفوذی گستردهٔ نظامی، سیاسی و اقتصادی در عراق برخوردار است. اما افزایش فشارهای آمریکا طی سال گذشته در زمانی روی می‌دهد که ایران به‌دلیل حملات اسرائیل علیه «حزب‌الله» لبنان و «جنبش مقاومت اسلامی فلسطین» (حماس)، که متحدان تهران به‌شمار می‌روند، تضعیف شده است.


فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
TT

فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)

منابع عراقی می‌گویند مرجعیت دینی در نجف در هیچ اقدامی برای تعیین نهایی نامزد نخست‌وزیری نقش ندارد، در حالی که «چارچوب هماهنگی» به دلیل آنچه فشارهای مستمر آمریکا خوانده شده، در برنامه‌های خود درباره آینده روابط بغداد و واشنگتن دچار سردرگمی شده است.

پس از برگزاری چند جلسه برای انتخاب نامزد پست اجرایی، آخرین جلسه روز دوشنبه برگزار شد. در این نشست، «چارچوب هماهنگی» نتایج دو کمیته خود را بررسی کرد: یکی برای دیدار با نامزدها و دیگری برای بررسی مکانیزم انتخاب نامزد نهایی توسط رهبران چارچوب، اما میان طرف‌های این چارچوب توافقی حاصل نشد.

رسانه‌های نزدیک به «چارچوب هماهنگی» گزارش دادند که دلیل مراجعه به مرجعیت علی‌ سیستانی در نجف، ناتوانی رهبران این چارچوب در انتخاب نامزد مشخص به دلیل اختلافات عمیق سیاسی میان آنها بوده است.

رهبران «چارچوب هماهنگی» پس از اعلام خود به‌عنوان بزرگ‌ترین فراکسیون پارلمان عراق (واع)

موضع نجف

گزارش‌ها حاکی است مرجعیت دینی نجف از دخالت در انتخاب نامزد خودداری کرده است، اما تحلیلگران می‌گویند درخواست نظر از مرجعیت، بازتاب ناتوانی نیروهای برنده انتخابات در تصمیم‌گیری میان نامزدهای غیررسمی است.

رسانه‌های محلی ده‌ها نامزد را فاش کرده‌اند و از نوسانات شدید در فهرست نامزدهای پیشنهادی خبر می‌دهند؛ گاهی فهرست کوتاه شامل پنج نفر و گاهی شامل ده‌ها شخصیت شیعی است.

عباس راضی، دبیرکل چارچوب هماهنگی، پیش‌تر گفته بود که «نامزدها محدود به شخصیت‌های رهبری هستند» و ائتلاف از افراد مشخصی خواسته تا برای این پست اعلام آمادگی کنند.

طالب محمد کریم، پژوهشگر مسائل سیاسی، به «الشرق الأوسط» گفت: «وضعیت پیچیده و بی‌سابقه است و نیازمند رویکرد جدیدی برای تسریع در تشکیل دولت آینده است؛ معیار اصلی حفظ منافع مالی و سیاسی عراق است، نه منافع جناحی».

او افزود: «لازم است تفاهم‌های آرام با آمریکا و پایتخت‌های منطقه‌ای برقرار شود تا دولت آینده متعهد شود از خاک عراق برای مناقشات دیگران استفاده نکند و با طرحی عملی، سلاح‌ها کنترل و منافع مشترک حفظ شود».

ائتلاف «عمران و توسعه» بیشترین کرسی‌ها را در مقایسه با احزاب «چارچوب هماهنگی» کسب کرده است (ایکس)

ترامپ و السودانی

اختلاف درباره نامزد مورد نظر «چارچوب هماهنگی» پس از اظهارات جنجالی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، افزایش یافت. او گفته بود: «عراق پس از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، کشور دوست آمریکا شد» و فاش کرد که نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، برای دریافت جایزه صلح نوبل به او رأی داده است.

این اظهارات در محافل شیعی بغداد بحث‌برانگیز شد، به ویژه که بسیاری ترامپ را رئیس آمریکایی می‌دانند که دستور ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، را در ژانویه ۲۰۲۲ صادر کرد.

السودانی در پلتفرم «ایکس» چهارشنبه نوشت: «همیشه سعی کرده‌ام روابطی بسازم که به کشور خدمت کند. از همان ابتدا دریافتم که دوستی، نه خصومت، ثبات و پیشرفت کشور را تضمین می‌کند».

انتظار سافایا

در این وضعیت پیچیده، رهبران چارچوب هماهنگی منتظر رسیدن نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا، ماراک سافایا، به عراق هستند. او پیام‌های هشداردهنده‌ای به برخی نیروهای چارچوب هماهنگی داده است، به ویژه کسانی که هنوز جناح‌های مسلح دارند و تحت تحریم‌های آمریکا هستند.

پیش‌تر، تام باراک، نماینده آمریکا در لبنان و سوریه، به طور کوتاه به بغداد سفر کرده بود و طبق منابع مطلع، پیام‌های مهمی درباره مسائل داخلی و منطقه‌ای منتقل کرد.

منابع به «الشرق الأوسط» گفتند که سه موضوع اصلی توسط باراک با السودانی مطرح شده است: اقدامات آمریکا برای خلع سلاح حزب‌الله، اهمیت کنترل مرزهای عراق و سوریه و جلوگیری از ورود شخصیت‌های وابسته به گروه‌های مسلح به دولت آینده عراق.

در همین راستا، مذاکراتی نیز میان فؤاد حسین، معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق، با مایکل ریگاس، معاون وزیر خارجه آمریکا، انجام شد. سفارت آمریکا در بغداد با انتشار دوباره بیانیه مشترک وزارت خارجه عراق، تأکید کرد که «آمریکا به صراحت بر خلع سلاح میلیشیاهای تحت حمایت ایران که به حاکمیت عراق ضربه می‌زنند، تهدیدی برای آمریکایی‌ها و عراقی‌ها هستند و منابع عراق را به نفع ایران می‌برند، ادامه خواهد داد».