کشته شدن سلیمانی و فاز تازه و خطرناک ناآرامی های عراق

کشته شدن سلیمانی و فاز تازه و خطرناک ناآرامی های عراق
TT

کشته شدن سلیمانی و فاز تازه و خطرناک ناآرامی های عراق

کشته شدن سلیمانی و فاز تازه و خطرناک ناآرامی های عراق

گروه‌های عراقی مورد حمایت ایران از مردم عراق خواستند تا در راهپیمایی میلیونی روز جمعه (۲۴ ژانویه) شرکت کنند.
در حالیکه کشمکش بین ایران و آمریکا در خیابان‌های بغداد در جریان است هواداران رژیم ایران در عراق به دنبال تهییج احساسات ضد آمریکایی در این کشور هستند.
این گروه‌ها دو هدف را دنبال می کنند: نخست فشار بر دولت آمریکا برای خروج نظامیان این کشور از عراق . دوم: سرپوش گذاشتن بر اعتراضات ضد حکومتی که نفوذ گروه‌های وابسته به ایران در ارکان قدرت را به چالش کشید.
احتمالا راهپیمایی فردا به تجمع در مقابل سفارت آمریکا به پایان می رسد. هواداران گروه های شبه نظامی ماه گذشته به دنبال ورود به سفارت آمریکا بودند که درگیری های شدیدی بین آنها و ماموران به وقوع پیوست.
در تظاهرات فردا هم ممکن است بار دیگر اوضاع به درگیری و خشونت کشیده شود.
اعتراضات متحدان رژیم ایران در عراق به دنبال کشته شدن قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس در بغداد توسط آمریکا جان تازه ای گرفت.
عده ای از نمایندگان و تحلیلگران و معترضان می گویند که خطر آغاز دور تازه کشمکش غیر نظامی در کشوری که بر اثر جنگ فرقه ای چندین ساله چند پاره شده وجود دارد.
فنار حداد پژوهشگر موسسه خاورمیانه دانشگاه ملی سنگاپور گفت «لایه های سیاسی و بازیگران هوادار رژیم ایران به دنبال عملیات ترور جان تازه ای گرفتند».
او افزود «موضوع ترور فعالان یک بحران متقابلی ایجاد کرد و اعتراضات دوباره و لو اندکی در رسانه ها مطرح شدند».
فراخوان راهپیمایی میلیونی از سوی مقتدی صدر روحانی منتقد دخالت خارجی در عراق مطرح شد. دیدگاه های صدر در چند ماه گذشته به رژیم ایران نزدیک تر شده است.
این در حالیست که معترضان مخالف حکومت از بدتر شدن اوضاع بیم دارند. معترضان در چند ماه گذشته چادر در میادین بغداد و شهرهای جنوبی نصب کردند. آنها به فساد گسترده حکومت هم پیمان با رژیم ایران اعتراض دارند.
عبد الرحمان الغزالی یکی از معترضان در میدان التحریر بغداد -کانون اصلی اعتراضات- گفت «راهپیمایی میلیونی فردا با مطالبات مردمی فرق دارد و در راستای حمایت از نظام سیاسی کنونی برگزار می شود».
الغزالی و چند نفر از معترضان می گویند جنبش اعتراضی به حاشیه رفته چرا که تظاهرات بسیار گسترده ای از اعضای گروه های مسلح مخالف آمریکا برگزار می شود.
حسین علی (دانشجو) گفت «در اعتراضات ضد آمریکایی شرکت نمی کنم».
عراق و منطقه به دنبال کشته شدن سلیمانی و ابو مهدی المهندس فرمانده یکی از گروه های شبه نظامی عراق در حمله پهپاد آمریکایی در عراق در آستانه جنگ قرار گرفته اند. ایران و آمریکا دو طرف اصلی جنگ هستند.
البته عراق در این میان بازنده بزرگ است. این کشور صحنه رقابت ایران و آمریکا برای گسترش نفوذ شده است. با اینکه ۱۷ سال از حمله آمریکا به عراق و سرنگونی رژیم صدام حسین گذشته اما هنوز بیش از ۵۰۰۰ نظامی آمریکایی در این کشور هستند.
ارتش عراق و ائتلاف جهانی ضد داعش به رهبری آمریکا و گروه های شیعی مورد حمایت رژیم ایران به طور بی سابقه در راستای مبارزه با گروه دولت اسلامی در ۲۰۱۷ با یکدیگر ائتلاف کردند.
عراق در آن زمان یک دوره آرامش نسبی دو ساله را تجربه کرد.
اما این آرامش به دنبال ناآرامی های اخیر از بین رفت. اعتراضات مردمی در اکتبر آغاز شد اما بر اثر خشونت و سرکوب و کشتار معترضان توسط ماموران به آشوب کشیده شد. معترضان اغلب به شکل مسالمت آمیز راهپیمایی می کردند. تنش آمریکا و ایران نیز باعث افزایش آشوب و ناآرامی شد.
بدنه اصلی اعتراضات ضد حکومتی جوانان بیست و چند ساله ای هستند که گرفتار مشکلات گوناگون از جمله بیکاری گسترده و حکمرانی دولتمردان فاسد و جنگ چندین ساله شده اند.
اگرچه عراق یک کشور نفت خیز است اما جمعیت گسترده ای در فقر به سر می برند.
بیش از ۴۵۰ نفر از معترضان بر اثر شلیک مستقیم و استفاده از گلوله های مشقی و گاز اشک آور ماموران کشته شدند.
سه پل اصلی واقع بر رود دجله کانون اصلی درگیری ها بودند. این سه پل به منطقه سبز بغداد منتهی می شوند.
بعید نیست که راهپیمایی فردا به خشونت کشیده شود و معترضان ضد حکومتی و هواداران شبه نظامیان حامی احزاب دولت و مجلس با یکدیگر درگیر شوند.
فنار حداد افزود «اعتراضات ضد حکومتی با وجود همه شرایط کنونی ادامه پیدا می کند».
او خاطر نشان کرد «مسئولان باید کابینه جدید را تشکیل دهند. بحث و جدل گروه های سیاسی درباره جانشین عادل عبد المهدی و نخست وزیر آینده چند هفته پیش آغاز شده است».
عبد المهدی نخست وزیر موقت عراق است. او به دنبال اعتراضات و فشار مردم در نوامبر از مقام نخست وزیری کناره گیری کرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز شکاف تازه ای در عرصه سیاسی عراق به دنبال کشته شدن سلیمانی بروز کرد.
مقتدی صدر و سران گروه‌های وابسته به ایران در ماه جاری خواستار خروج نظامیان آمریکایی شدند. این یکی از جلوه‌های یکپارچگی بین این گروه‌های رقیب به شمار می رود که به ندرت اتفاق می افتد.
اما برخی از نمایندگان می گویند این اتحاد زیاد دوام نمی آورد و کشمکش بر سر قدرت دوباره آغاز می شود.
البته صدر و هادی العامری که دو رقیب سیاسی هستند دچار اختلاف نظرند. العامری رهبری ائتلاف بزرگ مورد حمایت ایران در پارلمان را به عهده دارد. این فراکسیون از نفوذ فراوانی برخوردار است.
گروهی از نمایندگان مجلس گفتند صدر با کاندیدای مورد نظر العامری برای تصدی پست نخست وزیری در هفته جاری مخالفت کرد.
جلسه رای گیری پارلمان عراق در مورد الزام دولت به اجرای طرح خروج نظامیان آمریکایی از کشور بر اساس فرقه‌‌ای برگزار شد که از دو سال پیش به این طرف بی سابقه بوده است.
احزاب شیعی به طرح خروج سربازان آمریکایی رای دادند. نمایندگان سنی و کرد در جلسه شرکت نکردند.
یک سیاستمدار ارشد عراقی که نخواست نامش فاش شود گفت «فرآیند سیاسی در عراق در زمان تهدید امنیتی از سوی گروه داعش در مسیر درستی قرار داشت اما حالا کشور چند پاره شده و خبری از آن روند سیاسی نیست».



پوتین؛ دست پر در اوکراین به انتظار سیگنال توافق صلح ترامپ


 
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
  ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
TT

پوتین؛ دست پر در اوکراین به انتظار سیگنال توافق صلح ترامپ


 
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
  ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)

۵ منبع آگاه به مرکز تصمیم گیری در مسکو گفتند کرملین شاید با توقف جنگ در جبهه های مقدم جبهه موافقت کند. این اولین پوشش خبری مفصل درباره احتمال موافقت ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با هر گونه توافقی است که پرزیدنت دونالد ترامپ مطرح خواهد کرد.

رئیس جمهور منتخب آمریکا وعده داده که به سرعت جنگ را تمام کند اما با این حال روسیه در حال پیشروی در اوکراین است. مناطقی که روسیه در اوکراین تصرف کرده تقریبا چیزی به وسعت ایالت ویرجینیای آمریکا هستند. روس ها با شتاب فزاینده و بی سابقه از زمان آغاز حمله نظامی در ۲۰۲۲ در حال پیشروی هستند.
این پنج مقام فعلی و سابق روسیه گفتند که نظر پوتین درباره گفتگو با ترامپ در خصوص توافق آتش بس در اوکراین مساعد است اما پوتین در بحث مناطقی که در اوکراین تصرف کرده کوتاه نمی آید و نیز همچنان خواسته عدم عضویت کی یف در ناتو تاکید می کند.
۳ منبع که به دلیل حساس بودن این مساله نخواستند نامشان منتشر شود به «رویترز» گفتند که شاید امکان گفتگو درباره تقسیم کردن دقیق دونتسک و لوهانسک و زاپوریژیا و خرسون وجود داشته باشد.
روسیه می گوید این ۴ منطقه بخش جدایی ناپذیر از خاک روسیه هستند و روسیه با توانایی هسته ای خود از این مناطق دفاع می کند. طبق داده های جبهه های مقدم درگیری حدود ۷۰ ۸۰ درصد این مناطق دست نظامیان روسیه بوده و ۲۶ هزار کیلومتر مربع آن تحت کنترل اوکراین است.

آتش سوزی پس از اصابت پهپاد اوکراینی به بلگورود روسیه (رویترز)

دو مقام گفتند که روسیه شاید حاضر به مذاکره درباره خروج از بخش های محدودی از مناطقی باشد که در خارکف و میکولایو در شمال و جنوب اوکراین تصرف کرده است.
پوتین ماه نوامبر گفت هر گونه توافق آتش بس باید طبق «شرایط روی زمین» باشد. پوتین همچنین اشاره کرد که برقراری وقفه کوتاه در جنگ ایراد دارد چرا که غرب می تواند در این برهه زمانی اوکراین را دوباره مسلح کند.
این دو منبع افزودند که موشک های دوربرد اکتمز که پرزیدنت جو بایدن در پایان دوره ریاست جمهوری اش اجازه ارسال آنها را به اوکراین داده می توانند به عمق خاک روسیه برسند و همین شاید امکان رسیدن به هر گونه توافق را پیچیده تر کند و یا به عقب بیندازد و خواسته های روسیه را بیشتر و قاطع تر کند.
مسکو اعلام کرد که کی یف روز سه شنبه (۱۹ نوامبر) برای اولین بار با موشک های اکتمز به خاک روسیه حمله کرد. روسیه این حمله را محکوم کرده و آن را تشدید تنش خواند. این دو منبع خاطر نشان کرد اگر توافق آتش بس نشود روسیه به جنگ ادامه خواهد داد. وزارت خارجه اوکراین درباره اظهارات مسکو اظهار نظر نکرد.

استیون چونگ مدیر ارتباطات دفتر ترامپ به رویترز گفت رئیس جمهور آینده آمریکا «تنها کسی است که می تواند دو طرف را سر میز مذاکره درباره صلح بیاورد و برای پایان جنگ و کشتار اقدام کند».

شهروندان روسیه ساکن منطقه کورسک که آواره شده اند و از دولت روسیه کمک دریافت می کند (آژانس عکس اروپا)

پوتین ۱۴ ژوئن شروط اصلی روسیه برای پایان فوری جنگ را اعلام کرد و گفت که اوکراین باید دست از جاه طلبی پیوستن به ناتو بردارد و همه نیروهای نظامی اش را از چهار منطقه اوکراین جمع کند. روسیه می گوید این چهار منطقه بخشی از خاک روسیه هستند و بخش اعظم این مناطق در کنترل روس ها است.

تضمین امنیت و محدود کردن ارتش

این پنج منبع آگاه گفتند روسیه حاضر نخواهد شد اوکراین به عضویت ناتو دربیاید و نیروهای ناتو در خاک اوکراین حضور داشته باشند اما با این حال روسیه آماده گفتگو درباره ضمانت های امنیتی به کی یف است. کرملین شاید بخواهد با اهرم فشار امتیازات دیگری هم از اوکراین بگیرد که یکی از آنها کاهش اندازه نیروهای مسلح اوکراین و پایبندی حکومت اوکراین به عدم ایجاد محدودیت درباره استفاده از زبان روسی است.

بازدید پرزیدنت زلنسکی از یکی از گردان های ارتش اوکراین در دونتسک (فرانس پرس)

روسیه کنترل ۱۸ درصد خاک اوکراین از جمله کل شبه جزیره کریمه و ۸۰ درصد دونباس یعنی دو منطقه دونتسک و لوهانسک و بیش از ۷۰ درصد ژاپوریژیا و خرسون را در اختیار دارد. مسکو در سال ۲۰۱۴ شبه جزیره کریمه را به خاک خود ملحق کرد. روسیه همچنین دستکم سه درصد مساحت خارکف و بخشی از میکولایو را تصرف کرده است.
روسیه، روی هم رفته بیش از ۱۱۰ هزار کیلومتر از خاک اوکراین را تصرف کرده است. اوکراین کنترل حدود ۶۵۰ کیلومتر مربع از کورسک روسیه را در اختیار دارد.

خط داغ فعال نشده است

کرملین چهارشنبه (۲۰ نوامبر) گفت خط داغ ویژه کاهش بحران بین روسیه و آمریکا هنوز فعال نشده است. در این میان نگرانی درباره تهدیدهای هسته ای به دلیل تشدید تنش بی سابقه در چند دهه گذشته بین مسکو و غرب افزایش یافته است.
رئیس جمهور روسیه سه شنبه (۱۹ نوامبر) و تنها چند روز پس از اینکه واشنگتن به اوکراین اجازه حمله به عمق خاک روسیه با موشک های دوربرد آمریکایی را داد درباره شرایطی که روسیه حمله هسته ای انجام خواهد داد صحبت کرد و گفت که این حمله در پاسخ به هر گونه اقدامات نظامی گسترده تر با تسلیحات متعارف علیه روسیه انجام خواهد شد.

همزمان با گذشت هزار روز از جنگ، اوکراین سه شنبه با استفاده از فرصت پیش آمده و اجازه دولت جو بایدن که دوره ریاست جمهورش رو به اتمام است با سامانه موشکی تاکتیکی آتکمز خاک روسیه را مورد هدف قرار داد.

یک تانک روسی منهدم شده کنار جاده در منطقه کورسک (آسوشیتد پرس)

خط داغ تعبیری است که بین کرملین و کاخ سفید در سال ۱۹۶۳ به منظور کاهش احتمال سوءتفاهم بین طرفین فعال شد. سوءتفاهم بین آمریکا و روسیه باعث دامن زدن به بحران موشکی کوبا در ۱۹۶۲ شد. خط داغ به رهبران دو کشور امکان برقراری ارتباط مستقیم می دهد.

دمیتری پسکوف سخنگوی کرملین چهارشنبه (۲۰ نوامبر) به خبرگزاری «تاس» گفت «ما خط امن ویژه ارتباطی بین روسای جمهوری روسیه و آمریکا داریم که حتی می تواند به شکل ویدئو کنفرانس باشد».
پسکوف در پاسخ به این سوال که آیا «خط داغ» در وقت کنونی فعال شده یا خیر گفت «خیر».

دیپلمات های روس می گویند بحران کنونی بین مسکو و واشنگتن به بحران موشکی کوبا شباهت دارد که دو کشور را تا آستانه جنگ هسته ای عمدی در دوران جنگ سرد پیش برد. غرب به اشتباه تصور می کند روسیه از موضع خود درباره اوکراین کوتاه خواهد آمد.

کرملین گفت روسیه اسلحه هسته ای را ابزار بازدارندگی می داند و تغییر دکترین هسته ای روسیه پیام روشنی به دشمنان احتمالی هستند که اگر به روسیه حمله کنند حتما پاسخ آن را دریافت خواهند کرد.

پسکوف افزود غرب در نظر دارد شکست استراتژیک به روسیه وارد کند آنهم با اجازه به کی یف برای حمله به عمق خاک روسیه با تسلیحات آمریکایی.

او خاطر نشان کرد «بی تردید اوکراین ابزاری در دست آنها برای رسیدن به مقاصدشان خواهد بود».