«طرح ترامپ» در کانون توجه جهان با دیدگاه های متفاوت

سفر هیات محمود عباس به غزه برای «پایان دادن به دودستگی»

سخنرانی پرزیدنت محمود عباس شامگاه سه شنبه (۲۸ ژانویه) در رام الله
سخنرانی پرزیدنت محمود عباس شامگاه سه شنبه (۲۸ ژانویه) در رام الله
TT

«طرح ترامپ» در کانون توجه جهان با دیدگاه های متفاوت

سخنرانی پرزیدنت محمود عباس شامگاه سه شنبه (۲۸ ژانویه) در رام الله
سخنرانی پرزیدنت محمود عباس شامگاه سه شنبه (۲۸ ژانویه) در رام الله

اعلام طرح پرزیدنت دونالد ترامپ درباره صلح در خاورمیانه شامگاه سه شنبه (۲۸ ژانویه) در کانون توجه بین المللی قرار گرفت و باعث بروز دیدگاه های متفاوت در این باره شد.
در حالیکه طرح یاد شده مورد استقبال گسترده دولت اسرائیل قرار گرفت فلسطینیان‌ آن را به شدت محکوم و رد کردند.
مقام های فلسطینی گفتند محمود عباس رییس تشکیلات خودگردان فلسطین هیاتی تشکیل داده و این هیات ظرف چند روز آینده به غزه سفر می کند.
هدف این سفر گفتگو با مقام های جنبش «حماس» برای کنارگذاشتن اختلافات است و پس از آن محمود عباس به نوار غزه سفر خواهد کرد.
اسماعیل هنیه رییس دفتر سیاسی «حماس» پیشتر در گفتگوی تلفنی با پرزیدنت عباس خواستار دیدار فوری دو طرف برای مقابله با طرح ترامپ شد. برخی کشورهای عربی مثل بحرین و کویت و مراکش روز چهارشنبه (۲۹ ژانویه) از تلاش های آمریکا برای برقراری صلح در منطقه حمایت کردند. در مقابل گروهی دیگر خواستار «بررسی دقیق طرح ترامپ» شدند. نتانیاهو اعلام کرد روز یکشنبه در جلسه ای با اعضای کابینه خود درباره اعلام شهرک های یهودی نشین در کرانه باختری و دره اردن به عنوان خاک اسرائیل رای گیری می کند. اما ساعاتی پس از این اظهارات نتانیاهو حرف خود را پس گرفت و گفت «بررسی این موضوع به زمان دیگری موکول شد. در ابتدا باید تدارکات لازم در این زمینه انجام شود».
با این حال اما نتانیاهو خاطر نشان کرد «فلسطینیان معامله ای بهتر از معامله ترامپ عایدشان نخواهد شد». در این راستا، ساکنان شهر ابو دیس واقع در شرق قدس ضمن مخالفت با طرح پرزیدنت ترامپ و معرفی ابو دیس به عنوان پایتخت کشور فلسطین در آینده گفتند چطور می شود که پایتخت کشوری با دیوار از شهر مورد اختلاف دو طرف جدا شده باشد. همزمان با این تحولات درگیری های پراکنده بین جوانان فلسطینی و ارتش اسرائیل روز چهارشنبه به وقوع پیوست. سازمان هلال احمر فلسطین گفت «امدادرسانی به ۴۱ نفر زخمی در اردوگاه العروب و طولکرم و البیره انجام شد».
وزارت بهداشت فلسطین اعلام کرد «افراد بر اثر شلیک گاز اشک آور و گلوله مشقی و تیراندازی مستقیم زخمی شدند و سه مورد بر اثر برخورد ترکش به بیمارستان منتقل شدند».
این وزارتخانه افزود «زخم یکی از آنها عمیق و خطرناک است».



چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
TT

چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)

منابع دیپلماتیک در بغداد به روزنامه «الشرق الاوسط» گفتند مقام‌های عراقی نگران کشیده شدن کشور به جنگ میان ایران و اسرائیل بودند و آن را «تهدیدی وجودی برای عراق» توصیف کردند که خطرناک‌تر از تهدید داعش بود؛ همان گروهی که زمانی یک‌سوم خاک کشور را اشغال کرده بود.

این منابع توضیح دادند:
«داعش یک پدیده بیگانه بود که در نهایت باید از بدن عراق به‌ویژه با توجه به حمایت منطقه‌ای و بین‌المللی از بغداد برای مقابله با آن طرد می‌شد. اما جنگ ایران و اسرائیل، وحدت عراق را تهدید می‌کرد.»

شرح تهدید وجودی از نگاه منابع دیپلماتیک:

همزمان با آغاز جنگ، بغداد پیام‌هایی از اسرائیل از طریق جمهوری آذربایجان و کانال‌های دیگر دریافت کرد. در این پیام‌ها آمده بود که اسرائیل در صورت حمله‌ای از خاک عراق، پاسخ‌هایی «سخت و دردناک» خواهد داد. اسرائیل مسئولیت هرگونه حمله از خاک عراق را متوجه دولت عراق دانسته بود.

آمریکا نیز از زبان توصیه‌آمیز قبلی عبور کرد و مستقیماً نسبت به عواقب وخیم حملات احتمالی گروه‌های وابسته به ایران هشدار داد.

مقام‌های عراقی نگران «سناریوی فاجعه» بودند. سناریویی که در آن، گروه‌های عراقی به اسرائیل حمله می‌کردند و اسرائیل نیز با موجی از ترورهای هدفمند مشابه آنچه علیه فرماندهان حزب‌الله لبنان و ژنرال‌ها و دانشمندان ایرانی در آغاز جنگ انجام داد، پاسخ می‌داد.

به گفته این منابع، اگر اسرائیل حملات دردناکی علیه این گروه‌ها انجام می‌داد، خشم در میان شیعیان عراق شعله‌ور می‌شد. این وضعیت ممکن بود مرجعیت شیعه را وادار به اتخاذ موضعی جدی کند و در نتیجه، بحران به شکل تقابل مستقیم شیعیان با اسرائیل درمی‌آمد.

این سناریو باعث شد نگرانی‌هایی شکل گیرد مبنی بر اینکه سایر گروه‌های عراقی، شیعیان را مسئول کشاندن کشور به جنگی بدانند که می‌شد از آن دوری کرد. در چنین شرایطی، احتمال بروز شکاف دوباره میان شیعیان و سنی‌ها و تهدید دوباره برای وحدت عراق وجود داشت.

خطر دیگر، موضع احتمالی کردها بود. این احتمال وجود داشت که کردها اعلام کنند دولت مرکزی فقط نماینده یک گروه است، کشور از جنگ‌ها خسته شده و اقلیم دیگر نمی‌خواهد خود را با بغداد درگیر کند؛ چراکه نزدیکی به بغداد، اقلیم را وارد جنگ‌هایی می‌کند که نمی‌خواهد در آن‌ها شرکت داشته باشد.

نقش دولت السودانی

دولت محمد شیاع السودانی با ترکیبی از قاطعیت و تدبیر عمل کرد. به گروه‌ها هشدار داد که تحمل هیچ تلاشی برای کشاندن کشور به جنگی که وحدتش را تهدید می‌کند، ندارد. همزمان، کانال‌های ارتباطی با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه آمریکا، را باز نگه داشت.

موضع ایران و موازنه داخلی
دولت عراق از موضع تهران هم بهره برد. ایران نه‌تنها از گروه‌ها نخواست وارد جنگ شوند، بلکه آن‌ها را به خویشتنداری تشویق کرد. برخی معتقدند تهران نمی‌خواست پس از از دست دادن سوریه، روابطش با عراق را نیز قربانی کند.

عامل مهم دیگر، درک گروه‌ها از بزرگی جنگ بود. آن‌ها می‌دانستند این نبرد از توانشان فراتر است؛ به‌ویژه با توجه به شرایط حزب‌الله در لبنان و نفوذ اطلاعاتی اسرائیل درون ایران. اسرائیل نشان داده بود که اطلاعات دقیقی از گروه‌های دشمن دارد و با برتری تکنولوژیک خود، می‌تواند به اهدافش برسد.

سه حمله ناکام

با وجود فشارها، به گفته منابع دیپلماتیک، گروه‌های بی‌انضباط تلاش کردند سه حمله را طراحی و اجرا کنند؛ اما نیروهای امنیتی عراق توانستند پیش از اجرا آن‌ها را خنثی کنند.

منابع همچنین گفتند که ایران زخمی عمیق برداشت؛ چراکه اسرائیل جنگ را به خاک ایران کشاند و آمریکا را به هدف گرفتن تأسیسات هسته‌ای آن ترغیب کرد. به‌گفته این منابع، اگر ایران در پرونده هسته‌ای امتیاز ندهد، احتمال دور تازه‌ای از درگیری وجود دارد.