​غور اردن.. آرامش پیش از طوفان الحاق به اسرائیل

​ «الشرق الاوسط» سرگردانی ساکنان «قاع الارض» را رصد کرده‌است​

​غور اردن.. آرامش پیش از طوفان الحاق به اسرائیل
TT

​غور اردن.. آرامش پیش از طوفان الحاق به اسرائیل

​غور اردن.. آرامش پیش از طوفان الحاق به اسرائیل

در بازدید میدانی از غور اردن، روزنامه «الشرق الاوسط» آرامشی بی نظیر در این دره نسبت به سایر نقاط کرانه باختری را رصده کرده‌است. آیا این آرامش ناشی از ناتوانی در برابر نیروهای اسرائیلی است، یا این آرامش قبل از طوفان الحاق است که ایالات متحده به دنبال آن است؟ مشروط بر اینکه پس از انتخابات اسرائیل در ماه آینده برگزار شود.
در این منطقه که در پایین‌ترین سطح از دریا قرار دارد و به عنوان "کف جهان" توصیف می‌شود، حسام ضراغمه با خانواده خود در حال پیک نیک و گشت و گذار بود.
ضراغمه می‌گوید پس از اینکه اسرائیلی‌ها بیش از ۳۷ هکتار از اراضی آنها را به دلایل امنیتی یا به دلیل آموزش نظامی مصادره کردند، برای اثبات اینکه هنوز زمین متعلق به آنهاست، ریسک می‌کند و به اینجا می‌آید.
ضراغمه اضافه می‌کند که پدر و پدربزرگش قبل از بازگشت به خانه خود در کرانه دیگر شام خود را در اردن می‌خوردند و به دیدار دوستان و اقوام آنجا می‌رفتند.
در مرج نعجه، احمد العایدی که از گذشته دور (قبل از تأسیس اسرائیل) با خانواده خود در نزدیکی مرز زندگی می‌کند، نتوانسته‌است درک کند که اگر اسرائیل منطقه را الحاق کند چه خواهد شد.
وی می‌پرسد: "آیا آنها ما را بیرون می‌کنند؟ نمی‌دانم؟".
همه به دلیل عدم اعتماد به توانایی دولت فلسطین در مهار اسرائیلی‌ها، دچار سردرگمی و نوعی تسلیم واقعیت شده‌اند.



خالق رمان «تخم شترمرغ» درگذشت


رؤوف مسعد
رؤوف مسعد
TT

خالق رمان «تخم شترمرغ» درگذشت


رؤوف مسعد
رؤوف مسعد

در ساعات نخست بامداد روز شنبه، نویسنده مصری رؤوف مسعد، خالق رمان «بيضة النعامة» در سن ۸۸ سالگی دار فانی را وداع گفت. او پس از یک سیر ادبی پربار و زندگی انسانی پر از تحولات و تناقضات، درگذشت؛ مسیری که در آن ادبیات و سیاست، آزادی و زندان، هویت دینی محافظه‌کار و ایدئولوژی کمونیستی، و همچنین زندگی در کشورهای مختلف در کنار هم قرار داشتند.
فقید، نمونه‌ای از هویت‌های متعدد و در هم تنیده بود. اگرچه تابعیت مصری داشت، اما تابعیت هلندی را نیز داشت، چرا که حدود سی سال در هلند زندگی کرد و با یک زن هلندی ازدواج کرد. همچنین او روح و ذوق سودانی داشت؛ چرا که سال‌های نخست کودکی‌اش را در سودان گذراند و تحصیلات ابتدایی‌اش را در مدارس آنجا فراگرفت، پیش از آن که به همراه خانواده به مصر بازگردد و در یکی از دبیرستان‌های استان اسیوط در صعید مصر ثبت‌نام کند. او زندگی پرحادثه‌اش را در کتاب «لما البحر ينعس: مقاطع من حياتي/ وقتی دریا چرت می‌زند: بخش‌هایی از زندگی من» ثبت کرده است که توسط نویسنده مصری یوسف فاخوری مرور و معرفی شده است.
رؤوف مسعد در سال ۱۹۳۷، از پدر و مادری مصری در سودان به دنیا آمد؛ پدرش کشیش یکی از کلیساهای آنجا بود و مادرش نذر کرده بود او هم کشیش شود، اما ناقوس زندگی مسیر را تغییر داد و او را از راهی که مادرش برایش ترسیم کرده بود، دور کرد. او به فعالیت سیاسی مخالف پرداخت و ایدئولوژی کمونیستی را پذیرفت. در دوران دبیرستان هنگامی که جزوه‌های کمونیستی پخش می‌کرد، دستگیر شد و به زودی به دانشکده ادبیات دانشگاه قاهره پیوست تا روزنامه‌نگاری بخواند و در سال ۱۹۶۰ فارغ‌التحصیل شد. در همان سال نیز توسط دولت به اتهام عضویت در سازمان کمونیستی دستگیر شد و چند سالی را در زندان الواحات گذراند؛ سال‌هایی که نقطه عطفی در مسیر زندگی‌اش بودند. در زندان با نویسنده مرحوم صنع الله ابراهیم آشنا شد که سال‌ها دوست و همراه ادبی‌اش باقی ماند. پس از آزادی، آنها همراه با سیاستمدار کمال القلش کتاب «إنسان السد العالي/ انسان سد بلند» را نوشتند.

پس از خروج از زندان، به مدت ۱۲ سال در کشورهای مختلف زندگی کرد؛ این سال‌ها به نوعی تبعید انتخابی بود تا از تکرار تجربه زندان دور بماند. در سال ۱۹۷۰ به ورشو رفت، در آنجا آموزش تولید تئاتر دید و ازدواج کرد. پس از فارغ‌التحصیلی در لهستان پنج سال زندگی کرد و در این مدت به چند کشور اتحاد جماهیر شوروی سفر کرد. سپس به عراق رفت و در مؤسسه سینما و تئاتر آنجا کار کرد و در بغداد دو نمایشنامه نوشت. در سال ۱۹۷۹ به لبنان رفت و به عنوان روزنامه‌نگار در چند روزنامه بیروت، از جمله روزنامه «السفیر» فعالیت کرد. در سال ۱۹۸۲ به خانه‌اش بازگشت، اما با آغاز جنگ در بیروت گلوله‌ها دیوارهای اتاقش را که معمولاً در آنجا می‌نشست سوراخ کرده بودند، دید. بلافاصله تصمیم گرفت به مصر بازگردد. در مصر خانه‌ای نداشت، پس در آپارتمان صنع الله ابراهیم، دوست دوران زندانش، اقامت کرد و در این آپارتمان نخستین کتاب خود «صباح الخير يا وطن/ صبح بخیر ای وطن» را نوشت که درباره تجربه محاصره و خروج از بیروت بود. عنوان کتاب را از جمله‌ای که روزی از راننده تاکسی در بیروت شنیده بود الهام گرفته.
اوایل دهه ۱۹۹۰ به هلند مهاجرت کرد و پس از سال‌ها زندگی در کشورهای عربی و غربی بالاخره در آنجا آرامش یافت. او در گفتگوها و شهادت‌های ادبی گفته بود که برای نخستین بار در هلند احساس کرد خانه‌ای واقعی دارد، نه اتاق‌های اجاره‌ای که متعلق به خودش نبوده و نمی‌توانست چیزی در آنها تغییر دهد. بالاخره توانست رنگ پرده‌های خانه‌اش را خودش انتخاب کند.
با وجود زندگی در آمستردام به صورت کامل، نقش صنع الله ابراهیم در زندگی او متوقف نشد. ابراهیم او را تشویق کرد که اولین رمانش «تخم شترمرغ» را بنویسد، رمانی که بیش از هشت سال نوشتنش طول کشید و یک سال تمام آن را بازبینی و ویرایش کرد. او از انتشار کتاب واهمه داشت و فکر می‌کرد کتاب مناسب انتشار نیست. در واقع، این همسر هلندی‌اش بود که نسخه کتاب را در سفر مسعد به ناشر «ریاض الرییس» فرستاد. پس از توافق صنع الله ابراهیم با ناشر، کتاب در سال ۱۹۹۴ منتشر شد. مسعد در زمان انتشار کتاب، ۵۷ سال داشت، بنابراین پروژه رمان‌نویسی واقعی رؤوف مسعد در سنین پنجاه آغاز شد، مشابه نویسندگان بزرگی چون ساراماگو. هرچند شروعش دیر بود، اما تأثیر مهمی در عرصه رمان عربی گذاشت. از آن زمان فهمید که باید باقی عمرش را وقف ادبیات کند، هرچند کمونیسم همچنان مرجع سیاسی و ایدئولوژیکی ذهن او بود. آثار رمان و داستان کوتاهش ادامه یافت که همگی دغدغه آزادی و عدالت اجتماعی را داشتند، از جمله «مزاج التماسيح /خلق و خوی تمساح‌ها»، «في انتظار المخلص/ در انتظار منجی»، «صانعة المطر وحكايات أخرى/ باران‌سازی و داستان‌های دیگر»، «ایتاکا»، «غرباویه»، «غواية الوصال/ وسوسه وصال»، «زجاج معشق/ شیشه‌های چسبان» و «زهرة الصمت/ گل سکوت».

مسعد با وجود شروع دیرهنگام، اثر مهمی در رمان‌نویسی عربی گذاشت

آثار رؤوف مسعد از جسارت زیادی برخوردار بودند، چه در پرداخت به موضوعات جنسی (اروتیک) مانند دو رمان «تخم شترمرغ» و «ایتاکا»، و چه در ارائه تجربیات شخصی‌اش که از زاویه‌ای خودزندگی‌نامه‌ای به مسائل کلان می‌پرداخت. در اولین رمانش درباره رابطه‌اش با پدر کشیش و زندگی‌شان در سودان نوشته است. او جسارت زیبایی‌شناسی نیز داشت و از مرزهای ژانر ادبی فراتر رفت؛ رمان برای او داستانی سنتی با شروع، میانه و پایان نبود، بلکه فرآیندی دائمی از مونتاژ بود، موضوعی که در چند گفتگوهایش به آن اشاره کرده بود. رمان‌هایش همیشه بحث‌برانگیز بودند، چرا که به مناطق حساس و دشوار می‌پرداختند. او یکی از معدود نویسندگانی بود که زندگی‌نامه‌اش را با تمام خوبی‌ها و بدی‌ها با آزادی کامل نوشته است.
بسیاری از تحقیقات دانشگاهی و کتاب‌های نقد ادبی به آثارش پرداخته‌اند. تازه‌ترین آن‌ها کتاب «في مرايا السرد/ در آینه‌های روایت» اثر شاعر جمال القصاص است که در آن به رمان «گل سکوت» نگاهی انداخته است. او در این کتاب می‌گوید که این رمان به دنبال بازنمایی شخصیت مصری حاشیه‌ای و نادیده گرفته شده است، با تمام پیچیدگی‌ها و گستردگی‌اش در زمان و مکان، از طریق بازی با لبه تاریخ و اسطوره، و پیوند دادن گذشته و حال، به گونه‌ای که گویی آن دو سایه‌هایی از چیزهایی هستند که رفته‌اند و چیزهایی که در راه‌اند، یا مانند اسطوره و تاریخ دو آزادی‌اند که برای رسیدن به یک آزادی واحد می‌جنگند؛ آزادی که در نهایت آزادی وطن و انسان است.


تقدیر از برندگان جوایز دوره نوزدهم مؤسسه فرهنگی «سلطان بن علی العوّیس»


برندگان جوایز «مؤسسه فرهنگی سلطان بن علی العوّیس»: شاعر عراقی حمید سعید، رمان‌نویس عراقی انعام کجه‌جی، منتقد مراکشی حمید لحمدانی و مورخ تونسی عبدالجلیل التمیمی
برندگان جوایز «مؤسسه فرهنگی سلطان بن علی العوّیس»: شاعر عراقی حمید سعید، رمان‌نویس عراقی انعام کجه‌جی، منتقد مراکشی حمید لحمدانی و مورخ تونسی عبدالجلیل التمیمی
TT

تقدیر از برندگان جوایز دوره نوزدهم مؤسسه فرهنگی «سلطان بن علی العوّیس»


برندگان جوایز «مؤسسه فرهنگی سلطان بن علی العوّیس»: شاعر عراقی حمید سعید، رمان‌نویس عراقی انعام کجه‌جی، منتقد مراکشی حمید لحمدانی و مورخ تونسی عبدالجلیل التمیمی
برندگان جوایز «مؤسسه فرهنگی سلطان بن علی العوّیس»: شاعر عراقی حمید سعید، رمان‌نویس عراقی انعام کجه‌جی، منتقد مراکشی حمید لحمدانی و مورخ تونسی عبدالجلیل التمیمی

مؤسسه فرهنگی «سلطان بن علی العوّیس» در مراسمی که در تاریخ ۱۳ نوامبر سال جاری در دوبی برگزار خواهد شد، برندگان جوایز دوره نوزدهم خود را تقدیر می‌کند. در این مراسم ده‌ها نویسنده، روشنفکر و فعال رسانه‌ای عرب حضور خواهند داشت.
جایزه فرهنگی العوّیس که بزرگ‌ترین جایزه فرهنگی در سطح جهان عرب به شمار می‌آید، هر دو سال یک بار برگزار می‌شود و در آن از خلاقان و نوآورانی که در حوزه‌های مختلف فرهنگی موفق به کسب این جایزه شده‌اند، تجلیل می‌گردد.
مؤسسه «سلطان بن علی العوّیس فرهنگی» در ابتدای ژوئن سال جاری (خرداد ۱۴۰۴) برندگان دوره نوزدهم سال ۲۰۲۵ را اعلام کرد که عبارتند از:
حمید سعید، شاعر عراقی (در حوزه شعر)
انعام کجه‌جی، رمان‌نویس عراقی (در حوزه داستان کوتاه، رمان و نمایشنامه)
دکتر حمید لحمدانی، نقاد ادبی مراکشی (در حوزه مطالعات ادبی و نقد)
دکتر عبدالجلیل التمیمی، مورخ تونسی (در حوزه مطالعات انسانی و آینده‌پژوهی)
این دوره اهمیت ویژه‌ای دارد، چرا که همزمان با صدسالگی شاعر سلطان بن علی العوّیس برگزار می‌شود. همچنین مبلغ جایزه برای هر برنده به ۱۵۰ هزار دلار افزایش یافته است. در سال جاری چندین برنامه فرهنگی مرتبط با نام شاعر فقید سلطان بن علی العوّیس (۱۹۲۵-۲۰۰۰) برگزار شد که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به کنسرت بزرگ موسیقی به رهبری موسیقیدان محمد القحوم در خانه اپرای دوبی و همچنین سمینار بین‌المللی برگزار شده در پاریس با همکاری سازمان یونسکو تحت عنوان «سلطان العوّیس... سفر شعر... سفر بخشش» اشاره کرد. همچنین کتاب‌ها، یادبودها، تمبرهای پستی و برگزاری نمایشگاه‌های هنری و کنسرت‌های موسیقی از دیگر برنامه‌هایی بودند که سال ۲۰۲۵ را متمایز کردند.
جوایز فرهنگی العوّیس با هدف تقدیر از خلاقان و نوآوران در زمینه‌های مختلف فرهنگی و علمی ایجاد شده است و در تشویق به خلاقیت و نوآوری در جهان عرب و تقویت نقش فرهنگ در توسعه و پیشرفت موثر است.
مراسم اعطای جوایز فرهنگی العوّیس فرصتی است برای تقویت ارتباطات فرهنگی میان خلاقان عرب و تشویق آنان به ادامه مسیر نوآوری و خلاقیت. همچنین این مراسم به ارتقای جایگاه امارات متحده عربی به عنوان یک مرکز فرهنگی مهم در منطقه و تشویق فعالیت‌های فرهنگی در این کشور کمک می‌کند.


حج ۲۰۲۵؛ سعودی تجربه‌ای نوآورانه و جهانی در خدمت به حجاج ارائه می‌دهد

پادشاهی عربی سعودی طی دهه‌ها نشان داده است که توان انسانی و فنی لازم برای مدیریت جمعیت‌ را در اختیار دارد (واس)
پادشاهی عربی سعودی طی دهه‌ها نشان داده است که توان انسانی و فنی لازم برای مدیریت جمعیت‌ را در اختیار دارد (واس)
TT

حج ۲۰۲۵؛ سعودی تجربه‌ای نوآورانه و جهانی در خدمت به حجاج ارائه می‌دهد

پادشاهی عربی سعودی طی دهه‌ها نشان داده است که توان انسانی و فنی لازم برای مدیریت جمعیت‌ را در اختیار دارد (واس)
پادشاهی عربی سعودی طی دهه‌ها نشان داده است که توان انسانی و فنی لازم برای مدیریت جمعیت‌ را در اختیار دارد (واس)

با شعار «از مکه به جهان»، پادشاهی عربی سعودی آماده برگزاری پنجمین دوره کنفرانس و نمایشگاه حج در تاریخ ۹ نوامبر در شهر جده است، با مشارکت گسترده از ۱۳۷ کشور، برای ارائه مجموعه‌ای از ایده‌ها و فناوری‌ها که به راحتی زائران خدمت می‌کند.

این کنفرانس که تحت حمایت خادم حرمین شریفین، ملک سلمان بن عبدالعزیز، برگزار می‌شود و به مدت چهار روز ادامه خواهد داشت، بر تثبیت جایگاه پادشاهی به‌عنوان مرکز جهانی مدیریت جمعیت و توسعه سامانه خدمات حج و عمره تمرکز دارد و مکه را به عنوان مناره‌ای جهانی برای دانش، صلح و تعامل فرهنگی طبق «چشم‌انداز ۲۰۳۰» معرفی می‌کند.

در طول کنفرانس، قراردادهای نوعی میان شرکت‌های نوپا و نهادهای دولتی و خصوصی در بخش‌های مختلف از جمله فناوری عملیاتی و مدیریت جمعیت، خدمات لجستیک و حمل‌ونقل هوشمند، تغذیه پایدار، انرژی پاک و تجربه دیجیتال کامل برای حاجی و معتمر امضا خواهد شد.

دکتر غسان النویمی، سخنگوی رسمی وزارت حج و عمره، به «الشرق الأوسط» اظهار کرد که این کنفرانس که توسط وزارت حج و عمره با همکاری «برنامه خدمت به زائران» برگزار می‌شود، در پنجمین دوره خود تحت شعار «از مکه به جهان» و «با حمایت خادم حرمین شریفین و پیگیری مستقیم وزیر حج و عمره دکتر توفیق الربیعه» برگزار می‌شود و بازتاب‌دهنده استراتژی وزارت در تقویت یکپارچگی بین سامانه‌های خدمات زائران است.

هدف کنفرانس، طبق گفته نویمی، «ارتقای سامانه خدمات حج از سطح (خدمت) به سطح (تجربه یکپارچه) است، به‌طوری که زائر مسیر ایمانی آسانی را از کشور خود آغاز و سالم بازگردد، در چارچوب سامانه‌ای منسجم که شامل فناوری، زیرساخت، کارایی عملیاتی و پایداری است».

نویمی درباره کشور‌های مشارکت‌کننده گفت که این دوره با حضور گسترده ۱۳۷ کشور همراه است و شامل مقامات بین‌المللی، نمایندگان ماموریت‌های حجاج و دیپلماتیک، کارشناسان، کارآفرینان، نهادهای دولتی، بخش خصوصی و غیردولتی می‌شود.

وی افزود: «تمرکز بر سه مسیر استراتژیک اصلی خواهد بود: اول. توانمندسازی و یکپارچگی: شامل امنیت و ایمنی، مراقبت‌های بهداشتی، ارتباطات و فناوری و نوآوری. دوم. زیرساخت و خدمات عملیاتی: شامل حمل‌ونقل، خدمات لجستیک، اسکان و میزبانی، مدیریت تأسیسات و تغذیه. سوم. توسعه و پایداری: شامل کارآفرینی، آموزش و توسعه و اثر تجربه».

«منطقه نوآوری» یکی از برجسته‌ترین بخش‌های توسعه پنجمین دوره است؛ «این بخش پل ارتباطی میان کارآفرینان، نوآوران و نهادهای اجرایی در سامانه خدمات حج است تا با خلق راهکارهای کیفی، خدمات زائران ارتقا یابد و با تحولات جهانی همراه شود».

کنفرانس پنجم بازتاب‌دهنده مدل نهادی یکپارچه‌ای است که بخش‌های دولتی، خصوصی و غیردولتی را در یک تجربه سعودی منحصربه‌فرد ترکیب می‌کند. «تمام نهادهای مرتبط در چارچوبی متحد مشارکت می‌کنند و تمام ظرفیت‌های انسانی و فنی برای خدمت به زائران به کار گرفته می‌شود تا کیفیت خدمات به‌طور مستمر ارتقا یابد».

نویمی تأکید کرد: «کنفرانس ابزاری راهبردی و بلندمدت برای تقویت جایگاه پادشاهی در خدمت به زائران است و بستری برای تبادل تجربیات و توسعه آینده خدمات در پرتو تحولات فنی و توسعه‌ای». شعار امسال «از مکه به جهان» تأکید بر ارائه مدلی برجسته انسانی، سازمانی و نوآورانه توسط پادشاهی عربی سعودی دارد و تجسم «چشم‌انداز ۲۰۳۰» در مکه به عنوان مناره‌ای جهانی برای دانش، صلح و تعامل فرهنگی است.

کنفرانس در دوره‌های گذشته بیش از ۴۵۰ هزار بازدیدکننده از بیش از ۱۳۷ کشور را جذب کرده و بیش از ۵۰۰ سخنران داشته است. این دوره از نظر تعداد شرکت‌کنندگان، موضوعات و ابتکارات نوعی وسیع‌ترین دوره است. برنامه کنفرانس شامل بیش از ۸۰ جلسه و ۶۰ کارگاه با حضور بیش از ۱۶۵ سخنران است.

مساحت برگزاری کنفرانس ۵۲ هزار متر مربع است و به‌عنوان بزرگ‌ترین نمایشگاه تخصصی در منطقه مکه و یکی از مهم‌ترین نمایشگاه‌های پادشاهی محسوب می‌شود. در این دوره مناطق تعاملی، نمایشگاه راهکارهای دیجیتال هوشمند و ابتکارات نوآورانه اجرا می‌شود که تجربه زائران را بازتعریف می‌کند و شعار «از مکه به جهان» را به واقعیت ملموس تبدیل می‌سازد، نشان‌دهنده نقش جهانی و انسانی پادشاهی در خدمت به اسلام و مسلمانان است.