بعد از اینکه کووید -۱۹ جان ۵۰ هزار آمریکایی را گرفت و حدود یک میلیون نفر را مبتلا کرد، کاملاً مشخص است که این بحران، عواقبی طولانی مدت برای آمریکا و پایههای امنیت ملی آن دارد. این آمارها خیلی بیشتر از قربانیان حملات ۱۱ سپتامبر است؛ حملاتی که آمریکا را به سمت جنگی طولانی مدت در عراق و افغانستان سوق داد. همچنین شمار قربانیان کووید ۱۹ از حمله به پرل هاربر که آمریکا را به سمت جنگ جهانی دوم سوق داد بیشتر است.
آمار دانشگاه جان هاپکینز حاکی است که تعداد موارد ابتلاء در آمریکا تاکنون ۹۶۶ هزار و ۵۵۱ تن و شمار قربانیان نیز به ۵۱ هزار و ۳۲۲ تن رسیدهاست. همچنین هزاران نظامی آمریکایی به ویروس کرونا مبتلا شدند.
- آمادگی برای رویارویی با ناگوارترین سناریوها
مقامات نظامی آمریکا برای نبرد با کرونا حتی بعد از آرام شدن شیوع این بیماری برنامهریزی میکنند و گزارشها نیز حاکی از آن است که این ویروس شاید به صورت دورهای فعال شود و شاید در ماههای سپتامبر و اکتبر با آغاز فصل سرما مجدداً در آمریکا شایع شود.
همانگونه که حملات پرل هاربر و ۱۱ سپتامبر تعریف امنیت ملی آمریکا را تغییر داد و باعث در روند سیاست آمریکا برای چند دهه بازنگری شود، عواقب وخیم این بیماری و آماده نبودن آمریکا برای رویارویی با آن برای طولانی مدتی بر سیاستهای آمریکا و شیوههای اداره امنیت ملی این کشور سایه خواهد انداخت. تعریف واضح و ساده اصطلاح امنیت ملی برای هر دولتی در آمریکا، حفظ سلامت و زندگی آمریکاییها در برابر هرگونه تهدیدی است.
رابرت مک نامارا وزیر دفاع اسبق آمریکا در کتاب خود با نام «اساس امنیت» دربارهٔ تعریف امنیت ملی مینویسد: «پیشرفت و توسعه در زمینههای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در سایه حمایت تضمین شده و امنیت واقعی کشور از شناخت عمیق آن از عواملی نشأت میگیرد که تواناییهای مختلف آن را تهدید میکند».
از این رو، حفظ سلامت آمریکاییها، فقط ارتش و ناوهای مستقر در پایگاههای مختلف جهان را شامل نمیشود بلکه شاید شامل ارتش بهداشتی و توسعه ابزارها برای پیشبینی نقشه شیوع بیماری یا ویروس و تقویت تواناییهای اطلاعاتی در زمینه پزشکی باشد. چالشهای جدید میطلبد که تصمیم گیرندگان سیاست آمریکا یگانها و ساختارهای گستردهای را به منظور آمادگی برای جنگی از نوع جدید، ایجاد کنند.
کارشناسان و تحلیلگران معتقدند در پس پرده ناتوانی دولت آمریکا در پیشبینی کرونا و آمادگی مطلوب برای مقابله با آن فقط یک شکست اطلاعاتی قرار نداشت بلکه شکست مدیریتی هم بود. آنها تأکید میکنند حمایت از آمریکاییها در برابر تهدیدهای آتی پیشبینی نشده نیازمند اصلاح جامع سیستم امنیت ملی نیست بلکه نیازمند بهرهگیری از تواناییهای موجود و سرمایهگذاری در آنهاست.
در راهبرد امنیت ملی آمریکا در سال ۲۰۱۷ و راهبرد دفاع بیولوژیک سال ۲۰۱۸ که کنگره آن را تصویب کرد دولت آمریکا مقابله با بیماریها و جنگ بیولوژیک را عنصری مهم در راهبرد خود دانست و بر مهار کردن هر بیماری در کانون آن و حمایت از ابتکار پزشکی تمرکز کرد. اما دولت کنونی آمریکا به سمت قطع حمایت مالی از پژوهشهای علمی و بهداشتی حرکت کرد و سازمانهای بینالمللی مهم را برای کشف بیماریها و مهار کردن آنها ضعیف کرد.
- تقابل آمریکا و چین
آمریکا در ابتدای بحران چین را مسئول شیوع کووید ۱۹ دانست و حتی نام این همهگیری را «ویروس چینی» نامید.
یک مسئول نظامی بلندپایه که نخواست نامش فاش شود در این خصوص به شبکه «فاکس نیوز» گفت چین برای چندین دهه بازی جنگ جاسوسی با آمریکا را راه انداختهاست و در این خصوص از جامعه نسبتاً باز آمریکا و اقتصادهای بازارهای آزاد برای سرقت اطلاعات، اسرار تجاری و ابزارهای فناوری استفاده میکند. این منبع در عین حال تأکید کرد تمرکز چین در حال حاضر بر روی سرقت فناوری و آمادگی نظامی است و متهم کردن چین به شیوع ویروس با درخواستها برای غرامتهای چند میلیارد دلاری همراه خواهد بود و تلاشهایی برای نفوذ چین به سیستمهای کامپیوتری و هک کردن آنها وجود دارد.
از سوی دیگر، دفتر تحقیقات فدرال دربارهٔ نفوذ چین به محافل آکادمی آمریکا به منظور سرقت پژوهشهای پیشرفته در دانشگاهها به خصوص پژوهشها در زمینه زیست پزشکی، ناقوس خطر را به صدا درآورده است. دفتر تحقیقات فدرال آمریکا همچنین اشاره کرد تا نوامبر گذشته بیش از ۲۰۰ تحقیق دربارهٔ این سرقتها صورت گرفتهاست. صدای دشمنی در اظهارات سران دو اقتصاد قوی جهان بلند شدهاست و بر اقتصاد و امنیت جهان سایه افکندهاست.
بر پایه این مسئله، کارشناسان پیشبینی میکنند کووید ۱۹ روند جدایی احتمالی بین دو اقتصاد آمریکا و چین را تسریع کند به خصوص اینکه شرکتهای آمریکایی عملاً دربارهٔ محدودیتهای واردات در چین و عواقب آن عملاً هشدار داده بودند. تنش فقط به بلندپروازیهای اقتصادی چین محدود نمیشود بلکه به بلندپروازیهای نظامی این کشور نیز مربوط است به خصوص در مناطقی که شاهد کاهش واضح نفوذ آمریکا است.
اقدامات تحریک آمیز شاید تحقق سیطره چین را بر منطقه دریای چین جنوبی تسریع بخشد، زیرا چین معتقد است که نفوذ آمریکا در آسیا عملاً کم شدهاست. چین عملاً به سمت مالزی، ویتنام و فیلیپین میرود و تلاش میکند کنترل گذرگاههای دریایی را در دست بگیرد که تریلیونها دلار در تجارت بینالمللی ارز آفرینی میکنند. روزنامه «نیویورک تایمز»، دو روز پیش اشاره کرد اتحادیه اروپا در متهم کردن چین به شیوع کرونا تردید دارد و در برابر اقدامات گمراه کننده این کشور سیاست سکوت را پیش گرفتهاست.
برخی مقامات آمریکا، برای کارشکنی در برابر چین و جلوگیری از بهرهبرداری این کشور از پیامدهای کرونا بر اقتصاد آمریکا، پیشنهادهایی ارائه دادهاند و به امکان استفاده مجدد از برنامهای مربوط به جنگ سرد اشاره کردند که بر برنامههای فنی تکیه دارد که میتواند بحرانها پیشبینی کند و راه حلهایی ارائه دهد که شبیه بازی «شطرنج الکترونیکی» است و هدف از این کار دستیابی به جدیدترین فناوریها و ممانعت از دستیابی دیگران به این فناوری هاست.
برخی دیگر نیز پیشنهادهایی مبنی بر دوری کردن از روند رویارویی ارائه دادهاند و تمرکز در افزایش همکاری بین کارشناسان و آژانسهای دولتی آمریکا با همتایان چینی آنها و دستیابی به تدابیر برای رویارویی با کووید ۱۹ ارائه دادهاند. برخی کارشناسان امنیت ملی آمریکا گفتگوی دوجانبه چین و آمریکا یا گفتگوی چندجانبه را با حضور کره جنوبی و ژاپن ارائه دادهاند که هدف از این گفتگوها حفظ ثبات منطقه و مهارکردن خطر هستهای کره شمالی است و این کشور عملاً از تنشهای آمریکا و چین برای ادامه تمرینات توپخانه ای، آزمایش موشکهای کوتاه برد طی ماه گذشته استفاده کرد.