افغانستان: ۴۵ مهاجر به دست مرزبانی ایران غرق شدند

مردی با لباس آغشته به خون در خیابانی در کابل دراز کشیده و معترضان پشت سر او علیه رژیم ایران شعار می‌دهند (آژانس عکس اروپا)
مردی با لباس آغشته به خون در خیابانی در کابل دراز کشیده و معترضان پشت سر او علیه رژیم ایران شعار می‌دهند (آژانس عکس اروپا)
TT

افغانستان: ۴۵ مهاجر به دست مرزبانی ایران غرق شدند

مردی با لباس آغشته به خون در خیابانی در کابل دراز کشیده و معترضان پشت سر او علیه رژیم ایران شعار می‌دهند (آژانس عکس اروپا)
مردی با لباس آغشته به خون در خیابانی در کابل دراز کشیده و معترضان پشت سر او علیه رژیم ایران شعار می‌دهند (آژانس عکس اروپا)

دو نماینده مجلس افغانستان اعلام کردند نیروهای مرزبانی ایران ۴۵ مهاجر افغانی جویای کار را در ماه جاری عمداً کشته‌اند. این افراد که در حال رد شدن از مرز بودند، با زور اسلحه مأموران مرزبانی وادار به عبور از رودخانه عمیق شدند و در نهایت غرق شدند.
خبرگزاری روزیترز گزارش داد که این حادثه منجر به بحران دیپلماتیک بین دو کشور همسایه شده‌است. ایران وقوع این حادثه را تکذیب کرد.

مقام‌های افغانستان روز پنجشنبه (۷ مه) گفتند ۱۲ جسد دیگر را در دو روز گذشته از رود هریرود بیرون کشیده‌اند.
این رودخانه قسمتی از مرز بین ایران و افغانستان را تشکیل می‌دهد و از ارتفاعات افغانستان سرچشمه می‌گیرد.
آمار قربانیان حادثه رود هریرود به ۱۷ نفر رسیده‌است.
مقام‌های افغانستان و برخی از بازماندگان حادثه گفتند این حادثه در اول ماه مه اتفاق افتاد.

حبیب الرحمان پدرام نماینده هرات غربی با تعدادی از بازماندگان حادثه صحبت کرده‌است.
او گفت «مرزبانی ایران ۵۷ نفر از مهاجران مرد که می‌خواستند از طریق هرات وارد مرز ایران شوند را دستگیر کرد».
او در ادامه افزود «کارجویان افغان توقیف شدند. این افراد ۲۴ ساعت بعد به کناره رود هدایت شدند. آنها مورد ضرب و شتم قرار گرفتند و به زور خود را به رودخانه پرت کردند تا به افغانستان برگردند».

پدرام یکی از اعضای کمیته ۱۶ نفره است که از سوی اشرف غنی رئیس‌جمهور افغانستان برای تحقیق در مورد حادثه تشکیل شده‌است.
پدرام تأکید کرد «کسانی که شنا در رود خروشان بلد بودند به رودخانه پریدند. بقیه مورد ضرب و شتم قرار گرفتند و تهدید شدند که به آنها تیراندازی می‌شود. برخی به آب پریدند و تعدادی را هم هل دادند و در آب افتادند».

پدرام افزود «تنها ۱۲ نفر از ۵۷ کارگری که توسط مأموران ایرانی به زور به آب پرتاب شدند زنده ماندند و ۴۵ نفر دیگر حتماً جان خود را از دست دادند».
او یادآور شد «جسد پنج تن نیز توسط یک چوپان در سرچشمه رود هریرود در ترکمنستان بیرون کشیده شد».
عبد الستار حسینی نماینده مجلس و عضو کمیته تحقیق گفت «برخی از کارگران کشته شده در این حادثه اهل ولایت فراه در همسایگی ولایت هرات بودند».

۲٫۵ میلیون مهاجر


عبد الغنی نوری والی گلران هرات که در آن سوی رود هریرود -محل وقوع حادثه- در افغانستان قرار دارد گفت «تا حالا جسد ۱۷ نفر شناسایی شده‌است».

او افزود «نتایج اولیه تحقیق نشان می‌دهد که مهاجران به زور اسلحه و تهدید در منطقه موسوم به ذوالفقار در ایران به رودخانه انداخته شدند».
عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در دوم ماه مه در این باره گفت «این حادثه در خاک افغانستان اتفاق افتاده‌است».

دولت ایران می‌گوید دو و نیم میلیون مهاجر افغانی به شکل قانونی یا غیرقانونی برای برخورداری از زندگی بهتر وارد ایران شده‌اند.
این افراد در افغانستان، کشور چند پاره بر اثر جنگ، موفق به یافتن کار نشده‌اند.
سازمان ملل می‌گوید بیش از ۱۵۰ هزار شهروند افغانی بر اثر شیوع کرونا در ایران مجبور به بازگشت به کشورشان شدند.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.