شاخه انشعابی طالبان در ایران گروه مخالف صلح با آمریکا تاسیس کرد

چند مهاجم انتحاری و نیروی خارجی در افغانستان آزاد شدند

شاخه انشعابی طالبان در ایران گروه مخالف صلح با آمریکا تاسیس کرد
TT

شاخه انشعابی طالبان در ایران گروه مخالف صلح با آمریکا تاسیس کرد

شاخه انشعابی طالبان در ایران گروه مخالف صلح با آمریکا تاسیس کرد

در حالیکه نگرانی درباره پیوستن دوباره پیکارجویان طالبان به جبهه های نبرد در صورت شکست فرآیند صلح کنونی وجود دارد دولت افغانستان به تازگی چند نفر از اعضای این گروه را آزاد کرد.
وب سایت رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی به تازگی گزارشی در این باره منتشر کرد. در این گزارش به نشانه های شکل گیری یک گروه جدا شده از طالبان که وابسته به ایران است اشاره شده است. این گروه توسط کسانی رهبری می شود که با تلاش های صورت گرفته برای پایان دادن به جنگ ۱۹ ساله در افغانستان مخالفت می کنند.
«حزب ولایت اسلامی» ظاهرا از گروه اصلی، طالبان پس از دست یابی به توافق صلح بین آمریکا و طالبان در اواخر فوریه پارسال از این گروه منشعب شد.
این گزارش که روز سه شنبه (۹ ژوئن) منتشر شد افزود تشکیل یک گروه انشعابی احتمال بروز دودستگی در صفوف طالبان را در کانون توجه قرار داده است. این گروه در سال های گذشته دچار اختلافات داخلی فزاینده ای شد. سران گروه پس از مرگ ملا محمد عمر مجبور به جا به جایی ناخوشایندی شدند.
هنوز مشخص نیست که این گروه انشعابی قادر به جذب بخش عظیمی از هواداران است اما شکل گیری آن می تواند یک مانع تازه در مسیر توافق بین طالبان و آمریکایی ها باشد. نیروهای آمریکایی طبق این توافق تا ماه جولای سال آینده از افغانستان خارج می شوند و در مقابل، این گروه مسلح حاضر در افغانستان تعهد داده دست از فعالیت های تروریستی برداشته و با دولت افغانستان درباره توزیع قدرت گفتگو کند.
گزارش به نقل از یک کارشناس امور طالبان در مرکز مطالعات انگلیس گفت مقر گروه جدید انشعابی در ایران است اما هنوز «در مراحل اولیه سازمان دهی است». ایران و افغانستان ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارند. تعداد بسیاری از پناهجویان افغانستانی در ایران هستند.
سایت رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی در این گزارش به نقل از یک مقام وزارت اطلاعات افغانستان نوشت این گروه انشعابی هنوز رسما اعلام وجود نکرده اما گروهی از رهبران تندروی طالبان و افرادی از گروه های کوچک تر وابسته به طالبان و گروه ولایت در آن عضویت دارند. شماری از رهبران طالبان که گمان می رود با توافق با آمریکایی ها غیر علنی مخالف هستند نیز جذب گروه جدید شده اند. شاخه خراسان داعش در افغانستان از جمله گروه های افراطی مخالف توافق با آمریکا است. شاخه خراسان داعش در افغانستان از طالبان به عنوان یک گروه «ملی گرا» یاد می کند و آن را جریان اسلام گرا نمی داند. اعضای شاخه خراسان داعش علیه دولت افغانستان و نیروهای آمریکایی و همچنین طالبان عملیات نظامی انجام می دهند.
فرانس پرس نیز در گزارش تحقیقی از کابل نوشت محمود داوود که پس از ۹ سال به تازگی از زندان آزاد شده آمادگی اش را برای بازگشت به جبهه های نبرد پنهان نمی کند. محمود داوود نیز مثل خیلی از شورشیان طالبان که دولت افغانستان به امید پیشبرد گفتگوهای صلح آزادشان کرد عوامل تهدید کننده جدید هستند.
این زندانی سابق زندان بگرام در شمال کابل که ماه گذشته آزاد شد گفت «آمریکایی ها تا زمانی که خارج نشده اند جهاد ادامه دارد. آنها بسیاری از افغان ها را در عملیاتشان کشتند». او در گفتگو با فرانس پرس افزود «ما دیگر نمی خواهیم نیروهای خارجی در کشورمان باشند». سپس محمود داوود با ۶۵ دلاری که از دولت افغانستان گرفته بود سوار یک ماشین مسافرکشی شد و به روستایش رفت.
فرانس پرس افزود نیروهای آمریکایی ۹ سال پیش داوود (۲۸ ساله) را در ایالت فاریاب بازداشت کرد. دولت افغانستان در راستای «ابراز حسن نیت» به آزادی پنج هزار زندانی از اعضای طالبان از جمله داوود سرعت بخشید. شورشیان هم به مناسبت عید فطر سه روز آتش بس اعلام کردند.
یک مقام امنیتی گفت افرادی که برای انجام حملات انتحاری آموزش می بینند و کسانی که جلیقه انتحاری تولید می کنند و آدم ربایان و نیز نیروهای خارجی از جمله افرادی هستند که در فهرست آزاد شدگان قرار دارند. این اقدام در راستای توافق مبادله زندانیان در سطح گسترده به منظور برگزاری گفتگوهای صلح اجرا می شود.
از زندانیان پیش از آزادی تعهد کتبی گرفته شده تا دوباره سلاح حمل نکنند. بنا به تحقیق فرانس پرس آنچه روز به روز آشکارتر می شود این است که اینگونه تعهدات مفید نیست.
یکی از رهبران طالبان مقیم پاکستان به فرانس پرس گفت «هیچ شک و تردیدی وجود ندارد» که آزاد شدگان در نهایت در خطوط مقدم جبهه های درگیری مستقر می شوند». او افزود «جهاد ادامه دارد تا اینکه به توافق با دولت افغانستان برسیم».
بسیاری از شورشیان آزاد شده می گویند که همچنان از آمریکایی ها عصبانی هستند. طبق توافق بین آمریکا و طالبان در فوریه عناصر مسلح گروه تعهد دادند تا از حمله به آمریکایی ها و نیروهای خارجی تا خروج نیروها از کشور در پایان سال خودداری کنند.
ماموران امنیتی محلی پس از این توافق در معرض حملات مستقیم طالبان قرار گرفته اند. تعهد طالبان شامل حال نیروهای محلی نمی شود.
امتیاز مهمی که واشنگتن از طالبان در جریان گفتگوها گرفت این بود که طالبان و دولت افغانستان گفتگوهای صلح را آغاز کنند. دولت افغانستان نیز تعهد داد پنج هزار شورشی زندانی را آزاد کند. طالبان تعهد داد هزار نفر از ماموران امنیتی زندانی را آزاد کند.
مقام های افغانستان گفتند که از آغاز اجرای توافق تبادل زندانیان سه هزار نفر از اعضای طالبان آزاد شدند. شورشیان طالبان بیش از ۷۵۰ زندانی را آزاد کرده اند.
این عدد معادل ده درصد تعداد کل نیروهای طالبان است. پیش بینی ها حاکی از این است که حدود پنجاه هزار تا صد هزار نفر شورشی وجود دارد.
یک مقام ارشد امنیتی گفت «طراحان حمله» دغدغه اصلی مقام های دولت افغانستان هستند. او افزود «یکی از زندانیان «طالبان» که آزاد شد دوباره به فعالیت مسلحانه روی آورد و نفر دیگری یک جنایت قتل مرتکب شد».
طالبان بر این باور است که توافق با دولت آمریکا گواه این است که واشنگتن را در طول جنگ طولانی اش شکست داده است.
سراج الدین حقانی معاون رهبر طالبان هفته گذشته در یک گفتگو گفت «سیاست و گفتگوها نباید طوری تعبیر شود که گویی ما به مسائل مجاهدین و تقویت و توسعه قدرت نظامی مان بی اعتنا هستیم».
طالبان حالا خود را در شرایطی می بیند که در هر صورت پیروز خواهد بود؛ حتی اگر گفتگوهای صلح با کابل به نتیجه نرسد.
دولت افغانستان گزینه دیگری به جز تن دادن به درخواست واشنگتن برای پیشبرد توافق تبادل زندانیان ندارد؛ به ویژه اینکه آمریکا بزرگ ترین کمک کننده دولت افغانستان است.
با این حال برخی کارشناسان به موفقیت گفتگوهای صلح و پایان جنگ ۱۹ ساله در افغانستان امیدوارند. اندرو واتکینز تحلیلگر ارشد در گروه بین المللی بحران گفت «این گفتگوها نوید دهنده تحقق آتش بس دائمی هستند. احتمال این گزینه بیشتر از گزینه های دیگر است». او افزود «آغاز سریع گفتگوها بهترین شیوه برای از بین بردن این تهدید است».



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.