خواسته آژانس اتمی از ایران: از دسترسی به دو سایت هسته‌ای ممانعت نکند

تهران: هرگونه «تصمیم غیرسازنده» با «واکنش درخور» روبرو می‌شود… سه‌گانه اروپایی آماده مداخله است

خواسته آژانس اتمی از ایران: از دسترسی به دو سایت هسته‌ای ممانعت نکند
TT

خواسته آژانس اتمی از ایران: از دسترسی به دو سایت هسته‌ای ممانعت نکند

خواسته آژانس اتمی از ایران: از دسترسی به دو سایت هسته‌ای ممانعت نکند

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) بار دیگر از ممانعت ایران از ورود بازرسان به دو سایت مشکوک به فعالیت‌های هسته ای محرمانه در بیش از چهار ماه اخیر و عدم پاسخگویی به سؤالات مطرح شده در یک سال گذشته ابراز نگرانی کرد.
رافائل گروسی دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای در نشست شورای حکام آژانس اعلام کرد، «ایران به مدت بیش از چهار ماه است که دسترسی به دو محل را ایجاد نکرده و به مدت تقریباً یک سال است که در مذاکراتی اساسی برای پاسخگویی به پرسش‌های ما در ارتباط با مواد هسته‌ای اعلام‌نشده احتمالی و فعالیت‌های هسته‌ای، مشارکت نکرده‌است».
به‌گفته گروسی، «این امر بر توانایی آژانس برای حل سؤالات و اطمینان از عدم وجود مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده در مراکز مورد اشاره تأثیر منفی می‌گذارد».
گروسی ایران را به همکاری کامل و فوری با آژانس فراخواند و گفت، ایران شرایط دسترسی سریع به مکان‌های مشخص شده از سوی این نهاد را فراهم آورد.
وی به شورای حکام گفت: «در همکاری‌های جاری ایران با آژانس تغییری حاصل نشده و از زمانی که ایران اعلام کرد که محدودیت‌های فنی برجام را کنار می‌گذارد، همکاری‌های ایران با آژانس مانند قبل ادامه دارد».
ادامه امتناع ایران از اجازه بازرسی از دو سایت خود، روابط این کشور با آژانس انرژی هسته ای را وارد تنش کرده‌است.
ممکن است ایران به دلیل ممانعت از بازرسی‌ها این هفته با مجازات تحریم روبرو شود.
هم‌زمان، خبرگزاری بلومرگ در گزارشی اعلام کرد سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و بریتانیا پیش نویس قطعنامه ای را در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آماده کرده‌اند که از ایران می‌خواهد با این نهاد به‌طور کامل همکاری کند.
این گزارش نوشته، بیانیه مورد اشاره در صورت تصویب نخستین توبیخ ایران پس از سال ۲۰۱۲ خواهد بود.
از سوی دیگر، تهران هشدار داده بود که هرگونه «تصمیم غیرسازنده» در این نشست با «واکنش درخور ایران» روبرو می‌شود.
عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، ساعاتی پیش از آغاز نشست شورای حکام به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توصیه کرد که دربارهٔ پرونده ایران «واقع‌نگری» داشته باشد و «ادعای آمریکا و رژیم صهیونیستی را مبنای سؤال خود قرار ندهد». او همچنین گفته که «آژانس قدر همکاری‌های ایران را بداند».
علی ربیعی سخنگوی دولت ایران، در واکنش به این اظهارات طی نشست خبری هفتگی خود، نسبت به «سیاسی شدن بازرسی فنی» آژانس هشدار داد.
خبرگزاری ایسنا به نقل او گفت: «همواره آماده بودیم بر اساس توافقات مقرر پیشین دسترسی‌های مجدد را برای بازرسان فراهم کنیم». وی افزود: « امیدوار هستیم که اهداف سیاسی بر آژانس تاثیر نگذارد».
وی برنامه هسته ای ایران را «شفاف‌ترین» برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای در جهان توصیف کرد.
فعالیت‌های مشکوکی که آژانس بین‌المللی خواستار تأیید ماهیت آنهاست، بیش از ۱۵ سال پیش صورت گرفته‌است و اکنون هیچ علامتی در مورد ادامه آن فعالیت‌ها یا خطرات احتمالی نشان نمی‌دهد.
با این حال، بازرسان می‌خواهند موضوع را بررسی کنند. اگر ایران همچنان از بازرسی‌ها امتناع ورزد یا اگر مشخص شود که برنامه هسته ای اعلام نشده در این مناطق حساس اجرا کرده‌است، به نقض توافق خود با آژانس انرژی هسته ای متهم خواهد شد و ممکن است پرونده پس از آن به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع شود.



آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
TT

آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان می‌دهد هند قصد دارد به‌زودی حمله‌ای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره‌ی تشدید تنش میان دو کشور به‌دنبال حمله‌ای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.

روابط میان این دو همسایه‌ی مجهز به سلاح هسته‌ای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلی‌نو، اسلام‌آباد را مسئول حمله‌ی هفته‌ی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حمله‌ای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، در جلسه‌ای غیرعلنی در روز سه‌شنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.

دولت پاکستان هرگونه دخالت در حمله‌ی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیه‌ای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثه‌ی پاهالگام، که بهانه‌ای بی‌اساس است، قصد دارد حمله‌ی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجه‌ی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حمله‌ای نخواهد بود.

سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشته‌اند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقه‌ی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود می‌دانند.

حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتش‌بس در سمت پاکستانی مرز زندگی می‌کنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آماده‌سازی پناهگاه‌های زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویت‌شده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچه‌هایمان را نجات دهیم.»

تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتش‌بس تبادل آتش داشته است. این منطقه‌ی به‌شدت نظامی‌شده دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات بالای کوه‌های هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب می‌شود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سه‌شنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کرده‌اند.

تنش‌ها در هفته‌ی پس از حمله‌ی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاه‌های مرزی به‌سرعت بالا گرفته است.

بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

مودی هفته‌ی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آن‌ها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنج‌شنبه گفت: «به همه‌ی جهان می‌گویم: هند هویت هر تروریست و حامی‌اش را شناسایی خواهد کرد، آن‌ها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردست‌ترین نقاط زمین بروند، تعقیب‌شان می‌کنیم.»

این اظهارات نگرانی‌ها را درباره‌ی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.

وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو به‌زودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آن‌ها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه‌ی هند، تماس گرفت و طبق گفته‌ی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجی‌گری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخست‌وزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیده‌ی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».

پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقه‌ی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانواده‌هایی را از هم جدا کرد که نسل‌ها در کنار هم زندگی می‌کردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زده‌اند.

گشت‌های ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حمله‌ی کشمیر تحت تعقیب‌اند. دو نفر از آن‌ها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند می‌گوید آن‌ها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آن‌ها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گسترده‌ای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.

در آخرین مورد از تشدید تنش‌ها در کشمیر، در حمله‌ی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقه‌ی تحت کنترل هند، یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگنده‌های هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.