عراق پس از حادثه حزب‌الله در دوره «هرج و مرج سلاح» به سر می‌برد

منابع نزدیک به دولت می‌گویند: آزادی بازداشتی‌های جناح طرفدار ایران بدون اطلاع دولت انجام شده‌است

 عراق پس از حادثه حزب‌الله در دوره «هرج و مرج سلاح» به سر می‌برد
TT

عراق پس از حادثه حزب‌الله در دوره «هرج و مرج سلاح» به سر می‌برد

 عراق پس از حادثه حزب‌الله در دوره «هرج و مرج سلاح» به سر می‌برد

جناح‌های وفادار به ایران روز گذشته و پس از مخالفت علنی تعدادی از رهبران شبه نظامیان با مقوله محدود کردن سلاح در دست دولت که سال‌ها در صدر مطالبات فوری نیروهای سیاسی و مردمی بود، دوره جدیدی به نام «هرج و مرج سلاح» را آغاز کردند.
«عهد جدید» در پی حمله جمعه گذشته نیروهای سرویس مبارزه با تروریسم علیه شبه نظامیان کتائب حزب‌الله و دستگیری ۱۴ نفر از اعضای آن و آزادی آنها و سکوت "حیرت انگیز" دولت نخست‌وزیر مصطفی الکاظمی در مورد روند آزادی و عواقب ناشی از آن آغاز شد.
این در حالی است که طرفداران دولت الکاظمی فکر می‌کردند که با این عملیات یورش و دستگیری به "یک هدف طلایی" دست یافته‌است و بعد از آن نیز به سرعت اتفاقات به ضرر دولت و نخست‌وزیر آن انجامید.
صرف نظر از کم آوردن دولت در مقابل نفوذ جناح‌ها و میزان حمایت مردمی که نخست‌وزیر مصطفی الکاظمی از آن برخوردار است، آزادی عناصر حزب‌الله و این که این نیروها علامت پیروزی نشان دادند و همچنین در اقدامی بحث‌برانگیز عکس مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر را به آتش کشیده و زیر پا گذاشتند، موجب خشم و نارضایتی گروه‌های زیادی از مردم شده‌است، زیرا آنها به فرمانده کل نیروهای مسلح عراق اهانت کردند.
بسیاری نسبت به سکوت نهادهای رسمی عراق نسبت به «توهین» به فرمانده کل و نخست‌وزیر، ابراز ناراحتی کردند؛ در حالی که منابع نزدیک به دولت عراق می‌گویند، «این آزادی بدون اطلاع دولت و با نقشه رهبران شبه نظامی و برخی از طرف‌های قضایی صورت گرفته‌است». دولت الکاظمی به دلیل موضع نامشخص و سکوت دربارهٔ این اتفاق مورد انتقاد شدید قرار گرفت.
در مقابل، کتائب حزب‌الله سعی داشتند از روند آزادسازی عناصر خود بهره‌برداری کند، به طوری که دبیرکل آن (در بیانیه این گروه، نام او ذکر نشده‌است) با صراحت بی‌سابقه ای نسبت به مذاکرات مستمر دربارهٔ اهمیت خلع سلاح جناح‌ها اعلام مخالفت کرد و گفت: «سلاح مقاومت اصل اساسی شرع و قانون است و فقط به دست مولایمان حجة ابن الحسن العسکری سلام الله علیه تحویل داده می‌شود». اشاره او به مهدی است که شیعیان معتقدند در غیبت به سر می‌برد و آخرالزمان ظهور می‌کند.
ناظران معتقدند، موضع جدیدی که توسط دبیرکل کتائب گرفته شده‌است، به گمانه زنی‌هایی که به احتمال پذیرش جناح‌های مسلح حامل شعار "مقاومت" خلع سلاح اشاره دارد، خنثی می‌کند و دولت الکاظمی را در معرض چالش خلع سلاح با زور یا چشم پوشی آن قرار می‌دهد، همان‌طور که قیس خزعلی رهبر جناح عصائب خواسته بود.
اکرم الکعبی رهبر شبه نظامیان "النجباء"، دیروز به موج مخالفان خلع سلاح خارج از چارچوب دولت پیوست. وی در توییتی در توییتر خود بیان کرد: «در این وضعیت قهرمانان حاکمیت و آزادی باید به این حرف‌های انحرافی گوش ندهند و قدرت و توانایی خود را بیشتر از گذشته برای یک حماسه بزرگ آماده کنند».
ناظران همچنین بر این باورند که مواضع جدید رهبران شبه نظامیان مسلح خط پایانی بر شایعات پیرامون تعهد جناح‌های "الحشد الشعبی" به دستورات فرمانده کل نیروهای مسلح است.
در همین زمینه، غالب الشاهبندر نویسنده و محقق اسلامی، در توئیتی نوشت: "من اطمینان دارم که الحشد (در سطح رهبران) و بقیه جناح‌های مسلح با یکدیگر تفاوتی ندارند و آنچه گفته می‌شود دولتی، رسمی و غیره است، فقط کلاهبرداری (یعنی دروغ) است، جناح‌های مسلح و رهبران الحشد تحت عنوان ولایت الفقیه حکمرانی می‌کنند».



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.