حوثی‌ها چگونه کوه صنعا را به انبار موشک و پهپاد تبدیل کردند؟

حوثی‌ها چگونه کوه صنعا را به انبار موشک و پهپاد تبدیل کردند؟
TT

حوثی‌ها چگونه کوه صنعا را به انبار موشک و پهپاد تبدیل کردند؟

حوثی‌ها چگونه کوه صنعا را به انبار موشک و پهپاد تبدیل کردند؟

منابع نظامی یمنی از تبدیل کوه‌های اطراف صنعا به انبار موشک‌های بالستیک، هواپیماهای بدون سرنشین و همچنین کارگاه‌های آموزشی برای نوسازی، توسعه و نصب آنها توسط شبه نظامیان حوثی می‌گویند، چه آن موشک‌هایی که شبه نظامیان پس از کودتا علیه مشروعیت به دست آوردند یا آنهایی که از ایران قاچاق شده‌اند.
این منابع به «الشرق الاوسط» گفتند که تعدادی از موشک‌های دور بلند هنوز هم در انبارهای کوهستانی در داخل و اطراف صنعا وجود دارد که حمله‌های نیروهای ائتلاف حمایت از مشروعیت، استفاده از آنها را به‌طور کامل محدود کرده‌است، اما شبه نظامیان همچنان تعدادی از این موشک‌ها را به منطقه همدان در حومه غربی شهر صنعا، جایی که سکوهای پرتاب وجود دارد، یا به استان‌های عمران و صعده منتقل می‌کنند. سپس از آنها برای هدف قرار دادن شهرهای یمن و سرزمین سعودی استفاده می‌کنند.
دو افسر سابق ارتش یمن که خواستند نامشان فاش نشود، در مورد ماهیت انبارهای بزرگ کوهستانی که در زمان حکومت علی عبدالله صالح رئیس‌جمهور پیشین با کمک صدام حسین رئیس‌جمهور فقید عراق، در ارتفاعات فج عطان در جنوب غربی پایتخت ایجاد شده بودند، با «الشرق الاوسط» گفتگو کردند. این ارتفاعات از خیابان الستین جنوبی تا حومه شهرستان بنی مطر استان صنعا امتداد دارند، ارتفاعاتی هستند که تیپ‌های موشکی در آن مستقر شده‌اند، همچنین یک اتاق عملیات نظامی بزرگ در زیر آن ارتفاعات مستقر است.
براساس این روایت، انبارهای دیگری در زیر ارتفاعات نهدین ایجاد شده‌است که مشرف به مجموعه ریاست جمهوری در جنوب پایتخت هستند و دارای سکوهای موشکی بالستیک اسکاد خریداری شده از کره شمالی، توشکاهای کوتاه برد روس و امبار سوخت موشکی هستند.
همین مورد در مورد کوه عظیم نقم، در شرق صنعا نیز صدق می‌کند، جایی که طبق این اظهارات، انبارهای بزرگ اسلحه و سوخت ایجاد شده‌است، همچنین غارهای کوهستانی که از دهه ۱۹۶۰ برای ذخیره اسلحه مورد استفاده قرار می‌گرفت، در حالی که در انبارهای جدید سلاح‌های سنگین و مهمات از جمله مخازن مدرن و مقادیر زیادی دیزل و روغن ذخیره می‌شوند.
این دو منبع نظامی اظهار کردند که پس از اشغال عراق در سال ۲۰۰۳ توسط آمریکا، واشنگتن به تعدادی از افسران ارشد ارتش عراق اجازه داد که برای اقامت در یمن منتقل شوند، علی عبدالله صالح رئیس‌جمهور فقید یمن نیز اکثر آنها را به عنوان مشاور و مربی در گارد جمهوری، نیروهای ویژه و سلاح موشکی منصوب کرد.
این کارشناسان - براساس همین اظهارات - در مدرن سازی و گسترش انبارهای کوهستانی کمک کردند، به طوری که هدف قرار دادن آنها با هواپیما غیرممکن شود، زیرا استفاده از موشک‌های پیشرفته که قادر به از بین بردن این انبارها هستند، به دلیل نزدیکی به مراکز بزرگ جمعیتی به یک فاجعه انسانی منجر می‌شود.
رئیس‌جمهور فقید یمن - طبق گفته منابع - از این افسران نیز در مدرنیزه کردن سیستم موشکی بالستیک خریداری شده از اتحاد جماهیر شوروی سابق به همراه آخرین محموله موشک‌های خریداری شده از کره شمالی بهره‌مند شد و کارشناسان نیز به همتایان یمنی خود پیشرفته سازی موشک‌های بالستیک و افزایش سرعت آن از طریق کاهش وزنش را آموزش دادند.
این منابع اظهار داشتند که شبه نظامیان حوثی در اواخر سال ۲۰۱۶ از محمد العاطفی فرمانده تیپ‌های موشکی در دولت قانونی کمک گرفتند، او چند توسط این گروه دستگیر شده بود. آنها برای آزادی اش انتصاب به عنوان وزیر دفاع در دولت کودتا را شرط کرده بودند.
براساس این توافقنامه، العاطفی تمام جزئیات فنی سلاح‌های موشکی، انبارهای آنها، انبارهای سوخت و اطلاعات افسران یمنی سرآمد در ساخت برخی از این موشک‌ها را تحویل داد.
این دو منبع توضیح دادند که شبه نظامیان حوثی به جستجوی مأمورین یمنی آموزش دیده توسط کارشناسان عراقی پرداختند و با زور به کارگاه‌های نظامی نظامی مستقر در بخشی از انبارهای کوه منتقل و آنها را وادار کردند تا زیر نظر عناصر نظامی شبه نظامیان برای ادامه به روزرسانی موشک‌های دوربرد و کوتاه برد فعالیت کنند.
آنها اضافه کردند که شبه نظامیان هنوز در حال جستجوی انبارهای تسلیحاتی مدرن در منطقه المحاقر در شهرستان سنحان، محل تولد رئیس‌جمهور فقید در حومه جنوبی پایتخت صنعا هستند و این گروه همچنین بر این باورند که انبارهای تسلیحاتی دیگری نیز وجود دارد که رئیس‌جمهور فقید آنها را در زمان ائتلاف با حوثی‌ها و قبل از درگیری با آنها و کشته شدن در دسامبر ۲۰۱۷ افشا نکرده‌است.
این منابع فاش کردند که توانایی‌های گروه حوثی برای قاچاق و مونتاژ موشک و هواپیماهای بدون سرنشین به لطف کارشناسان ایرانی به رهبری عبدالرضا شهلایی یکی از فرمانده سپاه پاسداران ایران و عناصر حزب‌الله لبنان به مرور زمان در حال پیشرفت است.
ایالات متحده آمریکا در راستای تلاش‌های خود برای کاهش موج تروریستی تهران در منطقه، ۱۵ میلیون دلار برای ارائه اطلاعات از شهلایی پاداش اعلام کرده‌است.



دولت مغرب تأکید کرد که مطالبات معترضان را درک می‌کند

معترضان شعارهایی را برای بهبود خدمات در بخش‌های سلامت و آموزش سر دادند (AFP)
معترضان شعارهایی را برای بهبود خدمات در بخش‌های سلامت و آموزش سر دادند (AFP)
TT

دولت مغرب تأکید کرد که مطالبات معترضان را درک می‌کند

معترضان شعارهایی را برای بهبود خدمات در بخش‌های سلامت و آموزش سر دادند (AFP)
معترضان شعارهایی را برای بهبود خدمات در بخش‌های سلامت و آموزش سر دادند (AFP)

دولت مغرب امروز تأکید کرد که مطالبات اجتماعی را درک می‌کند و آماده است تا با آن‌ها به شکلی مثبت و مسئولانه تعامل کند؛ اشاره‌ای به اعتراضات جوانان که از چهار روز پیش در خیابان‌های مغرب جریان دارد و هدف آن درخواست برای انجام اصلاحات و پایان‌دادن به فساد است.

نخست‌وزیری مغرب در بیانیه‌ای که خبرگزاری «رویترز» منتشر کرد، اعلام کرد: «پس از بررسی تحولات مختلف مرتبط با بیان‌های جوانان در فضاهای الکترونیکی و عمومی، بر حسن شنیدن و درک مطالبات اجتماعی تأکید می‌کند و آمادگی خود را برای تعامل مثبت و مسئولانه با آن‌ها از طریق گفت‌وگو و بحث در درون نهادها و فضاهای عمومی و یافتن راه‌حل‌های واقعی و قابل اجرا برای پیروزی در مسائل کشور و شهروندان ابراز می‌دارد».

دولت در بیانیه امروز خود افزود: «رویکرد مبتنی بر گفت‌وگو و بحث تنها راه‌حل برای رسیدگی به مشکلات مختلفی است که کشور ما با آن روبه‌رو است».

حضور امنیتی گسترده شامگاه دیروز (دوشنبه) برای سومین روز پیاپی، اعتراضاتی را که جوانان در چندین شهر به راه انداخته بودند و هدف آن فشار برای بهبود دو نظام سلامت عمومی و آموزش بود، ناکام گذاشت.

مقام‌های امنیتی ده‌ها معترض را در چندین شهر مغرب برای مدت کوتاه بازداشت کردند (AFP)

گروهی جوان ناشناس با نام «نسل زد ۲۱۲» اعتراضات را از طریق اینترنت سازمان‌دهی کرد و از جمله از پلتفرم‌هایی مانند «تیک‌تاک»، «اینستاگرام» و برنامه بازی «دیسکورد» بهره برد.

این گروه که به‌تازگی در سایت «دیسکورد» ظاهر شد، پیش‌تر جوانان را به تظاهرات در چندین شهر در روزهای شنبه و یک‌شنبه فراخوانده و خواستار «اصلاح نظام آموزش و خدمات سلامت عمومی» شده بود و بار دیگر روز دوشنبه نیز دعوت به اعتراض کرد.

بر اساس گزارش «انجمن مغربی حقوق بشر»، ده‌ها نفر روز شنبه بازداشت شدند و سپس آزاد گشتند. این گروه خود را «فضایی برای بحث» درباره «مسائلی که همه شهروندان را دربر می‌گیرد مانند سلامت، آموزش و مبارزه با فساد» توصیف می‌کند و بر رد «خشونت»، همچنین «دوست‌داشتن وطن و پادشاه» تأکید دارد.

بازداشت یکی از معترضان در پایتخت رباط (EPA)

مقام‌های امنیتی دیروز (دوشنبه) ده‌ها نفر را برای مدت کوتاه بازداشت کردند، هنگامی که این گروه جوانان را از سازمان‌دهی اعتراض در شهرهایی همچون رباط، دارالبیضاء، آگادیر، طنجه و وجده منع کرد.

در رباط، یک شاهد عینی به «رویترز» اظهار کرد که مأموران پلیس با لباس غیررسمی جوانان معترض را هنگام تلاش برای سردادن شعار یا گفت‌وگو با رسانه‌ها بازداشت می‌کردند.

مقام‌ها همچنین نجاة انور، رئیس «انجمن حمایت از کودک» را هنگام گفت‌وگو با رسانه‌ها بازداشت کردند، اما پس از دو ساعت او را آزاد ساختند.

انور به «رویترز» گفت: «من اینجا آمده بودم تا درباره ادعاهای بازداشت نوجوانان تحقیق کنم، اما خودم بازداشت شدم».

گروهی از معترضان در مرکز شهر رباط توانستند برای مدتی کوتاه شعار «آزادی، کرامت، عدالت اجتماعی» سر دهند؛ شعاری که پژواک اعتراضات سال ۲۰۱۱ بود که به اصلاح قانون اساسی منجر شد و اختیارات بیشتری را از پادشاه به دولت منتخب منتقل کرد.

بازداشت یکی از معترضان در جریان اعتراضات دیروز در پایتخت (EPA)

به گزارش خبرنگار «خبرگزاری فرانسه»، مقام‌های امنیتی ده‌ها جوانی را که در روز سوم اعتراضات این جنبش ناشناس در مرکز پایتخت تجمع کرده بودند، تعقیب کردند و بسیاری از آنان را بازداشت کردند.

حکیم سیكوك، رئیس شاخه رباط «انجمن مغربی حقوق بشر»، در گفت‌وگو با «خبرگزاری فرانسه» اظهار کرد: «بیش از ۶۰ مورد بازداشت در رباط ثبت کردیم». او بدون ارائه داده‌های دقیق افزود که در شهرهای دارالبیضاء، آگادیر، مکناس و وجده نیز بازداشت‌هایی صورت گرفت.

برخی از معترضان در مرکز پایتخت با نیروهای امنیتی درگیر شدند، پیش از آن‌که دوباره شعارهایی مانند «مردم خواهان سلامت و آموزش هستند»، «مردم خواهان براندازی فساد هستند»، و «کناره‌گیری (عزیز) اخنوش»، نخست‌وزیر مغرب، سر دهند. گروهی دیگر نیز فریاد زدند: «ورزشگاه‌ها اینجاست؛ اما بیمارستان‌ها کجاست؟».

در حالی‌که «خبرگزاری فرانسه» نتوانست داده‌های رسمی از مقام‌های دولتی به دست آورد، سیكوك گفت: «بازداشت‌شدگان دیروز آزاد شدند، به‌جز حدود ۱۵ تا ۲۰ نفر در رباط که امروز (سه‌شنبه) در برابر دادستانی کل حاضر خواهند شد».

تقویت حضور امنیتی نزدیک ساختمان پارلمان در پایتخت رباط (رویترز)

«ابراهیم» ۲۵ ساله، پیش از فرار و در حالی‌که پلیس تلاش می‌کرد مانع پیوستن مردم به اعتراض شود، گفت: «ما یک نظام سلامت بهتر و پاسخ‌گویی می‌خواهیم».

یک‌شنبه‌شب در دارالبیضاء، معترضان برای مدتی کوتاه یک بزرگراه اصلی را بستند. در آگادیر نیز ویدئوهای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی نشان داد که پلیس دانشجویان را در نزدیکی محوطه دانشگاه متفرق می‌کرد.

موج اخیر خشم جوانان از اعتراضات پیشین در آگادیر به دلیل وخامت شرایط بیمارستان‌ها آغاز شد که به‌سرعت به شهرهای دیگر گسترش یافت. معترضان به ناکافی بودن مراقبت‌ها، کمبود نیروهای انسانی و فقدان منابع پزشکی اعتراض کردند.

بر اساس داده‌های آژانس ملی آمار، نرخ بیکاری در مغرب ۱۲٫۸ درصد است و این میزان در میان جوانان به ۳۵٫۸ درصد و در میان فارغ‌التحصیلان به ۱۹ درصد می‌رسد.

جوانان و زنان بیشترین آسیب را از شکاف‌های اجتماعی و بیکاری و نابرابری در سطح آموزش و سلامت میان بخش‌های عمومی و خصوصی در مغرب می‌بینند؛ جایی که این نابرابری‌ها یک معضل اساسی به‌شمار می‌رود.


گفت‌وگوی ولیعهد سعودی و رئیس‌جمهور فرانسه درباره «راهکار دو دولت»

 شاهزاده محمد بن سلمان، ولی‌عهد پادشاهی عربی سعودی، و رئیس‌جمهور فرانسه، امانوئل مکرون (الشرق الأوسط)
شاهزاده محمد بن سلمان، ولی‌عهد پادشاهی عربی سعودی، و رئیس‌جمهور فرانسه، امانوئل مکرون (الشرق الأوسط)
TT

گفت‌وگوی ولیعهد سعودی و رئیس‌جمهور فرانسه درباره «راهکار دو دولت»

 شاهزاده محمد بن سلمان، ولی‌عهد پادشاهی عربی سعودی، و رئیس‌جمهور فرانسه، امانوئل مکرون (الشرق الأوسط)
شاهزاده محمد بن سلمان، ولی‌عهد پادشاهی عربی سعودی، و رئیس‌جمهور فرانسه، امانوئل مکرون (الشرق الأوسط)

شاهزاده محمد بن سلمان، ولی‌عهد و رئیس مجلس وزیران پادشاهی عربی سعودی، و رئیس‌جمهور فرانسه، امانوئل مکرون، در تماس تلفنی شنبه، نتایج کنفرانس بین‌المللی سطح بالا برای حل مسالمت‌آمیز پرونده فلسطین و اجرای «راه حل دو دولت» را بررسی کردند.

در این تماس که ولیعهد سعودی از رئیس‌جمهور فرانسه دریافت کرد، درباره ازسرگیری مذاکرات در سطح اجلاس ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۵ هماهنگی شد.
این اقدام در چارچوب حمایت از تلاش‌ها برای پایان دادن به جنگ در غزه و دستیابی به صلح، و در نهایت تأسیس دولت فلسطینی انجام شد.

شاهزاده محمد بن سلمان و رئیس‌جمهور مکرون در این تماس به تصویب اعلامیه نیویورک توسط مجمع عمومی سازمان ملل و رأی‌گیری گسترده آن اشاره کردند.

دو طرف همچنین به افزایش شمار کشورهایی که قصد دارند دولت فلسطین را به رسمیت بشناسند اشاره کردند.
این امر اجماع بین‌المللی برای پیشرفت به سوی آینده‌ای صلح‌آمیز و تضمین حقوق قانونی مردم فلسطین برای تأسیس دولت مستقلشان را تأیید می‌کند.


چراغ سبز دولت عراق برای بازگشت آوارگان العوجه و بستگان صدام

تصویری از ویرانی‌های دوران سیطره «داعش» بر العوجه (منتشر شده)
تصویری از ویرانی‌های دوران سیطره «داعش» بر العوجه (منتشر شده)
TT

چراغ سبز دولت عراق برای بازگشت آوارگان العوجه و بستگان صدام

تصویری از ویرانی‌های دوران سیطره «داعش» بر العوجه (منتشر شده)
تصویری از ویرانی‌های دوران سیطره «داعش» بر العوجه (منتشر شده)

محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، دستور اداری بازگشت ساکنان منطقه العوجه ـ زادگاه صدام حسین، رئیس‌جمهور پیشین ـ را صادر کرد. این بازگشت پس از ۱۱ سال آوارگی انجام می‌شود؛ آوارگی‌ای که پس از ظهور گروه «داعش» و تسلط آن بر بخش‌های وسیعی از کشور، از جمله العوجه در کرانه دجله در جنوب تکریت، مرکز استان صلاح‌الدین (۱۶۰ کیلومتر شمال بغداد)، رخ داد.

بر اساس متن دستور اداری که اوایل ماه جاری از دفتر نخست‌وزیری صادر شد، کمیته‌ای به ریاست «الحشد الشعبی» و با مشارکت ۹ نهاد رسمی مأمور بازگرداندن ساکنان العوجه به خانه‌هایشان شده است.

نخست‌وزیر عراق محمد شیاع السودانی (رسانه دولتی)

در میان این نهادها، دستگاه امنیت ملی، دستگاه اطلاعات، فرماندهی عملیات ارتش و «الحشد الشعبی» حضور دارند. همچنین مشاور ویژه نخست‌وزیر و وزارت مهاجرت و آوارگان در این روند مشارکت می‌کنند.

معمولاً پیش از بازگشت، بررسی‌های امنیتی درباره وضعیت بازگشت‌کنندگان انجام می‌شود تا از دخالت نداشتن آنها در قتل یا خشونت اطمینان حاصل شود.

طرح بازگشت شامل چهار مرحله است: یک. برگزاری کنفرانس در تکریت برای اعلام رسمی بازگشت. دو. آغاز بازگشت خانواده‌ها به‌صورت مرحله‌ای با فاصله ۱۰ روز میان هر گروه. سه. تعیین نهاد امنیتی مسئول کنترل منطقه. چهار. آغاز بازگشت خدمات شهری و بازسازی زیرساخت‌ها.

بازگشت اهالی العوجه زیر سایه اختلافات

طبق گفته منابع استان صلاح‌الدین به «الشرق الاوسط»، شمار ساکنان العوجه حدود ۸ هزار نفر برآورد می‌شود. بیشتر آنان در اقلیم کردستان زندگی می‌کنند. برخی دیگر در تکریت مانده‌اند یا به کشورهای اروپایی، عربی و غربی مهاجرت کرده‌اند.

منابع تأکید می‌کنند: «بخش بزرگی از اهالی العوجه امروز زیر خط فقر زندگی می‌کنند. دلیل آن از دست دادن بیشتر دارایی‌ها یا مصادره اموالشان پس از سقوط نظام صدام حسین در سال ۲۰۰۳ است.»

تصویری از ویرانی‌های دوران سیطره «داعش» بر العوجه (منتشر شده)

به گفته منابع، موضوع انتقام‌گیری و کشمکش سیاسی با اتهام‌هایی علیه برخی ساکنان العوجه به دلیل دست داشتن در کشتار «اردوگاه اسپایکر» در سال ۲۰۱۴ گره خورده است.

منابع اضافه می‌کنند که گروه های نظامی بانفوذ در «الحشد الشعبی» با بازگشت ساکنان العوجه به‌شدت مخالفت می‌کنند. این منطقه سال‌هاست در کنترل «لشکر ۳۵» وابسته به حزب «دعوه اسلامی» به رهبری نوری المالکی است. در مارس ۲۰۱۵ نیز نیروهای وابسته به «الحشد» آرامگاه صدام حسین را تخریب کردند.

مروان الجبارة، سخنگوی «شورای شیوخ عشایر صلاح‌الدین»، اظهار کرد: «بازی نزدیکی به صدام حسین همچنان ساکنان العوجه و بستگانش از عشیره بیجات (البو ناصر) را دنبال می‌کند.»

او به «الشرق الاوسط» گفت: «این نخستین بار نیست که دولت تصمیم به بازگشت ساکنان العوجه می‌گیرد، اما معمولاً با مخالفت شدید نیروهای مسلط بر منطقه روبه‌رو می‌شود».

یکی از خانه‌های متروکه العوجه (منتشرشده)

با این حال، الجبارة اشاره کرد: «این بار موضوع می‌تواند متفاوت باشد و واقعاً اجازه بازگشت داده شود، چون پرونده العوجه اکنون توجه سیاسی داخلی و منطقه‌ای را جلب کرده است.»

او معتقد است: «بازگشت اهالی پیامدهای مثبت خواهد داشت و با استقبال گسترده در صلاح‌الدین روبه‌رو می‌شود. این فرصتی برای بستن پرونده گذشته تلخ است. امیدواریم پشت این تصمیم انگیزه انتخاباتی یا اهداف سیاسی نباشد که شرایط سخت آوارگان را نادیده بگیرد.»

او افزود: «مقام‌های مسئول می‌توانند از سلامت وضعیت امنیتی بازگشت‌کنندگان مطمئن شوند و از عدم دخالت آنان در خشونت از طریق گذر از فیلترهای امنیتی دستگاه‌های ذی‌ربط اطمینان یابند.»

أصدر رئيس الوزراء العراقي، محمد شياع السوداني، أمراً ديوانياً بعودة سكان منطقة العوجة، مسقط رأس الرئيس الراحل صدام حسين إلى ديارهم، بعد 11 عاماً على خروجهم منها، والعيش في مناطق النزوح المختلفة غداة الأحداث التي أعقبت صعود تنظيم «داعش» وسيطرته على مناطق واسعة، ومن ضمنها منطقة العوجة التي تقع على ضفة نهر دجلة جنوب مدينة تكريت مركز محافظة صلاح الدين (160 كيلومتراً، شمال العاصمة بغداد).

وطبقاً لكتاب الأمر الديواني الصادر عن رئاسة الوزراء، في وقت سابق من الشهر الحالي، فإن لجنة برئاسة هيئة «الحشد الشعبي»، ستتولى وبمشاركة 9 جهات رسمية، مهمة إعادة سكان العوجة إلى منازلهم.

رئيس الحكومة العراقية محمد شياع السوداني (إعلام حكومي)

ومن بين الجهات التي ستشارك في المهمة أجهزة: «الأمن القومي» و«المخابرات» وقيادتا العمليات في الجيش و«الحشد الشعبي»، إلى جانب مستشار خاص لرئيس الوزراء ووزارة الهجرة والمهجرين.

وغالباً ما يتم التأكد من أوضاع النازحين الأمنية في جميع المناطق، والتثبت من عدم تورطهم في أعمال قتل وعنف، قبل السماح بعودتهم إلى ديارهم.

وتتألف خطة العودة من 4 مراحل، تبدأ بعقد مؤتمر في تكريت لإعلان العودة، ثم المباشرة بعودة العوائل على دفعات تفصل بين الواحدة والأخرى 10 أيام، بعد ذلك يتم تحديد الجهة الأمنية المسيطرة على المنطقة، ثم المباشرة بعودة الخدمات البلدية وإصلاح البنى التحتية.

وطبقاً لمصادر من محافظة صلاح الدين تحدثت لـ«الشرق الأوسط»، فإن عدد سكان العوجة يقدر بنحو 8 آلاف مواطن، يعيش معظمهم في إقليم كردستان، فيما فضل البعض الآخر البقاء في مدينة تكريت أو المغادرة إلى دول أوروبية وعربية وغربية.

وتؤكد المصادر أن «نسبة كبيرة من أهالي العوجة تعيش اليوم تحت خط الفقر، نتيجة خسارة معظم ممتلكاتهم أو مصادرتها بعد الإطاحة بنظام صدام حسين علم 2003».

من الدمار الذي اًصاب العوجة خلال سيطرة «داعش» (متداولة)

وتختلط قضايا الثأر والسياسة مع الاتهامات التي طالت بعض سكان العوجة في التورط بمجازر «معسكر سبايكر» عام 2014، حسب المصادر.

وتقول المصادر نفسها، إن فصائل نافذة في «الحشد الشعبي» تعارض بشدة عودة سكان العوجة التي يديرها ويسيطر عليها منذ سنوات «اللواء 35» المحسوب على حزب «الدعوة الإسلامية» بزعامة نوري المالكي. مع الإشارة إلى أنه في مارس (آذار) 2015، قامت عناصر من فصائل تابعة لـ«الحشد» بتدمير قبر صدام حسين في البلدة.

وطبقاً للمتحدث باسم «مجلس شيوخ عشائر صلاح الدين»، مروان الجبارة، فإن «لعبة القرب من صدام حسين، ما زالت تلاحق سكان العوجة وأقاربه من عشيرة البيجات (البو ناصر)».

وقال الجبارة لـ«الشرق الأوسط»، إنها «ليست المرة الأولى التي تقرر فيها الحكومة عودة سكان العوجة، لكنها غالباً ما قوبلت برفض قاطع من قِبَل القوات المسيطرة على المنطقة، وهي في هذه الحالة بعض فصائل (الحشد)».

أحد بيوت العوجة المهجورة (متداولة)

لكنه يشير إلى أن «الأمر قد يكون مختلفاً هذه المرة ويسمح فعلاً بعودة السكان، لأن قضية العوجة تحظى باهتمام سياسي محلي وإقليمي».

ويرى الجبارة أن «السماح بعودتهم ستكون له آثار إيجابية، وسيقابل بترحيب كثيرين في محافظة صلاح الدين، وهو مناسبة لطي صفحة الماضي الأليم، نتمنى ألا يكون وراء القرار دوافع انتخابية أو أهداف سياسية لا تأخذ بنظر الاعتبار الظروف القاسية التي يعيشها السكان في مناطق النزوح».

ويعتقد الجبارة أن «بإمكان السلطات التأكد من سلامة موقف العائدين الأمني، وعدم تورط بعضهم بأعمال عنف من خلال مرورهم بالفلاتر الأمنية التي تقوم بها الأجهزة المختصة».