پژوهشکده آمریکایی: ترکیه در مسیر جنگ قرار دارد

 رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه (رویترز)
رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه (رویترز)
TT

  پژوهشکده آمریکایی: ترکیه در مسیر جنگ قرار دارد

 رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه (رویترز)
رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه (رویترز)

تحلیلگر ترک اوزای پولات معتقد است ترکیه در حال حاضر در مسیر تقابل نظامی بین المللی با کشورهای همسایه مثل یونان و ارمنستان و عراق و سوریه و قبرس قرار دارد و در کشورهایی همچون لیبی و یمن دخالت نظامی می کند.

پولات در یادداشتی که توسط اندیشکده آمریکایی گیتستون منتشر شده افزود «رفتار دولت ترکیه بیانگر این است که سیاست خارجی ترکیه نسبت به کشورهای یاد شده و همچنین نسبت به کل منطقه به شکل فزاینده ای بی ثبات کننده است».

علاوه بر این، حکومت اردوغان حمله نظامی علیه سوریه و عراق انجام می دهد و برای تصاحب نفت لیبی مزدوران سوری را به این کشور اعزام می کند. ترکیه طبق معمول علیه یونان قلدری می کند. حکومت ترکیه در حال دامن زدن به خشونت و درگیری جاری بین ارمنستان و آذربایجان است.

پولات در این یادداشت افزود «استان مرزی تاووش در شمال ارمنستان هدف یک رشته حملات از سوی آذربایجان قرار گرفت. این حمله ها ۱۲ ژوئیه آغاز و منجر به کشته شدن دستکم ۴ سرباز ارمنی و ۱۲ سرباز آذربایجانی شده است. دولت آذربایجان در ۱۶ ژوئیه ارمنستان را به حمله موشکی در نیروگاه هسته ای متسامور تهدید کرد و ترکیه پیشنهاد کمک نظامی به آذربایجان داد. 

اسماعیل دمیر رییس سازمان صنایع دفاعی وابسته به نهاد ریاست جمهوری ترکیه گفت «پهپادهای مسلح و مهمات نظامی و موشک های ما در اختیار آذربایجان قرار دارد». ظاهرا یونان یکی از اهداف اصلی ترکیه است.
ارتش ترکیه باز تحرکات نظامی در آب های یونان انجام داد. روزنامه یونانی کاتیمیرینی گفت «نگرانی درباره احتمال دخالت نظامی ترکیه در شرق مدیترانه وجود دارد. ترکیه با این اقدام درصدد جلوگیری از رسیدن یونان و مصر به توافق برای ترسیم منطقه اقتصادی ویژه بین دو کشور است. مقام های یونان و مصر در حال حاضر در این باره گفتگو می کنند».

پولات گفت ترکیه برای کشتی های حفاری خود نام های معنادار انتخاب کرده، مثلا اسم کشتی لرزه نگاری در فلات قاره ای یونان عروج رئیس است. عروج رئیس از ۱۴۷۴ تا ۱۵۱۸ در دوره امپراتوری عثمانی فرمانده بسیاری از لشکرکشی های عثمانی به سواحل ایتالیا و جزایر مدیترانه بود.

ترکیه نام پادشاهان عثمانی که حملات نظامی خونین در قبرس و یونان انجام داده اند را برای کشتی های حفاری خود در آب های یونان برگزیده است. نام یکی از کشتی های حفاری «فاتح» است که به سلطان محمد دوم فاتح عثمانی فاتح قسنطنطنیه در ۱۴۵۳ منسوب است. یکی دیگر از کشتی های حفاری «یافوز» به معنی «قاطع» است و به سلطان سلیم یکم سلطان امپراتوری عثمانی منسوب است. سطان سلیم یکم در سال ۱۵۷۱ قبرس را فتح کرد. کشتی «قانونی» به سلطان سلیمان قانونی منسوب است که بخشی از شرق اروپا و جزیره یونانی رودس را فتح کرد. 

تحرکات نظامی ترکیه در شرق مدیترانه در اوایل ماه جاری آغاز شد؛ اندکی پس از اینکه دولت ترکیه کلیسای ایا صوفیه را به مسجد تبدیل کرد. ایا صوفیه روزی روزگاری بزرگ ترین کلیسای جامع یونان بود. رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه گفت «تبدیل مجدد ایاصوفیه به مسجد بشارتی برای آزادی مسجد اقصی است». 

تنش در ۲۱ ژوئیه بار دیگر بالا گرفت. ترکیه اعلام کرد به دنبال زلزله نگاری در بخش هایی از فلات قاره یونان یعنی درست در محدوده دریایی بین قبرس و جزیره کرت یونان در دریای اژه و مدیترانه است.

روزنامه کاتیمیرینی یونان گفت «این برنامه ترکیه از نظر دولت یونان اقدام جدی برای افزایش تنش در شرق مدیترانه است و از این رو، کریاکوس میتسوتاکیس نخست وزیر یونان هشدار داده که اگر نقض حاکمیت ملی یونان از سوی ترکیه متوقف نشود شاید اتحادیه اروپا ترکیه را تحریم کند». سرانجام ترکیه پس از هشدار و تهدید اروپایی ها و آمریکایی ها کوتاه آمد و ابراهیم کالین سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه گفت عملیات کشف و استخراج نفت و گاز در شرق دریای مدیترانه موقتا متوقف شده تا گفتگوهای دو جانبه بین ترکیه و یونان انجام شود.

اوزای پولات در پایان مقاله خود یادآور شد «تمایل ترکیه برای حمله نظامی به یونان آشکار است. دولت ترکیه و احزاب اپوزیسیون از ۲۰۱۸ به این طرف مدام خواستار تصرف جزایر یونان در دریای اژه هستند و مدعی هستند که این جزایر متعلق به ترکیه است».



پوتین؛ دست پر در اوکراین به انتظار سیگنال توافق صلح ترامپ


 
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
  ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
TT

پوتین؛ دست پر در اوکراین به انتظار سیگنال توافق صلح ترامپ


 
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
  ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)

۵ منبع آگاه به مرکز تصمیم گیری در مسکو گفتند کرملین شاید با توقف جنگ در جبهه های مقدم جبهه موافقت کند. این اولین پوشش خبری مفصل درباره احتمال موافقت ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با هر گونه توافقی است که پرزیدنت دونالد ترامپ مطرح خواهد کرد.

رئیس جمهور منتخب آمریکا وعده داده که به سرعت جنگ را تمام کند اما با این حال روسیه در حال پیشروی در اوکراین است. مناطقی که روسیه در اوکراین تصرف کرده تقریبا چیزی به وسعت ایالت ویرجینیای آمریکا هستند. روس ها با شتاب فزاینده و بی سابقه از زمان آغاز حمله نظامی در ۲۰۲۲ در حال پیشروی هستند.
این پنج مقام فعلی و سابق روسیه گفتند که نظر پوتین درباره گفتگو با ترامپ در خصوص توافق آتش بس در اوکراین مساعد است اما پوتین در بحث مناطقی که در اوکراین تصرف کرده کوتاه نمی آید و نیز همچنان خواسته عدم عضویت کی یف در ناتو تاکید می کند.
۳ منبع که به دلیل حساس بودن این مساله نخواستند نامشان منتشر شود به «رویترز» گفتند که شاید امکان گفتگو درباره تقسیم کردن دقیق دونتسک و لوهانسک و زاپوریژیا و خرسون وجود داشته باشد.
روسیه می گوید این ۴ منطقه بخش جدایی ناپذیر از خاک روسیه هستند و روسیه با توانایی هسته ای خود از این مناطق دفاع می کند. طبق داده های جبهه های مقدم درگیری حدود ۷۰ ۸۰ درصد این مناطق دست نظامیان روسیه بوده و ۲۶ هزار کیلومتر مربع آن تحت کنترل اوکراین است.

آتش سوزی پس از اصابت پهپاد اوکراینی به بلگورود روسیه (رویترز)

دو مقام گفتند که روسیه شاید حاضر به مذاکره درباره خروج از بخش های محدودی از مناطقی باشد که در خارکف و میکولایو در شمال و جنوب اوکراین تصرف کرده است.
پوتین ماه نوامبر گفت هر گونه توافق آتش بس باید طبق «شرایط روی زمین» باشد. پوتین همچنین اشاره کرد که برقراری وقفه کوتاه در جنگ ایراد دارد چرا که غرب می تواند در این برهه زمانی اوکراین را دوباره مسلح کند.
این دو منبع افزودند که موشک های دوربرد اکتمز که پرزیدنت جو بایدن در پایان دوره ریاست جمهوری اش اجازه ارسال آنها را به اوکراین داده می توانند به عمق خاک روسیه برسند و همین شاید امکان رسیدن به هر گونه توافق را پیچیده تر کند و یا به عقب بیندازد و خواسته های روسیه را بیشتر و قاطع تر کند.
مسکو اعلام کرد که کی یف روز سه شنبه (۱۹ نوامبر) برای اولین بار با موشک های اکتمز به خاک روسیه حمله کرد. روسیه این حمله را محکوم کرده و آن را تشدید تنش خواند. این دو منبع خاطر نشان کرد اگر توافق آتش بس نشود روسیه به جنگ ادامه خواهد داد. وزارت خارجه اوکراین درباره اظهارات مسکو اظهار نظر نکرد.

استیون چونگ مدیر ارتباطات دفتر ترامپ به رویترز گفت رئیس جمهور آینده آمریکا «تنها کسی است که می تواند دو طرف را سر میز مذاکره درباره صلح بیاورد و برای پایان جنگ و کشتار اقدام کند».

شهروندان روسیه ساکن منطقه کورسک که آواره شده اند و از دولت روسیه کمک دریافت می کند (آژانس عکس اروپا)

پوتین ۱۴ ژوئن شروط اصلی روسیه برای پایان فوری جنگ را اعلام کرد و گفت که اوکراین باید دست از جاه طلبی پیوستن به ناتو بردارد و همه نیروهای نظامی اش را از چهار منطقه اوکراین جمع کند. روسیه می گوید این چهار منطقه بخشی از خاک روسیه هستند و بخش اعظم این مناطق در کنترل روس ها است.

تضمین امنیت و محدود کردن ارتش

این پنج منبع آگاه گفتند روسیه حاضر نخواهد شد اوکراین به عضویت ناتو دربیاید و نیروهای ناتو در خاک اوکراین حضور داشته باشند اما با این حال روسیه آماده گفتگو درباره ضمانت های امنیتی به کی یف است. کرملین شاید بخواهد با اهرم فشار امتیازات دیگری هم از اوکراین بگیرد که یکی از آنها کاهش اندازه نیروهای مسلح اوکراین و پایبندی حکومت اوکراین به عدم ایجاد محدودیت درباره استفاده از زبان روسی است.

بازدید پرزیدنت زلنسکی از یکی از گردان های ارتش اوکراین در دونتسک (فرانس پرس)

روسیه کنترل ۱۸ درصد خاک اوکراین از جمله کل شبه جزیره کریمه و ۸۰ درصد دونباس یعنی دو منطقه دونتسک و لوهانسک و بیش از ۷۰ درصد ژاپوریژیا و خرسون را در اختیار دارد. مسکو در سال ۲۰۱۴ شبه جزیره کریمه را به خاک خود ملحق کرد. روسیه همچنین دستکم سه درصد مساحت خارکف و بخشی از میکولایو را تصرف کرده است.
روسیه، روی هم رفته بیش از ۱۱۰ هزار کیلومتر از خاک اوکراین را تصرف کرده است. اوکراین کنترل حدود ۶۵۰ کیلومتر مربع از کورسک روسیه را در اختیار دارد.

خط داغ فعال نشده است

کرملین چهارشنبه (۲۰ نوامبر) گفت خط داغ ویژه کاهش بحران بین روسیه و آمریکا هنوز فعال نشده است. در این میان نگرانی درباره تهدیدهای هسته ای به دلیل تشدید تنش بی سابقه در چند دهه گذشته بین مسکو و غرب افزایش یافته است.
رئیس جمهور روسیه سه شنبه (۱۹ نوامبر) و تنها چند روز پس از اینکه واشنگتن به اوکراین اجازه حمله به عمق خاک روسیه با موشک های دوربرد آمریکایی را داد درباره شرایطی که روسیه حمله هسته ای انجام خواهد داد صحبت کرد و گفت که این حمله در پاسخ به هر گونه اقدامات نظامی گسترده تر با تسلیحات متعارف علیه روسیه انجام خواهد شد.

همزمان با گذشت هزار روز از جنگ، اوکراین سه شنبه با استفاده از فرصت پیش آمده و اجازه دولت جو بایدن که دوره ریاست جمهورش رو به اتمام است با سامانه موشکی تاکتیکی آتکمز خاک روسیه را مورد هدف قرار داد.

یک تانک روسی منهدم شده کنار جاده در منطقه کورسک (آسوشیتد پرس)

خط داغ تعبیری است که بین کرملین و کاخ سفید در سال ۱۹۶۳ به منظور کاهش احتمال سوءتفاهم بین طرفین فعال شد. سوءتفاهم بین آمریکا و روسیه باعث دامن زدن به بحران موشکی کوبا در ۱۹۶۲ شد. خط داغ به رهبران دو کشور امکان برقراری ارتباط مستقیم می دهد.

دمیتری پسکوف سخنگوی کرملین چهارشنبه (۲۰ نوامبر) به خبرگزاری «تاس» گفت «ما خط امن ویژه ارتباطی بین روسای جمهوری روسیه و آمریکا داریم که حتی می تواند به شکل ویدئو کنفرانس باشد».
پسکوف در پاسخ به این سوال که آیا «خط داغ» در وقت کنونی فعال شده یا خیر گفت «خیر».

دیپلمات های روس می گویند بحران کنونی بین مسکو و واشنگتن به بحران موشکی کوبا شباهت دارد که دو کشور را تا آستانه جنگ هسته ای عمدی در دوران جنگ سرد پیش برد. غرب به اشتباه تصور می کند روسیه از موضع خود درباره اوکراین کوتاه خواهد آمد.

کرملین گفت روسیه اسلحه هسته ای را ابزار بازدارندگی می داند و تغییر دکترین هسته ای روسیه پیام روشنی به دشمنان احتمالی هستند که اگر به روسیه حمله کنند حتما پاسخ آن را دریافت خواهند کرد.

پسکوف افزود غرب در نظر دارد شکست استراتژیک به روسیه وارد کند آنهم با اجازه به کی یف برای حمله به عمق خاک روسیه با تسلیحات آمریکایی.

او خاطر نشان کرد «بی تردید اوکراین ابزاری در دست آنها برای رسیدن به مقاصدشان خواهد بود».