پژوهشکده آمریکایی: ترکیه در مسیر جنگ قرار دارد

 رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه (رویترز)
رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه (رویترز)
TT

  پژوهشکده آمریکایی: ترکیه در مسیر جنگ قرار دارد

 رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه (رویترز)
رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه (رویترز)

تحلیلگر ترک اوزای پولات معتقد است ترکیه در حال حاضر در مسیر تقابل نظامی بین المللی با کشورهای همسایه مثل یونان و ارمنستان و عراق و سوریه و قبرس قرار دارد و در کشورهایی همچون لیبی و یمن دخالت نظامی می کند.

پولات در یادداشتی که توسط اندیشکده آمریکایی گیتستون منتشر شده افزود «رفتار دولت ترکیه بیانگر این است که سیاست خارجی ترکیه نسبت به کشورهای یاد شده و همچنین نسبت به کل منطقه به شکل فزاینده ای بی ثبات کننده است».

علاوه بر این، حکومت اردوغان حمله نظامی علیه سوریه و عراق انجام می دهد و برای تصاحب نفت لیبی مزدوران سوری را به این کشور اعزام می کند. ترکیه طبق معمول علیه یونان قلدری می کند. حکومت ترکیه در حال دامن زدن به خشونت و درگیری جاری بین ارمنستان و آذربایجان است.

پولات در این یادداشت افزود «استان مرزی تاووش در شمال ارمنستان هدف یک رشته حملات از سوی آذربایجان قرار گرفت. این حمله ها ۱۲ ژوئیه آغاز و منجر به کشته شدن دستکم ۴ سرباز ارمنی و ۱۲ سرباز آذربایجانی شده است. دولت آذربایجان در ۱۶ ژوئیه ارمنستان را به حمله موشکی در نیروگاه هسته ای متسامور تهدید کرد و ترکیه پیشنهاد کمک نظامی به آذربایجان داد. 

اسماعیل دمیر رییس سازمان صنایع دفاعی وابسته به نهاد ریاست جمهوری ترکیه گفت «پهپادهای مسلح و مهمات نظامی و موشک های ما در اختیار آذربایجان قرار دارد». ظاهرا یونان یکی از اهداف اصلی ترکیه است.
ارتش ترکیه باز تحرکات نظامی در آب های یونان انجام داد. روزنامه یونانی کاتیمیرینی گفت «نگرانی درباره احتمال دخالت نظامی ترکیه در شرق مدیترانه وجود دارد. ترکیه با این اقدام درصدد جلوگیری از رسیدن یونان و مصر به توافق برای ترسیم منطقه اقتصادی ویژه بین دو کشور است. مقام های یونان و مصر در حال حاضر در این باره گفتگو می کنند».

پولات گفت ترکیه برای کشتی های حفاری خود نام های معنادار انتخاب کرده، مثلا اسم کشتی لرزه نگاری در فلات قاره ای یونان عروج رئیس است. عروج رئیس از ۱۴۷۴ تا ۱۵۱۸ در دوره امپراتوری عثمانی فرمانده بسیاری از لشکرکشی های عثمانی به سواحل ایتالیا و جزایر مدیترانه بود.

ترکیه نام پادشاهان عثمانی که حملات نظامی خونین در قبرس و یونان انجام داده اند را برای کشتی های حفاری خود در آب های یونان برگزیده است. نام یکی از کشتی های حفاری «فاتح» است که به سلطان محمد دوم فاتح عثمانی فاتح قسنطنطنیه در ۱۴۵۳ منسوب است. یکی دیگر از کشتی های حفاری «یافوز» به معنی «قاطع» است و به سلطان سلیم یکم سلطان امپراتوری عثمانی منسوب است. سطان سلیم یکم در سال ۱۵۷۱ قبرس را فتح کرد. کشتی «قانونی» به سلطان سلیمان قانونی منسوب است که بخشی از شرق اروپا و جزیره یونانی رودس را فتح کرد. 

تحرکات نظامی ترکیه در شرق مدیترانه در اوایل ماه جاری آغاز شد؛ اندکی پس از اینکه دولت ترکیه کلیسای ایا صوفیه را به مسجد تبدیل کرد. ایا صوفیه روزی روزگاری بزرگ ترین کلیسای جامع یونان بود. رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه گفت «تبدیل مجدد ایاصوفیه به مسجد بشارتی برای آزادی مسجد اقصی است». 

تنش در ۲۱ ژوئیه بار دیگر بالا گرفت. ترکیه اعلام کرد به دنبال زلزله نگاری در بخش هایی از فلات قاره یونان یعنی درست در محدوده دریایی بین قبرس و جزیره کرت یونان در دریای اژه و مدیترانه است.

روزنامه کاتیمیرینی یونان گفت «این برنامه ترکیه از نظر دولت یونان اقدام جدی برای افزایش تنش در شرق مدیترانه است و از این رو، کریاکوس میتسوتاکیس نخست وزیر یونان هشدار داده که اگر نقض حاکمیت ملی یونان از سوی ترکیه متوقف نشود شاید اتحادیه اروپا ترکیه را تحریم کند». سرانجام ترکیه پس از هشدار و تهدید اروپایی ها و آمریکایی ها کوتاه آمد و ابراهیم کالین سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه گفت عملیات کشف و استخراج نفت و گاز در شرق دریای مدیترانه موقتا متوقف شده تا گفتگوهای دو جانبه بین ترکیه و یونان انجام شود.

اوزای پولات در پایان مقاله خود یادآور شد «تمایل ترکیه برای حمله نظامی به یونان آشکار است. دولت ترکیه و احزاب اپوزیسیون از ۲۰۱۸ به این طرف مدام خواستار تصرف جزایر یونان در دریای اژه هستند و مدعی هستند که این جزایر متعلق به ترکیه است».



سرگردانی اروپا درباره وضعیت پس از بایدن

 (dpa)
(dpa)
TT

سرگردانی اروپا درباره وضعیت پس از بایدن

 (dpa)
(dpa)

با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در ۲۰ ژانویه، رهبران اروپایی که در بوداپست گرد هم آمده‌اند، به سرعت نسبت به این تحول واکنش نشان دادند. این نشست، تحت عنوان «گروه سیاسی اروپا» با حضور تمامی کشورهای اروپایی به جز روسیه برگزار شد، و روز جمعه تنها به سران ۲۷ کشور اتحادیه اروپا اختصاص خواهد داشت.

بازگشت ترامپ، باری دیگر ایده «استقلال راهبردی» را مطرح کرده و امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، که از طرفداران اصلی آن است، با تأکید بیشتر این موضوع را بیان کرد. او در سخنرانی طولانی خود، با استناد به دلایل مختلف، بر ضرورت مدیریت سرنوشت اروپا توسط خود اروپایی‌ها تأکید کرد. مکرون اشاره کرد که برخی کشورهای اروپایی همچنان ترجیح می‌دهند روابط خود را با ترامپ به‌خاطر محافظت از «چتر امنیتی آمریکا و ناتو» تنظیم کنند.

این سخنرانی به‌صورت زنده از سایت کاخ الیزه در شبکه اجتماعی «ایکس» پخش شد. این موضوع در پی تماس تلفنی چهارشنبه شب بین مکرون و ترامپ مطرح شد که کاخ الیزه آن را «بسیار خوب» توصیف کرد. طرفین توافق کردند برای بازگشت صلح و ثبات و حل بحران‌های بزرگ بین‌المللی همکاری کنند.

مکرون همچنین بر اهمیت نقش اروپا در مسائل اوکراین و خاورمیانه تأکید کرد. این موضوع ناشی از نگرانی فرانسه از رویکرد احتمالی ترامپ در انجام توافقات یکجانبه بدون مشورت با متحدان اروپایی‌ است. با پیروزی ترامپ، اروپا به‌طور جدی نگران است که در صورت کاهش تعهدات آمریکا نسبت به ناتو، «بی‌پناه» شود. به همین دلیل، ساختن دفاع اروپایی با رویکرد «استقلال راهبردی» به اولویت نخست تبدیل شده است.

مکرون در سخنانش به همتایان اروپایی خود، تهدیدهایی را که اروپا را احاطه کرده برشمرد؛ از جمله جنگ اوکراین، تروریسم، مهاجرت غیرقانونی، تنش‌ها بین کشورها مانند وضعیت بین آذربایجان و ارمنستان، و رقابت‌های ژئوپلیتیک میان آمریکا و چین که به دنبال منافع خود بدون توجه به قوانین بین‌المللی هستند. او گفت: «آیا دیگران تاریخ ما را می‌نویسند یا ما خود می‌خواهیم آن را بنویسیم؟» و پاسخ داد که به‌نظر او، اروپا توانایی این کار را دارد. او اضافه کرد که راه رسیدن به این هدف از طریق اقدامات عملی و ایمان به توانایی‌های اروپا در تحقق استقلال راهبردی است.

مکرون این فرصت را غنیمت شمرد تا به ترامپ پیام دهد که پیروزی اوکراین به سود اروپا خواهد بود و اروپا نباید اجازه دهد روسیه پیروز شود، چراکه پیروزی روسیه یعنی قدرت‌گیری یک امپراتوری در مرزهای اروپا و احتمال برنامه‌های توسعه‌طلبانه آن پس از اوکراین.

بنجامین حداد، وزیر امور اروپایی فرانسه، در این باره گفت که اگر اروپایی‌ها مسئولیت امنیت خود را بر عهده نگیرند، دیگران سرنوشتشان را تعیین خواهند کرد.

در عین حال، مکرون تأکید کرد که اروپا باید خود را با شرایط جدید پس از انتخاب ترامپ تطبیق دهد و نمی‌تواند همیشه دفاع از امنیت خود را به آمریکایی‌ها بسپارد. او بر این باور است که دفاع از منافع اروپا باید در اولویت اروپایی‌ها باشد، اما بدون رد همکاری با ناتو و بدون ملی‌گرایی افراطی که باعث ضعف اروپا شود. به‌گفته او، راه درست این است که اروپا بیداری راهبردی داشته باشد و به‌سرعت به سمت ساختن نیروی دفاعی مستقل خود حرکت کند که با چارچوب ناتو سازگار باشد، اما در عین حال از آن استقلال داشته باشد.

مکرون با این موضع می‌خواهد نقش اصلی در گفتگو با ترامپ را ایفا کند و حد و مرز روابط با واشنگتن را مشخص کند. با این حال، بسیاری تردید دارند که اروپا بتواند به‌طور جمعی این مسیر را دنبال کند، زیرا برخی کشورهای اروپایی ترجیح می‌دهند امنیت خود را از طریق حمایت آمریکا و ناتو تأمین کنند.