اردوغان با مرکل و رییس شورای اروپا درباره تنش در مدیترانه گفتگو می کند

رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه (آسوشیتد پرس)
رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه (آسوشیتد پرس)
TT

اردوغان با مرکل و رییس شورای اروپا درباره تنش در مدیترانه گفتگو می کند

رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه (آسوشیتد پرس)
رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه (آسوشیتد پرس)

رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه روز پنجشنبه (۱۳ اوت) گفت که او با آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان و شارل میشل رییس شورای اروپا درباره کاهش تنش در شرق مدیترانه گفتگو خواهد کرد.
اردوغان در جلسه ای با مقام های ارشد حزب خود در آنکارا افزود «امروز با مرکل و میشل صحبت می کنم». 
او تاکید کرد «گفتگو و مذاکره تنها راهکار برای اوضاع در شرق مدیترانه است».
اردوغان خاطر نشان کرد «ترکیه به هیچ کشوری اجازه تعدی به حقوق کشور را نمی دهد».
تنش در منطقه شرق مدیترانه در چند روز گذشته افزایش یافته است. این منطقه سرشار از منابع نفت و گاز است. آتن می گوید آنکارا غیر قانونی در حال استخراج منابع نفت و گاز در آب های منطقه ای یونان است.
فرانسه روز پنجشنبه (۱۳ اوت)‌ اقدامات «یکجانبه» ترکیه را محکوم کرد و گفت که این کشور موقتا دو جنگنده رافال و دو کشتی جنگی به شرق مدیترانه اعتزام می کند. هدف این اقدام پایبندی به قوانین بین الملل اعلام شده است.
تنش در شرق مدیترانه به دنبال استقرار کشتی ترکیه در روز دوشنبه (۱۰ اوت) برای اکتشاف نفت و گاز در منطقه مورد اختلاف بین ترکیه و یونان افزایش یافت. این منطقه سرشار از منابع گازی است. 
کشتی های جنگی کشتی ویژه برای اکتشاف نفت و گاز را اسکورت می کنند.
نیروی دریایی یونان از استقرار کشتی های جنگی در منطقه برای «کنترل» اقدامات ترکیه خبر داد.
یونان و ترکیه دو كشور عضو ناتو بر سر ترسیم مرزهای دریایی بین دو کشور اختلاف نظر دارند. این امر منجر به بروز اختلافات فراوان بین دو کشور در چند سال گذشته شده و اصل مشکل کنونی هم از اینجا ناشی می شود.
یونان می گوید ترکیه با عملیات اکتشاف گاز و نفت در جنوب جزیره کاستیلوریزو حاکمیت یونان را نقض کرده است. اما ترکیه این اتهام را رد می کند.
جزیره کوچک کاستیلوریزو نزدیک سواحل ترکیه قرار دارد.
یونان ترکیه را متهم کرده که از طریق انجام عملیات اکتشاف نفت و گاز در جنوب جزیره کاستیلوریزو حاکمیت یونان را نقض می کند.
اردوغان روز پنجشنبه (۱۳ اوت) افزود «ادعای مطرح شده درباره نقض حاکمیت ملی یونان از طریق ورود به جزیره میس (کاستیلوریزو به یونانی) غیر منطقی است. این جزیره در فاصله دو کیلومتری سواحل ترکیه و ۵۸۰ کیلومتری سواحل یونان قرار دارد».



چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
TT

چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)

منابع دیپلماتیک در بغداد به روزنامه «الشرق الاوسط» گفتند مقام‌های عراقی نگران کشیده شدن کشور به جنگ میان ایران و اسرائیل بودند و آن را «تهدیدی وجودی برای عراق» توصیف کردند که خطرناک‌تر از تهدید داعش بود؛ همان گروهی که زمانی یک‌سوم خاک کشور را اشغال کرده بود.

این منابع توضیح دادند:
«داعش یک پدیده بیگانه بود که در نهایت باید از بدن عراق به‌ویژه با توجه به حمایت منطقه‌ای و بین‌المللی از بغداد برای مقابله با آن طرد می‌شد. اما جنگ ایران و اسرائیل، وحدت عراق را تهدید می‌کرد.»

شرح تهدید وجودی از نگاه منابع دیپلماتیک:

همزمان با آغاز جنگ، بغداد پیام‌هایی از اسرائیل از طریق جمهوری آذربایجان و کانال‌های دیگر دریافت کرد. در این پیام‌ها آمده بود که اسرائیل در صورت حمله‌ای از خاک عراق، پاسخ‌هایی «سخت و دردناک» خواهد داد. اسرائیل مسئولیت هرگونه حمله از خاک عراق را متوجه دولت عراق دانسته بود.

آمریکا نیز از زبان توصیه‌آمیز قبلی عبور کرد و مستقیماً نسبت به عواقب وخیم حملات احتمالی گروه‌های وابسته به ایران هشدار داد.

مقام‌های عراقی نگران «سناریوی فاجعه» بودند. سناریویی که در آن، گروه‌های عراقی به اسرائیل حمله می‌کردند و اسرائیل نیز با موجی از ترورهای هدفمند مشابه آنچه علیه فرماندهان حزب‌الله لبنان و ژنرال‌ها و دانشمندان ایرانی در آغاز جنگ انجام داد، پاسخ می‌داد.

به گفته این منابع، اگر اسرائیل حملات دردناکی علیه این گروه‌ها انجام می‌داد، خشم در میان شیعیان عراق شعله‌ور می‌شد. این وضعیت ممکن بود مرجعیت شیعه را وادار به اتخاذ موضعی جدی کند و در نتیجه، بحران به شکل تقابل مستقیم شیعیان با اسرائیل درمی‌آمد.

این سناریو باعث شد نگرانی‌هایی شکل گیرد مبنی بر اینکه سایر گروه‌های عراقی، شیعیان را مسئول کشاندن کشور به جنگی بدانند که می‌شد از آن دوری کرد. در چنین شرایطی، احتمال بروز شکاف دوباره میان شیعیان و سنی‌ها و تهدید دوباره برای وحدت عراق وجود داشت.

خطر دیگر، موضع احتمالی کردها بود. این احتمال وجود داشت که کردها اعلام کنند دولت مرکزی فقط نماینده یک گروه است، کشور از جنگ‌ها خسته شده و اقلیم دیگر نمی‌خواهد خود را با بغداد درگیر کند؛ چراکه نزدیکی به بغداد، اقلیم را وارد جنگ‌هایی می‌کند که نمی‌خواهد در آن‌ها شرکت داشته باشد.

نقش دولت السودانی

دولت محمد شیاع السودانی با ترکیبی از قاطعیت و تدبیر عمل کرد. به گروه‌ها هشدار داد که تحمل هیچ تلاشی برای کشاندن کشور به جنگی که وحدتش را تهدید می‌کند، ندارد. همزمان، کانال‌های ارتباطی با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه آمریکا، را باز نگه داشت.

موضع ایران و موازنه داخلی
دولت عراق از موضع تهران هم بهره برد. ایران نه‌تنها از گروه‌ها نخواست وارد جنگ شوند، بلکه آن‌ها را به خویشتنداری تشویق کرد. برخی معتقدند تهران نمی‌خواست پس از از دست دادن سوریه، روابطش با عراق را نیز قربانی کند.

عامل مهم دیگر، درک گروه‌ها از بزرگی جنگ بود. آن‌ها می‌دانستند این نبرد از توانشان فراتر است؛ به‌ویژه با توجه به شرایط حزب‌الله در لبنان و نفوذ اطلاعاتی اسرائیل درون ایران. اسرائیل نشان داده بود که اطلاعات دقیقی از گروه‌های دشمن دارد و با برتری تکنولوژیک خود، می‌تواند به اهدافش برسد.

سه حمله ناکام

با وجود فشارها، به گفته منابع دیپلماتیک، گروه‌های بی‌انضباط تلاش کردند سه حمله را طراحی و اجرا کنند؛ اما نیروهای امنیتی عراق توانستند پیش از اجرا آن‌ها را خنثی کنند.

منابع همچنین گفتند که ایران زخمی عمیق برداشت؛ چراکه اسرائیل جنگ را به خاک ایران کشاند و آمریکا را به هدف گرفتن تأسیسات هسته‌ای آن ترغیب کرد. به‌گفته این منابع، اگر ایران در پرونده هسته‌ای امتیاز ندهد، احتمال دور تازه‌ای از درگیری وجود دارد.