در حالیکه اقدامات تنظیم استراتژی جامع انرژی در سعودی تا پایان سال جاری تکمیل می شود وزارت انرژی سعودی و شرکت نیوم سعودی روز یکشنبه (۲۳ اوت) تفاهم نامه همکاری در هشت بخش انرژی امضا کردند. این تفاهم نامه در حقیقت نقشه راه دولت سعودی برای دست یابی به اهداف خود در حوزه انرژی است.
هدف از این تفاهم نامه که توسط شاهزاده عبد العزیز بن سلمان وزیر انرژی سعودی و مهندس نظمی النصر مدیر عامل شرکت نیوم امضا شد همکاری هماهنگ در حوزه انرژی به طور عام و انرژی های تجدید پذیر به طور خاص و نیز تولید هیدروژن و برقراری اقتصاد مدور یا سبز و تقویت محتوای بومی و خلاقیت و توسعه و هوش مصنوعی در بخش انرژی اعلام شده است.
شاهزاده عبد العزیز بن سلمان گفت «تفاهم نامه همکاری یاد شده بیانگر استراتژی و رویکرد دولت سعودی برای استفاده از انرژی های تجدید پذیر مثل انرژی خورشیدی و بادی برای تولید برق است. علاوه بر این، شرکت نیوم از طریق همکاری با وزارت انرژی هیدروژن تولید می کند که در راستای تحقق توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست و نیز قابلیت صدور آن به کشورهای دیگر به کار می آید».
وزیر انرژی سعودی توضیح داد که این تفاهم نامه به شرکت نیوم این امکان را می دهد تا در راستای گسترش همکاری با وزارت انرژی فعالیت کند چرا که وزارت انرژی وظیفه اصلی سیاست گذاری و تنظیم مقررات و نظارت بر فعالیت های بخش انرژی را بر عهده دارد.
شاهزاده عبد العزیز در نشست خبری پس از امضای تفاهم نامه همکاری افزود «گزینه دیگری به جز جدیت و بکارگیری ظرفیت حداکثری برای اجرای این پروژه نداریم». او در ادامه گفت « نیوم بخشی از برنامه سند ۲۰۳۰ است. این سند توسط شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد کشور پایه ریزی شده و نیوم بخشی از آن به شمار می رود. هدف کلی جذب سرمایه گذاری خارجی و اشتغال زایی به منظور توقف وابستگی سعودی به نفت است». جزئیات بیشتر در مورد تفاهم نامه همکاری دو جانبه به شرح زیر است:
سیکل ترکیبی
زمینه های همکاری بین وزارت انرژی و شرکت نیوم برقراری نظام سیکل ترکیبی برای تولید برق است. این کار از طریق توسعه پروژه های انرژی های تجدید پذیر به عنوان مولد برق انجام گرفته و هزینه آن کم تر بوده و منجر به کاهش گازهای گلخانه ای و تامین تقاضای برق می شود.
شاهزاده عبد العزیز درباره پروژه های انرژی های تجدید پذیر افزود «وزارت انرژی یک نهاد نظارتی بر اجرای پروژه های انرژی های تجدید پذیر در نیوم است که تا ۲۰۳۰ حدود ۱۵ گیگاوات برق تولید می کنند. این وزارتخانه تمام اقدامات مقدماتی مثل ارزیابی و سنجش منابع انرژی های تجدید پذیر در تاسیسات مورد نظر و ارزیابی شبکه حمل و نقل برقی و تمام نیازمندی های دیگر برای وصل کردن نیروگاه های انرژی های تجدید پذیر به شبکه حمل و نقل را انجام می دهد. این کار برای تامین برق مورد نیاز نیوم انجام می شود تا اینکه شرکت نیوم بتواند انرژی برق را به طور مستقل تامین کند. وزارت انرژی همچنین پژوهش ها و مطالعات زیست محیطی برای رعایت تمام استانداردهای زیست محیطی را انجام می دهد».
او خاطر نشان کرد «وزارت انرژی سعودی تمام اسناد و مدارک پروژه های انرژی های تجدید پذیر نیوم را به منظور جذب شرکت های داخلی و بین المللی شناخته شده تنظیم می کند».
او یادآور شد «نیوم از موقعیت جغرافیایی مناسب و آب و هوای خوب برخوردار است که همین فرآیند تولید برق ارزان قیمت از انرژی های تجدید پذیر را امکان پذیر می کند و هزینه تولید هیدروژن را کاهش می دهد و موجب رشد اقتصادی می شود».
شاهزاده عبد العزیز توضیح داد «سیکل ترکیبی منجر به افزایش ظرفیت تولیدی پروژه های انرژی های تجدید پذیر و افزایش بومی سازی در این بخش و تولید هیدروژن سبز از طریق جداسازی هیدروژن از آب و انبار آن به عنوان ذخیره و منبع انرژی اضافی می شود».
این تفاهم نامه همچنین همکاری در برنامه مرکز کارآمدی انرژی سعودی را در برمی گیرد و شامل انتقال تجربه در زمینه بهره وری از انرژی و مصرف بهینه و تنظیم معیارهای لازم برای کارآمدی انرژی می شود که در تاسیسات نیوم مورد استفاده قرار می گیرد.
هوش مصنوعی
وزارت انرژی و شرکت نیوم در زمینه هوش مصنوعی هم همکاری می کنند. این تفاهم نامه همکاری بر توسعه و فعال سازی فناوری های هوش مصنوعی تاکید کرده که از آنها در فرآیند تولید و انتقال انرژی استفاده می شود. همکاری دو جانبه در زمینه هوش مصنوعی در تاسیس نیوم به عنوان شهر هوشمند سهیم خواهد بود. هوش مصنوعی در نیوم برای توسعه شبکه برق هوشمند مورد استفاده قرار می گیرد و انتقال برق کم هزینه تر و کارآمدتر خواهد بود.
شاهزاده عبد العزیز بن سلمان گفت «همکاری دو جانبه شامل پژوهش و تقویت و گسترش پروژه های حمل و نقل برقی و زیرساختارهای آن مثل طراحی و ساخت و ساز و بهره برداری و وصل کردن شبکه حمل و نقل برقی به منطقه آمالا و پروژه تولید هیدروژن می شود. این بخشی از برنامه جامع تقویت و توسعه شبکه برق این منطقه و طرح وصل کردن شبکه برقی سعودی و مصر است. شرایط ساختاری برای تولید برق نیز مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد».
بومی سازی
بومی سازی یکی دیگر از زمینه های همکاری دو جانبه است. شاهزاده عبد العزیز بن سلمان گفت «برنامه ملی بومی سازی در بخش انرژی در دست اقدام است و منجر به تقویت و تثبیت بومی سازی پایدار در ساخت و سازهای بخش انرژی نیوم می شود و در آن منابع انسانی بومی کارآمد با توجه به اهداف دولت سعودی و نیازمندی های پروژه های نیوم مورد آموزش قرار می گیرند. فرصت برای بومی سازی کسب و کارهای انتقال تجهیزات و خدمات فراهم می شود و تولید ناخالص داخلی افزایش می یابد».
وزیر انرژی سعودی یادآور شد «دو طرف در زمینه برنامه تقاضای پایدار برای هیدروژن همکاری می کنند و در راستای افزایش کارآمدی زیست محیطی و اقتصادی مواد هیدروژنی و بکارگیری پلیمرهای زیستی پایدار و کم هزینه در مرحله ساخت و ساز و همکاری در زمینه استفاده از سوخت پاک به ویژه هیدروژن آبی و هیدروژن سبز در حمل و نقل فعالیت می کنند. این اقدامات منجر به تقاضای پایدار نفت می شود».
اقتصاد مدور
در این تفاهم نامه به ساختار انرژی در نیوم نیز اشاره شده و اجرای استراتژی اقتصاد سبز مورد تاکید قرار گرفته است. شاهزاده عبد العزیز گفت استراتژی استقرار اقتصاد سبز از مراحل کاهش گازهای گلخانه ای و استفاده مجدد از کربن و کربن زدایی تشکیل شده است. اقتصاد هیدروژن سبز و آبی یکی از طرح های جدی نیوم به شمار می رود.
استراتژی جامع انرژی
شاهزاده عبد العزیز بن سلمان افزود «یکی از برنامه های راهبردی سعودی این است که در کنار صادرکننده بزرگ نفت در جهان به تولید کننده و صادر کننده عمده انرژی های تجدید پذیر تبدیل شود که البته اول باید زیرساخت های لازم مستقر شود و بحث فایده اقتصادی آن هم مورد بررسی قرار بگیرد. تولید و صادرات هیدروژن هم جزء این برنامه است».
شاهزاده عبد العزیز در ادامه توضیح داد «دولت سعودی به همین دلیل استراتژی جامعی در حوزه انرژی تنظیم کرده که تا پایان ۲۰۲۰ تکمیل می شود. هیدروژن در این برنامه راهبردی به عنوان یکی از منابع انرژی در دسترس معرفی شده است. وزارت انرژی و ارگان های ذیربط مثل مرکز مطالعات نفت ملک عبد الله و دانشگاه علوم و فناوری ملک عبد الله و شرکت آرامکو سعودی و شرکت سابک از جمله موسسات پیشگام در زمینه مطالعات هیدروژن و توسعه فناوری های کاربردی و تولیدی آن هستند که همه با هم با وزارت انرژی سعودی همکاری می کنند».
پروژه جدید تولید هیدروژن در نیوم اولین گام در مسیر راه اندازی فعالیت اقتصادی جدید و مهم در سعودی است که منجر به افزایش رشد و تنوع اقتصادی و کاهش گازهای گلخانه ای می شود و موقعیت نیوم به عنوان یکی از قطب های اصلی و پیشگام تولید هیدروژن را تثبیت می کند.
برنامه های نیوم
از سوی دیگر، مهندس نظمی النصر ضمن تاکید بر اهمیت تفاهم نامه یاد شده گفت این موافقت نامه منجر به گسترش و تقویت برنامه نیوم برای مطرح شدن به عنوان منطقه پیشرو در جهان از لحاظ وابستگی کامل به انرژی های تجدید پذیر می شود چون وزارت انرژی سابقه و تجربه طولانی در تمام بخش های انرژی دارد. او توضیح داد همکاری میان تمام موسسات ذیربط با توجه به مشکلات حوزه انرژی در جهان ضروری به نظر می رسد.
النصر پس از امضای تفاهم نامه گفت «افزایش همکاری و تلاش برای استقرار اقتصاد سبز و بدون کربن در راستای مقابله با تغییرات آب و هوا ضروری است. این همکاری موجب کاهش تولید گازهای گلخانه ای و استفاده کارآمد از کربن در چرخه اقتصادی و توجه به نقش مهم و پررنگ هیدروژن می شود».
توسعه شبکه هوشمند برق در تفاهم نامه
در این تفاهم نامه به انجام مطالعات مشترک و تقویت پروژه های شبکه برق و زیرساختارهای شبکه توزیع و انتقال بین وزارت انرژی سعودی و نیوم اشاره شده است. نیوم در نظر دارد یک شبکه توزیع برق پیشرفته و مدرن برای اتصال منابع انرژی های تجدید پذیر در منطقه ساخت و ساز شرکت نیوم و همکاری در زمینه شبکه های هوشمند و خدماتی ایجاد کند.
طبق جزئیات اعلام شده در بیانیه منتشر شده در یکشنبه (۲۳ اوت) توسعه شبکه برق و ارتقای آن به یک شبکه هوشمند یکی از طرح های راهبردی وزارت انرژی سعودی است. شبکه برق هوشمند منجر به افزایش سیستم امنیت و کارآرایی و بالا رفتن کارآمدی عملیاتی سازی و تعمیرات و ارتقای سطح خدمات برقی به مشترکان از طریق افزایش فرآیند دیجیتالیزه می شود.
یکی از طرح های ابتکاری در حوزه برقی نصب کنتور هوشمند و توسعه نقاط اتصال به شبکه برق برای همه مشترکان سعودی است و تعداد کنتورهای هوشمند در سعودی تا پایان سه ماه اول ۲۰۲۱ به ۱۰ میلیون دستگاه می رسد. ساخت مراکز کنترل دیسپاچینگ مدرن از دیگر برنامه های در دست اقدام است که نقش مهمی در اتوماسیون عملیات خواهد داشت.
احداث پایگاه عظیم داده های عملیاتی شبکه توزیع و مشترکان با استفاده از فناوری های پیشرفته از جمله مفاد این تفاهم نامه است. این پایگاه نقش مهمی در بالا بردن کارآیی شبکه برق معمولی خواهد داشت و مشترکان شبکه های برق هوشمند نیز می توانند از این طریق با شبکه برق ارتباط برقرار کرده و میزان مصرف خود را کنترل کنند و مشترکان منابع انرژی های تجدید پذیر می توانند انرژی برق را با هم به اشتراک بگذارند.