ریاست دوره ای پادشاهی عربی سعودی بر گروه ۲۰ کلمات را به اقدامات و ابتکارات را به برنامه تبدیل کرد و توانست تعهدات و وعدههای رهبران G20 را به اقدامات مشخص و مؤثر تبدیل کند.
سعودی پس از یک سال استثنایی و دشوار، گروه G20 را به سمت تعیین چارچوبهای اصلی و تعریف روش بهبودی از بیماری همهگیر و روشن کردن چراغها برای آیندهای بهتر در زمینههای مختلف بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی سوق دادهاست.
ریاست دوره ای سعودی بر G20 از همان ابتدا استثنایی بود، زیرا اجلاس G20 که بهطور مجازی در ۲۱ تا ۲۲ نوامبر در ریاض برگزار شد، رویدادی گذرا نبود، بلکه یک چالش بزرگ و مسئولیت بزرگی بود که در آن پادشاهی سعودی سختترین وظایف ریاست این گروه را بر عهده گرفت. در این دوره، شاهد شیوع بیماری همه گیر کرونا و تأثیرات بزرگ آن بر جهان در جنبههای مختلف زندگی، بهداشت، اقتصادی و اجتماعی بودهایم.
اغراق نیست اگر بگوییم که یک سال سرنوشت ساز بود که در آن سعودی با پرداختن به پیامدهای ویروس جدید کرونا، گروه G20 را به حمایت از بشریت و کره زمین هدایت کرد، در این گروه جلسات و دیدارهای استثنایی برای یافتن راه حلهای مؤثر در تمام سطوح بهداشتی، بشردوستانه، اجتماعی و اقتصادی برگزار شد.
علیرغم شرایط دشوار، سعودی تحت تأثیر قرار نگرفت و ریاست دوره ای G20 برنامه اصلی خود را کنار نگذاشت.
دوره ریاست پادشاهی، توانمندی بشری، حفظ کره زمین و شکلگیری افقهای جدید را به عنوان سه محور اصلی هدایت کننده کار G20 طی سال قبل از شیوع بیماری همهگیری کووید ۱۹ تعیین کرد. این محورها ستونهای مهمی برای دستیابی به راه حلهایی برای محدود کردن تأثیرات همهگیری در جهان بودند.
ریاست گروه بیست سعودی نسبت به توانمندسازی مردم، خود را متعهد کردهاست تا از بهبودی جامع از اثرات و عواقب بیماری همه گیر و رفع نابرابری در دریافت ابزارهای تشخیصی، واکسنها و درمانها اطمینان حاصل کند. همچنین ایجاد شرایط مناسب برای امکان زندگی، کار و شکوفایی افراد را به عنوان هدف تعیین کرد، در حالی که اقدامات فوری این گروه شامل محافظت از زندگی و مشاغل از عواقب بیماری همه گیر بودهاست.
با توجه به مسئله حفظ کره زمین، ریاست دوره ای تلاش کرد تا مواضع اعضای G20 را نزدیک کند و در مورد سیاستها و راه حلهایی برای آینده بهتر و پایدارتر از جمله اهمیت حفظ محیط زیست و منابع طبیعی و پرداختن به تغییرات آب و هوا کار کنند.
در مورد شکلدادن به افقهای جدید، ریاست دوره ای تلاش کرد تا با بهرهگیری از پتانسیل فن آوریهای دیجیتال، ایجاد چارچوبهای لازم برای ارتقا فرصتهای برابر و اطمینان از برقراری ارتباط الکترونیکی برای همه، به ویژه در خدمات بهداشتی، آموزشی و تجارت، سرعت خود را بهبود بخشد.
واکنش ریاست دوره ای به شیوع ویروس کرونا سریع و مؤثر بود، زیرا خادم حرمین شریفین ملک سلمان بن عبدالعزیز، برای اولین بار در تاریخ G20، خواستار برگزاری اجلاس فوقالعاده ای از رهبران کشورهای G20 با هدف بحث در مورد شرایط مربوط به همهگیری و روشهای مواجهه با آن شد.
پادشاهی نمونه روشنی برای کل جهان برای نحوه مدیریت رویداد و ادامه جلسات و گفتگوهای بینالمللی با توجه به این بحران جهانی را خلق کردهاست.
همه رهبران با این فراخوان مهم همراه شدند و بهطور فعال و قاطعانه در تعدادی از سیاستها و ابتکاراتی که تأثیرات بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی همهگیری را در همه کشورها محدود کردهاست، شرکت کردند.
ماه گذشته، جی ۲۰ کار خود را برای سال ۲۰۲۰ در اجلاس ریاض علیرغم شرایط استثنایی در میان موفقیتهای ملموس به پایان رساند و این اجلاس با بیانیه نهایی که شامل ابتکارات بزرگ جهانی و اتخاذ سیاستهای مهم با هدف مقابله با همهگیری، محافظت از زندگی و معیشت و ایجاد آینده ای با دوام تر، پایدار و فراگیر، به پایان رسید.
پادشاهی در میان تلاشهای زیادی که ریاست دوره ای آن با همکاری کشورهای عضو انجام داد، واکنشهای مثبتی از سوی رهبران جهان و سازمانهای بینالمللی دریافت کرد و از محتوای بیانیه پایانی استقبال شد.
با توجه به دستاوردهای این گروه در سال جاری، ریاست دوره ای پادشاهی تلاش کرد تا برنامه اقدام G20 را برای مقابله با بیماری همهجانبه تنظیم کند و رهبران گروه در اجلاس ویژه متعهد شدند همه موارد لازم را برای غلبه بر همهگیری و محافظت از جان انسانها، مشاغل و آسیب پذیرترین گروهها به دست آورند، به طوری که کشورهای گروه متعهد شدند بیش از ۱۱ تریلیون دلار به اقتصاد جهانی و بیش از ۲۱ میلیارد دلار در ابتدای بحران برای پشتیبانی از تلاشهای بینالمللی جهت تولید ابزارهای تشخیصی، واکسنها و درمانهای مؤثر تزریق کنند و پادشاهی نیز با اعتقاد به اهمیت حمایت از تلاشهای بینالمللی برای رسیدگی فوری به بیماری همه گیر ۵۰۰ میلیون دلار کمک کرد.
ریاست دوره ای پادشاهی بر G20 بر بازگرداندن رشد متمرکز بود، به طوری که این امر منجر به تلاشهای مشترک برای توسعه سیاستها و ابتکاراتی جهت دستیابی به رشد قوی، پایدار، متعادل و جامع شد. این مهم تنها با رفع نابرابریها و حمایت از گروههای آسیبپذیر و ضعیف، توسعه فرصتها برای همه و امکان دسترسی به خدمات اساسی برای توسعه قابل دسترسی بود.
رهبران G20 همچنین متعهد شدند که تمام تلاش خود را برای اطمینان از رسیدن منصفانه واکسنهای جدید ویروس کرونا به دست همه و برآورده شدن مابقی نیازهای مالی این واکسنها را به کار گیرند. هیچکس در امان نخواهد بود، مگر اینکه همه در امان باشند.
در راستای تلاشهای بینالمللی بشردوستانه و اقتصادی، طرح تعویق بدهی ۷۳ کشور واجد شرایط عملی شد که از طریق آن ۱۴ میلیارد دلار برای تخصیص بار بدهی به کشورهای کم درآمد و آسیبپذیر و همچنین برای اطمینان از جریان تجهیزات پزشکی ضروری و محصولات مهم کشاورزی در آن سوی مرزها، با وجود اقدامات پیشگیرانه تخصیص یافت.
با وجود ادامه اثرات همهگیری کرونا، ریاست دوره ای پادشاهی بر گروه بیست کشور با برگزاری بیش از ۲۲۴ نشست و کنفرانس بینالمللی، از جمله ۸۹ جلسه کارگروهها و مقامات ارشد، ۱۵ جلسه در سطح وزیران، شامل ۷ نشست شرپا، ۱۳ جلسه فوقالعاده وزیران و ۱۶ جلسه گروههای ارتباطی، از جمله برگزاری ۸ نشست گروههای شبکه ای و ۴۳ رویداد همراه در حاشیه جلسات گروه و ۳۱ کنفرانس و رویداد بینالمللی در حاشیه سال ریاست دوره ای، از جمله دو اجلاس سران توانایی خود را برای موفقیت در کار گروه در این بحران نشان داد.
جهان ریاست دوره ای پادشاهی عربی سعودی بر گروه ۲۰ که هدف گذاری بلندپروازانه «استفاده از فرصتهای قرن بیست و یکم برای همه» از طریق توانمندسازی مردم، محافظت از کره زمین و شکلگیری افقهای جدید را فراموش نخواهد کرد.
از آنجا که اجلاس ریاض ۲۰۲۰ به بیش از ۵۰ خروجی منجر شد و بیش از ۲۰ بیانیه نهایی وزارتی در طول سال ریاست دوره ای تصویب شد، نشانه ای از جدی بودن تحقیقات، عمق درمان و همکاریهای بینالمللی برای حل چالشهای پیش روی جهان است.
این ارقام نشان دهنده یک جهش در تاریخ دورههای قبلی ریاست دوره ای G20 است، زیرا تعداد جلسات رسمی در مقایسه با میانگین ۸۵ جلسات حدود ۹۰ درصد از جمله مشارکت فیزیکی و مجازی افزایش یافتهاست و نتایج سال ریاست، توصیهها و ابتکارات نسبت به سالهای گذشته دو برابر شدهاست.
با نگاه به آینده، میخواهم به آنچه رهبران پس از پایان اجلاس توافق کردند، اشاره کنم، آنها اظهار داشتند: «ما برای دومین بار تحت رهبری پادشاهی عربی سعودی ملاقات میکنیم، با اتحاد در عقیده به ضرورت هماهنگی اقدامات جهانی، همبستگی و همکاری چندجانبه در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری برای مقابله با چالشهای فعلی باور داریم». بنابراین، رهبران خلاصه ای از موفقیت ریاست دوره ای را با هدایت کشورهای عضو به اقدامات عملی لازم برای محافظت از زندگی و شکلگیری آینده بهتر برای رشد مجدد و ایجاد فرصت شغلی، بیان کردند.
بیانیه نهایی اجلاس رهبران خواستار تحقق مواردی فراتر از تلاش برای نجات از بحران فعلی بود، زیرا از طریق تدوین چشمانداز «آینده ای بهتر» با تعیین سیاستهایی برای اطمینان از تعمیق ارتباطات فنی از طریق دسترسی برابر به فناوری و فراهم آوردن فرصتهای شبکه ای برای همه، و تمرکز بر زنان، جوانان و نیازمندترین گروهها به دنبال تأمین آینده ای سعادتمندانه برای همه قشرهای جامعه بود.
در دوران ریاست پادشاهی، G20 با درس آموزی از این بحران، اهمیت دستیابی بهتر به محافظت در برابر بیماریهای همه گیر و همهگیری را در آینده هدف قرار داد؛ بنابراین، ریاست پادشاهی بر بحث در مورد یافتن راه حلهای طولانی مدت برای رفع شکاف در آمادگی جهانی و روشهای واکنش، از جمله پیشنهاد آن برای شروع یک ابتکار عمل کمک به دستیابی به ابزار مقابله با همهگیریهای آینده و تکمیل و تقویت این بحثها در طول ریاست دوره ای ایتالیا تأکید داشت.
برای آینده ای پایدار و مطمئن، اجلاس ریاض بر لزوم کاهش تخریب محیط زیست، حفظ تنوع زیستی، استفاده پایدار و ترمیم منابع طبیعی، حفظ اقیانوسها، پاکیزگی و دسترسی به آب و هوا و مقابله با تغییرات شدید آب و هوایی تأکید کرد.
G20 همچنین در چشمانداز آینده خود، بر لزوم اصلاح سیستم تجارت جهانی و ایجاد تغییرات اساسی از طریق (ابتکار ریاض در مورد آینده سازمان تجارت جهانی) تأکید کرد، تا بتواند سیستم تجارت چندجانبه را بر اساس قوانین و مقررات برای پاسخگویی به چالشهای فعلی و آینده فعال کند.
در دوره ریاست پادشاهی بر G20 برای افزودن بخشی از روحیه و آرزوهای پادشاهی عربی سعودی، برنامه کنفرانسهای بینالمللی جهت ارتقای اولویتهای این گروه با هدف توانمندسازی مردم، حفظ کره زمین و ایجاد افقهای جدید با مشارکت یک جامعه بزرگتر و تمرکز بر موضوعات چالشهای قرن بیست و یکم با حضور جامعه مدنی، دولتها، بخش خصوصی، رهبران اندیشه، جامعه علمی و دانشگاهی، رسانهها و عموم مردم آغاز شد.
به منظور ارتقای چشمانداز «آینده بهتر»، پادشاهی با دعوت از نمایندگان کشورهای G20 برای شرکت در کنفرانسهای بینالمللی در طول سال ریاست خود، موفق به برجسته سازی نقش رهبری خود شد، و موجب تأیید شرکت کنندگان و حمایت آنها از ادامه برگزاری دوره ای این کنفرانسها در حاشیه اجلاسهای بعدی و امکان توسعه آنها برای رویدادهای جانبی رسمی در دورههای آینده این گروه شد، در همین راستا، پادشاهی، با راه اندازی این ابتکارات، اثری محکم از خود برجای گذاشت که میتواند در دورههای آینده G20 الگو شود.
در این ابتکارات، ما از طریق برگزاری مجمع جهانی اقتصاد فضایی برای کشورهای G20 به موضوعات فضایی نیز پرداختیم و از طریق جلسه وزیران فرهنگ، نقش تفکر را تقویت کردیم. ما همچنین در مجمع جهانی چالشهای مالکیت معنوی از حقوق معنوی حمایت کردیم. ما جلسه کمیتههای ملی المپیک کشورهای گروه را برگزار کردیم و اجلاس بینالمللی ریاض برای استانداردها را برگزار کردیم. ما همچنین با راه اندازی اولین کنفرانس جهانی استعدادهای درخشان و خلاقیت از استعدادها حمایت کردیم؛ اینها نمونههایی از ابتکارات جدی است که پادشاهی با وجود شرایط دشوار در سال ریاست دوره ای خود به دنبال آن بود.
ما در پادشاهی مفتخریم که تنها کشور عربی میزبان G20 بودیم و فراتر از آن تنها کشوری در تاریخ اجلاس G20 هستیم که در دوره ریاست خود اقدامات فوری برای کاهش تأثیر همه گیر کرونا، محافظت از انسانها و کمک به استفاده از پتانسیل نوآوری برای شکلدادن افقهای جدید برای همه مردم جهان اتخاذ کردهاست.
این است «اجلاس ریاض ۲۰۲۰» ویژه بیست رهبر جهان که از طریق چهار مسیر موفقیت، رکورد تاریخی منحصر به فرد پادشاهی را به عنوان ریاست دوره ای به ثبت رساند؛ اولین مسیر این بود که پادشاهی با هدایت تلاشهای بینالمللی با مدیریت یک پرونده حساس برای توانمندسازی مردم و سلامت آنها به عنوان اولویت بخشی به عواقب خطرناک همهگیری «نقش پیشگام» خود را در جهان نشان داد.
دومین مسیر، ریاست پادشاهی با وجود اختلاف در مواضع بین برخی از کشورها، حضور برجسته ای در اتحاد صفوف تلاشهای بینالمللی ثبت کرد، همانطور که در بیانیه نهایی قوی مورد توافق همه رهبران تأکید شدهاست که تعهد راسخ به همه ابتکارات و اقدامات مختلف و عزم راسخ برای غلبه بر بحران اقتصادی و بازگرداندن امید و اطمینان به مردم جهان را تقویت میکند.
در مورد مسیر سوم به ریاست سعودی، یک پیام «یقین و قطعیت» از طرف کشورهای عضو در مورد اهمیت همبستگی و همکاری بینالمللی و کار با روحیه تیمی برای هماهنگی پاسخ یکپارچه نه تنها در سطح همهگیری که قبلاً محقق شدهاست، بلکه به عنوان سیاستی است که انتظار میرود در اجلاسهای آینده ادامه یابد.
در مسیر چهارم، ریاست پادشاهی کلمات را به اقدامات و ابتکارات را به برنامه تبدیل کرد و توانست تعهدات و وعدههای رهبران کشورهای G20 را به اقدامات مشخص و مؤثر برای مقابله با شرایط دشوار تحمیل شده از سوی همهگیری به اقتصاد جهانی تبدیل کند.
آری، پادشاهی پس از یک سال استثنایی و دشوار، G20 را به سمت تعیین چارچوبهای اصلی و تعریف روش بهبودی از بیماری همه گیر سوق داده و حتی چراغهایی را برای آینده بهتر در زمینههای مختلف بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی روشن کردهاست. جایی که سلامت و حفاظت از انسان را بیش از همه ملاحظات در اولویت قرار داد و منجر به پایداری رشد و شکوفایی مردم شد.
از رهبران مان خادم حرمین شریفین و ولیعهد قابل اعتماد وی، همه وزرا و مقامات، جوانان میهن و کارکنان دبیرخانه سعودی G20، دفتر شرپای سعودی گروه بیست و ملت سعودی به دلیل تعامل بسیار مثبت، برای حمایت و تشویق آنها برای رسیدن به این نتایج چشمگیر در یک سال پر از چالشهای بزرگ متشکریم.
* «شرپا» سعودی گروه بیست