سعودی و ریاست «بیست».. از منظر بهبودی و گذر به آینده‌ای سعادتمند

سعودی و ریاست «بیست».. از منظر بهبودی و گذر به آینده‌ای سعادتمند
TT

سعودی و ریاست «بیست».. از منظر بهبودی و گذر به آینده‌ای سعادتمند

سعودی و ریاست «بیست».. از منظر بهبودی و گذر به آینده‌ای سعادتمند

 ریاست دوره ای پادشاهی عربی سعودی بر گروه ۲۰ کلمات را به اقدامات و ابتکارات را به برنامه تبدیل کرد و توانست تعهدات و وعده‌های رهبران G20 را به اقدامات مشخص و مؤثر تبدیل کند.

سعودی پس از یک سال استثنایی و دشوار، گروه G20 را به سمت تعیین چارچوب‌های اصلی و تعریف روش بهبودی از بیماری همه‌گیر و روشن کردن چراغ‌ها برای آینده‌ای بهتر در زمینه‌های مختلف بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی سوق داده‌است.

ریاست دوره ای سعودی بر G20 از همان ابتدا استثنایی بود، زیرا اجلاس G20 که به‌طور مجازی در ۲۱ تا ۲۲ نوامبر در ریاض برگزار شد، رویدادی گذرا نبود، بلکه یک چالش بزرگ و مسئولیت بزرگی بود که در آن پادشاهی سعودی سخت‌ترین وظایف ریاست این گروه را بر عهده گرفت. در این دوره، شاهد شیوع بیماری همه گیر کرونا و تأثیرات بزرگ آن بر جهان در جنبه‌های مختلف زندگی، بهداشت، اقتصادی و اجتماعی بوده‌ایم.
اغراق نیست اگر بگوییم که یک سال سرنوشت ساز بود که در آن سعودی با پرداختن به پیامدهای ویروس جدید کرونا، گروه G20 را به حمایت از بشریت و کره زمین هدایت کرد، در این گروه جلسات و دیدارهای استثنایی برای یافتن راه حل‌های مؤثر در تمام سطوح بهداشتی، بشردوستانه، اجتماعی و اقتصادی برگزار شد.
علی‌رغم شرایط دشوار، سعودی تحت تأثیر قرار نگرفت و ریاست دوره ای G20 برنامه اصلی خود را کنار نگذاشت.
دوره ریاست پادشاهی، توانمندی بشری، حفظ کره زمین و شکل‌گیری افق‌های جدید را به عنوان سه محور اصلی هدایت کننده کار G20 طی سال قبل از شیوع بیماری همه‌گیری کووید ۱۹ تعیین کرد. این محورها ستون‌های مهمی برای دستیابی به راه حل‌هایی برای محدود کردن تأثیرات همه‌گیری در جهان بودند.
ریاست گروه بیست سعودی نسبت به توانمندسازی مردم، خود را متعهد کرده‌است تا از بهبودی جامع از اثرات و عواقب بیماری همه گیر و رفع نابرابری در دریافت ابزارهای تشخیصی، واکسن‌ها و درمان‌ها اطمینان حاصل کند. همچنین ایجاد شرایط مناسب برای امکان زندگی، کار و شکوفایی افراد را به عنوان هدف تعیین کرد، در حالی که اقدامات فوری این گروه شامل محافظت از زندگی و مشاغل از عواقب بیماری همه گیر بوده‌است.
با توجه به مسئله حفظ کره زمین، ریاست دوره ای تلاش کرد تا مواضع اعضای G20 را نزدیک کند و در مورد سیاست‌ها و راه حل‌هایی برای آینده بهتر و پایدارتر از جمله اهمیت حفظ محیط زیست و منابع طبیعی و پرداختن به تغییرات آب و هوا کار کنند.
در مورد شکل‌دادن به افق‌های جدید، ریاست دوره ای تلاش کرد تا با بهره‌گیری از پتانسیل فن آوری‌های دیجیتال، ایجاد چارچوب‌های لازم برای ارتقا فرصت‌های برابر و اطمینان از برقراری ارتباط الکترونیکی برای همه، به ویژه در خدمات بهداشتی، آموزشی و تجارت، سرعت خود را بهبود بخشد.
واکنش ریاست دوره ای به شیوع ویروس کرونا سریع و مؤثر بود، زیرا خادم حرمین شریفین ملک سلمان بن عبدالعزیز، برای اولین بار در تاریخ G20، خواستار برگزاری اجلاس فوق‌العاده ای از رهبران کشورهای G20 با هدف بحث در مورد شرایط مربوط به همه‌گیری و روش‌های مواجهه با آن شد.
پادشاهی نمونه روشنی برای کل جهان برای نحوه مدیریت رویداد و ادامه جلسات و گفتگوهای بین‌المللی با توجه به این بحران جهانی را خلق کرده‌است.
 همه رهبران با این فراخوان مهم همراه شدند و به‌طور فعال و قاطعانه در تعدادی از سیاست‌ها و ابتکاراتی که تأثیرات بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی همه‌گیری را در همه کشورها محدود کرده‌است، شرکت کردند.
ماه گذشته، جی ۲۰ کار خود را برای سال ۲۰۲۰ در اجلاس ریاض علیرغم شرایط استثنایی در میان موفقیت‌های ملموس به پایان رساند و این اجلاس با بیانیه نهایی که شامل ابتکارات بزرگ جهانی و اتخاذ سیاست‌های مهم با هدف مقابله با همه‌گیری، محافظت از زندگی و معیشت و ایجاد آینده ای با دوام تر، پایدار و فراگیر، به پایان رسید.
پادشاهی در میان تلاش‌های زیادی که ریاست دوره ای آن با همکاری کشورهای عضو انجام داد، واکنش‌های مثبتی از سوی رهبران جهان و سازمان‌های بین‌المللی دریافت کرد و از محتوای بیانیه پایانی استقبال شد.
با توجه به دستاوردهای این گروه در سال جاری، ریاست دوره ای پادشاهی تلاش کرد تا برنامه اقدام G20 را برای مقابله با بیماری همه‌جانبه تنظیم کند و رهبران گروه در اجلاس ویژه متعهد شدند همه موارد لازم را برای غلبه بر همه‌گیری و محافظت از جان انسان‌ها، مشاغل و آسیب پذیرترین گروه‌ها به دست آورند، به طوری که کشورهای گروه متعهد شدند بیش از ۱۱ تریلیون دلار به اقتصاد جهانی و بیش از ۲۱ میلیارد دلار در ابتدای بحران برای پشتیبانی از تلاش‌های بین‌المللی جهت تولید ابزارهای تشخیصی، واکسن‌ها و درمان‌های مؤثر تزریق کنند و پادشاهی نیز با اعتقاد به اهمیت حمایت از تلاش‌های بین‌المللی برای رسیدگی فوری به بیماری همه گیر ۵۰۰ میلیون دلار کمک کرد.
ریاست دوره ای پادشاهی بر G20 بر بازگرداندن رشد متمرکز بود، به طوری که این امر منجر به تلاش‌های مشترک برای توسعه سیاست‌ها و ابتکاراتی جهت دستیابی به رشد قوی، پایدار، متعادل و جامع شد. این مهم تنها با رفع نابرابری‌ها و حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر و ضعیف، توسعه فرصت‌ها برای همه و امکان دسترسی به خدمات اساسی برای توسعه قابل دسترسی بود.
رهبران G20 همچنین متعهد شدند که تمام تلاش خود را برای اطمینان از رسیدن منصفانه واکسن‌های جدید ویروس کرونا به دست همه و برآورده شدن مابقی نیازهای مالی این واکسن‌ها را به کار گیرند. هیچ‌کس در امان نخواهد بود، مگر اینکه همه در امان باشند.
در راستای تلاش‌های بین‌المللی بشردوستانه و اقتصادی، طرح تعویق بدهی ۷۳ کشور واجد شرایط عملی شد که از طریق آن ۱۴ میلیارد دلار برای تخصیص بار بدهی به کشورهای کم درآمد و آسیب‌پذیر و همچنین برای اطمینان از جریان تجهیزات پزشکی ضروری و محصولات مهم کشاورزی در آن سوی مرزها، با وجود اقدامات پیشگیرانه تخصیص یافت.
با وجود ادامه اثرات همه‌گیری کرونا، ریاست دوره ای پادشاهی بر گروه بیست کشور با برگزاری بیش از ۲۲۴ نشست و کنفرانس بین‌المللی، از جمله ۸۹ جلسه کارگروه‌ها و مقامات ارشد، ۱۵ جلسه در سطح وزیران، شامل ۷ نشست شرپا، ۱۳ جلسه فوق‌العاده وزیران و ۱۶ جلسه گروه‌های ارتباطی، از جمله برگزاری ۸ نشست گروه‌های شبکه ای و ۴۳ رویداد همراه در حاشیه جلسات گروه و ۳۱ کنفرانس و رویداد بین‌المللی در حاشیه سال ریاست دوره ای، از جمله دو اجلاس سران توانایی خود را برای موفقیت در کار گروه در این بحران نشان داد.
جهان ریاست دوره ای پادشاهی عربی سعودی بر گروه ۲۰ که هدف گذاری بلندپروازانه «استفاده از فرصت‌های قرن بیست و یکم برای همه» از طریق توانمندسازی مردم، محافظت از کره زمین و شکل‌گیری افق‌های جدید را فراموش نخواهد کرد.
از آنجا که اجلاس ریاض ۲۰۲۰ به بیش از ۵۰ خروجی منجر شد و بیش از ۲۰ بیانیه نهایی وزارتی در طول سال ریاست دوره ای تصویب شد، نشانه ای از جدی بودن تحقیقات، عمق درمان و همکاری‌های بین‌المللی برای حل چالش‌های پیش روی جهان است.
این ارقام نشان دهنده یک جهش در تاریخ دوره‌های قبلی ریاست دوره ای G20 است، زیرا تعداد جلسات رسمی در مقایسه با میانگین ۸۵ جلسات حدود ۹۰ درصد از جمله مشارکت فیزیکی و مجازی افزایش یافته‌است و نتایج سال ریاست، توصیه‌ها و ابتکارات نسبت به سال‌های گذشته دو برابر شده‌است.
با نگاه به آینده، می‌خواهم به آنچه رهبران پس از پایان اجلاس توافق کردند، اشاره کنم، آنها اظهار داشتند: «ما برای دومین بار تحت رهبری پادشاهی عربی سعودی ملاقات می‌کنیم، با اتحاد در عقیده به ضرورت هماهنگی اقدامات جهانی، همبستگی و همکاری چندجانبه در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری برای مقابله با چالش‌های فعلی باور داریم». بنابراین، رهبران خلاصه ای از موفقیت ریاست دوره ای را با هدایت کشورهای عضو به اقدامات عملی لازم برای محافظت از زندگی و شکل‌گیری آینده بهتر برای رشد مجدد و ایجاد فرصت شغلی، بیان کردند.
بیانیه نهایی اجلاس رهبران خواستار تحقق مواردی فراتر از تلاش برای نجات از بحران فعلی بود، زیرا از طریق تدوین چشم‌انداز «آینده ای بهتر» با تعیین سیاست‌هایی برای اطمینان از تعمیق ارتباطات فنی از طریق دسترسی برابر به فناوری و فراهم آوردن فرصت‌های شبکه ای برای همه، و تمرکز بر زنان، جوانان و نیازمندترین گروه‌ها به دنبال تأمین آینده ای سعادتمندانه برای همه قشرهای جامعه بود.
در دوران ریاست پادشاهی، G20 با درس آموزی از این بحران، اهمیت دستیابی بهتر به محافظت در برابر بیماری‌های همه گیر و همه‌گیری را در آینده هدف قرار داد؛ بنابراین، ریاست پادشاهی بر بحث در مورد یافتن راه حل‌های طولانی مدت برای رفع شکاف در آمادگی جهانی و روش‌های واکنش، از جمله پیشنهاد آن برای شروع یک ابتکار عمل کمک به دستیابی به ابزار مقابله با همه‌گیری‌های آینده و تکمیل و تقویت این بحث‌ها در طول ریاست دوره ای ایتالیا تأکید داشت.
برای آینده ای پایدار و مطمئن، اجلاس ریاض بر لزوم کاهش تخریب محیط زیست، حفظ تنوع زیستی، استفاده پایدار و ترمیم منابع طبیعی، حفظ اقیانوس‌ها، پاکیزگی و دسترسی به آب و هوا و مقابله با تغییرات شدید آب و هوایی تأکید کرد.
G20 همچنین در چشم‌انداز آینده خود، بر لزوم اصلاح سیستم تجارت جهانی و ایجاد تغییرات اساسی از طریق (ابتکار ریاض در مورد آینده سازمان تجارت جهانی) تأکید کرد، تا بتواند سیستم تجارت چندجانبه را بر اساس قوانین و مقررات برای پاسخگویی به چالش‌های فعلی و آینده فعال کند.
در دوره ریاست پادشاهی بر G20 برای افزودن بخشی از روحیه و آرزوهای پادشاهی عربی سعودی، برنامه کنفرانس‌های بین‌المللی جهت ارتقای اولویت‌های این گروه با هدف توانمندسازی مردم، حفظ کره زمین و ایجاد افق‌های جدید با مشارکت یک جامعه بزرگتر و تمرکز بر موضوعات چالش‌های قرن بیست و یکم با حضور جامعه مدنی، دولت‌ها، بخش خصوصی، رهبران اندیشه، جامعه علمی و دانشگاهی، رسانه‌ها و عموم مردم آغاز شد.
به منظور ارتقای چشم‌انداز «آینده بهتر»، پادشاهی با دعوت از نمایندگان کشورهای G20 برای شرکت در کنفرانس‌های بین‌المللی در طول سال ریاست خود، موفق به برجسته سازی نقش رهبری خود شد، و موجب تأیید شرکت کنندگان و حمایت آنها از ادامه برگزاری دوره ای این کنفرانس‌ها در حاشیه اجلاس‌های بعدی و امکان توسعه آنها برای رویدادهای جانبی رسمی در دوره‌های آینده این گروه شد، در همین راستا، پادشاهی، با راه اندازی این ابتکارات، اثری محکم از خود برجای گذاشت که می‌تواند در دوره‌های آینده G20 الگو شود.
در این ابتکارات، ما از طریق برگزاری مجمع جهانی اقتصاد فضایی برای کشورهای G20 به موضوعات فضایی نیز پرداختیم و از طریق جلسه وزیران فرهنگ، نقش تفکر را تقویت کردیم. ما همچنین در مجمع جهانی چالش‌های مالکیت معنوی از حقوق معنوی حمایت کردیم. ما جلسه کمیته‌های ملی المپیک کشورهای گروه را برگزار کردیم و اجلاس بین‌المللی ریاض برای استانداردها را برگزار کردیم. ما همچنین با راه اندازی اولین کنفرانس جهانی استعدادهای درخشان و خلاقیت از استعدادها حمایت کردیم؛ اینها نمونه‌هایی از ابتکارات جدی است که پادشاهی با وجود شرایط دشوار در سال ریاست دوره ای خود به دنبال آن بود.
ما در پادشاهی مفتخریم که تنها کشور عربی میزبان G20 بودیم و فراتر از آن تنها کشوری در تاریخ اجلاس G20 هستیم که در دوره ریاست خود اقدامات فوری برای کاهش تأثیر همه گیر کرونا، محافظت از انسان‌ها و کمک به استفاده از پتانسیل نوآوری برای شکل‌دادن افق‌های جدید برای همه مردم جهان اتخاذ کرده‌است.
این است «اجلاس ریاض ۲۰۲۰» ویژه بیست رهبر جهان که از طریق چهار مسیر موفقیت، رکورد تاریخی منحصر به فرد پادشاهی را به عنوان ریاست دوره ای به ثبت رساند؛ اولین مسیر این بود که پادشاهی با هدایت تلاش‌های بین‌المللی با مدیریت یک پرونده حساس برای توانمندسازی مردم و سلامت آنها به عنوان اولویت بخشی به عواقب خطرناک همه‌گیری «نقش پیشگام» خود را در جهان نشان داد.
دومین مسیر، ریاست پادشاهی با وجود اختلاف در مواضع بین برخی از کشورها، حضور برجسته ای در اتحاد صفوف تلاش‌های بین‌المللی ثبت کرد، همان‌طور که در بیانیه نهایی قوی مورد توافق همه رهبران تأکید شده‌است که تعهد راسخ به همه ابتکارات و اقدامات مختلف و عزم راسخ برای غلبه بر بحران اقتصادی و بازگرداندن امید و اطمینان به مردم جهان را تقویت می‌کند.
در مورد مسیر سوم به ریاست سعودی، یک پیام «یقین و قطعیت» از طرف کشورهای عضو در مورد اهمیت همبستگی و همکاری بین‌المللی و کار با روحیه تیمی برای هماهنگی پاسخ یکپارچه نه تنها در سطح همه‌گیری که قبلاً محقق شده‌است، بلکه به عنوان سیاستی است که انتظار می‌رود در اجلاس‌های آینده ادامه یابد.
در مسیر چهارم، ریاست پادشاهی کلمات را به اقدامات و ابتکارات را به برنامه تبدیل کرد و توانست تعهدات و وعده‌های رهبران کشورهای G20 را به اقدامات مشخص و مؤثر برای مقابله با شرایط دشوار تحمیل شده از سوی همه‌گیری به اقتصاد جهانی تبدیل کند.
آری، پادشاهی پس از یک سال استثنایی و دشوار، G20 را به سمت تعیین چارچوب‌های اصلی و تعریف روش بهبودی از بیماری همه گیر سوق داده و حتی چراغ‌هایی را برای آینده بهتر در زمینه‌های مختلف بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی روشن کرده‌است. جایی که سلامت و حفاظت از انسان را بیش از همه ملاحظات در اولویت قرار داد و منجر به پایداری رشد و شکوفایی مردم شد.
از رهبران مان خادم حرمین شریفین و ولیعهد قابل اعتماد وی، همه وزرا و مقامات، جوانان میهن و کارکنان دبیرخانه سعودی G20، دفتر شرپای سعودی گروه بیست و ملت سعودی به دلیل تعامل بسیار مثبت، برای حمایت و تشویق آنها برای رسیدن به این نتایج چشمگیر در یک سال پر از چالش‌های بزرگ متشکریم.

* «شرپا» سعودی گروه بیست



دمشق خواهان «شراکت راهبردی بسیار قوی» با واشنگتن

وزیر امور خارجه سوریه اسعد الشیبانی (رویترز)
وزیر امور خارجه سوریه اسعد الشیبانی (رویترز)
TT

دمشق خواهان «شراکت راهبردی بسیار قوی» با واشنگتن

وزیر امور خارجه سوریه اسعد الشیبانی (رویترز)
وزیر امور خارجه سوریه اسعد الشیبانی (رویترز)

وزیر امور خارجه جمهوری عربی سوریه، اسعد الشیبانی، روز یک‌شنبه اظهار کرد که دمشق در پی ایجاد «شراکت بسیار قوی» با ایالات متحده آمریکا است. او هم‌زمان تأکید کرد که سوریه خواهان «حفظ فاصله برابر با همه کشورها و ایجاد روابطی مبتنی بر همکاری و گشودگی» است.

وزیر امور خارجه سوریه در کنفرانس مطبوعاتی در پایتخت پادشاهی عربی بحرین، منامه، اعلام کرد که رئیس‌جمهور احمد الشرع به‌زودی به واشنگتن سفر خواهد کرد.
در همین حال، منابع مطلع در دمشق به روزنامه «الشرق الأوسط» گفتند که این سفر با هدف «اجرای توافق قبلی» انجام می‌شود که پیش‌تر توافق شده بود و اکنون شرایط برای اعلام «شراکت راهبردی» فراهم شده است. این شراکت می‌تواند تأثیر مثبتی بر چندین پرونده، به‌ویژه در زمینه مذاکرات داخلی با «نیروهای دموکراتیک سوریه» و مذاکرات منطقه‌ای با اسرائیل داشته باشد.

الشیبانی توضیح داد که موضوعات زیادی وجود دارد «از جمله لغو تحریم‌ها و گشودن صفحه‌ای جدید میان دو کشور» که دمشق می‌تواند درباره آن‌ها گفت‌وگو کند؛ زیرا «دیگر هیچ توجیهی برای ادامه تحریم‌ها وجود ندارد». او تمایل دمشق را برای ایجاد «شراکت بسیار قوی میان آمریکا و سوریه» ابراز و تأکید کرد که کشورش خواهان «روابط متوازن» با همه کشورها است و «همچنان دست همکاری را به سوی متحدان و دوستان در منطقه دراز می‌کند». او اظهار کرد که سوریه «در دوره گذشته با چالش‌های بزرگی روبه‌رو شد اما تسلیم نشد و همچنان بر تحقق عدالت پایبند است».

او افزود: «سوریه مرکز جذب و قطب‌بندی نخواهد بود، بلکه در مسیری واحد حرکت می‌کند که همه را در بر می‌گیرد». او پایبندی دولت را به «تقویت صلح داخلی و قرار دادن قانون به‌عنوان اساس روابط میان همه اجزای ملت سوریه» تأکید کرد و از «افتخار به تنوع فرهنگی و قومی سوریه» سخن گفت.

در خصوص پرونده مذاکرات با اسرائیل، وزیر امور خارجه سوریه تأکید کرد که کشورش با «تحریکات اسرائیلی» به‌صورت دیپلماتیک برخورد می‌کند و در تلاش است تا منافع خود را بدون کشیده شدن به تنش یا رویارویی حفظ کند.

الشیبانی گفت: «ما گفته‌ایم که به توافق‌نامه ۱۹۷۴ پایبندیم و همچنین متعهد به ایجاد توافقی هستیم که صلح و آرامش میان ما و اسرائیل را تضمین کند. نمی‌خواهیم سوریه وارد جنگی جدید شود و سوریه نیز امروز تهدیدی برای هیچ طرفی، از جمله اسرائیل، نیست». او افزود: «به‌نظر من، مذاکراتی در جریان است یا مسیرهایی در حال حرکت به‌سوی دستیابی به توافقی امنیتی هستند که توافق‌نامه ۱۹۷۴ را خدشه‌دار نمی‌کند و واقعیتی جدید را که ممکن است اسرائیل در جنوب تحمیل کند، به رسمیت نمی‌شناسد».

سفر احمد الشرع به کاخ سفید نخستین سفر رسمی از نوع خود توسط یک رئیس‌جمهور سوریه در تاریخ روابط دو کشور محسوب می‌شود.
وائل علوان، پژوهشگر و مدیر اجرایی «مرکز مطالعات جسور»، به «الشرق الأوسط» گفت که این سفر با هدف «اجرای توافقی انجام می‌شود که پیش‌تر توافق شده بود و قرار بود در حاشیه حضور رئیس‌جمهور سوری در نشست‌های سازمان ملل متحد در نیویورک اعلام شود، اما ترتیباتی در سوریه باید انجام می‌شد... اکنون شرایط برای اعلام شراکت راهبردی فراهم شده است».

دیدار دونالد ترمپ و احمد الشرع در ریاض در ماه مه گذشته (آسوشیتدپرس)

این پژوهشگر نزدیک به دولت سوریه این اقدام را یکی از «مهم‌ترین گام‌هایی دانست که دولت سوریه برای بازتعریف جایگاه خود در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی بر آن تکیه خواهد کرد». او گفت: «این گام مورد توافق میان سوریه و ایالات متحده به این معناست که سوریه دیگر در محوری قرار ندارد که غرب آن را محور شر می‌نامد، و دیگر در محوری نیست که منبع مزاحمت و نگرانی برای منطقه برای ترکیه، کشورهای خلیج و کشورهای اتحادیه اروپا محسوب شود». بلکه برعکس، «سوریه به متحدی در مبارزه با تروریسم تبدیل شده و در تضمین امنیت و ثبات منافع مشترک ـ عربی، ترکیه‌ای و غربی ـ مشارکت دارد که همگی با منافع جدید سوریه هم‌راستا هستند».

با این حال، علوان گفت: «سوریه جدید نمی‌خواهد با این اقدام وارد محور رویارویی با محور دیگر شود، بلکه می‌خواهد روابطی متوازن با همه برقرار کند».

احمد الشرع در دمشق در تاریخ ۴ اکتبر، فرستاده ویژه آمریکا، تام بَرَک، و فرمانده ستاد مرکزی، دریادار براد کوپر را پذیرفت (حساب رسمی ریاست‌جمهوری سوریه)

تام بَرَک، فرستاده ویژه ایالات متحده به سوریه، پیش‌تر اعلام کرده بود که رئیس‌جمهور الشرع در تاریخ ۱۰ نوامبر (آبان‌ماه جاری) در واشنگتن توافق‌نامه‌ای با رئیس‌جمهور دونالد ترمپ امضا خواهد کرد که به موجب آن سوریه به ائتلاف بین‌المللی ضد گروه «داعش» خواهد پیوست؛ ائتلافی که در سال ۲۰۱۴ تأسیس شد و شامل ۸۸ کشور است. او این اقدام را «تحولی تاریخی در روابط میان دمشق و واشنگتن» توصیف کرد.

به گفته علوان، ورود دمشق به ائتلاف ضد «داعش» تأثیر زیادی بر سطح روابط خارجی با آمریکا و کشورهای غربی خواهد داشت و تأثیر عمیقی بر سطح سیاست داخلی خواهد گذاشت. او معتقد است که شراکت با ایالات متحده «به دمشق برگ برنده‌ای بسیار مهم می‌دهد». او گفت: «نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) بارها از این برگ در میز مذاکرات با دولت سوریه استفاده کرده‌اند، اما اکنون این برگ در اختیار دولت سوریه نیز قرار دارد. دیگر (قسد) تنها شریک محلی در مبارزه با تروریسم نیست، بلکه دولت سوریه شریک رسمی شده است و واحدهای مسئول مبارزه با تروریسم در نیروهای (قسد) تحت چتر دولت سوریه فعالیت خواهند کرد».

رئیس‌جمهور سوریه احمد الشرع و فرمانده «قسد» مظلوم عبدی پس از امضای توافق‌نامه در تاریخ ۱۰ مارس گذشته (آسوشیتدپرس)

او اشاره کرد که این امر «می‌تواند مذاکرات میان دولت سوریه و (قسد) را در مسیر ادغام تسریع کند»، با این توضیح که شرایط «آسان نخواهد بود، زیرا هنوز چالش‌ها و دشواری‌های زیادی وجود دارد، اما فرصت‌ها برای موفقیت، به‌ویژه با جهت‌گیری حمایت بین‌المللی برای فشار بر (قسد) جهت تحقق این امر و بر دولت سوریه برای واقع‌گرایی و انعطاف بیشتر در مذاکرات ادغام بسیار بیشتر شده‌اند».

علوان معتقد است که تقویت روابط سوریه ـ آمریکا می‌تواند «محرک اضافی برای مداخله مثبت ایالات متحده در جهت موفقیت مذاکرات و فشار بر اسرائیل برای نشان دادن انعطاف بیشتر در دستیابی به تفاهم با سوریه» باشد. او گفت: «شاید شراکت با ایالات متحده تضمین‌هایی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی فراهم کند که نشان دهد سوریه در مسیر حمایت از غرب حرکت می‌کند و متحد کسانی نیست که شرارت را در منطقه صادر می‌کنند».


تهدید فزاینده حوثی‌ها برای امنیت یمن و منطقه

حوثی‌ها جنگ غزه را برای بسیج نیروها و تبلیغات سیاسی به‌کار گرفته‌اند؛ نگرانی‌ها از برهم‌خوردن آتش‌بس با نیروهای دولتی افزایش یافته است. (AFP)
حوثی‌ها جنگ غزه را برای بسیج نیروها و تبلیغات سیاسی به‌کار گرفته‌اند؛ نگرانی‌ها از برهم‌خوردن آتش‌بس با نیروهای دولتی افزایش یافته است. (AFP)
TT

تهدید فزاینده حوثی‌ها برای امنیت یمن و منطقه

حوثی‌ها جنگ غزه را برای بسیج نیروها و تبلیغات سیاسی به‌کار گرفته‌اند؛ نگرانی‌ها از برهم‌خوردن آتش‌بس با نیروهای دولتی افزایش یافته است. (AFP)
حوثی‌ها جنگ غزه را برای بسیج نیروها و تبلیغات سیاسی به‌کار گرفته‌اند؛ نگرانی‌ها از برهم‌خوردن آتش‌بس با نیروهای دولتی افزایش یافته است. (AFP)

تازه‌ترین گزارش تیم کارشناسان سازمان ملل متحد درباره یمن که به شورای امنیت ارائه شده، نشان می‌دهد اوضاع این کشور همچنان با پیچیدگی‌های سیاسی و نظامی بیشتر روبه‌رو است؛ روند حل‌وفصل سیاسی در رکود کامل قرار دارد و بحران انسانی رو به وخامت گذاشته است، به‌گونه‌ای که دوسوم جمعیت یمن به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند.

با وجود اجرای قطعنامه‌های سازمان ملل، از جمله قطعنامه ۲۲۱۶ (۲۰۱۵)، گزارش تأکید دارد که تحریم‌های اعمال‌شده بر افراد و نهادهای پشتیبان حوثی‌ها تأثیر مؤثری نداشته است. به گفته‌ی گزارش، رهبران این گروه از طریق واسطه‌ها و شرکت‌های پوششی در منطقه، محدودیت‌های مربوط به مسدودسازی دارایی‌ها و ممنوعیت سفر را دور زده‌اند.

تیم کارشناسان خواستار «بازنگری در سازوکارهای تحریم» و تقویت نظارت بر گذرگاه‌های دریایی و بنادر یمن شد و بر لزوم تشدید اقدامات علیه نهادهایی که ممنوعیت ارسال سلاح را نقض می‌کنند، تأکید کرد.

در گزارش آمده است که ضعف در اجرای تحریم‌ها، به حوثی‌ها امکان داده توان نظامی خود را حفظ کنند و نفوذ جغرافیایی و نظامی‌شان را گسترش دهند. کارشناسان هشدار دادند که این گروه اکنون به تهدیدی رو به رشد برای امنیت شبه‌جزیره عربستان و دریای سرخ تبدیل شده است.

به گفته‌ی گزارش، حوثی‌ها تلاش می‌کنند جنگ در غزه را دستاویزی برای توجیه حملات خود علیه کشتی‌های خارجی قرار دهند و خود را بخشی از «محور مقاومت» معرفی کنند. این راهبرد، هرچند برای آن‌ها دستاورد تبلیغاتی داخلی دارد، اما یمن و منطقه را وارد دایره‌ای از درگیری گسترده‌تر و پیچیده‌تر می‌کند.

گزارش هشدار می‌دهد که تداوم این وضعیت بدون بازدارندگی مؤثر، «پیامدهایی وخیم برای ثبات منطقه و امنیت کشتیرانی بین‌المللی» در پی خواهد داشت و از شورای امنیت می‌خواهد با اتخاذ اقداماتی سختگیرانه‌تر، روند گفت‌وگوی جامع یمنی تحت نظارت سازمان ملل را احیا کند.

گزارش یادآور می‌شود که گروه حوثی همچنان «بزرگ‌ترین تهدید برای امنیت و ثبات محلی و منطقه‌ای» است؛ زیرا به حملات نظامی و فرامرزی ادامه می‌دهد و از هرگونه راه‌حل صلح‌آمیز واقعی سر باز می‌زند.

تشدید حملات دریایی

به‌گزارش تیم کارشناسان، حوثی‌ها در ماه‌های گذشته حملات خود در دریای سرخ و خلیج عدن را شدت داده‌اند و با استفاده از پهپادها و موشک‌های دوربرد، کشتی‌های تجاری و نظامی را هدف گرفته‌اند. این حملات باعث اختلال در تجارت جهانی و افزایش بی‌سابقه هزینه‌های بیمه دریایی شده است.

اژدر دریایی به‌کاررفته در حملات حوثی‌ها به کشتی‌ها (رسانه حوثی)

نهادهای بین‌المللی بیش از ۲۵ حمله به کشتی‌ها را بین اوت ۲۰۲۴ تا ژوئیه ۲۰۲۵ ثبت کرده‌اند. گزارش این حملات را «تحولی خطرناک در ماهیت درگیری یمن» دانسته است که مرزهای داخلی جنگ را پشت سر گذاشته و امنیت مسیرهای دریایی بین‌المللی را تهدید می‌کند.

طبق گزارش، حملات حوثی‌ها به کشتی‌هایی با پرچم کشورهای مختلف منجر به کشته و زخمی‌شدن ملوانان و خسارات سنگین به کشتی‌ها شده است.

ایالات متحده و اسرائیل نیز حملاتی هوایی علیه مواضع حوثی‌ها در صنعا، الحدیده و صعده انجام داده‌اند و انبارهای تسلیحاتی و سکوهای پرتاب موشک را هدف قرار داده‌اند. با این حال، بنا به گزارش، گروه حوثی همچنان «سطح بالایی از توان عملیاتی» خود را حفظ کرده و به توسعه زرادخانه نظامی‌اش با پشتیبانی مالی و لجستیکی طرف‌های منطقه‌ای – از جمله ایران – ادامه می‌دهد.

حمایت خارجی و اقتصاد جنگ

به گفته‌ی گزارش، قاچاق سلاح به حوثی‌ها علی‌رغم تحریم‌های سازمان ملل ادامه دارد. نیروهای دولتی یمن در ژوئن ۲۰۲۵ بیش از ۷۵۰ تُن مهمات و مواد منفجره را که برای این گروه ارسال شده بود، توقیف کردند.

پهپادی که از سوی حوثی‌ها از مکان نامعلومی پرتاب شده است (رسانه حوثی)

گزارش می‌افزاید که حوثی‌ها به موشک‌های ضدکشتی کروز، پهپادهای پیشرفته «رعد» و «صقر» و سامانه‌های پدافند هوایی قابل‌حمل مجهز شده‌اند که سطح تهدید هوایی و دریایی آن‌ها را افزایش داده است.

بنا بر گزارش، بخشی از این تسلیحات به‌صورت محلی با قطعات ایرانی قاچاق‌شده ساخته می‌شود و در کارگاه‌هایی در صنعا و الحدیده مونتاژ می‌گردد؛ موضوعی که نشانگر حمایت فنی و مهندسی مستمر از سوی کارشناسان وابسته به «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» ایران است.

کارشناسان همچنین از شکل‌گیری «اقتصاد جنگی» در مناطق تحت کنترل حوثی‌ها خبر داده‌اند؛ اقتصادی متکی بر مالیات‌های مضاعف، اخاذی، تصرف کمک‌های بشردوستانه و فشار بر بخش خصوصی. این گروه از نظام‌های گمرکی و بانکی برای مقاصد سیاسی و اقتصادی استفاده می‌کند و در نتیجه، شهروندان با افزایش شدید قیمت‌ها و فروپاشی خدمات عمومی مواجه‌اند.

گزارش تأکید دارد که حوثی‌ها با تکیه بر حواله‌های خارجی، قاچاق سوخت و ارز، آثار تحریم‌ها و مسدودسازی دارایی‌ها را تا حدی خنثی کرده‌اند و از این منابع برای تأمین مالی عملیات جذب نیرو و گسترش نفوذ خود بهره می‌برند.

نقض‌های گسترده حقوق بشر

تیم کارشناسان صدها مورد نقض حقوق بشر از سوی حوثی‌ها، از جمله بازداشت‌های خودسرانه، ناپدیدسازی اجباری، سربازگیری کودکان و گلوله‌باران مناطق مسکونی را ثبت کرده است.

به‌گزارش این تیم، گروه حوثی کارکنان سازمان ملل و نهادهای امدادرسان را بازداشت کرده و محدودیت‌های شدیدی بر فعالیت رسانه‌ها و سازمان‌های محلی و بین‌المللی اعمال کرده است.

موشک بالستیکی مورد استفاده حوثی‌ها در حملات علیه اسرائیل (رسانه حوثی)

گزارش می‌افزاید که حوثی‌ها سیاستی سازمان‌یافته برای خاموش‌کردن صدای مخالفان در پیش گرفته‌اند؛ سیاستی که شامل کنترل شدید رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، جلوگیری از تظاهرات و نظامی‌سازی آموزش، دین و رسانه است.

این اقدامات، به گفته‌ی کارشناسان، با هدف «ایجاد جامعه‌ای بسته و مطیع» انجام می‌شود که وفاداری کامل به این گروه؛ از طریق حذف نخبگان اجتماعی و فکری مخالف پروژه سیاسی آن‌ها داشته باشد.

همکاری فرامرزی با گروه‌های مسلح

تیم کارشناسان همچنین از وجود هماهنگی میان حوثی‌ها و گروه‌های مسلح منطقه‌ای از جمله «جنبش الشباب» سومالی و شبکه‌های قاچاق سلاح و تجهیزات نظامی خبر داده است.

به گفته‌ی گزارش، این همکاری شامل تبادل تجربه در زمینه‌ی فناوری پهپادها و ارتباطات پیشرفته، و استفاده مشترک از شبکه‌های دریایی قاچاق است.

گروه حوثی متهم به تشدید نقض‌ها علیه ساکنان مناطق تحت کنترل خود است (AFP)

افراد از ملیت‌های مختلف از جمله سومالی و ایران در این فعالیت‌ها مشارکت دارند و برخی کشتی‌های توقیف‌شده تحت مالکیت شرکت‌های صوری بوده‌اند. تیم کارشناسان نتیجه می‌گیرد که این شبکه‌های فراملیتی به چالشی فزاینده برای جامعه بین‌المللی در کنترل جریان سلاح به یمن تبدیل شده‌اند.


الشرع در آستانه پیوستن به ائتلاف بین‌المللی ضد داعش به واشنگتن می‌رود  

دونالد ترمب، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در دیدار با احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، در ریاض در ۱۴ مه گذشته (آسوشیتدپرس)
دونالد ترمب، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در دیدار با احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، در ریاض در ۱۴ مه گذشته (آسوشیتدپرس)
TT

الشرع در آستانه پیوستن به ائتلاف بین‌المللی ضد داعش به واشنگتن می‌رود  

دونالد ترمب، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در دیدار با احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، در ریاض در ۱۴ مه گذشته (آسوشیتدپرس)
دونالد ترمب، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در دیدار با احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، در ریاض در ۱۴ مه گذشته (آسوشیتدپرس)

تام برک، فرستاده ویژه ایالات متحده آمریکا در امور سوریه، روز شنبه اعلام کرد که احمد الشرع، رئیس‌جمهور انتقالی سوریه، در ماه نوامبر جاری به واشنگتن سفر خواهد کرد تا توافق‌نامه پیوستن به ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا علیه گروه تروریستی داعش را امضا کند.

به گزارش «خبرگزاری فرانسه»، برک در پاسخ به پرسش خبرنگاران در حاشیه «گفت‌وگوی منامه» در بحرین مبنی بر اینکه آیا الشرع در همین ماه به واشنگتن سفر خواهد کرد، گفت: «بله». وی افزود که او «احتمالاً» توافق‌نامه پیوستن به ائتلاف مبارزه با این گروه تروریستی را امضا خواهد کرد.

این نخستین سفر رئیس‌جمهور انتقالی سوریه به واشنگتن و دومین سفر او به ایالات متحده خواهد بود؛ پس از آنکه در ماه سپتامبر گذشته در مجمع عمومی سازمان ملل متحد شرکت کرد. در ماه مه گذشته، الشرع برای نخستین‌بار در ریاض با دونالد ترمب، رئیس‌جمهور ایالات متحده، دیدار کرد؛ دیداری تاریخی که در جریان آن، رئیس‌جمهور آمریکا وعده داد تحریم‌های اعمال‌شده علیه سوریه را لغو کند.

عناصر نیروهای دموکراتیک سوریه – قسد – در دیرالزور (آرشیو – رویترز)

در همین حال، «نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد)» از انهدام یک هسته وابسته به گروه داعش در شمال استان رقه خبر دادند. این عملیات با همکاری نیروهای ائتلاف بین‌المللی به رهبری ایالات متحده انجام شد.

«قسد» در بیانیه‌ای اعلام کرد که یگان‌های عملیات نظامی و نیروهای کماندوی این گروه، با پشتیبانی مستقیم ائتلاف بین‌المللی، بامداد شنبه در شهرک تل‌السمن در شمال رقه، «عملیاتی دقیق و ویژه» را علیه یک هسته وابسته به داعش اجرا کردند. در حالی‌که برخی، «قسد» را متهم می‌کنند که به بهانه مبارزه با داعش، اقدام به تعقیب و بازداشت مخالفان خود می‌کند.

----
زیرنویس عکس:
«ترکیه در تلاش است مسئولیت نگهداری از زندان‌ها و اردوگاه‌های داعش را از ‹قسد› به دولت دمشق منتقل کند (رویترز)»

«قسد» اعلام کرد که عملیات انهدام این هسته داعش در شمال استان رقه، که در مناطق تحت کنترل اداره خودگردان قرار دارد، در چارچوب ادامه مأموریت‌های این نیرو برای حفاظت از مناطق شمال و شرق سوریه در برابر «خطر تروریسم» انجام شده است. این عملیات پس از «رصد اطلاعاتی دقیق از تحرکات اعضای این هسته، شنود ارتباطات آن‌ها و پیگیری آماده‌سازی برای انجام حملات جدید علیه نیروهای ما و نهادهای غیرنظامی» صورت گرفت.

ترکیه در تلاش است مسئولیت نگهداری از زندان‌ها و اردوگاه‌های داعش را از ‹قسد› به دولت دمشق منتقل کند (رویترز)

این عملیات به‌طور هم‌زمان با پشتیبانی هوایی و شناسایی ائتلاف بین‌المللی انجام شد و به بازداشت پنج عضو گروه داعش انجامید؛ از جمله «سه نفر که در برنامه‌ریزی و اجرای عملیات تروریستی دست داشتند». این افراد پیش‌تر مواضع نظامی وابسته به «قسد» و نهادهای اداره خودگردان را هدف قرار داده بودند و تلاش داشتند «بی‌ثباتی و هرج‌ومرج را در منطقه گسترش دهند».

در بیانیه مرکز رسانه‌ای نیروهای «قسد» آمده است که این عملیات نتیجه «همکاری مشترک و هماهنگ میان یگان‌های میدانی، نهادهای امنیتی و اطلاعاتی ‹قسد› و همکاری با ائتلاف بین‌المللی بوده است که پشتیبانی کامل اطلاعاتی و هوایی را فراهم کرد». «قسد» این همکاری را «ستون اصلی تضمین امنیت و ثبات منطقه» توصیف کرد.

«قسد» همچنین وعده داد که کارزارهای خود را «بدون هیچ‌گونه تساهلی علیه هر کسی که امنیت و ثبات مناطق ما را تهدید کند، تا نابودی کامل آن‌ها» ادامه خواهد داد. این نیرو اعلام کرد: «هر هسته تروریستی که بخواهد امنیت غیرنظامیان را بر هم زند یا ثبات مناطق ما را هدف قرار دهد، هدف مستقیم نیروهای ما خواهد بود» و متعهد شد که «اجازه بازگشت تروریسم یا هرج‌ومرج را نخواهد داد».

«قسد» همچنین چهار غیرنظامی را در روستای عرعور در شمال شرقی استان حسکه بازداشت کرد. خبرگزاری رسمی سوریه «سانا» به‌نقل از منابع محلی گزارش داد که «قسد» این روستا را محاصره کرد، چند خانه را بازرسی کرد و پس از آن چهار نفر را بازداشت کرد، بدون آنکه اتهامات آن‌ها مشخص شود.

----
زیرنویس عکس:
«عناصر نیروهای دموکراتیک سوریه – قسد – در دیرالزور (آرشیو – رویترز)»

استان‌های مختلف سوریه روز جمعه شاهد تظاهرات و تجمع‌های اعتراضی علیه اقدامات «قسد» بودند؛ اقداماتی که برخی آن‌ها را «نقض‌های سیستماتیک علیه ساکنان جزیره سوریه» در مناطق تحت کنترل «قسد» در حومه‌های دیرالزور، حسکه، رقه و حلب در شمال و شمال شرق کشور توصیف کردند.

همچنین تجمع‌هایی اعتراضی در دمشق، حمص، دیرالزور، حماه، لاذقیه و حلب برگزار شد که در آن‌ها آوارگان مناطق شرقی شرکت داشتند و خواستار بازگشت به مناطق خود شدند. محمود العاید، یکی از شرکت‌کنندگان در اعتراضات دمشق از اهالی حومه دیرالزور، «قسد» را متهم کرد که مخالفان خود را به بهانه وابستگی به گروه داعش بازداشت می‌کند.

پس از سقوط نظام بشار اسد، تنش‌ها در برخی مناطق تحت کنترل اداره خودگردان افزایش یافته و شکاف‌ها میان متحدان «قسد» و مخالفان آن تشدید شده است.