حاتم علی کارگردان برجسته سوری در دمشق به خاک سپرده شد

مراسم مردمی تشییع جنازه او در خیابان‌های پایتخت سوریه برگزار شد

حاتم علی کارگردان برجسته سوری در دمشق به خاک سپرده شد
TT

حاتم علی کارگردان برجسته سوری در دمشق به خاک سپرده شد

حاتم علی کارگردان برجسته سوری در دمشق به خاک سپرده شد

پیکر حاتم علی کارگردان تأثیرگذار سوری که سه شنبه در ۵۸ سالگی بر اثر سکته قلبی در هتلی در قاهره جان باخت، روز گذشته وارد دمشق شد و طی یک مراسم مردمی تشییع جنازه به خاک سپرده شد.
مسجد الحسن در دمشق پر از نمازگزار بود و برخی از شرکت کنندگان تصاویر کارگردان فقید را حمل می‌کردند. به محض بیرون آمدن تابوت از مسجد، جمعیت شروع به کف زدن و تکبیر کردند و مرتباً نام او را می‌خواندند.
شبکه‌های اجتماعی سوریه و جهان عرب در سوگ درگذشت حاتم علی عزادار بودند، او آرشیو هنری عربی را با معروف‌ترین آثار تلویزیونی دهه‌های اخیر غنی کرده‌است.
در صحنه ای که از زمان آغاز درگیری در سوریه تقریباً ده سال پیش به سختی دیده شده بود، سوری‌ها از طرفدار نظام گرفته تا مخالف رژیم دور هم جمع شدند و دربارهٔ میراث هنری و حرفه ای او اتفاق نظر داشتند.
 ده‌ها نفر از هنرمندان مقیم خارج از سوریه از جمله مخالفان سیاسی نظام درگذشت او را تسلیت گفتند.
 شماری از هنرمندان سوری از جمله شکران مرتجی، سلاف فواخرجی و وائل رمضان روز گذشته در مراسم ورود پیکر او به دمشق حضور داشتند.
انجمن هنرمندان سوریه به انتشار خبر درگذشت حاتم و اشاره به برخی از آثار وی بسنده کرد، اما این حادثه را تسلیت نگفت که انتقادات گسترده‌ای را در شبکه‌های اجتماعی به دنبال داشت.
انجمن هنرمندان در تابستان ۲۰۱۵، عضویت کارگردان فقید را به همراه دویست هنرمند سوری، از جمله چهره‌های برجسته تلویزیونی مانند جمال سلیمان، تیم حسن، سامر المصری، مکسیم خلیل و.. را به بهانه «عدم پرداخت حق اشتراک خود» سلب کرده بود.
با این حال، هنرمندان، فعالان و رسانه‌ها در آن زمان این تصمیم را به مواضع سیاسی این هنرمندان پیوند دادند، چه به دلیل اعلام نکردن حمایت صریح خود از دولت سوریه و چه به خاطر اتخاذ مواضع مخالف سیاسی.
حاتم علی متولد ۱۹۶۲، زندگی هنری خود را به عنوان بازیگر در سریال «دایره آتش» در سال ۱۹۸۸ آغاز کرد و پس از آن در کارهای نمایشی شرکت کرد که در آن نقش‌های تاریخی و معاصر را ترکیب کرد.
او سپس در اواسط دهه نود با ارائه بسیاری از فیلم‌های تلویزیونی بلند به کارگردانی تلویزیون رفت.
آثار وی مورد توجه میلیون‌ها بیننده عرب قرار گرفت. از جمله برجسته‌ترین مجموعه‌های وی «غربت فلسطین» و «چهار فصل» است که از مشهورترین تولیدات تلویزیونی سوریه در دو دهه گذشته بودند.
بسیاری از آثار به کارگردانی علی از نظر میزان تولید متمایز بودند، از جمله مجموعه‌های تاریخی که دوره‌های مهم تاریخ عرب و اسلام را روایت می‌کنند، همچون «صلاح الدین الایوبی»، «ملک فاروق» و «عمر».



چرا «اخوان المسلمین» به سازندگان سریال «الحشاشین» حمله کرد؟

کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
TT

چرا «اخوان المسلمین» به سازندگان سریال «الحشاشین» حمله کرد؟

کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)

بلافاصله پس از پخش اولین قسمت از سریال مصری «الحشاشین» در ماه رمضان از تعدادی از شبکه‌های مصری و عربی، فعالان و چهره‌های رسانه‌ای وابسته به «اخوان المسلمین» کمپین «انتقاد شدید» را علیه این سریال به راه انداختند.
این سریال الهام گرفته از تاریخچه گروه حَشّاشین (باطنی‌ها) است که در قرون وسطی بین سال‌های ۱۰۹۰ تا ۱۲۷۵ پس از میلاد مسیح زندگی می‌کردند. بنیان‌گذار آن شخصی به نام حسن صباح بود. سؤالاتی در مورد دلایل حمله اخوانی‌ها نسبت به این سریال مطرح شده‌است.
فعالان شبکه‌های اجتماعی و متخصصان مسائل سازمان‌های «اسلام سیاسی» معتقدند کارزار حمله اخوان به دلیل «آگاه شدن افراد وابسته به این گروه یا کسانی که با آن همدردی می‌کنند از شباهت‌های بین دو گروه و حساسیت شدید آنها نسبت به هرگونه تلاش برای افشای استثمار دین برای اهداف سیاسی است».
سریال الحشاشین با بازی تعدادی از بازیگران مصری و عرب به پیشگامی هنرمند مصری کریم عبدالعزیز است. این اثر به نویسندگی عبدالرحیم کمال، کارگردانی پیتر میمی و تهیه کنندگی شرکت «المتحده» در حال پخش است.
فیلمبرداری این سریال دو سال به طول انجامید و قرار بود در ماه رمضان سال گذشته نمایش داده شود اما با توجه به گفته‌های قبلی سازندگان، به دلیل فیلمبرداری صحنه‌هایی از این سریال در مالتا و قزاقستان، نمایش به تعویق افتاد.
این سریال داستان حسن الصباح، بنیانگذار گروه حشاشین، خطرناک‌ترین جنبش زیرزمینی و مرگبارترین گروه مخفی در قرن یازدهم میلادی به عنوان بخشی از فرقه نزاریه را روایت می‌کند.
فعالان و متخصصان رسانه ای طرفدار اخوان المسلمین کمپین شدیدی را برای حمله به سریال و سازندگان آن راه اندازی کردند.
کمپین حمله جنبه‌های مختلفی داشت که برخی از آنها مستقیماً از توصیف سریال به‌عنوان «طرح تاریخی اخوان و تشبیه آن‌ها به گروه حشاشین» انتقاد کردند. در حالی که برخی دیگر مسیر هنری مرتبط با «تلاش برای نقد زبان به کار رفته در اثر و هزینه مالی آن» را در پیش گرفت.

یکی از سکانس های «الحشاشین» (شرکت فیلمساز)

روزنامه‌نگار وابسته به اخوان، محمد ناصر، پست‌ها، پیوندها و ویدئوهایی در انتقاد از این سریال منتشر کرد. او در یکی از آنها در حساب کاربری خود در سایت «ایکس» نوشت: «بهتر بود سریال به دلیل هزینه‌های زیاد تولید نمی‌شد».
از سوی دیگر، اسامه جاویش، روزنامه‌نگار طرفدار اخوان المسلمین، یک پست وبلاگی در «X» منتشر کرد که در آن سعی داشت سریال را به سخره بگیرد. او نوشت: «فوری... پخش تازه‌ترین قسمت حشاشین... معلوم شد اخوانی‌ها هیولا هستند».
با این حال، بسیاری از نظرات در مورد آن پست، انتقادات شدیدی را متوجه جاویش کرد و گفتند که او «به شباهت بین اخوان و حشاشین اعتراف کرده‌است».
به نوبه خود، سامی کمال الدین، روزنامه‌نگار وابسته به «اخوان»، تلاش کرد برای پرهیز از مسیر سیاسی، استفاده از نقد هنری برای حمله به سریال، آن را «سریال کارتونی» توصیف کرد. او گفت که اپیزودهایی که نمایش داده شد «فقر هنری آشکاری داشتند».
از سوی دیگر، وبلاگ نویسان به انتقاد اخوان از سریال حمله کردند و این حمله را به شباهت دو گروهی که این درام فاش می‌کند نسبت دادند.
اکانتی به نام «نادر الشریف» در «X» نوشت: «حسن الصباح، بنیانگذار حشاشین، و حسن البنا، مؤسس اخوان، دو روی یک سکه هستند و همه انتقادات به این سریال، منشأ و شیوه‌های حشاشین را افشا می‌کند که هیچ تفاوتی با شیوه‌های اخوان ندارد».
برخی از بلاگرها از سبک «کمیک» برای تمسخر خشم اخوان علیه سریال استفاده کردند.

احمد بان، نویسنده و پژوهشگر متخصص در امور سازمان‌های افراطی نیز به نوبه خود اظهار کرد که حمله اخوان به سریال «حشاشین» را می‌توان در چارچوب این دانست که اعضای اخوان این سریال را به عنوان یک «طرح سیاسی و فکری علیه خود» می‌بینند.
او به الشرق الاوسط توضیح داد: «بسیاری از گروه‌ها مانند اخوان نسبت به هرگونه تلاش برای انتقاد، بسیار حساس هستند».
وی افزود که «با وجود تفاوت در زمینه‌های تاریخی، بین گروه اخوان و حشاشین شباهت وجود دارد، نه تطابق».
او افزود: اعتماد مطلق در درون حشاشین بسیار خطرناک تر از درون اخوان است، اما استفاده از مذهب در سیاست موضوعی است که هر دو گروه مشترک هستند.
او توضیح داد که تمرکز سریال بر نقد این ایده ممکن است یکی از دلایلی بوده باشد که احساسات پیروان گروه‌هایی را که وجودشان به استفاده از دین در سیاست وابسته است جریحه‌دار کند.
به نوبه خود، محقق متخصص در سازمان‌های افراطی، منیر ادیب، نیز گفت که مناطق مشترک زیادی بین «اخوان» و «حشاشین» وجود دارد؛ آن گروه به عنوان گروهی است که به بهانه جهاد از جنگ و از دین برای خدمت به اهداف سیاسی خود استفاده می‌کرد.
ادیب به الشرق الاوسط گفت که حسن البنا با الهام از حسن صباح ایده ساخت گروه را بر اساس وفاداری مطلق پیروان به رهبر گروه ایجاد کرد؛ در هر دو گروه، این بیعت مبتنی بر «سمع، اطاعت و اعتماد کورکورانه از جانب وفاداران به رهبر گروه» است.