«اعلامیه العُلا»؛ پایان اختلافات و تقویت چشم‌انداز خلیجی ملک سلمان

شاهزاده محمد بن سلمان: امروز به متحدکردن تلاش‌های خود برای پیشبرد منطقه نیاز داریم

بخشی از فعالیت‌های «اجلاس سلطان قابوس و شیخ صباح» که دیروز در العلا برگزار شد (واس)
بخشی از فعالیت‌های «اجلاس سلطان قابوس و شیخ صباح» که دیروز در العلا برگزار شد (واس)
TT

«اعلامیه العُلا»؛ پایان اختلافات و تقویت چشم‌انداز خلیجی ملک سلمان

بخشی از فعالیت‌های «اجلاس سلطان قابوس و شیخ صباح» که دیروز در العلا برگزار شد (واس)
بخشی از فعالیت‌های «اجلاس سلطان قابوس و شیخ صباح» که دیروز در العلا برگزار شد (واس)

«بیانیه العلا» خط بطلانی بر اختلافات خلیج کشید و شورای همکاری خلیج را به مرحله جدیدی ارتقا داد که دیدگاه خادم حرمین شریفین ملک سلمان بن عبدالعزیز را پس از بحرانی سه ساله نهادینه کرد؛ این بیانیه از سوی رهبران شورای همکاری خلیج و نمایندگان آنها در چارچوب اجلاس چهل و یکم شورا به ریاست شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد سعودی امضا شد.
فعالیت‌های اجلاس در سالن المرایا (آینه‌ها) در شهر-موزه العلا در استان مدینه منوره با حضور رهبران و نمایندگان کشورهای حوزه خلیج همدون شیخ نواف الاحمد الصباح امیر کویت، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر کشور قطر، فهد آل سعید معاون نخست‌وزیر و رئیس هیئت سلطنت عمان، شیخ محمد بن راشد آل مکتوم، معاون رئیس امارات و حاکم دبی، شاهزاده سلمان بن عیسی ولیعهد سعودی، جارد کوشنر مشاور ارشد کاخ سفید، احمد ابوالغیط دبیرکل اتحادیه کشورهای عربی و یوسف العثیمین دبیرکل سازمان همکاری اسلامی برگزار شد.

* ولیعهد سعودی: متحد کردن تلاش‌ها و مقابله با تهدیدها

شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد سعودی که سخنران افتتاحیه این نشست بود از تلاش‌های امیر فقید کویت و سلطان عمان و ایالات متحده آمریکا برای تلاش‌هایشان در حل اختلافات میان کشورهای عضو تشکر کرد و گفت: این تلاش‌ها به ما کمک کرد تا به توافق‌نامه العلا برسیم جایی که بر همبستگی و ثبات خلیج، عربی و اسلامی خودمان تأکید می‌کنیم.
وی همچنین تأکید کرد که که کشورهای خلیج تنها با همبستگی است که می‌توانند از عهده چالش‌های منطقه ای برآیند.
او ایران را مهم‌ترین عامل بحران‌های منطقه ای خواند و گفت: «امروز نیاز مبرمی برای متحد کردن تلاش‌هایمان جهت به پیش بردن منطقه مان و مقابله با چالش‌های پیرامون مان، به ویژه تهدیدهای که از سوی برنامه هسته ای و موشکی بالستیک رژیم ایران و برنامه‌های آن رژیم برای خرابکاری و ویرانگری متوجه ماست، وجود دارد.»
ولیعهد سعودی، ایران و برنامه هسته‌ای و برنامه موشک‌های بالستیک و اهداف مخربش را چالش اصلی خواند و هشدار داد ایران و گروه‌های نیابتی‌اش با اقدام‌های تروریستی و تفرقه‌افکنی قصد بی‌ثبات کردن منطقه را دارند.
شاهزاده محمد بن سلمان گفت که از جامعه جهانی می‌خواهد مانع اجرای برنامه‌های ایران شوند، برنامه‌هایی که امنیت و ثبات را تهدید می‌کند.

* نواف الاحمد: سند تاریخی العلا تقویت کننده وحدت است

در این میان، شیخ نواف الاحمد الجابر الصباح امیر کویت این نشست را تاریخی دانست و تصریح کرد: «تصویب سند العلا اتحاد صفوف میان کشورهای خلیجی را تقویت خواهد کرد».
وی بیانیه العُلا را پیمان «توافق همبستگی دائمی» عنوان کرد و گفت: این نشست و نتایج آن یک دستاورد تاریخی در سطح کشورهای حوزه خلیج و کشورهای عربی است.
امیر کویت، تصمیم‌های اتخاذ شده در اجلاس العلا را سازنده و موجب تقویت مسیر حرکت شورای همکاری و موجب خیر و برکت برای کشورهای عضو این شورا و ملت‌هایشان به منظور دستیابی به خواسته‌ها و اهداف مطلوبشان خواند.
 امیر کویت، همچنین از تمامی کشورهای امضاءکننده این بیانیه و همچنین از پرزیدنت دونالد ترامپ تقدیر کرد.
امیر کویت گفت: «نامگذاری اعلامیه ما با عنوان توافقنامه همبستگی، بازتاب دهنده عزم و باور ما به اهمیت آن است. این همچنین بازتاب دهنده باور ما به این موضوع است که برقراری دوباره آن، تداوم خواسته ما مبنی بر وحدت ملت عربی ماست».

* محمد بن راشد: نشست مثبت و موفق بود

شیخ محمد بن راشد آل مکتوم معاون رئیس امارات و حاکم دبی که نماینده امارات در اجلاس سران عضو شورای همکاری خلیج بود، این نشست را مثبت، موفق و متحد کننده صفوف ارزیابی کرد.
شیخ محمد بن راشد در توییتی از برگزاری این نشست تحت نظارت ملک سلمان بن عبدالعزیز و شاهزاده محمد بن سلمان ولی‌عهد سعودی تقدیر کرد و آن را موجب تحکیم برادری میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج دانست.
او گفت: «تغییرات و چالش‌های پیرامون ما مستلزم قدرت، انسجام و همکاری واقعی در حوزه خلیج و ایجاد یک عمق پایدار عربی است».
معاون رئیس امارات با اشاره به میزبانی شیخ زاید بنیانگذار امارات از نخستین اجلاس شورای همکاری خلیج در سال ۱۹۸۱ میلادی در ابوظبی گفت: «شورای همکاری، میراث این رهبران برای ملت‌هایشان است و امروز این شورا مستحکم‌تر و برادری میان اعضایش تقویت می‌شود و روح همکاری به نفع ملت‌ها جان می‌گیرد».

* تبریک مصر

وزارت خارجه مصر نیز به دنبال امضای بیانیه العُلا در اجلاس روز سه شنبه سران شورای همکاری خلیج با صدور بیانیه ای از این اتفاق مصالحه کشورهای عربی استقبال کرد.
وزارت امور خارجه مصر اعلام کرد که قاهره توافق‌نامه حاصله از اجلاس امروز شورای همکاری خلیج را امضا کرده‌است.
وزارت امور خارجه مصر اعلام کرد که این اقدام در چارچوب تلاش‌های همیشگی مصر برای همبستگی میان کشورهای چهارگانه عربی و رویکرد آنها به سمت وحدت و برطرف ساختن هرگونه کدورت میان کشورهای عربی است.
قاهره مصالحه مزبور را برای تقویت روابط مبتنی بر حسن نیت و عدم مداخله در امور داخلی کشورهای عربی مهم برشمرد.
مصر همچنین از تلاش‌های منتهی به آشتی عربی و در صدر آن تلاش‌های کویت در این زمینه، قدردانی کرد.

* سیاست مستحکم سعودی

شورای وزیران سعودی روز گذشته در نشست هفتگی، موفقیت‌آمیز بودن این اجلاس موسوم به «اجلاس سلطان قابوس و شیخ صباح»، و استمرار مسیر خیر و همکاری و تحقق منافع مشترک کشورهای خلیجی برای تقویت امنیت و ثبات منطقه را به خادم حرمین شریفین و ولیعهدشان تبریک گفت.
شورای وزیران با اشاره به سخنان ولیعهد تأکید کرد، سیاست سعودی به‌رهبری خادم حرمین شریفین بر پایه‌هایی مستحکم استوار است که همان تحقق منافع عالی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج و کشورهای عربی، و برنامه‌های آینده و چشم‌انداز بلندپروازانهٔ «۲۰۳۰» است، که شورای همکاری متحد و یکپارچه و قوی، و تقویت همکاری‌های عربی و اسلامی برای خدمت به امنیت و ثبات منطقه را در صدر اولویت‌های آن است.
نشست شورای وزیران به ریاست خادم حرمین شریفین از «اعلامیهٔ العلا» که به‌امضای سران و رؤسای هیئت‌های کشورهای عضو شورای همکاری خلیج رسید و در آن نسبت به اجرای کامل چشم‌انداز خادم حرمین شریفین برای تکمیل پیش‌نیازهای اتحاد اقتصادی، سیستم دفاعی و امنیتی مشترک، و تبلور سیاست خارجی متحد، و تأکید بر همبستگی خلیجی، عربی و اسلامی اشاره شده، استقبال کرد.
خادم حرمین شریفین در این نشست، شورای وزیران را در جریان دو نامه‌ای که از سوی برادرانش شیخ نواف الاحمد الجابر الصباح امیر کویت، و سلطان هیثم بن طارق بن تیمور سلطان عمان دریافت کرده بود قرار دادند.



انتقادهای گسترده در عراق از اظهارات «احساسی» سخنگوی دولت

باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)
باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)
TT

انتقادهای گسترده در عراق از اظهارات «احساسی» سخنگوی دولت

باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)
باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)

اظهاراتی که از سوی باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق، مطرح شد و از سوی بسیاری «احساسی» و «غیر حرفه‌ای» توصیف شده‌اند، موجی از انتقادها را در پی داشت؛ به‌ویژه آن‌که تنها چند ساعت پس از پایان اجلاس سران عرب در بغداد و صدور بیانیه پایانی بیان شدند.

این اظهارات، حتی باعث شگفتی و ناراحتی برخی از نزدیکان دولت و دوستان شخصی العوادی شد؛ فردی که به گفته منابع آگاه، همواره به آرامش و خونسردی شهرت داشته است.
یکی از منابع نزدیک به دولت در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» اظهار کرد: «نمی‌دانم چه اتفاقی افتاد که باعث شد آقای العوادی چنین واکنشی نشان دهد؛ او معمولاً فردی آرام و منطقی است.»

خشم و واکنش تند

العوادی در گفت‌وگویی تلویزیونی و با لحنی تند و خشمگین اظهار داشت: «یکی از دستاوردهای این اجلاس آن است که به دیگران بگوییم: به ما احترام بگذارید، ما قوی هستیم. اگر کسی نگران بازگشت رهبری عربی عراق است، باید بداند که ما چنین قصدی نداریم.»
او با این سخنان به نوعی به دوران صدام حسین و پیامدهای جنگ‌افروزانه‌ی آن دوره اشاره کرد.

منبع مذکور افزود: «به نظر می‌رسد فشارهای مربوط به میزبانی اجلاس و انتقادهایی که از سطح مشارکت هیئت‌های عربی مطرح شد، بر برخی از مسئولان دولت تأثیر گذاشته است.»

وی در عین حال گفت که مشخص نیست آیا نخست‌وزیر محمد شیاع السودانی قصد دارد به دلیل این اظهارات، العوادی را از سمت خود برکنار کند یا خیر.

نخست‌وزیر السودانی در پایان اجلاس ضمن قدردانی از مشارکت کشورهای عربی گفت: «به نمایندگی از دولت و ملت عراق، از برادران عربی که در دو اجلاس سیاسی و توسعه‌ای بغداد شرکت کردند، تشکر می‌کنم. امیدواریم نتایج این نشست‌ها در تحقق آرمان‌های ملت‌های عربی مؤثر باشد.»

او افزود: «بغداد همواره عرصه‌ای برای همکاری مشترک عربی، مظهر قدرت و جایگاهی اثرگذار در روند تصمیم‌سازی عربی خواهد بود. ابتکارات و مصوباتی که از این اجلاس‌ها حاصل شد، پاسخی درخور به چالش‌های منطقه‌ای است. مردم عراق با آغوشی باز پذیرای هر تلاش واقعی برای آینده‌ای بهتر، ثبات و توسعه هستند.»

درخواست برای اصلاح یا عذرخواهی

در واکنش به سخنان العوادی، عماد عبداللطیف سالم، استاد اقتصاد در دانشگاه بغداد، در یادداشتی نوشت: «امیدوارم آقای باسم العوادی، سخنگوی محترم دولت، این سخنان را اصلاح کرده یا از آن عذرخواهی کند.»

به نظر می‌رسد موضوع سطح پایین نمایندگی برخی کشورها در اجلاس بغداد، ناراحتی‌هایی را در میان مقامات عراقی، از جمله سخنگوی دولت، ایجاد کرده است؛ با وجود آنکه مسئولان بارها از موفقیت نشست و توازن در سطح مشارکت دفاع کرده‌اند.

العوادی در مصاحبه‌ای دیگر که روز شنبه انجام شد، اظهار داشت: «تعامل سیاسی عراق با کشورهای عربی و سیاست خارجی ما، بر پایه درس‌هایی که از این اجلاس و سطح مشارکت کشورهای عربی گرفتیم، شکل خواهد گرفت. ما همچنان به رویکرد مثبت خود نسبت به برادران عرب پایبندیم، اما این اجلاس برای ما تجربه‌ای آموزنده بود.»

او افزود: «تعامل ما با کشورهای عربی ادامه خواهد داشت، اما این اجلاس، نقطه عطفی مهم برای دستگاه دیپلماسی عراق بود و بی‌تردید سیاست خارجی کشور بر مبنای نتایج و درس‌های آن بازنگری خواهد شد.»