رویکرد سعودی در مبارزه با فساد موجب اصلاحات می‌شود

تقویت شفافیت برای دستیابی به توسعه جامع بدون اتلاف مالی

رویکرد سعودی در مبارزه با فساد موجب اصلاحات می‌شود
TT

رویکرد سعودی در مبارزه با فساد موجب اصلاحات می‌شود

رویکرد سعودی در مبارزه با فساد موجب اصلاحات می‌شود

پرونده مبارزه با فساد در سعودی شاهد پیشرفت محسوسی بود که بر تلاش برای اصلاحات در پادشاهی عربی سعودی در چارچوب روند مدرنیزاسیون و نوسازی که در «چشم‌انداز ۲۰۳۰» تمام مناطق این کشور را شامل می‌شود، منعکس شد.
 این پیشرفت از زمانی رخ داد که شورای وزیران تشکیل هیئت مبارزه با فساد را تصویب و اصل شفافیت را تقویت کرد و مبارزه با اشکال مختلف فساد مالی و اداری آغاز شد.
هیئت کنترل و مبارزه با فساد (نزاهه) پرونده‌های کیفری مربوط به فساد را بر اساس آگاهی سعودی از تأثیر و خطر اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و فرهنگی آن افشا کرد.
سعودی از مقامات و کمیته‌های مربوط به مبارزه با فساد پشتیبانی کرد و تعدادی از قوانینی را که نقش مهمی در پرونده دارند را تصویب کرد.
 یک کمیته عالی به دستور خادم حرمین شریفین ملک سلمان بن عبدالعزیز، در سال ۲۰۱۷ راه اندازی شد و مبارزه با فساد، با ثبت تخلفات، جرایم و اشخاص مرتبط با پرونده‌های فساد عمومی به آن سپرده شد.
 علاوه بر تحقیق و صدور قرار بازداشت، ممنوعیت سفر، افشا و مسدود کردن حساب‌ها و اسناد مالی، ردیابی وجوه و دارایی‌ها و جلوگیری از انتقال آنها از اشخاص و نهادها، بازگرداندن وجوه به خزانه داری دولت و ثبت املاک و دارایی‌ها مصادره شده به نام املاک و مستغلات دولت صورت گرفت.
علاوه بر این، یک فرمان پادشاهی برای تشکیل هیئت نظارت بر مبارزه با فساد و تصمیمات قبلی صادر شد که شامل راه اندازی بخش تحقیق در پرونده‌های فساد در دادسرای عمومی و ارشاد برای محافظت از گزارش دهندگان پرونده‌های فساد بود.
علاوه بر این اقدامات، مقابله با فساد، از پرونده‌های اصلی تا پرونده‌های کوچک آغاز شد.
«نزاهه» برای مقابله با فساد مالی و اداری، روی دو جنبه کار می‌کند: پیشگیری و درمان، زیرا جنبه پیشگیری شامل ترمیم شکاف‌های سیستمی است که منجر به وقوع فساد می‌شود، همچنین پیگیری اظهارات افشای مالی، نظارت بر شاخص‌های فساد، و انجام مطالعات و تحقیقات در زمینه صلاحیت‌های نهادهای مرجع، آگاهی و آموزش در این قسمت جای می‌گیرند.
علاوه بر این، مرکز کنترل الکترونیکی راه اندازی شدکه از برجسته‌ترین وظایف آن اجرای برنامه نظارت الکترونیکی، ارزیابی ریسک و پردازش داده‌های بزرگ و فعال سازی بستر الکترونیکی واحدهای حسابرسی برای تقویت کنترل داخلی در نهادها و کشف نقص هاست.
در مورد جنبه درمانی در بخش مبارزه با فساد اداری، بر روی چهار مأموریت اصلی انجام می‌شود: تخلفات اداری و سوءاستفاده‌های مربوط به فساد، پیگیری تحقیقات و پیشرفت رویه‌ها در این زمینه و پیگیری میزان فعالیت ارگان‌های تحت پوشش صلاحیت‌های مرجع مربوط به اعمال مقررات جرم انگاری مالی و فساد اداری.
علاوه بر این، پیگیری اجرای فرامین و دستورالعمل‌های مربوط به امور عمومی و منافع شهروندان در این بخش جای می‌گیرد.
مقامات سعودی همچنین یک حساب بانکی ویژه برای کسانی که مایل به بازگرداندن پول به دست آمده از طریق اختلاس بیت المال تحت نام «حساب ابراء الذمه» هستند، افتتاح کرده‌است، خواه این امر ناشی از پشیمانی باشد یا عذاب وجدان از ارتکاب چنین جرایمی، در این مسئله تحقیقی از افراد صورت نمی‌گیرد، و این وجوه برای کارهای خیریه به استفاده می‌شود.
براساس گزارش تصویب شده توسط گروه ویژه اقدام مالی (FATF) و گروه ویژه اقدام مالی برای خاورمیانه و شمال آفریقا (FATFA)، سعودی در جایگاه نخست جهان عرب و یکی از ده کشور برتر در رتبه‌بندی کشورهای G20 قرار گرفته‌است.
سعودی هفت رتبه جهانی در رتبه‌بندی شاخص ادراک فساد CPI برای سال ۲۰۱۹، صادر شده توسط سازمان شفافیت بین‌الملل، پیشرفت کرده‌است.
همچنین از بین ۱۸۰ کشور جهان به رتبه ۵۱ دست یافت و موقعیت خود را در میان کشورهای G20 ارتقا داد تا به مقام دهم برسد.
پادشاهی با امضا و تصویب تعدادی از توافق‌نامه‌ها با جامعه جهانی در مبارزه با فساد مشارکت می‌کند.



نگرانی ساکنان صنعاء از درگیری طولانی بین واشنگتن و حوثی‌ها 

الدخان يتصاعد بعد غارة جوية أمريكية على مواقع الجماعة الحوثية في صنعاء (أ.ب)
الدخان يتصاعد بعد غارة جوية أمريكية على مواقع الجماعة الحوثية في صنعاء (أ.ب)
TT

نگرانی ساکنان صنعاء از درگیری طولانی بین واشنگتن و حوثی‌ها 

الدخان يتصاعد بعد غارة جوية أمريكية على مواقع الجماعة الحوثية في صنعاء (أ.ب)
الدخان يتصاعد بعد غارة جوية أمريكية على مواقع الجماعة الحوثية في صنعاء (أ.ب)

با وجود اینکه ساکنان پایتخت یمن، صنعاء، که تحت کنترل حوثی‌ها است، در سال‌های گذشته به صحنه‌ها و صداهای بمباران مواضع گروه حوثی عادت کرده‌اند و با ترس از تأثیرات بزرگ آن بر زندگی خود کنار آمده‌اند، اما حملات اخیر آمریکا نگرانی‌های آن‌ها را از یک درگیری طولانی مدت تجدید کرده است. آن‌ها پیش‌بینی می‌کنند که این درگیری بر معیشت آن‌ها، به ویژه با توجه به پیامدهای تحریم‌های اقتصادی تأثیر بگذارد.

صنعاء و شهرها و مناطق دیگر تحت کنترل گروه حوثی، شب گذشته (شنبه) مورد حملات هوایی آمریکا قرار گرفتند. این حملات پس از آن صورت گرفت که رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، اعلام کرد دستور انجام یک عملیات نظامی قاطع و قدرتمند علیه حوثی‌ها در یمن را صادر کرده است.

ساکنان نگران هستند که حملات هوایی جدید بر مواضع گروه حوثی، مقدمه‌ای برای یک جنگ طولانی، به ویژه با ادامه چالش‌های گروه حوثی در برابر غرب و تمایل آن‌ها به تشدید اقدامات نظامی در دریای سرخ، در مقابل سخنان تندتر آمریکا نسبت به دوران دولت بایدن باشد.

یک رسانه‌نگار مقیم صنعاء می‌گوید که قدرت حملات اخیر، احساسات ساکنان را به روزهای آغاز جنگ و کودتای حوثی‌ها بازگردانده است. با این حال، آن‌ها به بمباران‌های مکرر عادت کرده‌اند و معمولاً فقط ساکنان محله‌های نزدیک به مواضع حوثی‌ها و ساختمان‌های تحت کنترل آن‌ها از این حملات می‌ترسند.

اما نگرانی‌ای که در میان ساکنان دوباره زنده شده است، به گفته این رسانه‌نگار، مربوط به تأثیر احتمالی درگیری بین حوثی‌ها و غرب بر وضعیت معیشتی است. او اشاره می‌کند که این بار موضوع به تصمیم دولت آمریکا برای طبقه‌بندی گروه حوثی به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی مرتبط است، تصمیمی که انتظار می‌رود پیامدهای سختی بر وضعیت معیشتی و دسترسی به کمک‌های انسانی داشته باشد.

دود غلیظی که تمام شب پس از حملات هوایی آمریکا در صنعاء ادامه داشت (AFP)

سردرگمی حوثی‌ها

سردرگمی گروه حوثی در برابر حملات اخیر آمریکا آشکار بود. محمد عبدالسلام، سخنگوی رسمی گروه حوثی، از اتهامات ترامپ مبنی بر تهدید کشتیرانی بین‌المللی در دریای سرخ و تنگه باب‌المندب ابراز تعجب کرد و ادعا کرد که این اتهامات گمراه‌کننده‌اند. او گفت که ممنوعیت دریایی اعلام‌شده توسط حوثی‌ها تنها در حمایت از غزه بوده است.

عبدالسلام ادعا کرد که این ممنوعیت فقط شامل کشتی‌های اسرائیلی می‌شود تا فشار برای ورود کمک‌های انسانی به مردم غزه افزایش یابد. او گفت که این اقدام پس از یک مهلت ۴ روزه و بر اساس توافق آتش‌بس در غزه انجام شده است و افزود که کشتیرانی بین‌المللی در دریای سرخ امن باقی می‌ماند، مگر اینکه حملات آمریکایی باعث بازگشت نظامی‌گری به این منطقه شود.

واکنش رهبران حوثی به اعلام ترامپ و حملات هوایی با تمسخر گسترده‌ای مواجه شد، در حالی که حملات آمریکا با محکومیت و خشم روبرو شد. بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی معتقدند که این حملات به نوعی مشارکت با حوثی‌ها در آزار یمنی‌ها و نقض حقوق آن‌ها است.

از جمله تأسیساتی که هدف این حملات اعلام شد، یک کارخانه ساخت و مونتاژ سلاح و مواد منفجره در شهر رداع در استان بیضاء بود که در فاصله ۲۶۸ کیلومتری جنوب شرقی صنعاء قرار دارد.

ساختمانی در استان صعده، پایگاه حوثی‌ها، که در اثر حمله هوایی آمریکا آسیب دیده است (رويترز)

هشدارها و مالیات‌های اجباری

در شبکه‌های اجتماعی، ویدئوهایی از دوربین‌های مداربسته در دفاتر شرکت‌های تجاری و همچنین فیلم‌هایی از خیابان‌ها منتشر شده است که تأثیر لرزش‌های ناشی از حملات آمریکا و میزان خرابی‌های ایجادشده را نشان می‌دهد.

فعالان حوثی از مردم خواسته‌اند که از گفت‌وگو و تبادل اطلاعات درباره اهداف احتمالی حملات هوایی از طریق تلفن‌های همراه خودداری کنند، زیرا به ادعای آن‌ها، این تلفن‌ها در معرض جاسوسی آمریکا هستند.

این فعالان همچنین هشدارهای قبلی «سازمان امنیت و اطلاعات» حوثی‌ها را بازنشر کرده‌اند که در آن از مردم خواسته شده بود از انتشار اطلاعاتی که ارتش آمریکا درباره هدف‌گیری مقرهای رهبران حوثی ارائه می‌دهد، خودداری کنند، زیرا این اطلاعات می‌تواند به آمریکا کمک کند تا مکالمات و پیام‌های مربوط به محل اقامت و تحرکات این رهبران را رصد کرده و اهداف بیشتری را شناسایی کند.

در میان این درخواست‌ها، گروه حوثی از این حملات برای راه‌اندازی یک کمپین جدید برای جمع‌آوری مالیات و عوارض تحت عنوان «حمایت از نیروهای دریایی» استفاده کرده است.

با وجود تمسخر بسیاری از کاربران تلفن همراه در مناطق تحت کنترل حوثی‌ها نسبت به پیامک‌هایی که پس از شروع حملات دریافت کرده‌اند و از آن‌ها خواسته شده برای مقابله با غرب و اسرائیل کمک مالی کنند، آن‌ها از شروع یک کمپین جمع‌آوری کمک‌های اجباری از مردم در شرایط سخت معیشتی نگران هستند.

یکی از مالکان نمایشگاه خودرو در صنعاء پیش‌بینی کرد که این کمپین به زودی آغاز خواهد شد، همان‌طور که معمول است، و در آن از تجار و فروشندگان خواسته می‌شود تا پول‌هایی را برای حمایت از حوثی‌ها در مقابله با حملات آمریکا پرداخت کنند. او همچنین از مشکلاتی که تجارتش پس از حملات اخیر آمریکا با آن مواجه خواهد شد، سخن گفت. علاوه بر مالیات‌هایی که بر او و دیگر تجار تحمیل می‌شود، این تشدید وضعیت می‌تواند باعث توقف واردات خودروهای دست‌دوم از خارج شود، در حالی که تنها خریداران این خودروها رهبران حوثی هستند.

گروه حوثی متعهد شده است که به حملات آمریکا پاسخ داده و فعالیت‌های نظامی خود در دریای سرخ را ادامه دهد. یحیی السریع، سخنگوی نظامی حوثی‌ها، صبح دوشنبه اعلام کرد که ناو هواپیمابر «یواس‌اس هری ترومن» و چند کشتی همراه آن برای دومین بار در ۲۴ ساعت گذشته هدف قرار گرفته‌اند.

شدت حملات بی‌سابقه آمریکا باعث شکستن شیشه‌های بسیاری از ساختمان‌ها در خیابان‌های صنعاء شده است.