رویکرد سعودی در مبارزه با فساد موجب اصلاحات می‌شود

تقویت شفافیت برای دستیابی به توسعه جامع بدون اتلاف مالی

رویکرد سعودی در مبارزه با فساد موجب اصلاحات می‌شود
TT

رویکرد سعودی در مبارزه با فساد موجب اصلاحات می‌شود

رویکرد سعودی در مبارزه با فساد موجب اصلاحات می‌شود

پرونده مبارزه با فساد در سعودی شاهد پیشرفت محسوسی بود که بر تلاش برای اصلاحات در پادشاهی عربی سعودی در چارچوب روند مدرنیزاسیون و نوسازی که در «چشم‌انداز ۲۰۳۰» تمام مناطق این کشور را شامل می‌شود، منعکس شد.
 این پیشرفت از زمانی رخ داد که شورای وزیران تشکیل هیئت مبارزه با فساد را تصویب و اصل شفافیت را تقویت کرد و مبارزه با اشکال مختلف فساد مالی و اداری آغاز شد.
هیئت کنترل و مبارزه با فساد (نزاهه) پرونده‌های کیفری مربوط به فساد را بر اساس آگاهی سعودی از تأثیر و خطر اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و فرهنگی آن افشا کرد.
سعودی از مقامات و کمیته‌های مربوط به مبارزه با فساد پشتیبانی کرد و تعدادی از قوانینی را که نقش مهمی در پرونده دارند را تصویب کرد.
 یک کمیته عالی به دستور خادم حرمین شریفین ملک سلمان بن عبدالعزیز، در سال ۲۰۱۷ راه اندازی شد و مبارزه با فساد، با ثبت تخلفات، جرایم و اشخاص مرتبط با پرونده‌های فساد عمومی به آن سپرده شد.
 علاوه بر تحقیق و صدور قرار بازداشت، ممنوعیت سفر، افشا و مسدود کردن حساب‌ها و اسناد مالی، ردیابی وجوه و دارایی‌ها و جلوگیری از انتقال آنها از اشخاص و نهادها، بازگرداندن وجوه به خزانه داری دولت و ثبت املاک و دارایی‌ها مصادره شده به نام املاک و مستغلات دولت صورت گرفت.
علاوه بر این، یک فرمان پادشاهی برای تشکیل هیئت نظارت بر مبارزه با فساد و تصمیمات قبلی صادر شد که شامل راه اندازی بخش تحقیق در پرونده‌های فساد در دادسرای عمومی و ارشاد برای محافظت از گزارش دهندگان پرونده‌های فساد بود.
علاوه بر این اقدامات، مقابله با فساد، از پرونده‌های اصلی تا پرونده‌های کوچک آغاز شد.
«نزاهه» برای مقابله با فساد مالی و اداری، روی دو جنبه کار می‌کند: پیشگیری و درمان، زیرا جنبه پیشگیری شامل ترمیم شکاف‌های سیستمی است که منجر به وقوع فساد می‌شود، همچنین پیگیری اظهارات افشای مالی، نظارت بر شاخص‌های فساد، و انجام مطالعات و تحقیقات در زمینه صلاحیت‌های نهادهای مرجع، آگاهی و آموزش در این قسمت جای می‌گیرند.
علاوه بر این، مرکز کنترل الکترونیکی راه اندازی شدکه از برجسته‌ترین وظایف آن اجرای برنامه نظارت الکترونیکی، ارزیابی ریسک و پردازش داده‌های بزرگ و فعال سازی بستر الکترونیکی واحدهای حسابرسی برای تقویت کنترل داخلی در نهادها و کشف نقص هاست.
در مورد جنبه درمانی در بخش مبارزه با فساد اداری، بر روی چهار مأموریت اصلی انجام می‌شود: تخلفات اداری و سوءاستفاده‌های مربوط به فساد، پیگیری تحقیقات و پیشرفت رویه‌ها در این زمینه و پیگیری میزان فعالیت ارگان‌های تحت پوشش صلاحیت‌های مرجع مربوط به اعمال مقررات جرم انگاری مالی و فساد اداری.
علاوه بر این، پیگیری اجرای فرامین و دستورالعمل‌های مربوط به امور عمومی و منافع شهروندان در این بخش جای می‌گیرد.
مقامات سعودی همچنین یک حساب بانکی ویژه برای کسانی که مایل به بازگرداندن پول به دست آمده از طریق اختلاس بیت المال تحت نام «حساب ابراء الذمه» هستند، افتتاح کرده‌است، خواه این امر ناشی از پشیمانی باشد یا عذاب وجدان از ارتکاب چنین جرایمی، در این مسئله تحقیقی از افراد صورت نمی‌گیرد، و این وجوه برای کارهای خیریه به استفاده می‌شود.
براساس گزارش تصویب شده توسط گروه ویژه اقدام مالی (FATF) و گروه ویژه اقدام مالی برای خاورمیانه و شمال آفریقا (FATFA)، سعودی در جایگاه نخست جهان عرب و یکی از ده کشور برتر در رتبه‌بندی کشورهای G20 قرار گرفته‌است.
سعودی هفت رتبه جهانی در رتبه‌بندی شاخص ادراک فساد CPI برای سال ۲۰۱۹، صادر شده توسط سازمان شفافیت بین‌الملل، پیشرفت کرده‌است.
همچنین از بین ۱۸۰ کشور جهان به رتبه ۵۱ دست یافت و موقعیت خود را در میان کشورهای G20 ارتقا داد تا به مقام دهم برسد.
پادشاهی با امضا و تصویب تعدادی از توافق‌نامه‌ها با جامعه جهانی در مبارزه با فساد مشارکت می‌کند.



پس از تضعیف متحدان ایران؛ مذاکره مستقیم با «اهرم لبنان»


عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در دیدار اخیر خود با نبیه بری رئیس پارلمان لبنان (فرانس پرس)
عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در دیدار اخیر خود با نبیه بری رئیس پارلمان لبنان (فرانس پرس)
TT

پس از تضعیف متحدان ایران؛ مذاکره مستقیم با «اهرم لبنان»


عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در دیدار اخیر خود با نبیه بری رئیس پارلمان لبنان (فرانس پرس)
عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در دیدار اخیر خود با نبیه بری رئیس پارلمان لبنان (فرانس پرس)

مقامات ایرانی اخیرا در حال دادن پیام به لبنان و کشورهای ذیربط هستند که پرونده لبنان در قبضه ایران است. برای مثال علی خامنه ای رهبر ایران گفت «تداوم مجاهت ها در لبنان و غزه قطعا پیروزی جبهه مقاومت را به دنبال خواهد داشت».
چندین نفر از مقامات ایران پیش از سخنان خامنه ای درباره لبنان اظهار نظر کردند که البته نجیب میقاتی نخست وزیر لبنان مستقیما به این اظهارنظرهای ایرانی پاسخ داد. ضمنا اظهارات محمد باقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی مبنی بر اینکه ایران آماده مذاکره درباره قطعنامه ۱۷۰۱ است نیز واکنش لبنانی ها را برانگیخت و سفیر ایران به وزارت خارجه لبنان احضار شد. قالیباف پس از این اظهارات گفت «اتکای اصلی مردم لبنان رهبر و مسئولان و مردم ایران است».

عباس عراقچی وزیر خارجه ایران نیز در این راستا گفت «نماینده ویژه من در بیروت مستقر است و با همه طرفین در بیروت دیدارهای روزمره دارد».

اظهارات مقامات ایرانی درباره لبنان به ویژه پس از ترور حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» و شماری از فرماندهان این گروه در حالی مطرح می شود که نبیه بری رئیس پارلمان لبنان و «برادر بزرگ» از سوی نعیم قاسم دبیر کل جدید «حزب الله» مسئول مذاکره شده است. «حزب الله» از زمان اجرای تصمیم خود برای گشودن جبهه جنگ با اسرائیل به نشان حمایت و همبستگی با غزه پرونده مذاکره درباره آتش بس را در اختیار گرفت. پس از اینکه نقل قول از نبیه بری درباره آمادگی «حزب الله» برای تفکیک بین جبهه لبنان و غزه منتشر شد عراقچی سه هفته پیش به لبنان بازگشت و کلا این پرونده را در جا بست و دوباره بر پیوند بین جبهه جنگ در لبنان با غزه تاکید کرد.
منابع دفتر نخست وزیری لبنان از اظهارنظر درباره موضع ایران و مناقشه در این باره خودداری می کنند و می گویند «مواضع میقاتی در این مرحله کافی است».
رشید درباس وزیر پیشین لبنان در گفتگو با «الشرق الاوسط» معتقد است که «اظهارات مقامات تهران نیت ها را آشکار کرد». او افزود «مقامات ایرانی قبلا همین حرف ها را در عمل پیاده می کردند ولی آن را علنی نمی کردند. با این حال همه می دانستند چه خبر است. ایرانی ها حالا علنا نیات خود را آشکار کردند چرا که دیگر نمی توانند به دلایل امنیتی مستقیما با متحدانشان در لبنان (حزب الله) گفتگو کنند و مجبور شده اند با مقامات لبنانی رایزنی کنند».
درباس با ستایش از موضع گیری میقاتی گفت «اظهارات میقاتی مورد حمایت لبنانی ها است». او افزود «ایران با توجه به واقعیت روی زمین از ورقه لبنان در مذاکراتش با غرب استفاده خواهد کرد».

این وزیر پیشین در ادامه یادآور شد «باید واقع بین بود. غربی ها اینک در ظاهر دارند از طریق نبیه بری رئیس پارلمان با حکومت لبنان گفتگو می کنند اما مذاکرات واقعی با کسی است که پشت «حزب الله» است و می تواند به «حزب الله» فشار بیاورد و آن ایران است».

محمد باقر قالیباف رئیس پارلمان ایران (وسط) پس از بازدید از محل وقوع حمله هوایی اسرائیل در محله البسطه در بیروت (فرانس پرس)

از سوی دیگر عماد سلامه استاد علوم سیاسی دانشگاه آمریکایی لبنان گفت «اظهارات ایران درباره لبنان به خاطر این است که ایران می خواهد موضعش در مذاکرات را تقویت کند. ایران پیشتر برای این کار به میانجی های محلی متکی بود. ایران می خواهد هر چه نفوذ و اهرم فشار برای گفتگو در منطقه دارد به کار بگیرد تا توان خود برای ارایه راهکار در مسائل حساس همچون توافق مبادله اسیران اسرائیلی در غزه و تامین ثبات و امنیت در مرزهای جنوبی لبنان و نیز در باب المندب یمن را نشان دهد».
سلامه خاطر نشان کرد «ایران در ازای آن از غربی ها می خواهد تضمین بگیرد تا منافع راهبردی اش به خطر نیفتند. ایران در وضعیت کنونی از طریق گروه های نیابتی و میانجی مثل (حزب الله) و (جنبش امل) در لبنان گفتگو نمی کنند بلکه اینک همه تخم مرغ هایش را در یک سبد گذاشته و روی میز گذاشته و نرمش نشان می دهد و آماده پذیرش راهکارهایی است که پایش را به جنگ تمام عیار نکشد. ایران از همه راه ها برای عدم درگیر شدن در جنگ تمام عیار تلاش می کند».
به گزارش ایرنا مسعود پزشکیان رئیس جمهور ایران گفت اگر اسرائیل آتش بس را بپذیرد ممکن است در نوع و شدت پاسخ ایران اثر بگذارد.
مواضع ایران درباره لبنان از نظر بخش وسیعی از جامعه لبنان مردود است. ولید جنبلاط رئیس حزب «ترقی خواه سوسیالیست» گفت «زمان آن رسیده که جمهوری اسلامی بفهمد لبنان حکومت دارد».
از سوی دیگر حزب «کتائب» نیز با اشاره به اظهارنظرهای اخیر مقامات ایرانی گفت که این مواضع نیت ایران برای هیمنه بر لبنان و به دست گرفتن مراکز تصمیم گیری در کشور را آشکار می کند.

«حزب کتائب» بیشتر در بیانیه ای از «اظهارات تحریک آمیز پیاپی مقامات ایران در سفر به لبنان و به نیابت از لبنانی ها» انتقاد کرد و گفت مقامات ایران «به موضع رسمی دولت لبنان که از سوی نخست وزیر بیان شد توجه ندارند. نخست وزیر به صراحت این رفتارهای بر خلاف اصول را مردود اعلام کرد و گفت که اظهارات مقامات ایرانی نیت سلطه گری و تصرف لبنان و کنترل مستقیم مراکز تصمیم ساز را رو می کند و ما با آنها بر همین مبنا برخورد می کنیم».