ماه رمضان؛ فرصت جدید ترکیه برای نزدیکی به مصرhttps://persian.aawsat.com/home/article/2912581/%D9%85%D8%A7%D9%87-%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86%D8%9B-%D9%81%D8%B1%D8%B5%D8%AA-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%B5%D8%B1
قاهره در روند «امتحان» آنکارا بر مسئله امنیتی تمرکز دارد
قاهرة: محمد نبیل حلمی
TT
TT
ماه رمضان؛ فرصت جدید ترکیه برای نزدیکی به مصر
در راستای تقویت نشانه‌های «نزدیکی و همگرایی» بین دو کشور، مولود چاووش‌اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه روز شنبه با سامح شکری همتای مصری خود به صورت تلفنی گفتگو کرد و فرارسیدن ماه مبارک رمضان را به وی تبریک گفت.
پیش از این نیز، مصطفی مدبولی نخست‌وزیر مصر، از رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه بابت تلاش‌های آنکارا طی ریاست دوره‌ای بر گروه هشت کشور اسلامی در حال توسعه موسوم به «گروه دی-۸» قدردانی کرد.
با این حال، یک منبع مصری آگاه گفت که «قاهره بدون متوقف کردن اقدامات خود در این زمینه (مسیر رابطه با ترکیه)، به‌طور حساس و حساب شده با این پرونده برخورد می‌کند».
قاهره در مورد تعامل یا اظهارنظر دربارهٔ «سیگنال‌های ترکیه» برای «عقد تفاهم» یا «برگزاری جلسات»، که از سپتامبر گذشته آغاز شد، به صورت کاملاً ملاحظه کارانه و محافظه کارانه عمل می‌کند.
این منبع مصری در مصاحبه با «الشرق الاوسط» گفت که کشورش «به عنوان نقطه شروع آزمایش، ابتدا بر پرونده امنیتی در مذاکرات و نه پرونده سیاسی» تمرکز دارد.
وی علت این امر را «دستور آرام کردن رسانه‌های متخاصم نسبت به قاهره و در عین حال ایجاد فرمولی برای ادامه فعالیت آن‌ها با محدودیت‌های خاص از سوی مقامات ترک» دانست.
این منبع پیش‌بینی کرد که «طبق پایش انجام شده توسط قاهره، گفتمان رسانه‌های ترکیه دوباره شدت گرفته و بنابراین مصر اکنون گام‌های خود را در این زمینه حساب شده برمی‌دارد».
وی تأکید کرد که تا زمانی که چشم‌انداز مذاکره روشن نشود، مصر از میدان امنیتی به سمت حوزه سیاسی حرکت نخواهد کرد.
طارق فهمی استاد علوم سیاسی دانشگاه قاهره در مورد ماهیت پرونده‌های مشترکی که قاهره و آنکارا به دنبال توافق بر سر آن هستند، گفت: «مجموعه کاملی از اقدامات وجود دارد که ترکیه باید قبل از در نظر گرفتن وجود همگرایی انجام دهد، از جمله سازمان (انجمن گاز شرق مدیترانه) و تعیین مرزهای دریایی با قبرس، یونان و لیبی (در چارچوب توافقی که قاهره آن را به رسمیت نمی‌شناسد)».
فهمی اظهار کرد که «اینها مشکلات متعددی هستند زیرا طرف‌های دیگر را نیز شامل می‌شود».
آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هندhttps://persian.aawsat.com/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86/5138276-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D9%88%D8%B9-%D9%87%D9%86%D8%AF
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان می‌دهد هند قصد دارد به‌زودی حمله‌ای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره‌ی تشدید تنش میان دو کشور به‌دنبال حمله‌ای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.
روابط میان این دو همسایه‌ی مجهز به سلاح هسته‌ای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلی‌نو، اسلام‌آباد را مسئول حمله‌ی هفته‌ی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حمله‌ای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، در جلسه‌ای غیرعلنی در روز سه‌شنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.
دولت پاکستان هرگونه دخالت در حمله‌ی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیه‌ای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثه‌ی پاهالگام، که بهانه‌ای بی‌اساس است، قصد دارد حمله‌ی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجه‌ی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حمله‌ای نخواهد بود.
سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشته‌اند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقه‌ی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود می‌دانند.
حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتش‌بس در سمت پاکستانی مرز زندگی می‌کنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آماده‌سازی پناهگاه‌های زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویت‌شده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچه‌هایمان را نجات دهیم.»
تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتش‌بس تبادل آتش داشته است. این منطقه‌ی به‌شدت نظامی‌شده دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات بالای کوه‌های هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب می‌شود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سه‌شنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کرده‌اند.
تنش‌ها در هفته‌ی پس از حمله‌ی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاه‌های مرزی به‌سرعت بالا گرفته است.
بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
مودی هفته‌ی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آن‌ها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنج‌شنبه گفت: «به همه‌ی جهان می‌گویم: هند هویت هر تروریست و حامی‌اش را شناسایی خواهد کرد، آن‌ها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردست‌ترین نقاط زمین بروند، تعقیب‌شان می‌کنیم.»
این اظهارات نگرانی‌ها را درباره‌ی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.
وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو به‌زودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آن‌ها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه‌ی هند، تماس گرفت و طبق گفته‌ی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجی‌گری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخست‌وزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیده‌ی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».
پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقه‌ی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانواده‌هایی را از هم جدا کرد که نسل‌ها در کنار هم زندگی می‌کردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زده‌اند.
گشت‌های ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حمله‌ی کشمیر تحت تعقیب‌اند. دو نفر از آن‌ها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند می‌گوید آن‌ها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آن‌ها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گسترده‌ای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.
در آخرین مورد از تشدید تنش‌ها در کشمیر، در حمله‌ی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقه‌ی تحت کنترل هند، یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگنده‌های هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.
