شمارش معکوس بخش خدمات مسافرتی سعودی برای بهبودی از کرونا

کارشناسان به «الشرق الاوسط»: بازگشایی حریم هوایی بین‌المللی، رزرواسیون هواپیمایی و گردشگری را تا حدودی احیا می‌کند

شمارش معکوس بخش خدمات مسافرتی سعودی برای بهبودی از کرونا
TT

شمارش معکوس بخش خدمات مسافرتی سعودی برای بهبودی از کرونا

شمارش معکوس بخش خدمات مسافرتی سعودی برای بهبودی از کرونا

کارشناسان در گفت و گو با «الشرق الاوسط» پیش‌بینی کردند که بخش حمل و نقل هوایی و آژانس‌های فعال در سعودی به تدریج در حال ورود به مرحله بهبودی از زیان‌های ناشی از محدودیت‌های فشرده سفر در سطح بین‌المللی هستند.
بسته شدن حریم‌های هوایی ناشی از بیماری همه گیر کرونا، کشورهای مختلف جهان را تحت تأثیر خود قرار داده‌است و طبق اعلام انجمن حمل و نقل هوایی بین‌المللی (IATA)، بیش از ۷۶ درصد کاهش تقاضای مسافران برای پروازهای بین‌المللی نسبت به سال ۲۰۱۹ ثبت شده‌است.
این بازگشت به روال گذشته منوط به بازگشت اعتماد مسافر داخلی به پروازهای بین‌المللی و گزینه‌های موجود در مقصد مورد نظر است.
کارشناسان تأکید کردند، بازگشت به روال طبیعی و رشد درآمد شرکت‌های هواپیمایی داخلی، در سال ۲۰۲۳ با ورود هواپیماهای بزرگ به عرصه فعالیت، افزایش مقاصد سفر در داخل و خارج از کشور و اتمام عملیات واکسیناسیون برای همه سعودی‌ها رقم خواهد خورد.
پیش‌بینی می‌شود گردشگری داخلی و بخش خدمات اقامتی به عرصه توجه باز خواهد گشت، بدون اینکه تصویر واضحی برای مقاصد بین‌المللی وجود داشته باشد. در عین حال بخش اقامت در اواسط ماه مه مصادف با ایام عید سعید فطر نسبت به آنچه برای مدت مشابه سال قبل ثبت شده‌است، شاهد افزایش حرکت و رشد خواهد بود.
کارشناسان تأکید می‌کنند که این بازگشت، آغازی برای مرحله پس از کرونا و آغاز خروج از پیامدهای آن خواهد بود، به ویژه اینکه بسیاری از مقاصد گردشگری، به عنوان مکان‌های جذاب گردشگری مورد توجه سعودی‌ها قرار گرفته‌اند.

دستورالعمل‌هایی برای سفر
در همین رابطه، وزارت کشور سعودی روز یکشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که دولت تصمیم دارد تعلیق سفر شهروندان سعودی به خارج از کشور را از تاریخ هفدهم ماه می (۲۷ اردیبهشت) لغو کند.
در این بیانیه آمده‌است: وزارت کشور سعودی به شهروندانی که دو دوره از واکسیناسیون کرونا یا یک دوره واکسینه دو هفته قبل از سفر انجام داده‌اند و همچنین مبتلایانی که دست کم شش ماه از دوره درمان آنها گذشته‌است، اجازه سفر به خارج از کشور را می‌دهد.
وزارت کشور سعودی افزود: همچنین سفر برای شهروندان زیر ۱۸ سال در صورتی آزاد خواهد بود که طبق دستورالعمل‌های اعلام شده پیش از سفر، بیمه نامه مورد تأیید بانک مرکزی سعودی ارائه دهند که خطرات کووید ۱۹ را در خارج از سعودی پوشش دهد.
در ادامه بیانیه تأکید شده که مسافران پس از بازگشت به مدت یک هفته قرنطینه می‌شوند و در پایان قرنطنیه نیز از آنها تست کرونا گرفته می‌شود، اما از کودکان زیر هشت سال تست گرفته نمی‌شود.

دریافت کنندگان واکسن
گزارش روزانه وزارت بهداشت سعودی، نشان می‌دهد که تاکنون بیش از به ۹ میلیون و ۸ هزار دوز واکسن کرونا در این کشور تزریق شده‌است.
این تعداد ممکن است طی ده روز آینده قبل از تصمیم‌گیری برای ازسرگیری پروازهای بین‌المللی افزایش یابد. به طوری که پیش‌بینی می‌شود تعداد کسانی که اولین دوز را دریافت کرده‌اند به بیش از ۱۱ میلیون نفر در شهرها و مناطق مختلف برسد.
محمد برهان عضو هیئت مدیره، مسئول مرکز مطالعات و تحقیقات در اتاق بازرگانی مکه مکرمه می‌گوید این موارد شاخص‌هایی هستند که به اصلاح بازگشت بخش خدمات سفر و گردشگری به مسیر خروج از پیامدهای بحران مالی کمک می‌کنند.
برهان همچنین بر اهمیت تعیین اولویت‌ها در مقاصد مورد نظر، چه در داخل یا در خارج از کشور تأکید کرد.

سفرهای خارجی
طبق برآورد برهان، پروازهای بین‌المللی فعالیت نسبی خواهند داشت، اما در حد انتظار نخواهد بود.
وی ادامه داد: «ما انتظار نداریم که شرایط در بسیاری از کشورهای جهان به سرعت به حالت عادی برگردد و کشورهایی حریم هوایی خود را باز می‌کنند که از مراقبت‌های بهداشتی خوبی برخوردار هستند و شیوع بیماری همه گیر را کنترل کنند. این امر اولویت‌های سفر و اهداف آن را تعیین می‌کند، بنابراین باید نگاه با رویکرد آینده نگرانه از سرمایه‌گذار داخلی، پیشنهادات و تخفیف بزرگ برای جذب گردشگران داخلی را در مورد نظر داشته باشیم».

بهبودی وضعیت پروازها
از سوی دیگر، حسین الزهرانی سرمایه‌گذار و رئیس کمیته حمل و نقل هوایی و خدمات پشتیبانی در اتاق بازرگانی جده، می‌گوید که سعودی با افزایش شمار دریافت کنندگان واکسن، تقریباً به مصونیت اجتماعی کامل رسیده‌است و این نکته مثبتی است که بر میزان ترافیک هوایی و نرخ بالای مسافران تأثیر خواهد گذاشت.
الزهرانی اضافه کرد: بیشترین درآمد شرکت‌های هواپیمایی از پروازهای بین‌المللی است، بنابراین همه شاخص‌ها به نفع شرکت‌هایی است که در زمینه هواپیمایی فعالیت می‌کنند.
او پیش‌بینی کرد که بازده واقعی در سال ۲۰۲۲ خواهد بود و پس از آن شرکت‌های هواپیمایی در درآمد مالی خود در سال ۲۰۲۳ رونق خواهند گرفت.
الزهرانی اظهار کرد که تقاضای مسافر داخلی با عوامل مختلفی مرتبط است که به بازگشایی حریم هوایی بسیاری از کشورهای جهان بستگی دارد، در سطح منطقه عربی اما تصویر هنوز دربارهٔ مقاصد خاص جهت مسافرت رفتن مشخص نیست. این مسئله ممکن است باعث کندی و تأخیر در استقبال مردم داشته باشد.

ترکیب بخش مسافرتی
خطوط هوایی داخلی و بین‌المللی یک مرحله بحرانی را پشت سر گذاشته‌اند، زیرا طبق گزارش «اتحاد ایرویز»، خطوط هوایی در خاورمیانه با کاهش ۷۲٫۹ درصدی بیشترین کاهش تقاضای بین‌المللی را در سال ۲۰۲۰ ثبت کرده‌اند، این کاهش در نتیجه تکیه آن‌ها به مسیرهای بین‌المللی طولانی مدت که هنوز هم تا حد زیادی بسته هستند، علاوه بر این ظرفیت سالانه این خطوط ۶۳٫۹ درصد کاهش یافته‌است.
به گفته الزهرانی، شرکت‌های هواپیمایی سعودی از این تجربه در بازآرایش فضای داخلی خود و بهبود عملکرد خود از طریق تعدادی از نقاط بهره‌مند شدند، بنابراین، ما شاهد پروازهای مستقیم به مناطقی بودیم که شرکت‌های سعودی در داخل به آن دسترسی نداشتند،
همچنین تمایل به باز کردن بازارهای جدید وجود دارد که در گذشته شرکت‌های سعودی وارد آن نشده بودند.



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.