غربی‌ها از صدور قطعنامه علیه ایران در آژانس خودداری می‌کنند

  iaea
iaea
TT

غربی‌ها از صدور قطعنامه علیه ایران در آژانس خودداری می‌کنند

  iaea
iaea

علیرغم این که ایران دربارهٔ ته‌نشست اورانیوم پیداشده در سه مرکز هسته‌ای خود توضیحی نداده‌است، چند دیپلمات روز جمعه گزارش دادند که بریتانیا، فرانسه، آلمان و ایالات متحده در نشست هفته آینده شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای صدور قطعنامه علیه ایران فشار نخواهند آورد.
به گزارش رویترز، چنین قطعنامه‌ای می‌تواند تشدید تنش میان تهران و غرب را به دنبال داشته باشد که مذاکرات در مورد احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ که در وین جریان دارد را به خطر بیندازد.
در آخرین جلسه سه‌ماهه شورای حکام با حضور ۳۵ کشور عضو آژانس، سه قدرت اروپایی با حمایت ایالات متحده، پیش نویس قطعنامه ای را در انتقاد از ایران تهیه کردند اما به دلیل اعلام گفت و گوهای جدید، رافائل گروسی مدیر آژانس، آن را به‌طور رسمی ارائه ندادند.
بنا بر این گزارش، آژانس بین‌المللی انرژی هسته ای روز دوشنبه گزارش داد، ایران در گفت و گوها دربارهٔ منشأ آثار یافت‌شده که احتمال می‌رود با فعالیت‌های دیرینه قبل از توافق مرتبط باشند، نتوانست توضیح جدید و قانع‌کننده ارائه دهد. به دنبال این گزارش بود که احتمال فعال شدن غربی‌ها برای پیگیری قطعنامه یادشده مطرح شد.
یک دیپلمات با اشاره به این گزارش آژانس، گفت: «گزارش ۳۱ مه را نمی‌توان فقط به این دلیل که مذاکرات احیای برجام در جریان باشد، به کلی نادیده گرفت، اما احتمالاً در حال حاضر صدور یک قطعنامه محتمل نیست».
پنج دیپلمات دیگر نیز گفتند که قطعنامه‌ای در کار نخواهد بود، بلکه صرفاً بیانیه‌های کشورهای عضو هیئت رئیسه شورای حکام را خواهیم داشت.
یک دیپلمات از کشوری که از قطعنامه در آخرین جلسه شورای حکام حمایت کرده بود، گفت: «نیاز به یک بیانیه قوی وجود دارد. ایران تعهداتی دارد و باید به آنها عمل کند».
بر پایه این گزارش، با این حال هنوز مشخص نیست که اساساً آیا قطعنامه از حمایت لازم برای تصویب شورای حکام (ارگان اصلی تصمیم‌گیری آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای) برخوردار بوده‌است یا خیر.
تعامل غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده در مورد بازگشت هر دو کشور به پیروی کامل از توافق هسته‌ای، هفته آینده از سر گرفته می‌شود.
نتیجه انتخابات ایران در ۱۸ ژوئن احتمالاً منجر به ورود یک رئیس‌جمهور فوق محافظه کار به ریاست جمهوری خواهد شد.
یک سخنگوی وزارت خارجه فرانسه نیز گفت: «هیچ پیشرفتی در گفت و گو بین ایران و آژانس دربارهٔ ارائه پاسخ‌های قانع کننده به سوالات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این مورد حاصل نشده‌است».
وی نسبت به گزارش صادر شده توسط آژانس در روز دوشنبه ابراز «نگرانی شدید» کرده‌است. وی افزود: «ما از ایران می‌خواهیم هرچه سریع تر پاسخ‌ها را ارائه دهد».



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.