هفتمین دوره جشنواره فیلم سعودی از جمعه (۲ ژوئیه) تا هفتم ژوئیه برگزار می شود. احمد الملا سرپرست گروه تنظیم کننده جشنواره است. جشنواره فیلم سعودی و جشنواره بین المللی دریای سرخ دو رویداد سینمایی مهم در کشور هستند که دومی ماه نوامبر برگزار می شود. البته دو جشنواره با هم تفاوت دارند چه اینکه اولی به محصولات سینمایی سعودی اختصاص دارد و هدف پیشرفت صنعت فیلم و سینمای سعودی و تقویت و بهبود روند فرهنگی در کشور از طریق عرضه فعالیت ها و برنامه های سینمایی و فیلم و سمینار و انتشار کتاب است.
جشنواره فیلم سعودی فیلم های سینمایی بلند و کوتاه و داستانی و غیر داستانی را عرضه می کند تا بدین وسیله فرصت مناسبی برای سینماگران جوان دختر و پسر و نمایش فیلم های برتر ایجاد شود.
فیلم های بلند مثل «شارع ۷۵» و «یوم فقدت نفسی» و «حد الطار» و «سیده البحر» و «حکایت روشان» و فیلم های بلند همچون «التحدی» و «شمس ۸۹» و «الطائر الصغیر» و «فی داخلی خریف ابدی» از جمله فیلم های جشنواره هستند.
۳۶ فیلم نامزد دریافت جایزه هستند که از این مجموع ۱۵ فیلم در مسابقه رسمی و ۲۱ فیلم در مسابقه فرعی رقابت می کنند و ۲۱ فیلم خلیجی نیز حضور دارند.
هیات داوران ۵ نفره از علی الکلثمی از سعودی (رییس کمیته) و بشری (بازیگر مصری) و کوثر بن هنیه (کارگردان تونسی) و منذر الریاحنه (سینماگر اردنی) و دبورا یانگ (منتقد آمریکایی) تشکیل شده است. ۲۵۴ فیلم در مسابقه فیلم نامه شرکت کردند که ۱۴ فیلم نامه به مرحله نهایی رسید و از این مجموع ۶ فیلم بلند و ۸ فیلم کوتاه هستند.
کمیته انتخاب برترین های جشنواره از سعد الدوسری (رییس) و محمد البشیر و رجا سایر المطیری (اعضا) تشکیل شده است.
مراسم تقدیر از مامون حسن که چند سالی رییس موسسه فیلم بریتانیا بود و نیز بسام الذوادی کارگردان بحرینی از جمله برنامه های جشنواره است.
اولین دوره جشنواره در ۲۰۰۸ و دومین دوره پس از یک وقفه در ۲۰۱۵ و دو دوره بعدی در ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ برگزار شدند. اما این رویداد سینمایی سعودی در ۲۰۱۸ برگزار نشد و با شور بیشتر باز در سال ۲۰۱۹ برگزار شد و پارسال با توجه به شیوع کرونا به صورت مجازی تشکیل شد.
جشنواره فیلم سعودی امسال با شکوه تر و با طراحی نو و همچون سال های پیشین در تالار مرکز فرهنگی ملک عبد العزیز در شهر الدمام برگزار می شود. این تالار عظیم معماری و دکوراسیون بی نظیر و یک کتابخانه بزرگ و دو سالن نمایش و یک تالار سمینار بزرگ دارد.
احمد الملا مدیر این جشنواره در کنفرانس چند روز پیش با شوق و ذوق درباره جشنواره امسال و پروتکل های بهداشتی مفصل صحبت کرد و گفت «سران و موسسات دولتی ذیربط با تدبیر تلاش های بزرگی برای مقابله با شیوع کرونا انجام دادند و به دلیل این اقدامات مرکز اثراء موفق به تدارک برای برگزاری این جشنواره و حضور مردم با توجه به دستور العمل های بهداشتی شد».
این تمام ماجرا نیست. احمد الملا در گفتگوی اختصاصی با «الشرق الاوسط» به اهمیت جشنواره فیلم سعودی به خصوص دوره کنونی در عرصه سینمایی کشور پرداخت.
دوره کنونی را نسبت به دوره های قبلی چطور ارزیابی می کنید؟ چقدر پیشرفت داشتید و آیا درست مطابق اهداف مد نظر بوده است؟
جشنواره فیلم سعودی فراز و نشیب های بسیاری داشته یعنی از اولین دوره در ۲۰۰۸ بگیرید تا هفتمین دوره در ۲۰۲۱ که وقفه اجباری داشتیم. «در یک چشم بهم زدن» شعار نمادین ما بود چون قبل از ۲۰۰۸ مشکلات و موانع اجرایی متعددی داشتیم اما شعار ما پس از دوره پنجم به «به هدف رسیدیم» شد.
این جشنواره با مشکلات فراوانی روبرو شد که البته شیوع پاندومی کرونا سال گذشته مانع آخر نیست اما جشنواره فیلم سعودی تسلیم نشد و به صورت مجازی برگزار شد که البته نوعی ماجرا جویی بود اما گسترش بی سابقه ای پیدا کرد. از این رو برنامه ریزی برای دوره بعدی سخت تر شد چون جشنواره باید هم شرایط مناسبی برای دیدار چهره به چهره بین شرکت کنندگان و بازدیدکنندگان ایجاد و هم موقعیت خود را در پلتفرم های مجازی در راستای دسترسی به بیشترین بیننده حفظ کند.
رویای ما چشم اندازهای گسترده تر بود و امیدوارم که تلاش ها در خور به رسمیت شناخته شدن جشنواره باشد و امیدوارم که عرصه سینمایی در سعودی مورد مهرورزی قرار بگیرد که این آرزو اینک برآورده می شود. رویای ما این بود که فیلم و سینمای سعودی اعتبار و جایگاهی داشته باشد تا بتواند زیبایی های مکان و میراث و افسانه های فرهنگی و باستانی را بازگو کنند. در این دوره دارم می بینم که این آرزو برای اولین بار برآورده می شود.
جشنواره فیلم سعودی پیشرفت قابل ملاحظه داشته است. دوره پنجم که آنجا شرکت کردم برگزاری و مدیریت درست آن نسبت به برخی از جشنواره های عربی حرف نداشت. اینجا سوالی که مطرح می شود این است که هدف مد نظر برای دوره های بعدی چیست؟
باید هدف اصلی جشنواره دنبال شود. هدف رقابت و نمایش فیلم های سعودی و برگزاری برنامه های متنوع و الهام بخش دیگر برای سینماگران است چون فیلم سازان در این شرایط می توانند پیشرفت مستمر داشته باشند. امیدوارم این جشنواره به عنوان یک پلتفرم خلاقانه شناخت محور در حوزه هنر و زیبایی نقش آفرینی کند.
جشنواره فیلم سعودی تا حالا چه نقش سازنده و مفیدی برای سینماگران سعودی داشته است؟
شاید سینماگران بتوانند خودشان درباره نقش سازنده ای که این جشنواره برایشان انجام داده اظهارنظر کنند. به نظر من همین که اهالی سینما بتوانند در یک جا و یک زمان دور هم جمع شوند و در فضای گفتگو با هم بحث کنند و به تبادل دیدگاه بپردازند و روابط مشترک عمیق برقرار کنند فایده بزرگی است. ضمنا این جشنواره فضایی برای تشویق و رقابت و مهارت آموزی از طریق برنامه های غنی مثل کارگاه آموزشی و سمینار و کتاب و گفتگوی منظم فراهم می کند.
جشنواره از کجا شروع شد؟ ایده پرداز جشنواره چه کسی بود؟
در ۲۰۰۶ عضو هیات مدیره و مدیر اجرایی باشگاه ادبی منطقه شرقیه و مدیر برنامه های دیگری هم بودم. به شخصه به سینما علاقه دارم و به همین دلیل پیشنهاد برگزاری شب هفته سینما را مطرح کردم که فیلم ها را خود من انتخاب می کردم. مخاطبان جوانان فراوانی داشتیم که برای اولین بار به این باشگاه می آمدند که البته منتقدانی هم داشتیم. از همین جا بود که ایده تشکیل یک گروه سینماگران جوان ایجاد شود و پس از بحث و بررسی باشگاه و جمعیت فرهنگ و هنر الدمام بر سر برگزاری اولین جشنواره توافق کردند. هیات موسس از چهره های فراوانی تشکیل شد.
نقش سازنده جشنواره های عربی در حوزه سینمای سعودی را چگونه ارزیابی می کنید؟
بی گمان تاثیر گذار بود. مشارکت فیلم های سعودی در جشنواره های عربی و بین المللی دستاوردهای متعددی برای سینماگران سعودی در پی داشت چون منجر به ارتقای محتوا و اعتبار بخشی به حوزه سینمای سعودی در جشنواره های دیگر شد. به اینها باید افزود که فیلم سعودی قدرت نرم برای نفوذ و جذب مخاطبان سینما است.
برخی از فیلم های سعودی در جشنواره بعدی دریای سرخ به نمایش گذاشته می شود. این چه ارمغانی برای جشنواره فیلم سعودی و برای فیلمسازان دارد؟
جشنواره فیلم دریای سرخ پلتفرم مهم در راستای تحقق برنامه ها و اهداف مدرنیزاسیون در سعودی است و منجر به دست یابی به اهداف حوزه سینما در سطح عربی و بین المللی و نیز تشویق سینماگران سعودی برای رقابت و مشارکت می شود. ما امروز شاهد آغاز برنامه های حمایت و پیشرفت و تولید در عرصه سینما و فیلم هستیم و اولین دوره جشنواره فیلم دریای سرخ در ماه نوامبر برگزار می شود و همگرایی بین دو جشنواره هم امکان پذیر است و هم قابلیت اجرایی دارد.
