تحریم صدر.. مانوری پیچیده برای درهم شکستن درگیری شیعیان

تحریم صدر.. مانوری پیچیده برای درهم شکستن درگیری شیعیان
TT

تحریم صدر.. مانوری پیچیده برای درهم شکستن درگیری شیعیان

تحریم صدر.. مانوری پیچیده برای درهم شکستن درگیری شیعیان

قبل از اینکه مقتدی صدر رهبر جنبش صدر انتخابات را تحریم کند و از حمایت دولت مصطفی الکاظمی دست بکشد، نشانه‌ها نسبت به شانس سیاسی وی و سطح مقبولیت داخلی و منطقه ای او خوش بین بودند؛ از این نظر که در برابر نفوذ ایران در عراق نقش مخالف خواهد داشت.
رهبر جریان صدر روز پنج شنبه ۲۴ تیرماه ۱۴۰۰ در سخنانی تلویزیونی اعلام کرد برای حفظ باقی مانده وطن در انتخابات آینده شرکت نخواهد کرد و همچنین از افراد وابسته به جریان صدر که در دولت فعلی حضور دارند، دیگر حمایت نخواهد کرد.
صدر از طریق برگزاری جلسات علنی با رهبران جریان خود، راه تحریم را هموار کرد. او دیروز راه و روش علی خامنه ای رهبر ایران در استفاده از پس زمینه پرده تیره در سخنرانی استفاده کرده‌است.
رهبر جریان صدر در این سخنان که از نجف پخش می‌شد، خبر از نزدیک بودن زمان مرگ یا شهادتش داد. او همچنین فرصت به چالش کشیدن رقبای خود را از دست نداد و گفت: «اگر ما (جنبش صدر) فرودگاه اربیل را بمباران می‌کردیم چه اتفاقی می‌افتاد؟».
طی اعلامیه تحریم دیروز، صدر، پرچم‌های گروه‌های منحل شده شامل «جیش المهدی/ ارتش مهدی» و «لواء الیوم الموعود / تیپ روز موعود» را در پشت سر خود گذاشته‌است و این ممکن است تمایل صدر برای ارسال پیام‌های پیچیده را نشان دهد. پیام‌هایی از جمله اثبات تسلط و بزرگی او نسبت به مخالفان خود شامل جناح‌های ولایی، متحدان و طرفدارانش باشد که او تحت تهدید قرار دارد.
ظاهراً تصمیم صدر روند سیاسی برای برگزاری انتخابات زودهنگام در اکتبر آینده را متزلزل کرده‌است. تصمیمی که پس از دو ماه سخت برای او و نمایندگانش در دولت و پارلمان به دلیل بحران‌های شدید در بخش‌های برق و بهداشت صورت گرفت.
عراق از ابتدای ژوئیه شاهد اعتراضات خشمگین نسبت به وخیم شدن خدمات برق بوده‌است و پس از آتش‌سوزی در بیمارستانی در ناصریه که منجر به کشته شدن ده‌ها بیمار شد، جو بسیار وحشتناکی را سپری می‌کند.
طبق گفته نزدیکان به صدر، وی معتقد است که برای پوشش عملکرد دولت و حمایت از سیاست‌های مالی موسوم به «کاغذ سفید» هزینه سیاسی زیادی پرداخته‌است که منجر به کاهش ارزش دینار عراق و سردرگمی بی‌سابقه در فعالیت‌های تجاری عمومی شد.
یک سیاستمدار نزدیک به صدر به «الشرق الاوسط» گفت که «رهبر جریان تحت فشار شدید است، این فشار از زمانی آغاز شد که جنبش اعتراضی علیه او شکل گرفت، و این امر باعث شد او این تصمیم را بگیرد» به طوری که به این باور رسیده که «حوادث اخیر در نیروگاه‌ها و دکل‌های برق و تعدادی از بیمارستان‌ها کارزاری که در آستانه انتخابات او را هدف قرار داده‌است».
صدر در سخنرانی خود گفت: «من آرزو می‌کنم در انتخابات موفق شود و شایستگان بر سر کار بیایند (...)؛ اما هرگز». وی نسبت به تکرار «سرنوشت افغانستان و سوریه برای عراق» هشدار داد.
در صورت ادامه اصرار صدر به تحریم، به احتمال زیاد انتخابات بدون مشارکت او برگزار خواهد شد. البته این رای‌گیری ممکن است به سال آینده موکول شود.
به گفته سه رهبر سیاسی از بلوک‌های شیعه و سنی، «به تعویق انداختن انتخابات به آوریل آینده بسیار ممکن است». اما آنها متذکر شدند که این تعویق «می‌تواند نقشه را تغییر دهد. از جمله بر ماهیت نیروهای شرکت کننده در آن (...) تأثیر بگذارد».
چنین سناریویی را نمی‌توان منتفی دانست، زیرا اقدام صدر برای به تعویق انداختن رای می‌تواند یک مانور سیاسی برای تغییر بازیگران در صحنه انتخابات باشد. این امر از طریق ایجاد تنظیماتی بر روی نقشه متحدان صورت می‌گیرد تا باعث تضعیف بیشتر مخالفان شود.
صدر در مواقع تاریخی و در لحظات حساس، تک رویانه از مواضع خود عقب‌نشینی کرده و چندین بار موفق به تغییر موقعیت در توازن قدرت عراق شد.
اما اقدام اخیر صدر خطرات زیادی را به همراه دارد. تصمیم تحریم احتمالاً توسط بخش‌های وسیعی از جامعه پشتیبانی خواهد شد. همچنین فعالیت‌های سیاسی تحت تأثیر پول سیاسی و جناح‌های مسلح، برگزاری انتخابات آزاد را زیر سؤال می‌برد.



سرگردانی اروپا درباره وضعیت پس از بایدن

 (dpa)
(dpa)
TT

سرگردانی اروپا درباره وضعیت پس از بایدن

 (dpa)
(dpa)

با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در ۲۰ ژانویه، رهبران اروپایی که در بوداپست گرد هم آمده‌اند، به سرعت نسبت به این تحول واکنش نشان دادند. این نشست، تحت عنوان «گروه سیاسی اروپا» با حضور تمامی کشورهای اروپایی به جز روسیه برگزار شد، و روز جمعه تنها به سران ۲۷ کشور اتحادیه اروپا اختصاص خواهد داشت.

بازگشت ترامپ، باری دیگر ایده «استقلال راهبردی» را مطرح کرده و امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، که از طرفداران اصلی آن است، با تأکید بیشتر این موضوع را بیان کرد. او در سخنرانی طولانی خود، با استناد به دلایل مختلف، بر ضرورت مدیریت سرنوشت اروپا توسط خود اروپایی‌ها تأکید کرد. مکرون اشاره کرد که برخی کشورهای اروپایی همچنان ترجیح می‌دهند روابط خود را با ترامپ به‌خاطر محافظت از «چتر امنیتی آمریکا و ناتو» تنظیم کنند.

این سخنرانی به‌صورت زنده از سایت کاخ الیزه در شبکه اجتماعی «ایکس» پخش شد. این موضوع در پی تماس تلفنی چهارشنبه شب بین مکرون و ترامپ مطرح شد که کاخ الیزه آن را «بسیار خوب» توصیف کرد. طرفین توافق کردند برای بازگشت صلح و ثبات و حل بحران‌های بزرگ بین‌المللی همکاری کنند.

مکرون همچنین بر اهمیت نقش اروپا در مسائل اوکراین و خاورمیانه تأکید کرد. این موضوع ناشی از نگرانی فرانسه از رویکرد احتمالی ترامپ در انجام توافقات یکجانبه بدون مشورت با متحدان اروپایی‌ است. با پیروزی ترامپ، اروپا به‌طور جدی نگران است که در صورت کاهش تعهدات آمریکا نسبت به ناتو، «بی‌پناه» شود. به همین دلیل، ساختن دفاع اروپایی با رویکرد «استقلال راهبردی» به اولویت نخست تبدیل شده است.

مکرون در سخنانش به همتایان اروپایی خود، تهدیدهایی را که اروپا را احاطه کرده برشمرد؛ از جمله جنگ اوکراین، تروریسم، مهاجرت غیرقانونی، تنش‌ها بین کشورها مانند وضعیت بین آذربایجان و ارمنستان، و رقابت‌های ژئوپلیتیک میان آمریکا و چین که به دنبال منافع خود بدون توجه به قوانین بین‌المللی هستند. او گفت: «آیا دیگران تاریخ ما را می‌نویسند یا ما خود می‌خواهیم آن را بنویسیم؟» و پاسخ داد که به‌نظر او، اروپا توانایی این کار را دارد. او اضافه کرد که راه رسیدن به این هدف از طریق اقدامات عملی و ایمان به توانایی‌های اروپا در تحقق استقلال راهبردی است.

مکرون این فرصت را غنیمت شمرد تا به ترامپ پیام دهد که پیروزی اوکراین به سود اروپا خواهد بود و اروپا نباید اجازه دهد روسیه پیروز شود، چراکه پیروزی روسیه یعنی قدرت‌گیری یک امپراتوری در مرزهای اروپا و احتمال برنامه‌های توسعه‌طلبانه آن پس از اوکراین.

بنجامین حداد، وزیر امور اروپایی فرانسه، در این باره گفت که اگر اروپایی‌ها مسئولیت امنیت خود را بر عهده نگیرند، دیگران سرنوشتشان را تعیین خواهند کرد.

در عین حال، مکرون تأکید کرد که اروپا باید خود را با شرایط جدید پس از انتخاب ترامپ تطبیق دهد و نمی‌تواند همیشه دفاع از امنیت خود را به آمریکایی‌ها بسپارد. او بر این باور است که دفاع از منافع اروپا باید در اولویت اروپایی‌ها باشد، اما بدون رد همکاری با ناتو و بدون ملی‌گرایی افراطی که باعث ضعف اروپا شود. به‌گفته او، راه درست این است که اروپا بیداری راهبردی داشته باشد و به‌سرعت به سمت ساختن نیروی دفاعی مستقل خود حرکت کند که با چارچوب ناتو سازگار باشد، اما در عین حال از آن استقلال داشته باشد.

مکرون با این موضع می‌خواهد نقش اصلی در گفتگو با ترامپ را ایفا کند و حد و مرز روابط با واشنگتن را مشخص کند. با این حال، بسیاری تردید دارند که اروپا بتواند به‌طور جمعی این مسیر را دنبال کند، زیرا برخی کشورهای اروپایی ترجیح می‌دهند امنیت خود را از طریق حمایت آمریکا و ناتو تأمین کنند.