صف های یخ؛ پدیده نو در دمشق و حومه

گسترش این پدیده در پی قطعی های چندین ساعته


فروشنده دوره گرد در خیابان های دمشق ۱۴ ژوئیه (رویترز)
فروشنده دوره گرد در خیابان های دمشق ۱۴ ژوئیه (رویترز)
TT

صف های یخ؛ پدیده نو در دمشق و حومه


فروشنده دوره گرد در خیابان های دمشق ۱۴ ژوئیه (رویترز)
فروشنده دوره گرد در خیابان های دمشق ۱۴ ژوئیه (رویترز)

ساکنان دمشق، پایتخت سوریه و حومه آن به دنبال افزایش بحران قطعی برق برای تامین آب آشامیدنی و یخ هزار و یک دردسر و مشکل دارند و این بحران جدید هم به مشکلات معیشتی متعدد مردم اضافه شده است.
سازمان دیده بان حقوق بشر سوریه گفت «مناطق تحت کنترل رژیم سوریه در استان های مختلف با بحران شدید خرید قالب های یخ روبرو هستند. صفف های خرید یخ این روزها طولانی تر شده است. هوا گرم شده و مردم با توجه به قطعی شبه کامل برق نمی توانند یخ در خانه درست کنند و به همین دلیل به خرید قالب های یخی روی آورده اند».

الشرق الاوسط در یکی از خیابان های محله ای در غرب دمشق در گرمای شدید با جوانی گفتگو کرد. او که گویا مریض است تشنه بوده و هنگامی که می خواست آب بخرد مغازه داران به او گفتند که «آب نداریم چون قطع است». برخی هم به او گفتند «ما دیگر مخازن را پر نمی کنیم چون برق نیست».
سازمان دولتی آب و فاضلاب در دمشق آب را جیره بندی کرده و برای همین آب محله ها طبق یک جدول قطع و وصل می شود.
اغلب محله های دمشق در دو هفته گذشته برای ساعات طولانی آب نداشتند و وقتی که برای مدت کوتاهی آب وصل می شود برق قطع می شود. به همین دلیل مردم اغلب محله های دمشق آب ندارند.
بسیاری از مردم به «الشرق الاوسط» گفتند «وقتی آب وصل می شود فشارش آنقدر کم است که به زور به طبقه های پایین می رسد». فشار آب بسیار کم است و مخازن آب در پشت بام ها هستند و برای اینکه آب به مخازن برسد پمپ های برقی خانگی می خواهد اما مشکل اینجاست که برق هم ساعات طولانی قطع است.

یک مقام محلی گفت «آب اکثر محله ها وقتی وصل می شود که برق نیست. برخی اوقات که برق و آب وصل هستند فشار آب خیلی ضعیف است و اصلا به مخازن نمی رسد».

او افزود «مردم گرفتار شده اند. آب کم شده و خیلی اوقات دیگر نیست. بشکه های آب خیلی زود به زود تمام می شوند کما اینکه خانه ها به دلیل قطعی آب و عدم تمیزکاری بوی بد گرفته اند».
در این شرایط کاسبی فروش آب با تانکر رونق پیدا کرده و مردم می گویند یک بشکه آب (حدود ۲۰۰ لیتر) از ۵۰۰ لیره به بیش از ۲ هزار لیره افزایش پیدا کرده است.

بسام ابو حرب مدیر برنامه ریزی وزارت منابع آبی وابسته به رژیم سوریه به رسانه های محلی گفت «بحران آب ناشی از بحران برق است. قطعی آب ربطی به کمبود منابع آبی نیست چون منابع آبی داریم بلکه به جیره بندی برق برمی گردد. جیره بندی آب شامل پروژه های بسیاری نمی شود».

قطعی برق در چند ماه گذشته در دمشق و اطراف شهر افزایش قابل ملاحظه ای پیدا کرده و ساعات قطع برق بیشتر شده است. دولت می گویند برنامه خاموشی اجرا می کند که چندین ساعت برق قطع و چند ساعت وصل می شود.

ژنراتورهای برق و لوله های انتقال گاز و تاسیسات نفتی بسیاری به دلیل جنگی که از نیمه مارس ۲۰۱۱ آغاز شد از کار افتاده اند.
حکومت سوریه در چند سال گذشته زمان بندی خاموشی برق در محله های پایتخت را دنبال می کند. برق با توجه به این برنامه سه ساعت قطع و دو سه ساعت وصل می شود. برق برخی محله های بالاشهر دمشق همیشه وصل بوده یا قطعی برق بسیار محدودتر از مناطق دیگر اتفاق می افتاد. اما حالا این محله های دمشقی که محل سکونت مقام های رسمی و بازرگانان سرشناس است به جدول خاموشی ها پیوستند و برق در اکثر محله های پایتخت از جمله بالاشهر شش ساعت و احیانا هشت ساعت و حتی ۱۰ ساعت پشت سر هم قطع و دوباره برای نیم ساعت یا حداکثر یک ساعت وصل می شود اما در همین نیم ساعت یا یک ساعت هم برق ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قطع می شود.

«میم. نون» ساکن محله ای در شمال شهر با الشرق الاوسط درباره دردسرهای فراوان برای دسترسی به یک لیوان آب خنگ گفتگو می کند و می گوید «یخچال ها کار نمی کنند تا یخ داشته باشیم چون برق نیست. مردم گرفتار شده اند و باید برای خرید یخ به بازار بروند».

او گفت «وقتی ون های فروش یخ وارد بازار می شوند مردم برای خرید یخ به جان هم می افتند».

بحران حاد دسترسی به آب آشامیدنی سازمان دولتی آب و فاضلاب با نایاب شدن ناگهانی بطری های آب معدنی «فیجه» و «بقین» همزمان شده است. قیمت ها در محله های مختلف فرق می کند و روزانه بسته به کمبود یا وجود آب بالا و پایین می رود.
قیمت بطری های آب سرسام آور شده و هر بطری یک و نیم لیتری ۱۵۰۰ لیر و بطری نیم لیتری ۸۰۰ لیر سوریه است. بطری های نیم لیتری معمولا خریدار بیشتری دارند. بطری یک و نیم لیتری چند ماه پیش ۵۲۵ لیر و بطری نیم لیتری ۳۵۰ لیر بود.
سازمان ملل می گوید سوریه قبل از آغاز انقلاب در این کشور و پس از به قدرت رسیدن حزب بعث در ۱۹۶۳ با مشکل کم آبی مواجه بود. سهم سرانه آبی هر فرد ۲ هزار و ۵۰۰ متر مکعب بود که به تدریج کاهش پیدا کرد تا اینکه این رقم حالا به ۷۰۰ متر مکعب رسیده است. با این اوصاف سوریه با توجه به تعاریف بین المللی زیر خط فقر آبی هزار متر مکعبی است.
بحران کم آبی به مشکلات گوناگون اکثر بخش های تحت کنترل رژیم سوریه مثل کمبود سوخت (بنزین و گازوئیل و گاز خانگی) و نان و دارو و وسایل حمل و نقل عمومی اضافه شده است.
«مرکز سیاست ها و پژوهش های میدانی» سوریه در ماه ژوئیه گزارش تحقیقی درباره زندگی روزمره ساکنان ۳ محله دمشق منتشر کرد و گفت

«۹۴ درصد خانواده هایی که در این پژوهش شرکت کردند زیر خط فقر بین المللی هستند. این خط فقر بر پایه درآمد ۱.۹ دلار روزانه برای فرد تعریف شده است. مشکل گرسنگی در بخش های تحت کنترل رژیم سوریه متوقف نشده است چون حقوق ماهانه مردم با توجه به کاهش بی سابقه نرخ لیره در برابر دلار بی ارزش شده است. دلار اینک حدود ۳ هزار و ۲۰۰ لیر شده که در ۲۰۱۰ ما بین ۴۵ و ۵۰ لیر بود».

اکثر مردم در بخش های تحت کنترل رژیم سوریه وضعیت معیشتی ناگواری دارند. گرانی بیدار می کند و افزایش سرسام آور قیمت ها به ویژه نرخ محصولات غذایی ادامه دارد و بیش از ۴۰ برابر شده است. میانگین حقوق ماهیانه کارمند دولتی حداکثر ۲۰ دلار و کارمند بخش خصوصی ۵۰ دلار است. حقوق کارمندان دولتی قبل از جنگ حدود ۶۰۰ دلار بود.

 

 



آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
TT

آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان می‌دهد هند قصد دارد به‌زودی حمله‌ای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره‌ی تشدید تنش میان دو کشور به‌دنبال حمله‌ای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.

روابط میان این دو همسایه‌ی مجهز به سلاح هسته‌ای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلی‌نو، اسلام‌آباد را مسئول حمله‌ی هفته‌ی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حمله‌ای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، در جلسه‌ای غیرعلنی در روز سه‌شنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.

دولت پاکستان هرگونه دخالت در حمله‌ی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیه‌ای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثه‌ی پاهالگام، که بهانه‌ای بی‌اساس است، قصد دارد حمله‌ی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجه‌ی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حمله‌ای نخواهد بود.

سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشته‌اند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقه‌ی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود می‌دانند.

حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتش‌بس در سمت پاکستانی مرز زندگی می‌کنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آماده‌سازی پناهگاه‌های زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویت‌شده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچه‌هایمان را نجات دهیم.»

تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتش‌بس تبادل آتش داشته است. این منطقه‌ی به‌شدت نظامی‌شده دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات بالای کوه‌های هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب می‌شود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سه‌شنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کرده‌اند.

تنش‌ها در هفته‌ی پس از حمله‌ی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاه‌های مرزی به‌سرعت بالا گرفته است.

بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

مودی هفته‌ی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آن‌ها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنج‌شنبه گفت: «به همه‌ی جهان می‌گویم: هند هویت هر تروریست و حامی‌اش را شناسایی خواهد کرد، آن‌ها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردست‌ترین نقاط زمین بروند، تعقیب‌شان می‌کنیم.»

این اظهارات نگرانی‌ها را درباره‌ی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.

وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو به‌زودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آن‌ها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه‌ی هند، تماس گرفت و طبق گفته‌ی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجی‌گری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخست‌وزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیده‌ی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».

پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقه‌ی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانواده‌هایی را از هم جدا کرد که نسل‌ها در کنار هم زندگی می‌کردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زده‌اند.

گشت‌های ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حمله‌ی کشمیر تحت تعقیب‌اند. دو نفر از آن‌ها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند می‌گوید آن‌ها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آن‌ها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گسترده‌ای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.

در آخرین مورد از تشدید تنش‌ها در کشمیر، در حمله‌ی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقه‌ی تحت کنترل هند، یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگنده‌های هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.