کشف آثار تاریخی درباره مهاجرت انسان از آفریقا به جزیره عرب

سازمان میراث فرهنگی: سرآغاز مهاجرت ۴۰۰ هزار سال پیش

کشف آثار تاریخی درباره مهاجرت انسان از آفریقا به جزیره عرب
TT

کشف آثار تاریخی درباره مهاجرت انسان از آفریقا به جزیره عرب

کشف آثار تاریخی درباره مهاجرت انسان از آفریقا به جزیره عرب

سازمان میراث فرهنگی سعودی از کشفیات باستانی جدید در شمال کشور خبر داد که نشان می دهد مهاجرت انسان از قاره آفریقا به شبه جزیره عرب ۴۰۰ سال پیش آغاز و در فواصل متعدد طی ۳۰۰ هزار و ۲۰۰ هزار و ۱۳۰-۷۵ هزار و ۵ هزار سال پیش تکرار شده است. این آثار تاریخی سندی درباره این است که انسان خیلی زودتر از حد تصور در شبه جزیره عرب سکونت کرده است و همین بیانگر اهمیت شبه جزیره عرب در پیدایش تمدن ها و نقش این گروه های مهاجر در توسعه و گسترش برخی از تمدن ها در خارج آفریقا است.

این نهاد وابسته به وزارت فرهنگ سعودی افزود «گروه باستان شناسی بین المللی سعودی که کارشناسان و متخصصان سازمان میراث فرهنگی و موسسه ماکس پلانک در آلمان و دانشگاه ملک سعود و بسیاری از دانشگاه ها و موسسه های بین المللی مطرح در آن عضویت دارند بقایای ابزارهای سنگی و استخوان های فسیل حیوانات در چندین لایه از دریاچه های خشک در بیابان نفود واقع در شمال غرب سعودی را پیدا کردند».
گروه باستان شناسان در منطقه خل عمیشان واقع در اطراف تبوک آثار تاریخی متعلق به حدود ۴۰۰ هزار سال پیش را یافتند که در آن چند محور آشئول عصر حجر وجود دارد و به عنوان قدیمی ترین آثار تاریخی کشف شده در شبه جزیره عرب اعلام شد.
نشریه Nature که معروف ترین مجله تخصصی و باستان شناسی در جهان است چهارشنبه (اول سپتامبر) پژوهشی درباره پیشینه لایه های رسوبی در دریاچه های باستانی در مناطق تاریخی جبه و خل عمیشان در بیابان النفود منتشر کرد که نشانگر دوره های بارش در شبه جزیره عرب است.
در این پژوهش همچنین به زمان دقیق آب و هوای معتدل اشاره شده که طی آن انسان از آفریقا به شبه جزیره عرب مهاجرت کرده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که ۲۰۰ هزار سال پیش صنایع آشئول در این منطقه رواج داشته که به مراتب زودتر از بخش های جنوب غرب آسیا است.
نتایج پژوهش نشان می دهد که صنایع آشئول و دوران عصر حجر در اماکن تاریخی کشف شده رواج گسترده داشته است.

منطقه خل عمیشان در بیابان النفود واقع در حومه منطقه تبوک با توجه به داشتن اماکن تاریخی متعدد حاوی اطلاعات و داده های گوناگونی درباره شرایط زیست محیطی دوران مختلف است و از این رو از جمله آثار تاریخی منحصر به فرد شبه جزیره عرب به شمار می رود.

منطقه باستانی کشف شده در خل عمیشان متعلق به ۴۰۰ هزار سال پیش است و در آن چندین تبر دوره آشئول کشف شده که قدیمی ترین اثر تاریخی ثبت شده در شبه جزیره عرب به شمار می رود. بالای منطقه باستانی کشف شده چند تبر سنگی کوچک قرار دارد که متعلق به حدود ۳۰۰ هزار سال پیش هستند.
نتایج یک پژوهش درباره چندین فسیل حیوانات عظیم الجثه از جمله استخوان های یک اسب آبی و چندین حیوان دیگر متعلق به راسته گاوسانان در دوران تاریخی گوناگون و متعدد در این منطقه نشان می دهد که این حیوانات در منطقه سکونت کردند. این نشان می دهد که شمال شبه جزیره عرب یک بخش وسیع پرآب و پر از دریاچه های گوناگون و پوشش گیاهی گسترده بوده و آب و هوای آن تا حد زیادی به آب و هوای کنونی در شمال آفریقا شباهت داشته است.

گروه محققان در این پژوهش از ۵ موج مهاجرت گسترده از آفریقا به شبه جزیره عرب به دلایل عمدتا آب و هوای نامساعد و فرار از خشکسالی خبر داد.

صنایع سنگی کشف شده که دو مورد آنها متعلق به دوره آشئول و سه مورد دیگر مرتبط با دوران پارینه سنگی میانی هستند از وجود تفاوت های گسترده فنی در ساخت و ساز لوازم و ابزار مختلف خبر می دهد. این نشان می دهد که بی گمان جوامع انسانی ساکن در این منطقه متعدد و گوناگون بوده اند.
گروه باستان شناسان و محققان دیگری در یک پژوهش جداگانه درباره آثار تاریخی منطقه جبه در منطقه حائل اطلاعات جدیدی در این باره اعلام کرده و گفتند منطقه جبه در واقع یک دریاچه قدیمی بوده که در آن چند طبقه باستانی و تاریخی وجود داشته و این طبقه های باستانی با کشفیات تازه در منطقه خل عمیشان شباهت دارد.

این تحقیق باستان شناسی اطلاعات ارزشمندی درباره شرایط آب و هوایی منطقه در دوران ما قبل تاریخ دارد.

تحقیق علمی مزبور با بهره گیری از فناوری های پیشرفته و شیوه های علمی نوین در جهت دسترسی به اطلاعات دقیق درباره پیشینه تمدنی جوامع انسانی ساکن در شبه جزیره عرب انجام شده است. یک گروه تحقیقاتی از موسسات و دانشگاه های مطرح سعودی و خارجی سرپرست تحقیق بوده است.



چرا «اخوان المسلمین» به سازندگان سریال «الحشاشین» حمله کرد؟

کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
TT

چرا «اخوان المسلمین» به سازندگان سریال «الحشاشین» حمله کرد؟

کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)

بلافاصله پس از پخش اولین قسمت از سریال مصری «الحشاشین» در ماه رمضان از تعدادی از شبکه‌های مصری و عربی، فعالان و چهره‌های رسانه‌ای وابسته به «اخوان المسلمین» کمپین «انتقاد شدید» را علیه این سریال به راه انداختند.
این سریال الهام گرفته از تاریخچه گروه حَشّاشین (باطنی‌ها) است که در قرون وسطی بین سال‌های ۱۰۹۰ تا ۱۲۷۵ پس از میلاد مسیح زندگی می‌کردند. بنیان‌گذار آن شخصی به نام حسن صباح بود. سؤالاتی در مورد دلایل حمله اخوانی‌ها نسبت به این سریال مطرح شده‌است.
فعالان شبکه‌های اجتماعی و متخصصان مسائل سازمان‌های «اسلام سیاسی» معتقدند کارزار حمله اخوان به دلیل «آگاه شدن افراد وابسته به این گروه یا کسانی که با آن همدردی می‌کنند از شباهت‌های بین دو گروه و حساسیت شدید آنها نسبت به هرگونه تلاش برای افشای استثمار دین برای اهداف سیاسی است».
سریال الحشاشین با بازی تعدادی از بازیگران مصری و عرب به پیشگامی هنرمند مصری کریم عبدالعزیز است. این اثر به نویسندگی عبدالرحیم کمال، کارگردانی پیتر میمی و تهیه کنندگی شرکت «المتحده» در حال پخش است.
فیلمبرداری این سریال دو سال به طول انجامید و قرار بود در ماه رمضان سال گذشته نمایش داده شود اما با توجه به گفته‌های قبلی سازندگان، به دلیل فیلمبرداری صحنه‌هایی از این سریال در مالتا و قزاقستان، نمایش به تعویق افتاد.
این سریال داستان حسن الصباح، بنیانگذار گروه حشاشین، خطرناک‌ترین جنبش زیرزمینی و مرگبارترین گروه مخفی در قرن یازدهم میلادی به عنوان بخشی از فرقه نزاریه را روایت می‌کند.
فعالان و متخصصان رسانه ای طرفدار اخوان المسلمین کمپین شدیدی را برای حمله به سریال و سازندگان آن راه اندازی کردند.
کمپین حمله جنبه‌های مختلفی داشت که برخی از آنها مستقیماً از توصیف سریال به‌عنوان «طرح تاریخی اخوان و تشبیه آن‌ها به گروه حشاشین» انتقاد کردند. در حالی که برخی دیگر مسیر هنری مرتبط با «تلاش برای نقد زبان به کار رفته در اثر و هزینه مالی آن» را در پیش گرفت.

یکی از سکانس های «الحشاشین» (شرکت فیلمساز)

روزنامه‌نگار وابسته به اخوان، محمد ناصر، پست‌ها، پیوندها و ویدئوهایی در انتقاد از این سریال منتشر کرد. او در یکی از آنها در حساب کاربری خود در سایت «ایکس» نوشت: «بهتر بود سریال به دلیل هزینه‌های زیاد تولید نمی‌شد».
از سوی دیگر، اسامه جاویش، روزنامه‌نگار طرفدار اخوان المسلمین، یک پست وبلاگی در «X» منتشر کرد که در آن سعی داشت سریال را به سخره بگیرد. او نوشت: «فوری... پخش تازه‌ترین قسمت حشاشین... معلوم شد اخوانی‌ها هیولا هستند».
با این حال، بسیاری از نظرات در مورد آن پست، انتقادات شدیدی را متوجه جاویش کرد و گفتند که او «به شباهت بین اخوان و حشاشین اعتراف کرده‌است».
به نوبه خود، سامی کمال الدین، روزنامه‌نگار وابسته به «اخوان»، تلاش کرد برای پرهیز از مسیر سیاسی، استفاده از نقد هنری برای حمله به سریال، آن را «سریال کارتونی» توصیف کرد. او گفت که اپیزودهایی که نمایش داده شد «فقر هنری آشکاری داشتند».
از سوی دیگر، وبلاگ نویسان به انتقاد اخوان از سریال حمله کردند و این حمله را به شباهت دو گروهی که این درام فاش می‌کند نسبت دادند.
اکانتی به نام «نادر الشریف» در «X» نوشت: «حسن الصباح، بنیانگذار حشاشین، و حسن البنا، مؤسس اخوان، دو روی یک سکه هستند و همه انتقادات به این سریال، منشأ و شیوه‌های حشاشین را افشا می‌کند که هیچ تفاوتی با شیوه‌های اخوان ندارد».
برخی از بلاگرها از سبک «کمیک» برای تمسخر خشم اخوان علیه سریال استفاده کردند.

احمد بان، نویسنده و پژوهشگر متخصص در امور سازمان‌های افراطی نیز به نوبه خود اظهار کرد که حمله اخوان به سریال «حشاشین» را می‌توان در چارچوب این دانست که اعضای اخوان این سریال را به عنوان یک «طرح سیاسی و فکری علیه خود» می‌بینند.
او به الشرق الاوسط توضیح داد: «بسیاری از گروه‌ها مانند اخوان نسبت به هرگونه تلاش برای انتقاد، بسیار حساس هستند».
وی افزود که «با وجود تفاوت در زمینه‌های تاریخی، بین گروه اخوان و حشاشین شباهت وجود دارد، نه تطابق».
او افزود: اعتماد مطلق در درون حشاشین بسیار خطرناک تر از درون اخوان است، اما استفاده از مذهب در سیاست موضوعی است که هر دو گروه مشترک هستند.
او توضیح داد که تمرکز سریال بر نقد این ایده ممکن است یکی از دلایلی بوده باشد که احساسات پیروان گروه‌هایی را که وجودشان به استفاده از دین در سیاست وابسته است جریحه‌دار کند.
به نوبه خود، محقق متخصص در سازمان‌های افراطی، منیر ادیب، نیز گفت که مناطق مشترک زیادی بین «اخوان» و «حشاشین» وجود دارد؛ آن گروه به عنوان گروهی است که به بهانه جهاد از جنگ و از دین برای خدمت به اهداف سیاسی خود استفاده می‌کرد.
ادیب به الشرق الاوسط گفت که حسن البنا با الهام از حسن صباح ایده ساخت گروه را بر اساس وفاداری مطلق پیروان به رهبر گروه ایجاد کرد؛ در هر دو گروه، این بیعت مبتنی بر «سمع، اطاعت و اعتماد کورکورانه از جانب وفاداران به رهبر گروه» است.