درخواست از شورای حقوق بشر برای تحقیق دربارهٔ انفجار بیروت

بندر ویران شده بیروت (خبرگزاری فرانسه)
بندر ویران شده بیروت (خبرگزاری فرانسه)
TT

درخواست از شورای حقوق بشر برای تحقیق دربارهٔ انفجار بیروت

بندر ویران شده بیروت (خبرگزاری فرانسه)
بندر ویران شده بیروت (خبرگزاری فرانسه)

در سایه افزایش فشار سیاسی بر تحقیقات داخلی، ۱۴۵ نهاد حقوقی لبنان و جهان و نیز برخی نجات یافتگان و خانواده‌های قربانیان انفجار بیروت امروز چهارشنبه در نامه‌ای خطاب به دیده‌بان حقوق بشر سازمان ملل ایجاد یک هیئت بین‌المللی، مستقل و بی‌طرف تحقیقاتی را خواستار شدند.
انفجار بندر بیروت در تاریخ چهارم اگوست ۲۰۲۰ به دلیل ذخیره‌سازی بدون احتیاط مقادیر زیادی نیترات آمونیوم در این بندر، به کشته شدن دست کم ۲۱۴ تن و زخمی شدن بیش از ۶ هزار و ۵۰۰ تن و نیز تخریب گسترده بندر و محله‌های اطراف آن در بیروت منجر شد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، در ادامه مشخص شد که برخی مسئولان سطوح مختلف سیاسی، امنیتی و قضایی از خطرات انبار این ماده اطلاع داشتند و سخنی نگفته بودند.
امضاکنندگان این نامهٔ مشترک، خطاب به دیده‌بان حقوق بشر سازمان ملل خواستار «ایجاد یک هیئت بین‌المللی، مستقل و بی‌طرف تحقیقاتی مشابه هیئت حقیقت‌یاب برای یک سال» شدند.
آیه مجذوب پژوهشگر لبنانی در دیده‌بان حقوق بشر اظهار کرد: «خانواده‌های قربانیان و نجات‌یافتگان این انفجار بار دیگر از دیده‌بان حقوق بشر می‌خواهند به دلیل بی‌توجهی لبنان نسبت به حمایت از حقوقشان، فوراً هیاتی تحقیقاتی را تشکیل دهد».
وی افزود: «پس از گذشت بیش از یک سال از این انفجار هنوز مسئولان لبنانی در روند تحقیقات داخلی کارشکنی کرده و آن را به تعویق می‌اندازند».
از زمان انفجار بندر، لبنان با فراخوان‌ها برای انجام تحقیقی بین‌المللی مخالفت کرد، در همین حال، در تحقیقات اولیه برخی محققان فرانسوی و آمریکایی به صورت مستقل شرکت کردند.
طارق بیطار قاضی بازپرس پرونده انفجار بیروت از زمانی که در روند تحقیقات برخی مقامات سیاسی و امنیتی فعلی و سابق لبنان را به دادگاه فراخواند، از سوی برخی گروه‌های سیاسی همچون حزب‌الله و گروه نخست وزیران سابق از جمله سعد الحریری رهبر جریان المستقبل به ویژه پس از طرح ادعای وی علیه نخست‌وزیر سابق حسان دیاب به سیاسی‌کاری متهم می‌شود.
پارلمان لبنان در ماه‌های گذشته با لغو مصونیت سه نماینده که پیش از این در پست‌های وزارتی مشغول به کار بودند، جهت تحقیق از آنها مخالفت کرد.
وزیر کشور سابق لبنان نیز با اعطای مجوز به بیطار برای بازپرسی از عباس ابراهیم مدیرکل امنیت کشور مخالفت کرد.
بیطار ۲۶ اگوست پس از امتناع حسان دیاب نخست‌وزیر سابق از حضور در جلسه بازپرسی، حکم احضار او را صادر و نیروهای امنیتی را مأمور کرد تا دیاب را ۲۴ ساعت مانده با تاریخ بازپرسی بعدی در تاریخ ۲۰ سپتامبر به کاخ دادگستری بیاورند.
بیطار روز سه‌شنبه حکم احضار جدیدی را برای دیاب صادر کرد، اما رسانه‌های داخلی لبنان اعلام کردند که دیاب پس از تشکیل کابینه جدید در سفری خانوادگی به آمریکا رفته و به این ترتیب در جلسه بازپرسی آتی حضور نخواهد داشت.
برخی کارشناسان از این نگران هستند که این فشارهای سیاسی به برکناری بیطار منجر شود، همانگونه که برای فادی صوان قاضی قبلی پرونده رخ داد و او پس از احضار دیاب و سه وزیر سابق در دسامبر، برکنار شد.
در این نامه مشترک، تلاش رهبران سیاسی برای «ایجاد تردیدهایی در مورد بی‌طرفی بیطار» و متهم کردن او به سیاسی‌کاری محکوم و تأکید شد: «بی‌توجهی تحقیقات داخلی به تضمین محاکمه مقصران پرونده به وضوح فرهنگ فرار از محاکمه و مجازات را میان مسئولان لبنانی نشان می‌دهد».
این نامه افزود: «کارشکنی‌های شرم‌آور مسئولان برای جلوگیری از دست یافتن شاکیان به حقیقت ماجرا و زیرپا گذاشتن عدالت، نیاز به انجام تحقیقی بین‌المللی دربارهٔ این رویکرد مقامات لبنان را بیشتر می‌کند». همچنین در این نامه تأکید شد: «تحقیقات بین‌المللی هرگز مانع تحقیقات داخلی نبوده بلکه حامی آن است».



آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
TT

آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان می‌دهد هند قصد دارد به‌زودی حمله‌ای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره‌ی تشدید تنش میان دو کشور به‌دنبال حمله‌ای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.

روابط میان این دو همسایه‌ی مجهز به سلاح هسته‌ای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلی‌نو، اسلام‌آباد را مسئول حمله‌ی هفته‌ی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حمله‌ای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، در جلسه‌ای غیرعلنی در روز سه‌شنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.

دولت پاکستان هرگونه دخالت در حمله‌ی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیه‌ای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثه‌ی پاهالگام، که بهانه‌ای بی‌اساس است، قصد دارد حمله‌ی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجه‌ی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حمله‌ای نخواهد بود.

سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشته‌اند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقه‌ی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود می‌دانند.

حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتش‌بس در سمت پاکستانی مرز زندگی می‌کنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آماده‌سازی پناهگاه‌های زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویت‌شده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچه‌هایمان را نجات دهیم.»

تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتش‌بس تبادل آتش داشته است. این منطقه‌ی به‌شدت نظامی‌شده دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات بالای کوه‌های هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب می‌شود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سه‌شنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کرده‌اند.

تنش‌ها در هفته‌ی پس از حمله‌ی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاه‌های مرزی به‌سرعت بالا گرفته است.

بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

مودی هفته‌ی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آن‌ها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنج‌شنبه گفت: «به همه‌ی جهان می‌گویم: هند هویت هر تروریست و حامی‌اش را شناسایی خواهد کرد، آن‌ها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردست‌ترین نقاط زمین بروند، تعقیب‌شان می‌کنیم.»

این اظهارات نگرانی‌ها را درباره‌ی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.

وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو به‌زودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آن‌ها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه‌ی هند، تماس گرفت و طبق گفته‌ی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجی‌گری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخست‌وزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیده‌ی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».

پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقه‌ی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانواده‌هایی را از هم جدا کرد که نسل‌ها در کنار هم زندگی می‌کردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زده‌اند.

گشت‌های ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حمله‌ی کشمیر تحت تعقیب‌اند. دو نفر از آن‌ها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند می‌گوید آن‌ها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آن‌ها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گسترده‌ای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.

در آخرین مورد از تشدید تنش‌ها در کشمیر، در حمله‌ی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقه‌ی تحت کنترل هند، یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگنده‌های هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.