عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
آخرین خبرها
فرهنگ و هنر

«قبای فرهنگ» بر تن ریاض

نمایشگاه کتاب ریاض با شرکت یکهزار انتشاراتی از ۲۸ کشور جهان گشایش یافت

یادداشت شاهزاده بدر بن عبدالله بن فرحان در دفتر یابود بازدیدکنندگان نمایشگاه (عکس: بشیر صالح)
یادداشت شاهزاده بدر بن عبدالله بن فرحان در دفتر یابود بازدیدکنندگان نمایشگاه (عکس: بشیر صالح)
    ریاض: میرزا الخویلدی
TT
TT

«قبای فرهنگ» بر تن ریاض

یادداشت شاهزاده بدر بن عبدالله بن فرحان در دفتر یابود بازدیدکنندگان نمایشگاه (عکس: بشیر صالح)
یادداشت شاهزاده بدر بن عبدالله بن فرحان در دفتر یابود بازدیدکنندگان نمایشگاه (عکس: بشیر صالح)

فعالیت‌های «نمایشگاه بین‌المللی کتاب ریاض» ۲۰۲۱ شامگاه روز پنجشنبه ۳۰ سپتامبر آغاز شد که طی آن سعودی را به بزرگترین جلوه نشر عربی تبدیل و بر تن پایتخت آن به مدت ۱۰ روز قبای فرهنگی تن می‌کند.
شاهزاده بدر بن عبدالله بن فرحان وزیر فرهنگ سعودی، به نمایندگی از خادم حرمین شریفین ملک سلمان بن عبدالعزیز نمایشگاه بین‌المللی کتاب ریاض را افتتاح کرد.
بیش از هزار انتشارات داخلی، منطقه ای و بین‌المللی از ۲۸ کشور جهان به همراه تعداد زیادی از اندیشمندان، روشنفکران و نویسندگان در نمایشگاه بین‌المللی کتاب ریاض حضور دارند.
شاهزاده بدر بن عبدالله در افتتاحیه نمایشگاه تأکید کرد که این نمایشگاه «بستر نشر عرب و بزرگترین عرصه کتاب در منطقه ما از نظر تعداد بازدیدکنندگان، حجم فروش و انتشاراتی‌های شرکت کننده» است.
طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته، بیش از ۱۰۰ روشنفکر در «جلسات فرهنگی» شرکت می‌کنند تا در مورد موضوعات روز ادبی و فرهنگی در قالب ۳۶ سمینار و سخنرانی به مدت ده روز صحبت می‌کنند.
همچنین در این نمایشگاه بیش از ۶۰ کارگاه آموزشی شامل کارگاه‌های نویسندگی، آهنگسازی، فیلمسازی، تئاتر و هنرهای آشپزی برگزار می‌شود.
در همین راستا، برای اولین بار، رویدادهای فرهنگی با هنر و موسیقی ترکیب می‌شوند. برگزارکنندگان از کشور عراق به عنوان «مهمان افتخاری» در این نمایشگاه دعوت کرده‌اند.
این نمایشگاه که برای اولین بار از سوی سازمان ادبیات، انتشارات و ترجمه برگزار می‌شود، میزبان تعدادی سمینار و شب‌های فرهنگی است.
این نمایشگاه همچنین میزبان رویداد «بحث کتاب» است که مجموعه ای از متفکران، نویسندگان و افراد مشهور در راس آنها شاهزاده ترکی الفیصل، جردن بلفورت و کریس گاردن به ارائه تجربیات الهام بخش خود در نوشتن و تألیف می‌پردازند.
طبق برنامه‌ریزی‌ها، کنفرانس ناشران بین‌المللی در ۴ و ۵ اکتبر در حاشیه این نمایشگاه برگزار می‌شود که اولین کنفرانس در نوع خود در سعودی است.
این دوره از نمایشگاه به دنبال بازسازی آینده صنعت نشر عربی است که طی آن کارگاه‌هایی توسط ناشران بزرگ جهان و رهبران صنعت کتاب ارائه می‌شود.
همزمان انجمن‌های نشر بین‌المللی مشارکت فعالی خواهند داشت که نقطه شروع توسعه و تقویت این بخش در بعد داخلی و منطقه ای است.
این نمایشگاه همچنین فرصتی ایده‌آل برای ایجاد و تقویت روابط بین ناشران در سطوح مختلف داخلی، عربی و بین‌المللی فراهم می‌کند، به طوری که جلسات گفت و گو به روند انتقال حقوق و ترجمه و فرصت‌های آن می‌پردازد.
نمایشگاه بین‌المللی کتاب ریاض در مساحتی بیش از ۳۶ هزار متر مربع برگزار می‌شود و شامل فضاهایی برای فعالیت ناشران، همچنین میزبان کارگاه‌ها، جلسات گفت و گو و دوره‌های آموزشی است.
علاوه بر شب‌های شعر و هنر، نمایش‌های بین‌المللی در سه تالار تئاتر خارج از نمایشگاه، دو تالار تئاتر در دانشگاه شاهدخت نوره بنت عبدالرحمن و یک تالار تئاتر در مرکز فرهنگی ملک فهد ارائه می‌شود.
علاوه بر این، رویدادهای کیفی دیگری نیز برای همه اقشار جامعه مانند برنامه‌های آشپزی زنده، فعالیت‌های کودکان و.. در نظر گرفته شده‌است.
این نمایشگاه قرار است هر روز از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۱ شب پذیرای بازدیدکنندگان باشد.

پربازدید

 
 
فرهنگ و هنر

چرا و چگونه باید امروز جبران بخوانیم؟

جبران خليل جبران
جبران خليل جبران
TT
TT

چرا و چگونه باید امروز جبران بخوانیم؟

جبران خليل جبران
جبران خليل جبران

سلسله «مطالعات ادینبرا در ادبیات عربی معاصر»، که به زبان انگلیسی از سوی انتشارات دانشگاه ادینبرا در اسکاتلند منتشر می‌شود و تحت نظارت دکتر رشید العنانی، استاد ادبیات عربی مدرن در دانشگاه اکستر بریتانیا قرار دارد، روز به روز قوی‌تر می‌شود. این سلسله که از سال ۲۰۱۳ تاکنون ۲۹ کتاب در موضوعات مختلف ادبیات عربی از قرن نوزدهم تا به امروز منتشر کرده، این روزها سی‌امین کتاب خود را با عنوان «جبران خلیل جبران در بستر ادبیات جهانی عرب» (Gibran Khalil Gibran as Arab World Literature) منتشر کرده است. نویسنده این کتاب غزوان ارسلان، استاد دانشگاه العربی تبسی در الجزائر است.

روی جلد کتاب

همان‌طور که می‌دانیم، جبران (۱۸۸۳-۱۹۳۱) یکی از مشهورترین نویسندگان مهاجر شمال آمریکا است و جایگاه ویژه‌ای دارد که تنها امین الریحانی و میخائیل نعیمه می‌توانند شانه به شانه‌اش بشوند (به نظر من، نعیمه از هر سه نابغه‌تر است). جبران یکی از ستون‌های اصلی نهضت ادبی معاصر بود؛ شاعری، داستان‌نویس، نمایشنامه‌نویس، مقاله‌نویس و نامه‌نگاری که به دو زبان عربی و انگلیسی می‌نوشت، به‌علاوه هنرمندی که نقاشی‌ها و آثار تجسمی خود را داشت. کتاب او «پیامبر» که در سال ۱۹۲۳ به انگلیسی منتشر شد (و ما از علاقه شدید آمریکایی‌ها به هر گونه فکر و هنر نوآورانه آگاهیم)، از پرفروش‌ترین کتاب‌ها در ایالات متحده آمریکا بود. این کتاب به ۱۰۴ زبان ترجمه شده و هشت ترجمه مختلف به زبان عربی دارد. شهرت جبران حتی به چین نیز رسید. او رئیس «الرابطة القلمیة:انجمن قلم» در آمریکا تا زمان مرگش بود و در جهان عرب نیز مورد احترام متفکران، محققان و نویسندگان مهمی مانند ادونیس، یوسف الخال، خلیل حاوی و حلیم برکات قرار داشت. جبران هنوز پس از تقریباً یک قرن از مرگش در حافظه فرهنگی جهان عرب زنده است؛ همچنان کنفرانس‌های بین‌المللی به نام او برگزار می‌شود و کتاب‌ها و رساله‌های دانشگاهی در مورد او نوشته می‌شود که جدیدترین آن‌ها همین کتاب است.

زمانی که دکتر ثروت عکاشه، وزیر فرهنگ مصر در دوران جمال عبدالناصر، تعدادی از آثار جبران را که به انگلیسی نوشته شده بود ترجمه کرد (ترجمه او از کتاب «پیامبر» در سال ۱۹۵۹ منتشر شد)، دکتر لوئیس عوض نوشت که انتشار این ترجمه‌ها نشانه‌ای از تجدید حیات حرکت رمانتیسیسم است، به‌ویژه که انتشار این ترجمه‌ها همزمان با انتشار کتابی از نثر غنایی به نام «آخرین شامگاه» از داستان‌نویس یوسف الشارونی و مجموعه‌ای از شعر منثور از شاعر حسین عفیف بود. در دوره‌ای دیگر، دکتر رضوی عاشور، نویسنده و استاد دانشگاه مصر، در دانشگاه قاهره پایان‌نامه‌ای درباره «جبران و بلیک» ارائه کرد و ماهر البطوطي از تبعیدگاه خود در آمریکا نمایشنامه «نابینا»ی جبران را که به انگلیسی نوشته شده بود ترجمه کرد و این نمایش در «تئاتر صلح» در قاهره به روی صحنه رفت.کتاب غزوان ارسلان (که دارای دکترای ادبیات تطبیقی از دانشگاه کوئین مری لندن است) اثری برجسته است که به‌خوبی تسلط نویسنده بر موضوعش را نشان می‌دهد و با تحلیل دقیق متون منتخب از جبران متمایز است. کتاب با این سئوال شروع می‌شود: چرا و چگونه باید امروز جبران را بخوانیم؟ و آن را با تلاش برای قرار دادن جبران در بستر ادبیات جهانی، نه فقط ادبیات عربی-آمریکایی، به پایان می‌برد. در فاصله مقدمه و نتیجه‌گیری، نویسنده به بررسی پیوندهای میان زیبایی‌شناسی ادبیات، اخلاق و سیاست در آثار جبران، جنبه‌های دینی و عرفانی در کار او، نوآوری‌های او، استفاده از دو زبان و حس ملی‌گرایی او و جایگاهش در نهضت ادبی معاصر می‌پردازد.

از ویژگی‌های مثبت کتاب این است که نویسنده علی‌رغم علاقه‌اش به جبران، از نادیده گرفتن جنبه‌های منفی در آثار او اجتناب می‌کند.

یکی از نکات مثبت کتاب ارسلان این است که با وجود علاقه‌اش به جبران، از جنبه‌های منفی در کار او غافل نمی‌ماند. او به‌عنوان مثال یادآوری می‌کند که جبران گاهی به سمت عاطفه‌گرایی افراطی (سنتیمنتالیسم) و ساده‌سازی بیش از حد در بافت داستان و شخصیت‌پردازی گرایش پیدا می‌کند و از کلیشه‌های تکراری استفاده می‌کند. همچنین نقد می‌کند که جبران با وجود حمایت از حقوق زنان، دعوت به آموزش را تنها برای مردان مطرح کرده و نه برای زنان. او همچنین خطایی دستوری در استفاده از فعل گذشته «builded» به‌جای «built» (ص ۱۹۴) را یادآور می‌شود. در نامه‌ای از جبران به ماری هاسکل در سال ۱۹۲۲، جبران ادعا می‌کند که زبان انگلیسی خود را از شکسپیر، ترجمه انگلیسی کتاب مقدس و خود هاسکل فرا گرفته است! ارسلان به درستی این سئوال را مطرح می‌کند: آیا او این زبان را از بلیک، کیتس، شلی، کارلایل و ویتمن نیز نیاموخته است؟ چیزی که نوشته‌ها و نامه‌های دیگر جبران آن را تایید می‌کند.

ارسلان نظرات منتقدان جبران را از تحسین‌کنندگان مانند شاعر ایرلندی جورج ویلیام راسل تا منتقدان مانند مصطفی لطفی المنفلوطی که جبران را از منظر اخلاقی نقد کرده و عباس محمود العقاد که در سال ۱۹۲۲ در نقد قصیده «المواكب» جبران به مسائل مرتبط با محتوای فکری و زبان و سبک او اشاره کرده، مطرح می‌کند.
با وجود مزایای چشمگیر، کتاب ارسلان نیز از اشتباهات خالی نیست.
او می‌نویسد مثلاً: «those who do not deprive themselves from the gifts» (صفحه 51)، و حرف اضافه صحیح «of» است، نه «from» (واضح است که ارسلان در اینجا به زبان عربی فکر می‌کرده است، زیرا ما می‌گوییم «محروم از...»). همچنین ارسلان نویسنده رمان «موبی دیک» را به اشتباه Henry Melville (صفحه 228) نام می‌برد، در حالی که نام صحیح او Herman است. او همچنین اشاره می‌کند که جبران کتابی با عنوان «Sand and Form» دارد (صفحه 109)، که بدون شک اشتباه چاپی است و عنوان صحیح «Sand and Foam» (رمل و زبد) است. این خطاهای کوچک در کتابی با این میزان عمق فکری، بصیرت نافذ و استحکام و دقت در سبک، قابل بخشش هستند.