حضور فزاینده آثار سعودی در یونسکو آثار متنوع آینه ساختار منحصر به فرد جمعیتی

شاهین باز بودن یکی از نمادهای اصیل عربی و مایه افتخار به شمار می رود (واس)
شاهین باز بودن یکی از نمادهای اصیل عربی و مایه افتخار به شمار می رود (واس)
TT

حضور فزاینده آثار سعودی در یونسکو آثار متنوع آینه ساختار منحصر به فرد جمعیتی

شاهین باز بودن یکی از نمادهای اصیل عربی و مایه افتخار به شمار می رود (واس)
شاهین باز بودن یکی از نمادهای اصیل عربی و مایه افتخار به شمار می رود (واس)

سعودی مملو از مکان های تاریخی و دیدنی است که حکایت از تاریخ طولانی و متنوع کشور دارد. آثار تاریخی متعددی در سعودی در فهرست میراث فرهنگی ملموس و ناملموس یونسکو ثبت شده است که همین تنوع تاریخی و جمعیتی مناطق این کشور را نشان می دهد.
جزیره «فرسان» اولین منطقه حفاظت شده طبیعی در سعودی است که در فهرست برنامه انسان و زیست کره یونسکو ثبت شد چون این منطقه از فراز و نشیب های طبیعی زیبا و تنوع زیستی و حیات وحش نادر برخوردار است.
میراث ملموس
منطقه «مداین صالح» که توسط نبطی ها در قرن پنج قبل از میلاد ساخته شده اولین آثار تاریخی سعودی بود که در کانون توجه جهانیان قرار گرفت. «مداین صالح» تا به امروز بیانگر تمدن نبطی ها است و در ۲۰۰۸ به عنوان اولین اثر تاریخی در فهرست میراث فرهنگی یونسکو ثبت شد.
منطقه الطریف که در قرن پانزدهم بنا شده هسته اولیه تاسیس روستای «الدرعیه» ، شهر خاندان حاکم در سعودی بود و ۲۰۱۰ با توجه به سبک معماری نجدی و منحصر به فرد این منطقه در مرکز شبه جزیره عرب در فهرست یونسکو ثبت شد.
به سمت غرب سعودی که می رویم به «منطقه باستانی جده» می رسیم که در ۲۰۱۴ در فهرست یونسکو قرار گرفت. این منطقه سبک زندگی باستان در حجاز و گونه های منحصر به فرد معماری در این شهر قدیمی را نشان می دهد.
کوه های الشویمس و جبه و المنجور در شهر حائل واقع در شمال کشور صخره نگاری های تاریخی متعلق به بیش از ده هزار سال قرار دارد و ۲۰۱۵ به فهرست یونسکو اضافه شد.
«واحه احساء» در شرق سعودی با بیش از ۳ میلیون اصله نخل در ۲۰۱۸ به عنوان بزرگ ترین نخلستان طبیعی در جهان معرفی شد. انواع گوناگون مرغوب خرماها در این واحه تولید می شود. «واحه احساء» در قدیم منبع اقتصادی مهم برای سرزمین شام و مصر و بلاد رافدین به شمار می رفت. در این مسیر ۶ چاه سنگی در نجران واقع در جنوب سعودی و بیش از ۱۳ اثر تاریخی با نقش و نگارهایی درباره چوپانی و ماهیگیری و چندین نقاشی از چهره های انسان متعلق به بیش از ۷ هزار سال پیش وجود دارد و به دلیل این ویژگی ها ۲۰۲۱ در فهرست یونسکو قرار گرفت.
میراث ناملوس 
سعودی آثار ناملموس متعددی دارد و این کشور با توجه به ساختار جمعیتی متنوع و فرهنگ های متفاوت آثار ناملوس منحصر به فردی در خود جای داده است. «مجلس» (محل نشست و گفتگو) از جمله آثار مهم سعودی در یونسکو است. «مجلس» محلی برای برگزاری مناسبات مهم اجتماعی مثل پذیرایی از مهمانان و مراسم عروسی و مراسم اجتماعی دیگر و همچنین مکان حل اختلافات و دعواها است.
قهوه عربی یار غار هر «مجلسی» است و به همین دلیل به فهرست یونسکو اضافه شد. قهوه همچنین نماد کرم و سخاوتمندی عربی است که سرو آن معمولا با آداب و تشریفات منحصر به فرد عشایری همراه است. به همین دلیل قهوه به یک پدیده اجتماعی مهم در سعودی تبدیل شده است. رقص جنگ و صلح «العرضه النجدیه» نام دارد که این رقص در فهرست یونسکو قرار گرفته چون با آیین ویژه و سرودخوانی با صدای بلند و کشیدن شمشیرها توسط افرادی با پوشش محلی نجدی انجام می شود. این رویداد نشانگر هویت نجدی ها است.
در حجاز رقص عصای «مزمار» با ریتم طبل را داریم که مربوط به مراسم اجتماعی گوناگون است. حدود ۲۰ تا ۱۰۰ مرد در دو ردیف روبروی هم قرار می گیرند و این رقص را انجام می دهند.
«شاهین باز» یکی از مهم ترین سرگرمی های شبه جزیره عربی به معنای پرورش و مراقبت و شکار با شاهین است. شاهین از جمله نمادهای اصیل عربی است و شاهین بازها به داشتن شاهین افتخار می کنند.
نقش «القط العسیری» روی قالیچه ها و قالی ها از جمله هنرهای تجسمی است که در فهرست یونسکو قرار دارد. منازل منطقه عسیر با رنگ های شاد این نقش و نگار تزیین شده اند. این نقش و نگار شکل های هندسی گوناگون دارد.
«السدو» از جمله طرح های نساجی گلدوزی شده سنتی در سعودی است و در ساختن خیمه و چادر به کار می رفته. «السدو» از کرک و پشم شتر یا کرک و موی بز یا پشم گوسفند ساخته می شود.



سعودی با ثبت ۸ سایت باستانی در یونسکو به هدف ۲۰۳۰ رسید



روستای الفاو هشتمین منطقه باستانی سعودی در فهرست یونسکو است (واس)
روستای الفاو هشتمین منطقه باستانی سعودی در فهرست یونسکو است (واس)
TT

سعودی با ثبت ۸ سایت باستانی در یونسکو به هدف ۲۰۳۰ رسید



روستای الفاو هشتمین منطقه باستانی سعودی در فهرست یونسکو است (واس)
روستای الفاو هشتمین منطقه باستانی سعودی در فهرست یونسکو است (واس)

هشتمین سایت باستانی سعودی در فهرست یونسکو (سازمان علمی و آموزشی و فرهنگی جهان) ثبت شد و بدین ترتیب سعودی به هدف سند چشم انداز ۲۰۳۰ رسید. منطقه باستانی الفاو واقع در جنوب ریاض روز شنبه (۲۷ جولای) در جریان چهل و ششمین نشست کمیته میراث جهانی در نیودلهی هند در فهرست یونسکو قرار گرفت.
منظر فرهنگی «الفاو» به عنوان هشتمین سایت فرهنگی بسیار ارزشمند میراث جهانی در فهرست یونسکو ثبت شد. شهر «هگرا» در العلا و «حی الطریف» در منطقه باستانی الدرعیه و منطقه تاریخی جده و هنرهای صخره نگاری در حائل و واحه احساء و منطقه فرهنگی «حمی» در نجران و منطقه حفاظت شده «عروق بنی معارض» در سعودی پیش از این در فهرست میراث فرهنگی یونسکو ثبت شده اند.
شاهزاده بدر بن عبد الله بن فرحان وزیر فرهنگ در اکانت خود در شبکه اجتماعی «اکس» گفت «وزارت فرهنگ با ثبت منطقه باستانی «الفاو» در فهرست میراث جهانی یونسکو به هدف سند چشم انداز ۲۰۳۰ که ثبت ۸ منطقه باستانی در یونسکو است رسید.
عملکرد موفق دست اندرکاران حوزه فرهنگ سعودی در ثبت مناطق باستانی و تاریخی این کشور در فهرست یونسکو در سال های گذشته باعث شد تا میراث طبیعی و زیست محیطی این کشور در کانون توجه جهان و گردشگران قرار بگیرد و نیز اقدامات متنوعی برای حفاظت از تنوع طبیعی و اجرای ابتکار عمل های خلاقانه در حوزه صیانت از محیط زیست اجرا شود.
وزیر فرهنگ سعودی گفت «این گام ثمره توجه گسترده ملک سلمان بن عبد العزیز خادم حرمین شریفین و شاهزاده محمد بن سلمان بن عبد العزیز ولیعهد و نخست وزیر به حوزه میراث ملی و فرهنگی است».
او افزود «ثبت مناطق باستانی و فرهنگی به عنوان میراث ملموس و ناملموس یونسکو بیانگر پیشینه ژرف تاریخی و نقش پیشروی سعودی برای حفاظت از میراث مشترک جهانی در قالب سند چشم انداز ۲۰۳۰ است. در این سند بر اهمیت افتخار به هویت ملی که میراث ملی بوده تاکید شده است.

روستای «الفاو» سکونتگاه بسیاری از سلسله های پادشاهی و تمدن های کهن (واس)
شاهزاده بدر بن عبد الله بن فرحان یادآور شد «سعودی به اهمیت میراث ملی و فرهنگی و صیانت از آن و اطلاع رسانی در مورد آن در سطح بین المللی پی برده است و این اقدامات می تواند بستر محکمی برای حال و نقشه راهی برای کار و فعالیت آینده فراهم کند».
وزیر فرهنگ سعودی توضیح داد «این وزارتخانه به تلاش برای توسعه و توجه به میراث ملی و مطرح کردن آن در سطح جهان ادامه می دهد تا این سایت های باستانی پایدار بمانند و به نسل های بعدی منتقل شوند».
منطقه «الفاو» در محوطه ۲.۵۰ کیلومتر مربع در اطراف ربع الخالی در استان وادی الدواسر در جنوب منطقه ریاض قرار دارد و یک منطقه حائل ۲۷۵ کیلومتر مربعی دور تا دور آن را گرفته است. «الفاو» یک گذرگاه تنگ بین بیابان ربع الخالی و رشته کوه های طویق است. «الفاو» پایتخت نخستین پادشاهی کنده بوده و نقش و موقعیت برجسته ای در شبه جزیره عرب از نیمه قرن اول قبل از میلاد تا اوایل قرن چهارم میلادی داشت. این منطقه با توجه به پیشینه تاریخی و باستانی از جمله بزرگ ترین و شناخته شده ترین مقاصد باستانی در سعودی و یکی از مهم ترین مناطق تاریخی در جهان است.

روستای «الفاو» پایتخت پادشاهی کهن کنده در شبه جزیره عرب بوده است (واس)
منطقه الفاو در قدیم مرکز تجاری مهم و محل تردد کاروان های فلزات و غلات و پارچه بوده است. کاروان ها از مقصد پادشاهی سبا و معین و قتبان و حضرموت و حمیر از الفاو رد می شدند و به سمت نجران و از آنجا به الافلاج و سپس الیمامه و بعد نیز به طرف شرق یعنی خلیج و شمال به عراق و شام می رفتند.
«الفاو» یکی از نمادهای تعامل سازنده بین انسان و طبیعت است و نقش و نگارهای بسیاری متعلق به دوران قدیم و مقبره های غول پیکر با سازه های مشخص و همگام با نقش و نگارهای باستانی در «الفاو» وجود دارد. نمادها و آثار معماری فراوانی از منطقه کاروانسراها که در «الفاو» قرار داشته هنوز به چشم می خورد؛ از جمله محوطه باستانی با سیستم های آبیاری متنوع که کشفیات تاریخی و صخره نگاره های جذاب و دیدنی و کتیبه های باستانی فراوانی را در خود جای داده است.
نمایندگی سعودی در یونسکو تلاش گسترده ای برای ثبت این مناطق باستانی سعودی انجام داد. این اقدامات با هدایت «کمیسیون میراث ملی» و همکاری «کمیته ملی فرهنگ و علوم و آموزش» سعودی و مقامات محلی ریاض و «مرکز ملی افزایش پوشش گیاهی» و «دانشگاه ملک سعود» و «جامعه بومی» استان وادی الدواسر صورت گرفتند.

روستای «الفاو» پیشینه فرهنگی سترگ و جایگاه تاریخی دارد (واس)
کمیسیون میراث ملی سعودی تلاش های بی وقفه برای حفاظت از میراث فرهنگی پربار سعودی و معرفی آن در سطح داخلی و خارجی انجام می دهد تا روایتگر غنای تاریخ و فرهنگ این کشور به عنوان سکونتگاه تمدن های انسانی متعدد در طول تاریخ باشد.