پرونده‌های داغ نشانه‌های «جنگ سرد» جدیدی را ترسیم می‌کنند

از تایوان در شرق تا اوکراین در غرب.. اختلافات قدرت‌های بزرگ در حال تشدید است

اقدامات پکن برای آغاز مذاکرات تجاری چین و آمریکا در فوریه 2019 (AP)
اقدامات پکن برای آغاز مذاکرات تجاری چین و آمریکا در فوریه 2019 (AP)
TT

پرونده‌های داغ نشانه‌های «جنگ سرد» جدیدی را ترسیم می‌کنند

اقدامات پکن برای آغاز مذاکرات تجاری چین و آمریکا در فوریه 2019 (AP)
اقدامات پکن برای آغاز مذاکرات تجاری چین و آمریکا در فوریه 2019 (AP)

مجموعه‌ای از تنش‌های دیپلماتیک در عرصه بین‌المللی طی چند روز گذشته ویژگی‌های «جنگ سرد جدیدی» را به همراه داشت و ایالات متحده را در برابر افزایش نفوذ روسیه و چین قرار داد.
در پی تشدید تنش بین واشنگتن و پکن، جو بایدن رئیس جمهور آمریکا تأکید کرد که کشورش، در صورت حمله چین به تایوان، «از این جزیره دفاع نظامی خواهد کرد». چین، تایوان آن را بخشی از خاک خود می داند. از سوی دیگر، چین روز گذشته خواستار «احتیاط» واشنگتن در مورد تایوان شد.
وانگ ونبین سخنگوی وزارت امور خارجه چین گفت: «چین در مورد موضوعات مربوط به منافع اصلی خود هیچ گونه سازشی را نمی پذیرد». وی هشدار داد که واشنگتن «باید در مورد تایوان با احتیاط عمل و صحبت کند».
کاخ سفید به سرعت وارد عمل شد و با شفاف سازی سیاست آمریکا در قبال تایوان این تنش را مهار کرد. سخنگوی کاخ سفید گفت: «رئیس جمهور به دنبال اعلام هرگونه تغییر در سیاست ما نبوده است».
ریاست جمهوری آمریکا تأکید کرد که کشورش هنوز از قانون روابط تایوان در سال 1979 پیروی می کند که در آن کنگره از ایالات متحده خواسته بود که برای دفاع تایوان از خود سلاح به این جزیره ارائه دهد، اما سخنگوی کاخ سفید درباره احتمال مداخله نظامی واشنگتن موضوع را مبهم گذاشته است.
تنش تازه آمریکا و چین در پی انتقاد ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه از «حمایت غرب» از «توسعه نظامی» در اوکراین است که  آن را «تهدیدی جدی» برای کشورش دانستد.
این اظهارات پوتین در واکنش به سفر لوید آستین وزیر دفاع آمریکا  به کی‌یف در حمایت از جاه طلبی های اوکراین برای پیوستن به ناتو مطرح شده است.



سرگردانی اروپا درباره وضعیت پس از بایدن

 (dpa)
(dpa)
TT

سرگردانی اروپا درباره وضعیت پس از بایدن

 (dpa)
(dpa)

با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در ۲۰ ژانویه، رهبران اروپایی که در بوداپست گرد هم آمده‌اند، به سرعت نسبت به این تحول واکنش نشان دادند. این نشست، تحت عنوان «گروه سیاسی اروپا» با حضور تمامی کشورهای اروپایی به جز روسیه برگزار شد، و روز جمعه تنها به سران ۲۷ کشور اتحادیه اروپا اختصاص خواهد داشت.

بازگشت ترامپ، باری دیگر ایده «استقلال راهبردی» را مطرح کرده و امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، که از طرفداران اصلی آن است، با تأکید بیشتر این موضوع را بیان کرد. او در سخنرانی طولانی خود، با استناد به دلایل مختلف، بر ضرورت مدیریت سرنوشت اروپا توسط خود اروپایی‌ها تأکید کرد. مکرون اشاره کرد که برخی کشورهای اروپایی همچنان ترجیح می‌دهند روابط خود را با ترامپ به‌خاطر محافظت از «چتر امنیتی آمریکا و ناتو» تنظیم کنند.

این سخنرانی به‌صورت زنده از سایت کاخ الیزه در شبکه اجتماعی «ایکس» پخش شد. این موضوع در پی تماس تلفنی چهارشنبه شب بین مکرون و ترامپ مطرح شد که کاخ الیزه آن را «بسیار خوب» توصیف کرد. طرفین توافق کردند برای بازگشت صلح و ثبات و حل بحران‌های بزرگ بین‌المللی همکاری کنند.

مکرون همچنین بر اهمیت نقش اروپا در مسائل اوکراین و خاورمیانه تأکید کرد. این موضوع ناشی از نگرانی فرانسه از رویکرد احتمالی ترامپ در انجام توافقات یکجانبه بدون مشورت با متحدان اروپایی‌ است. با پیروزی ترامپ، اروپا به‌طور جدی نگران است که در صورت کاهش تعهدات آمریکا نسبت به ناتو، «بی‌پناه» شود. به همین دلیل، ساختن دفاع اروپایی با رویکرد «استقلال راهبردی» به اولویت نخست تبدیل شده است.

مکرون در سخنانش به همتایان اروپایی خود، تهدیدهایی را که اروپا را احاطه کرده برشمرد؛ از جمله جنگ اوکراین، تروریسم، مهاجرت غیرقانونی، تنش‌ها بین کشورها مانند وضعیت بین آذربایجان و ارمنستان، و رقابت‌های ژئوپلیتیک میان آمریکا و چین که به دنبال منافع خود بدون توجه به قوانین بین‌المللی هستند. او گفت: «آیا دیگران تاریخ ما را می‌نویسند یا ما خود می‌خواهیم آن را بنویسیم؟» و پاسخ داد که به‌نظر او، اروپا توانایی این کار را دارد. او اضافه کرد که راه رسیدن به این هدف از طریق اقدامات عملی و ایمان به توانایی‌های اروپا در تحقق استقلال راهبردی است.

مکرون این فرصت را غنیمت شمرد تا به ترامپ پیام دهد که پیروزی اوکراین به سود اروپا خواهد بود و اروپا نباید اجازه دهد روسیه پیروز شود، چراکه پیروزی روسیه یعنی قدرت‌گیری یک امپراتوری در مرزهای اروپا و احتمال برنامه‌های توسعه‌طلبانه آن پس از اوکراین.

بنجامین حداد، وزیر امور اروپایی فرانسه، در این باره گفت که اگر اروپایی‌ها مسئولیت امنیت خود را بر عهده نگیرند، دیگران سرنوشتشان را تعیین خواهند کرد.

در عین حال، مکرون تأکید کرد که اروپا باید خود را با شرایط جدید پس از انتخاب ترامپ تطبیق دهد و نمی‌تواند همیشه دفاع از امنیت خود را به آمریکایی‌ها بسپارد. او بر این باور است که دفاع از منافع اروپا باید در اولویت اروپایی‌ها باشد، اما بدون رد همکاری با ناتو و بدون ملی‌گرایی افراطی که باعث ضعف اروپا شود. به‌گفته او، راه درست این است که اروپا بیداری راهبردی داشته باشد و به‌سرعت به سمت ساختن نیروی دفاعی مستقل خود حرکت کند که با چارچوب ناتو سازگار باشد، اما در عین حال از آن استقلال داشته باشد.

مکرون با این موضع می‌خواهد نقش اصلی در گفتگو با ترامپ را ایفا کند و حد و مرز روابط با واشنگتن را مشخص کند. با این حال، بسیاری تردید دارند که اروپا بتواند به‌طور جمعی این مسیر را دنبال کند، زیرا برخی کشورهای اروپایی ترجیح می‌دهند امنیت خود را از طریق حمایت آمریکا و ناتو تأمین کنند.