جیم ریش به «الشرق الاوسط»: هر توافقی که بایدن با تهران منعقد کند «موقتی» است

سناتور آمریکایی: اسرائیل اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هسته ای دست یابد و آمریکا باید آماده حمایت باشد

جیم ریش سناتور جمهوری خواه در حال طرح سوال از آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنا در سپتامبر گذشته (EPA)
جیم ریش سناتور جمهوری خواه در حال طرح سوال از آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنا در سپتامبر گذشته (EPA)
TT

جیم ریش به «الشرق الاوسط»: هر توافقی که بایدن با تهران منعقد کند «موقتی» است

جیم ریش سناتور جمهوری خواه در حال طرح سوال از آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنا در سپتامبر گذشته (EPA)
جیم ریش سناتور جمهوری خواه در حال طرح سوال از آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنا در سپتامبر گذشته (EPA)

جیم ریش سناتور جمهوری خواه و عضو برجسته کمیته روابط خارجی در مجلس سنای آمریکا زنگ خطر نزدیک شدن ایران به دستیابی به سلاح هسته ای را به صدا درآورد و هشدار داد که اسرائیل «دست بسته نخواهد ماند» و «هرگز» به توافق هسته ای اهمیتی نخواهد داد.
ریش در مصاحبه ای اختصاصی با «الشرق الاوسط» از رویکرد کاخ سفید برای جداسازی توافق هسته ای از فعالیت های منطقه ای و بالستیک ایران انتقاد کرد و گفت: هرگونه توافقی که توسط دولت جو بایدن منعقد شود، «موقتی» خواهد بود.
ریش گفت که با مقامات اسرائیلی درباره رویکرد ایران در توسعه سلاح های کشتار جمعی صحبت کرده است. وی اظهار کرد: اسرائیلی‌ها خطوط قرمز و نظرات خاص خود خود را دارند و هر توافقی که باشد، بر اساس منافع خود عمل خواهند کرد. آنها بیشترین اهتمام را به این موضوع دارند، زیرا وجود آنها به آن بستگی دارد.
ریش که ریاست حزب جمهوری خواه در کمیته روابط خارجی سنا را بر عهده دارد، ابراز اطمینان کرد که «ایران هرگز به سلاح هسته ای دست نخواهد یافت». او تاکید کرد، «اسرائیل اجازه این کار را نخواهد داد». او با لحنی محکم گفت: «ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت. و ما (آمریکایی ها) نیستیم که جلوی آن را بگیریم. هیچ یک از طرف هایی که بر سر میز مذاکره می نشینند، نخواهند بود. می دانید منظورم چه کشوری است».
این سناتور ارشد در پاسخ به این سوال که آیا ترسی از اسرائیل دارد که این کار را انجام دهد یا خیر، با اطمینان پاسخ داد: «من نمی ترسم. من مطمئن هستم که اسرائیل این کار را خواهد کرد. اسرائیل مطمئن خواهد شد که ایران هرگز به سلاح هسته ای دست پیدا نکند. بنابراین می توانم بگویم که اسرائیل تنها کشور روی زمین است که در گذشته در این زمینه اقدام کرده است. بیشتر از این نمی توانم بگویم». اشاره ضمنی وی به انفجارهای مشکوک در تأسیسات ایران است.
این سناتور با اشاره به اقدام نظامی اسرائیل علیه برنامه هسته ای ایران، افزود که با دولت جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا صحبت کرده و به کاخ سفید توصیه کرده است که هنگام دریافت این «تماس» آماده باشد. او گفت: «به آنها گفتم: هنگام تماس چه خواهید کرد؟ آیا به عنوان تماشاگر پشت اسرائیل خواهید ایستاد؟ یا از آنها در نبرد حمایت خواهید کرد؟»  وی تاکید کرد که دو حزب کنگره «متعهد به حمایت از اسرائیل هستند و دولت باید از این روند پیروی کند».
سناتور ریش در ادامه این گفت‌وگو یادآور شد که ایرانی‌ها «به خوبی از عواقب نزدیک شدن به دستیابی به سلاح هسته‌ای و پیامدهای آن آگاه هستند». وی افزود: من در اینجا درباره پیامدهای آمریکایی صحبت نمی کنم. ایرانی ها این را می دانند. می دانیم که آنها به عبور از خط، اشتباه در محاسبه و محاسبه نادرست معروف هستند. این ممکن است باعث شود که آنها مرتکب اشتباه شوند و اگر مرتکب این اشتباه شوند، آنچه اتفاق می‌افتد به عهده خودشان است». 
وی در این زمینه به حادثه نفتکش ویتنامی در خلیج عمان اشاره کرد که تهران در روزهای اخیر آن را اقدام آمریکا برای «دزدی نفت» معرفی کرده است. او  افزود: «همانطور که اشاره کردم معروفند که از مرز عبور می کنند و به اشتباه هم معروفند و این باعث می شود که اتفاقاتی بیفتد. اما این تقصیر آنهاست. آنها از آمریکایی‌ها بسیار می‌ترسند، اما باید از بقیه جهان نیز بترسند».
ریش از رویکرد دولت آمریکا در قبال ایران و امتناع این کشور از مرتبط کردن توافق هسته‌ای با فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه، حمایت این کشور از تروریسم و برنامه موشکی بالستیک انتقاد کرد. او یادآور شد که «این اتفاق در دوران باراک اوباما رئیس جمهور اسبق نیز رخ داد».
سناتور جمهوری خواه تعامل با ایران را به تعامل با یک پسر ده ساله تشبیه کرد و گفت: «باید طوری به موضوع نگاه کنیم که انگار با پسر ده ساله ای روبرو هستیم که کلاسش را برهم می زند، همکلاسی هایش را می زند و مدرسه را کثیف می کند. شما نمی توانید فقط با این پسر بنشینید و در مورد ریختن خاک در مدرسه مذاکره کنید. اگر به شما قول دهد که از ریختن خاک دست بردارد، دست از کارهای خود نمی کشد. او پسر بدی خواهد بود. او باید تمام اعمال بد را متوقف کند، نه بخشی از آنها».
این سناتور جمهوریخواه بر مخالفت شدید دو حزب در کنگره برای بازگشت به توافق هسته ای تاکید کرد. او توضیح داد که مخالفت دموکرات ها این بار بسیار بیشتر از مخالفت آنها در دوران اوباما است «زیرا آنها نتایج فاجعه بار توافق را دیدند».
ریش در پاسخ به اظهاراتی مبنی بر اینکه کنگره، علیرغم مخالفتش با توافق، نمی تواند مانع آن شود، گفت: «بگذارید واضح بگوییم: اگر توافق اتفاق بیفتد، یک تصمیم اجرایی خواهد بود، نه توافق با آمریکا، و این چیزی است که من همیشه برای دوستان اروپایی خود و دیگران توضیح می دهم. دستیابی به توافق با رئیس جمهور توافق با آمریکا نیست، بلکه توافق با رئیس جمهور مورد نظر است. در روزی که او از سمت خود خارج می شود، تمام می شود، همانطور که در مورد توافق اولیه که دولت ترامپ آن را پاره کرد. این توافق ما نیست و ما از آن حمایت نخواهیم کرد، اگر می خواهید به یک توافق واقعی برسید باید آن را به عنوان یک معاهده در مقابل سنا قرار دهید.  اگر موافقت دو سوم اعضا را به دست آورد، تبدیل به توافق با آمریکا می شود و الزام آور خواهد بود. و اگر این اتفاق نیفتد، هیچ یک از ما متعهد به این توافق نخواهیم بود».
ریش اعلام ایران مبنی بر بازگشت به میز مذاکره را کم اهمیت جلوه داد و آن را «سطحی» توصیف کرد. او ضمن ابراز تردید در قصد تهران برای دستیابی به توافق، معتقد است که تصمیم رژیم ایران برای تعیین تاریخ بازگشت به مذاکرات این است که بگوید «مشکل آنها نیستند و آماده گفت و گو هستند».
ریش از این منظر دستیابی به توافق با تهران را رد کرد و گفت: «نظر من این است که دستیابی به توافق مستلزم دو عامل اصلی است: اول این که دو طرف درگیر هدف یکسانی داشته باشند. ثانیاً طرفین باید با حسن نیت برای رسیدن به این اهداف تلاش کنند. در رابطه با ایرانی ها هیچ کدام از عوامل در دسترس نیستند. بنابراین رسیدن به توافق غیرممکن است و باید خطوط قرمز روشنی داشته باشیم که ایرانی ها به آن پایبند باشند. توصیه من به مذاکره کنندگان آمریکایی این بود و هنوز هم هست که از مذاکرات خارج شوند. با یک معامله بد موافقت نکنید. بیرون بکشید. معامله نکردن بهتر از داشتن یک معامله بد است».
ریش از دولت بایدن خواست تا تحریم‌های آمریکا علیه ایران و حامیان آن را تشدید کند و از اجرای دقیق‌تر آنها اطمینان حاصل کند و بر اهمیت «توقف ارسال نفت به چین از ایران» تاکید کرد. وی با اشاره به تحریم هایی که بر سر نفت ایران علیه چین اعمال می شود، اضافه کرد: تحریم‌های فعلی کافی نیستند، باید آن‌ها را تشدید کنیم. منظور من در اینجا مجازات های جدید نیست، بلکه مجازات های موجود باید تشدید و با شدت بیشتری اعمال شوند. 
ریش بر لزوم هرگونه توافق احتمالی با ایران که شامل حمایت این کشور از نیروهای نیابتی خود در منطقه مانند حزب الله و حوثی ها باشد، تاکید کرد. وی با اشاره به دیدار غیرعلنی خود با جوزف عون فرمانده ارتش لبنان در سفرش به واشنگتن، بر حمایت آمریکا از ارتش لبنان تاکید کرد و گفت: من فکر می کنم که ارتش تنها نیرویی است که این کشورها را گرد هم می آورد، اگر فرض کنیم که کشورها در این مرحله گرد هم آمده اند». ریش گفت که فرمانده ارتش لبنان «قدردانی عمیق خود را از حمایت آمریکا و کمک ارتش در حفظ وحدت کشور به وی ابراز کرد». وی افزود: «ما می خواهیم کمک کنیم و سال ها از ارتش حمایت کرده ایم و فکر می کنم آنها با حسن نیت عمل می کنند و من خوشحالم که به آنها کمک می کنم».



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»