تور خلیجی ولیعهد سعودی آغاز شد؛ مسقط، اولین ایستگاه

در راستای تقویت هماهنگی بین کشورهای شورای همکاری خلیج و ترسیم دیدگاه مشترک برای مسائل منطقه



شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد سعودی، در کنار سلطان هیثم بن طارق در نیوم در جریان سفر پادشاه عمان به سعودی در ژوئیه گذشته (آرشیویی)
شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد سعودی، در کنار سلطان هیثم بن طارق در نیوم در جریان سفر پادشاه عمان به سعودی در ژوئیه گذشته (آرشیویی)
TT

تور خلیجی ولیعهد سعودی آغاز شد؛ مسقط، اولین ایستگاه



شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد سعودی، در کنار سلطان هیثم بن طارق در نیوم در جریان سفر پادشاه عمان به سعودی در ژوئیه گذشته (آرشیویی)
شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد سعودی، در کنار سلطان هیثم بن طارق در نیوم در جریان سفر پادشاه عمان به سعودی در ژوئیه گذشته (آرشیویی)

شاهزاده محمد بن سلمان بن عبدالعزیز، ولیعهد، معاون رئیس شورای وزیران و وزیر دفاع پادشاهی عربی سعودی از امروز دوشنبه، در چارچوب تور خلیجی پیش از نشست آتی شورای همکاری کشورهای خلیج در اواسط ماه جاری در ریاض، سفر رسمی خود به سلطنت عمان را آغاز می کند.
شاهزاده محمد بن سلمان با سلطان هیثم بن طارق در مسقط گفت و گو خواهد کرد و همچنین با رهبران کشورهای خلیج، تقویت همکاری خلیج و هماهنگی مواضع شش کشور در زمینه مسائل منطقه ای، عربی و بین المللی و دستیابی به امنیت و ثبات در منطقه گفت و گو خواهد کرد.
ولیعهد همچنین در مورد مسائل امنیتی خلیج به ویژه پرونده هسته ای و برنامه موشکی ایران گفت و گو خواهد کرد.
به گفته منابع خلیجی، در سفر ولیعهد بر ایجاد روابط منطقه ای و بین المللی مبتنی بر گفت و گو، همکاری مشترک و احترام متقابل و تقویت ثبات منطقه ای و بین المللی تاکید خواهد شد.
تور ولیعهد سعودی شامل بازدید از سلطان نشین عمان، بحرین، قطر، امارات متحده عربی و کویت است که پیش از چهل و دومین نشست سران خلیج در ریاض در ماه جاری برگزار می شود. پیش بینی می شود در سفر شاهزاده محمد بن سلمان به سلطان نشین عمان شاهد افتتاح اولین گذرگاه مستقیم زمینی بین دو کشور به نام الربع الخالی به طول 800 کیلومتر باشیم. 
دیوان سلطنتی عمان از سفر ولیعهد سعودی استقبال کرد و گفت که این سفر «از روابط طولانی تاریخی ناشی می شود که سلطنت عمان و پادشاهی سعودی را به هم پیوند می دهد».
در ادامه آمده است: «در این سفر تعدادی از زمینه‌ها و جنبه‌های مورد اهتمام مشترک برای تامین منافع دو کشور برادر مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت».
دربار سلطنتی ادامه داد: «مردم عمان و سعودی چشم انتظار دیدار شاهزاده محمد بن سلمان و برادرش سلطان هیثم بن طارق هستند، به طوری که طی آن مجموعه ای از ابتکارات مشترک از جمله سرمایه گذاری در پروژه ایجاد منطقه صنعتی در منطقه ویژه اقتصادی در دقم و همکاری در زمینه انرژی آغاز خواهد شد».
بر این اساس، «سفر شاهزاده محمد بن سلمان به مسقط نیز شامل بحث درباره شراکت در زمینه امنیت غذایی، افتتاح اولین گذرگاه مستقیم زمینی بین عمان و سعودی و اهمیت وحدت مواضع در قبال مسائل مختلف سیاسی منطقه ای و بین المللی و اتخاذ سیاست خوداتکایی کشورهای خلیج است».
خبرگزاری عمان دیروز اعلام کرد که سفر شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد سعودی به سلطان نشین عمان هماهنگی میان سعودی و عمان را در زمینه های مختلف افزایش می دهد.
 این گزارش افزود که ریاض و مسقط برای تقویت نقش منطقه ای و بین المللی شورای همکاری خلیج از طریق توسعه شراکت های استراتژیک بین اعضای شورای همکاری خلیج و همچنین تقویت ادغام نظامی میان کشورهای شورای تحت نظارت شورای دفاع مشترک، کمیته عالی نظامی و فرماندهی نظامی واحد شورای همکاری خلیج برای رویارویی با چالش های نوظهور، بر اساس توافقنامه دفاعی متقابل و اصل امنیت جمعی برای کشورهای شورای همکاری خلیج تلاش می کنند.
ریاض مقصد اولین سفر خارجی سلطان هیثم بن طارق از زمان به دست گرفتن قدرت در ژانویه 2020 بود، زمانی که وی در ژوئیه گذشته نشستی دوجانبه با خادم حرمین شریفین ملک سلمان بن عبدالعزیز در شهر ساحلی نیوم در دریای سرخ برگزار کرد. 
این سفر با تشکیل شورای هماهنگی سعودی و عمان به اوج خود رسید و افق های گسترده تری را بین دو کشور برادر برای همکاری در زمینه های مختلف به ویژه اقتصادی گشود.
پیش از این، بدر بن حمد بن حمود البوسعیدی وزیر خارجه عمان در مصاحبه با «الشرق الاوسط» تاکید کرد: روابط دو کشور به ویژه با توجه به افتتاح تاریخی اولین گذرگاه مستقیم زمینی بین دو کشور شاهد جهش در زمینه همکاری و شراکت است.
وی تاکید کرد که پادشاهی و سلطان نشین عمان در بسیاری از مسائل منطقه ای به شدت در حال هماهنگی هستند که مهم ترین آنها مسئله یمن است. وی بر حمایت کشورش از ابتکار سعودی برای آتش بس در یمن و توافق ریاض تاکید کرد.
ریاض و مسقط در گامی عملی برای نزدیکی اقتصادی، یادداشت تفاهم هایی را امضا کردند که ویژگی های سرمایه گذاری مشترک و روابط استراتژیک اقتصادی آینده بین دو طرف را تشریح می کند.
طی یک سفر رسمی که توسط هیئتی از وزارت سرمایه گذاری سعودی و هیئتی از بازرگانان به سلطنت در پایان اوت 2020 انجام شد.
مجمع سرمایه گذاری عمان و سعودی نیز برگزار شد و نشست شورای تجاری مشترک سعودی و عمان برای بررسی فرصت های سرمایه گذاری در بخش های مختلف برگزار شد.
جولای گذشته نیز، دو کشور تلاش خود را برای سرمایه گذاری متقابل در فناوری های پیشرفته، نوآوری، پروژه های انرژی، انرژی های تجدیدپذیر، صنعت، صنایع بهداشتی و دارویی، توسعه املاک و مستغلات، علاوه بر گردشگری، پتروشیمی، صنایع تولیدی، زنجیره تامین و مشارکت لجستیک، فناوری اطلاعات و فناوری مالی مضاعف کردند.
عبدالله العنزی سفیر سعودی در مسقط نیز روز گذشته تاکید کرد که سفر شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد سعودی، تاییدی بر عمق روابط تاریخی دو کشور است.
وی در مصاحبه با خبرگزاری عمان گفت: پادشاهی عربی سعودی و سلطان نشین عمان اشتراکات زیادی در سطوح محلی، منطقه ای و بین المللی دارند؛ آنها ارزش های بسیاری را به اشتراک می گذارند، فرهنگ صلح را ترویج می کنند و تروریسم را محکوم می کنند و به دنبال پیشبرد تلاش های بین المللی، از جمله منافع دولت ها، به ویژه برقراری صلح در یمن هستند.
وی افزود: سلطان نشین عمان از همه تلاش های سعودی، چه در رابطه با ابتکار پادشاهی در روند سیاسی یمن و چه تلاش های بین المللی از طریق نماینده بین المللی یا نماینده آمریکا، حمایت می کند.
العنزی گفت: روابط اقتصادی و سرمایه گذاری عنوان مرحله کنونی دو کشور برادر است زیرا روابط سیاسی در بسیاری از پرونده ها در چشم اندازها و رایزنی مشترک مستمر بین آنها یکسان است.
وی روابط اقتصادی و سرمایه گذاری سلطنت عمان و سعودی را عالی توصیف کرد، با این حال، رهبران دو کشور مشتاقانه منتظر انتقال آن به گستره وسیع‌تر و گسترده‌تر هستند، به‌ویژه پس از افتتاح گذرگاه الربع الخالی، که جهشی کیفی خواهد داشت و نشان‌دهنده کمک به بسیاری از زمینه‌ها بین دو کشور است.
رضا بن جمعه آل صالح رئیس اتاق بازرگانی و صنایع عمان گفت: سفر شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد سعودی به سلطان نشین «در سطوح مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است».
وی اظهار کرد: آمارها حاکی از روند صعودی مبادلات تجاری بین سلطنت و پادشاهی است که در سال 2020 به 960 میلیون ریال عمانی رسیده است. ارقام سه ماهه اول سال 2021 نیز حاکی از افزایش 14.89 درصدی حجم مبادلات تجاری است.
وی افزود: سعودی در رتبه دوم واردکنندگان صادرات غیرنفتی عمان است، از نظر صادرات مجدد نیز در رتبه چهارم و در رتبه پنجم صادرکنندگان به سلطان نشین قرار دارد. همچنین در واردات ماهی عمانی نیز رتبه چهارم جهان قرار دارد.
وی اضافه کرد: سعودی یک شریک استراتژیک در تعدادی از پروژه های اقتصادی در سلطان نشین است، از جمله توسعه شهر اقتصادی خزائن که در سال 2018 با مشارکت عمان و سعودی ایجاد شد. در زمینه انرژی، از طریق پروژه (عبری 2) که بزرگترین نیروگاه خورشیدی در سلطان نشین است، پروژه (صلاله 2) و کارخانه مستقل نمک زدایی آب صلاله نیز شراکت گسترده ای وجود دارد.



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.